Edukacja i pedagogika - diagnoza pedagogiczna - I rok studiów, Notatki z Pedagogika, badania pedagogiczne

Pobierz Edukacja i pedagogika - diagnoza pedagogiczna - I rok studiów i więcej Notatki w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity!

TYPY POGLĄDÓW NA TEMAT DOCHODZENIA DO DIAGNOZY

1. POGLĄD INTUICJONISTYCZNY

Podstawą postawienia diagnozy jest intuicyjne ujęcie całości zjawiska. Diagnoza jest wynikiem pewnej specyficznej zdolności umysłu ludzkiego, która pozwala na intuicyjne ujęcie całości badanego zjawiska. Na podstawie informacji cząstkowych, fragmentarycznych.

2. POGLĄD EMPIRYCZNY Podstawą diagnozy jest nagromadzenie doświadczenia. Pogląd ten nie uwzględnia w sposób dostateczny roli operacji myślowych w postawieniu hipotez diagnostycznych i weryfikacji danych. 3. POGLĄD RACJONALISTYCZNY Pogląd, który podkreśla rolę czynności/aktywności umysłowych przy stawianiu hipotez. DOBRY DIAGNOSTA ŁĄCZY TE TRZY POGLĄDY

STADIA PROCESU DIAGNOSTYCZNEGO

(diagnoza w działalności socjalno-wychowawczej)

1. Zaobserwowanie nieprawidłowości w określonym obszarze
2. Opis i na jego podstawie wyjaśnienie istoty, genezy, fazy, znaczenia oraz przewidywanego rozwoju diagnozowanego stanu.
3. Sformułowanie konkluzji, czyli oceny globalnej dotyczącej diagnozowanej sytuacji i w konsekwencji podjęcie decyzji o działaniu, czyli projektowanie działania socjalno – wychowawczego wobec jednostki, dla jednostki i jej środowiska życia.
4. Podjęcie działania.
5. Sprawdzenie wyników podjętego działania.

TRZY RODZAJE PYTAŃ

(które powinien zadać sobie diagnosta stawiając diagnozę)

1. Jaka jest istota diagnozowanych stanów? Jak jest? Co jest powodem? Jakie jest znaczenie rozpoznawanej sytuacji dla szerszej całości? Jaka jest aktualna faza rozwoju? Jak będzie rozwijał się ten stan dalej? **2. Co powinno być zrobione, aby ulepszyć, zoptymalizować, zmienić ten stan?

3. W jaki sposób stan faktyczny przybliżyć do projektowanego?** Przygotowanie diagnozy wymaga uprzedniego zgromadzenia, przetworzenia i opracowania informacji.

DWA PODSTAWOWE RODZAJE INFORMACJI

1. Nadane celowo w procesie komunikacji, w postaci wszelkich znaków. Po pierwsze słowa, symbole, znaki graficzne itd.
2. Nadane niecelowo, zawarte w otaczającym nas świecie, dopiero po rozkodowanie stają się dla nas zbiorem, a następnie, systemem informacji. To są często informacje wieloznaczne i niepewne.

JAK GROMADZIMY INFORMACJE

1. Obserwacja -uczestnicząca -nieuczestnicząca: systematyczna/wyrywkowa | jawna/ukryta 2. Uzyskane bezpośrednio od jednostki. -wywiad -ankieta -inne badania (np. socjometryczne; analiza dokumentów. 3. Informacje uzyskane pośrednio, technikami projekcyjnymi. Opierającymi się głównie na założeniu, że niektóre ukryte myśli człowieka są manifestowane w pewnych zachowaniach. Cechy informacji, które są najbardziej pożądane: -wierna (zgodna ze stanem faktycznym) -szczegółowa (zawiera wszystko to, co powinna) -czytelna (treść zostaje trafnie zrozumiana/odebrana)

CECHY ZACHOWAŃ JEDNOSTEK

(Uzależnione od kontekstu)

1. Zachowania i pewne objawy mogą występować tylko w jednej sytuacji.
2. Zachowania mogą się zmieniać w zależności od okoliczności w jakich się pojawiają.
3. Pewne szczególne zachowania mogą być typowe dla poszczególnych sytuacji.
4. Osoby udzielające informacji mogą różnić się poziomem tolerancji wobec pewnych przejawów zachowań.
5. Formułowanie oceny zależy od charakteru interakcji pomiędzy podmiotem, na którego temat udziela się informacji, a osoba ją wydającą.
6. Zgodność wydawanych przez różnych informatorów ocen jest niewielka. Zgromadzone informacje różnią się stopniem inferencyjności:

