Pobierz Dziedziny psychologii. Zagadnienia podstawowe psychologii społecznej i więcej Notatki w PDF z Psychologia społeczna tylko na Docsity!
Psychologia Społeczna Psychologia – naukowe badania zachowania człowieka i zachodzących u niego procesów psychicznych, przedmiotem w psychologii jest człowiek w aspekcie zachowania ● System nerwowy ● Spostrzeganie ● Wrarzenia ● Myślenie ● Zachowania seksualne ● Zapamiętywanie ● Uczenie się ● Inteligencja ● Język ● Postępowanie w otoczeniu społecznym ● Stres ● Zdrowie ● Dojrzewanie i rozwój ● Zaburzenia psychiczne i sposób ich leczenia
Dziedziny psychologii:
- Kliniczna pomaganie ludziom z zaburzeniami, przystosować się do społeczeństwa, nie leczy samych zaburzeń
- Poradnictwo pomaga ludziom bez zaburzeń
- Szkolna pomagają uczniom w przyswajaniu wiedzy, pomagają w rozwiązywaniu codziennych problemów
- Kształcenia tworzą programy edukacyjne
- Rozwojowa badanie zmian fizycznych i osobowości wynikające z rozwoju
- Osobowości badanie ludzkich cech i ich wpływów na myślenie i zachowania
- Środowiska wpływ otoczenia na zachowanie ludzi (komfort, temperatura, oświetlenie itd.)
- Eksperymentalna układ nerwowy, bodźce bólowe, badania
- Pracy i organizacji stosunki międzyludzkie w miejscu pracy, człowiek a maszyna
- Konsumenta analiza człowieka jako konsumenta
- Sądowa
- Zdrowia choroby psychosomatyczne, depresja, fobie, nerwica, lęki
- Sportu
- Społeczna psychologowie społ. To Ci którzy skupiają się na sytuacyjnym i społecznym kontekście zachowania —————
Obserwacja – jest to ustalony i uzasadniony sposób celowego i uważnego spostrzegania
rzeczywistości, obser. wnętrza (myśli uczuć), zewn. (bezp. lub pośrednie). Samobserwacja to introspekcja. Skutkiem obserwacji są pierwsze dane ogólne na których podstawie możemy wysunąć hipotezę i przypuszczenia. Cechy: ● Celowość (po co?) ● Planowość (cel, kiedy?) ● Selektywność (wycinki czasowe) ● Obiektywność (obiektywność)
Cel: ● Ekologiczny ● Normatywny ● Systematyczny ● Idiograficzny
Rodzaje : ● Jednostkowa/grupowa ● Całościowa/wynikowa ● Systematyczna/dorywcza ● W warunkach naturalnych/regulowanych ● Zewnętrzna/uczestnicząca ● Otwarta/zamknięta
Eksperyment – sztuczne wywołane przez badania określonych zdarzeń w celach
poznawczych i ustalenia relacji między badanymi zjawiskami Metoda eksperymentalna E.Aronsona *metoda badania relacji przyczynowo-skutkowych, badacz losowo przydziel uczestników do różnych sytuacji i upewnia się, że są identyczne pod wszystkimi względami z wyjątkiem jednego zdefiniowanego przez zmienną niezależną/ badacz oczekuje że tenże jedyny warunek będzie miał przyczynowy wpływ na reakcje ludzi ○ Badacz sam wywołuje zjawisko które chce badać ○ Kontroluje i opisuje ○ Cel = ujawnienie związku między zmiennymi
Zalety: dowolność tworzenia, możliwość powtarzalności Wady : nie wszystkie zjawiska da się sztucznie wywołać, względy moralne i etyczne
Wywiad polega na pozyskiwaniu informacji na temat jednostki lub grup w toku
prowadzonej rozmowy (wywiad jako narzędzie badawcze)
I. otwarty / swobodny II. częściowo ustrukturyzowany zagadnienia, tematy które należy podjąć podczas rozmowy, wskazówki III. standaryzowany / ustrukturyzowany gotowa lista pytań i ich kolejność, punktowane na skali ocen odpowiedzi, bez ingerencji