• Informacja jest nisko inferencyjna , kiedy między zauważonym przez nas zjawiskiem, a zinterpretowaniem go zachodzi stosunkowo niewiele operacji myślowych.
• Informacje wysoko inferencyjne różnią się od nisko inferencyjnych długością drogi od spostrzeżenia do zrozumienia. Te informacje są mniej pewne, gdyż możemy popełnić wiele błędów przy wnioskowaniu prowadzącym przez wiele etapów. Zgromadzone informacje pozwalają nam na opis diagnostyczny, a następnie analizę i konkluzję. Opis diagnostyczny – rejestracja stanów faktycznych w kategoriach empirycznych i w terminach właściwych dla danej nauki. Gromadząc informacje, a następnie przygotowując opis diagnostyczny pojawia się konieczność selekcji i zarejestrowania tylko niektórych danych.

DWA PODEJŚCIA STAWIANIA DIAGNOZ

(według Ewy Wysockiej)

1. Zewnętrzne , polegają na wykorzystaniu informacji dostarczonych przez tak zwane obiektywne źródła (skale testy kwestionariusze) w tym podejściu model nieprawidłowości buduję się na podstawie schematów interpretacyjnych
2. Wewnętrzne (subiektywne), podejście, w którym korzysta się z przekazywanych przez jednostkę informacji. Występujące zaburzenia występujące w tym podejściu interpretuje się w kontekście ich znaczenia dla jednostki w tym miejscu i w tym czasie. Najbardziej korzystne jest uzupełnianie danych ilościowych (zewnętrzne), informacjami o charakterze jakościowym (wewnętrzne).

MODEL DIAGNOZY ROZWINIĘTEJ

(Stefan Żeromski) Diagnoza to rozpoznanie istoty i uwarunkowań złożonego stanu rzeczy na podstawie jego objawów w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości panujących w danej dziecinie.

PIĘĆ DIAGNOZ CZŁONKOWYCH

(wyróżnionych w metodach diagnozy rozwiniętej Stefana Żeromskiego)

1. Aspekt identyfikacyjny: Diagnoza szczegółowa związana z rozpoznaniem problemu
2. Aspekt genetyczny: Diagnoza genezy
3. Aspekt celościowy: Diagnoza znaczenia
4. Aspekt fazy: Diagnoza fazy
5. Aspekt rozwoju: Diagnoza prognozy

OPIS: 5 diagnoz członowych

Stawiajac diagnozę klasyfikacyjną (szczegółową) znaczenia nabierają cech stałe faz. Cechy 1 specyficznie istotna. Cechy specyficznie istotne z których każda pozwala w sposób jednoznaczny wyróżnić gatunek przedmiotu, a zarazem jego cechę podstawową, istotną. Skoro przedmiot A posiada cechy specyficzne gatunkowi F to należy do gatunku F. Diagnoza genetyczna ujawnia ciąg rozwojowy, który doprowadził do obecnego stanu, może 2 mieć dwie odmiany.