Pierwsze wrażenie
Efekty psychologiczne : a) efekt ankietera - badany próbuje zrobić dobre wrażenie na badaczu, nie wartościujemy badanego b) halo-efekt - ocenianie człowiek na podstawie pierwszego wrażenia , zasada :podobny do mnie to dobry, niepodobny do mnie to zły” c) do jednej dominującej cechy dopisujemy inne, które wydają się nam pasujące do dominującej cechy d) efekt zysku i straty - jeżeli zmieniamy wstępną ocenę to ta nowa przeciwstawna posiada wysoki ładunek emocjonalny, jest dużo silniejsza w swoim wyrazie e) efekt aureoli
Ważne cechy rozmówcy:
- empatia
- umiejętność aktywnego słuchania
- akceptacja
Minusy rozmówcy:
- bariery w prowadzeniu wywiadu (schematy, stereotypy, uprzedzenia)
- nieumiejętność aktywnego słuchania
- brak zainteresowania Naukowe badanie sposobu w jaki rzeczywista lub wyobrażona obecność innych ludzi wywiera wpływ na ludzkie myślenie, odczuwanie, zachowanie. Sytuacjami społecznymi ale nie w ich obiektywnym znaczeniu ale w subiektywnym nadawanym im przez ludzi
Konstrukty społeczne * konstrukt «logiczna struktura powstała w czyimś umyśle źródła: - potrzeba bycia adekwatnym jak to możliwe
- tworzenie takich interpretacji które stawiają nas w pozytywnym świetle
Konformizm (według Aronsona) – to zmiana w zachowaniu spowodowana rzeczywistym lub wyobrażonym naciskiem (wpływem) ze strony innych osób LUB (według Strelaua) konformizm to dostosowywanie przez ludzi swoich postaw, przekonań i zachowań do norm społecznych, jakie obowiązują w danej grupie.konformizmem nazywa się również zmianę zachowania lub opinii jednostki zgodnie z naciskiem grupy; u podłoża konformizmu leży potrzeba akceptacji ze strony innych ludzi oraz unikanie kary w postaci odrzucenia ze strony grupy; w sytuacjach niejasnych zachowanie innych osób stanowi także źródło informacji o właściwym zachowaniu; przeciwieństwem konformizmu jest nonkonformizm.
Wpływ społeczny:
Normatywny ulegamy innym, ponieważ chcemy być przez nich lubiani i akceptowani. Podatność na normatywny wpływ grupy jest uzależniona od tego jak bardzo zależy nam na utrzymaniu dobrych stosunków z grupą. wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do konformizmu, ponieważ chcemy być przez innych lubiani i akceptowani. Zachowujemy się konformistycznie po to, aby być akceptowanym przez innych ludzi i być do nich podobnym, podporządkowujemy się, bo chcemy nadal być członkami grupy i zbierać korzyści, jakie wynikają z przynależności do niej.
Informacyjny to zjawisko psychiczne, występujące wówczas, gdy brak jasnych reguł, jakie zachowanie jest w danej chwili poprawne. Taka reakcja zwykle następuje w nowych, zaskakujących albo kryzysowych sytuacjach, a więc wtedy, gdy reakcje nie są do końca zaplanowane. Zachowanie innych staje się wówczas ważnym źródłem informacji i jest wykorzystywane do wybierania właściwych kierunków działania. Informacyjny wpływ społeczny kończy się zwykle akceptacją, gdy ludzie szczerze wierzą w to, co inni mówią i robią. Strach i lęk, niepewność, zakłopotanie, panika zwiększają wiarę w to, że inni mogą doradzić, jakie zachowanie jest stosowne.
Style negocjacyjne:
- miękki / współpraca / kooperacyjny
- twardy / walka / rywalizacyjny
- rzeczowy / negocjacje
miękki twardy rzeczowy cel porozumienie zwycięstwo rozsądny wynik relacje przyjaciel przeciwnik wspólny problem ustępstwa na rzecz drugiej strony żądam ustępstw jednostronnych
oddzielać ludzi od problemu presja ulega wywiera ulega argumentom nie presji nastawienie lekkie twarde “złoty środek” wynik wynik na który zgodzi się druga osoba
korzystne rozwiązanie dla mnie
szukam wielu możliwości (strony wspólnie wybierają) ● nie ustępuj pierwszy, ustępuj powoli, przypominaj poprzednie ustępstwa
Czynniki do wyboru stylu negocjacji :
- osobowość
- reakcja na konflikt
- pozycja w strukturze konfliktu
- siła uwikłania tron w konflikt
_________________________
Komunikacja
proces porozumiewania się 2+ osób, wymiana treści znaczeniowych między odbiorcą a nadawcą, przekazywanie i odbieranie informacji w bezpośrednim kontakcie z drugą osobą
Komunikacja partnerska / nie partnerska pośrednia / bezpośrednia jednostronna / dwustronna
6 emocji głównych (każdy wyraża je w podobny sposób) : strach, gniew, szczęście, zaskoczenie, niesmak, smutek (okazywanie emocji jest mocno uwarunkowane kulturowo)
pantomimika (gesty); ilustracje wypowiedzi, ujawnianie zaangażowania w rozmowę *emblematy – można zastąpić terminem werbalnym (na przykład pokazanie środkowego palca) *regulatory – towarzyszą wypowiedzi (np. podanie ręki) *ilustratory – ilustrują wypowiedź (np. „taaaki duży”) *adaptory – pomagające przystosować się do sytuacji (opanowanie emocji, przebywanie z ludźmi, zaspokojenie potrzeb – dotykanie warg, drapanie się po karku, pocieranie nosa, poprawianie okularów itp.)
- Teoria atrybucji dotyczy tego, w jaki sposób człowiek stara się doszukiwać związków przyczynowo-skutkowych związanych ze swoim zachowaniem lub zachowaniem innych osób.
a) wewnętrzna- Polega na szybkim, nierzadko błędnym wyciąganiu wniosków o osobie i przypisywaniu jej odpowiednich cech charakteru. Zbyt pochopna ocena wynikająca tylko z atrybucji wewnętrznej jest nazywana "podstawowym błędem atrybucji"*. b) zewnętrzna - inaczej sytuacyjna i związana jest z wydarzeniami, które mogły mieć wpływ na działalność jednostki. Często używamy tutaj pytań: w jaki sposób..., dlaczego, co się stało, że.... Atrybucja zewnętrzna jest przejawem pewnego rodzaju wytrwałości w doszukiwaniu się przyczyn, wewnętrzna ogranicza się niekiedy tylko do nadania etykiety osobie np. leniwy, głupi, agresywny itp.
● Podstawowy błąd atrybucji - to tendencja do przeceniania czynników wewnętrznych przynależnych do dyspozycji, a niedocenianie roli sytuacji.
Oczekiwania wzg. danej osoby/ rodzaje oczekiwań: !!!
- Oczekiwania oparte na kategorii = to oczekiwania dotyczące ludzi, bazujące na cechach grupy, do których te osoby przynależą, np. oczekiwanie, że ktoś kocha chodzić na przyjęcia, ponieważ należy do towarzystwa miłośników przyjęć lub żeńskiego kółka studenckiego.
- Oczekiwania oparte na obiekcie = to oczekiwania wobec jakiejś osoby, bazujące na jej wcześniejszych działaniach, takie jak oczekiwanie, że ktoś w czasie wakacji pójdzie na plażę, ponieważ zwykle chodził na plażę w przeszłości
Dysonans - niezgodność pomiędzy dwoma elementami poznawczymi która powoduje uczucie dyskomfortu psychicznego. (np. myśli i sądy), które są niezgodne ze sobą (Teoria dysonansu poznawczego stworzona została w pierwotnej wersji przez Leona Festingera w 1957)
Sposoby redukcji dysonansu poznawczego:
- zmiana zachowania
- uzasadnienie swojego zachowania poprzez zmianę jednego z elementów poznawczych
Dysonans podecyzyjny - jest to rodzaj dysonansu, który powstaje po podjęciu decyzji. Jest związany z analizowaniem po fakcie wad i zalet pozostałych możliwości i ogólnie przekonaniem osoby, że dokonała nieprawidłowego wyboru. Im bardziej
- dewaluacja odrzuconej alternatywy
- podkreślanie walorów alternatywy wybranej
- namawianie innych do podjęcia podobnej decyzji
Dysonans w relacjach interpersonalnych: -podtrzymywanie wartości własnej -zależność od relacji.bliskości z drugą osobą
Aktor vs obserwator Różnica między aktorem a obserwatorem: tendencja do spostrzegania zachowań innych ludzi jako następstwa ich dyspozycji, podczas gdy swoje własne zachowania tłumaczy się wpływem czynników sytuacyjnych
Atrybucje w służbie ego to wyjaśnienia, które przypisują sukcesy czynnikom wewnętrznym zależnym oddyspozycji, za niepowodzenia zaś obwiniają czynniki zewnętrzne należące do sytuacji.
Atrybucje obronne to wyjaśnienia zachowania, które pozwalają tłumić świadomość tego, że się jest śmiertelnym i podatnym na zranienia
- Nierealistyczny optymizm > to forma obronnej atrybucji polegająca na przeświadczeniu ludzi, że rzeczy dobre przydarzą się raczej im niż ich partnerom, a złe spotkają raczej innych niż ich samych.
- Wiara w sprawiedliwy świat > to forma obronnej atrybucji, gdzie zakłada się, że zło dotyka złych ludzi,natomiast dobro spotyka dobrych
_____
Heurystyka wydawania sądow -szybka decyzja, ocena danej sytuacji, oparta o nieformalne reguły wydawania sądów
● dostępność: pierwsza myśl ● reprezentatywność: klasyfikowanie czegoś na podstawie podobieństwa do przypadku typowego ● zakotwiczenie/dostosowanie: jakaś informacja stanowi punkt wyjścia do dalszych analiz
Stres - dynamiczny stan, istotą jego jest adaptacyjna reakcja jednostki na różne sytuacje i
działania które stawiają przed nią wymagania natury psychicznej i fizycznej *zjawisko stresu = obiektywne, przeżywanie stresu = subiektywne)
❖ pozytywny (eustres, mobilizuje do działania) ❖ negatywny (dystres, demobilizuje)
Typy osobowości a stres: A - podatny; pośpiech, brak czasu, rywalizacja, awersja do bezczynności, nie cierpliwość w działaniu B - odporny; brak pośpiechu, cierpliwy, brak energii i motywacji do działania, “spływa jak po kaczce”
Stresory - bodźce wywołujące stres
Życie rodzinne : śmierć, choroba, rozłąka z rodziną, rozwód, małżeństwo, ciąża, usamodzielnianie się dzieci Życie w pracy : praca, przeładowanie treści pracy, presja czasu, tempo, materialne środowisko pracy, stosunki międzyludzkie, wynagrodzenie niesatysfakcjonujące, brak możliwości rozwoju, niepewność zatrudnienia, utrata pracy, trudność ze znalezieniem pracy, przejście na emeryture
Objawy stresu:
- fizjologiczne; zaburzenia w układzie krążenia (omdlenia, chwilowa utrata przytomności), nadciśnienie, wzrost cholesterolu, choroby układu pokarmowego, bóle głowy/kręgosłupa (szyja,pierś), drgawki, dreszcze, problemy z oddychaniem
- psychologiczne; stany napięcia i niepokoju, poirytowanie, problemy z koncentracją, depresja, obniżone poczucie własnej wartości, niezadowolenie z pracy
- behawioralne/zachowanie; wzrost absencji (unikanie),obniżony poziom wydajności pracy, zachowania impulsywne/agresywne, pogorszenie się komunikacji z innymi,
Syndrom wypalenia zawodowego (3objawy) -całkowite wyczerpanie emocjonalne -zmęczenie psychiczne i fizyczne -depersonalizacja, przedmiotowe podejście do ludzi, poczucie własnego niespełnienia zawodowego
Co zrobić? => tlen, witamina D3, sen (23-⅔), ruch na świeżym powietrzu (2 x w tyg), nauczyć się relaksować