1. Ciąg zmieniających się z pewną prawidłowością funkcji lub form, który doprowadził do aktualnej struktury przedmiotu.
2. Wyjaśnianie kazualne, polega na cofnięciu się do pierwotnej przyczyny, która wywołała ciąg zdarzeń. Przejście od skutków do prawdopodobnej przyczyny. Rozumowanie opiera się na znajomości ogólnych związków przyczynowych przy zastosowaniu toku rozumowania redukcyjnego. Jeżeli pewne skutki mogły być wywołane przez różne przyczyny, to aby znaleźć tą właściwą i wyeliminować inne, potrzebne jest różnicowanie. Strategie różnicowania:  Wyszukanie wszystkich możliwych przyczyn i dokonanie eliminacji tych, które nie mogły wywołać skutku o pewnych właściwych cechach. Kanony Milla ( przydatne) 1. Kanon jedynej zdolności Jeżeli zjawisko Z występował jednocześnie z różnymi innymi zjawiskami, podejrzanymi o związek z tym zjawiskiem, a wśród tych zjawisk stale występowało zjawisko X, podczas gdy inne nie występowały wcale, to prawdopodobnie zjawisko X ma istotny związek ze zjawiskiem Z. 2. Kanon jedynej różnicy Jeżeli zjawisko Z występowało, gdy występowało zjawisko X i stale nie występowało, gdy nie występowało zjawisko X choć inne poprzednio występujące zjawiska zachodziły również i w tych przypadkach, to prawdopodobnie zjawisko X ma istotny związek z zjawiskiem Z. 3. Kanon zmian towarzyszących Jeżeli zjawisko Z ulega zmianom odpowiednio do zmian, które zachodzą w zjawisku X podczas gdy inne towarzyszące zjawiska pozostają bez zmian, to prawdopodobnie zjawisko X ma istotny związek z zjawiskiem Z.  Dokładnie badamy okoliczności, a następnie stwierdzamy właściwą przyczynę (strategia skrótowa) Podstawową przesłanką dla sformułowania diagnozy znaczenia jest założenie, że organizm jest pewnym funkcjonującym harmonijnie systemem. Każda pojawiająca się zmiana wywołuję (^3) zmiany funkcjonowania systemu. Musimy zadać pytanie: Jakie zmiany w działaniu systemu wywoła określona zmiana? Dwa typy praw regulacji: -Prawo bezwyjątkowego następstwa zdarzeń. -Prawa statystyczne, które wskazują na prawdopodobieństwo występowania pewnego rodzaju skutków przy pewnym typie działających przyczyn. Ziemska – Cztery typy nieprawidłowych postaw rodziców:
3. Postawa odtrącająca
4. Postawa unikająca
5. Postawa nadmiernie wymagająca
6. Brak współdziałania

DWA ASPEKTY DIAGNOZY

(Ewa Wysocka)

1. Pozytywny 4 czynności przy stawianiu diagnozy pozytywnej:

• Poszukiwanie informacji dotyczących mocnych stron jednostki
• Postawienie hipotezy diagnostycznej dotyczącej zidentyfikowania pozytywnych właściwości badanego (poznanie cech, środowiska życia)
• Refleksja teoretyczna dokonana pod kątem przydatności odkrytych pozytywów jednostki (wewnętrzne siły, mocne strony jednostki) oddziaływaniach modyfikujących procesy rozwojowe.
• Przyjęcie i wstępne postawienie diagnozy pozytywnej. Dokonanie diagnozy sfer nie zaburzonych oraz odkrycie ich znaczenia dla modyfikacji sfer zaburzonych.

2. Negatywny 5 czynności przy stawianiu diagnozy negatywnej:

• Postawienie problemu i pytań podstawowych, czyli identyfikacja problemu wyznaczająca dobór odpowiednich technik zbierania informacji.
• Zbieranie informacji za pomocą technik klinicznych, wywiad, rozmowę, obserwacje, analiza wytworów (rysunków, opowiadań, pamiętników) na podstawie których tworzone będą diagnozy cząstkowe.
• Postawienie wstępnej hipotezy diagnostycznej dotyczącej istoty problemu, jego przyczyn, mechanizmów powstawania, przejawianych przez jednostkę trudności i zaburzeń, oraz skutków jakie zidentyfikowany stan rzeczy powoduje dla funkcjonowania jednostki, w różnych sferach jej życia.
• Refleksja teoretyczna, która wiąże się z weryfikacją postawionej wstępnie hipotezy z punktu widzenia przyjętego przez diagnostę modelu teoretycznego, co ma charakter oceny na poziomie poszczególnych elementów diagnozy.
• przyjęcie i wstępne postawienie diagnozy końcowej, co wiąże się z ostateczną konkluzją oceniającą. Nie oznacza to jednak zakończenia postępowania diagnostycznego, bowiem postawiona diagnoza może być weryfikowana w trakcie oddziaływań interwencyjnych.

RODZAJE I TYPY DIAGNOZ

(Ewa Wysocka) 6 KRYTERIÓW PODZIAŁU DIAGNOZY  Cel diagnozy

1. Diagnoza eksploracyjno – deskryptywna (opisowa) Opisanie fragmentu rzeczywistości społecznej i opisanie (sformowanie) wniosków.
2. Diagnoza klasyfikacyjna Celem jej jest identyfikacja diagnozowanego stanu poprzez przypisanie (sklasyfikowanie) do jakiegoś znanego typu lub gatunku
3. Diagnoza funkcjonalna W której dążymy do wyjaśnienia problemu na podstawie rozpoznawania powiązań (zależności) między cechami.
4. Diagnoza przyczynowa (odrębna) Poszukujemy przyczyn określając ich moc sprawczą. (np. przyczyny pierwotne i wtórne)
5. Diagnoza selekcyjna (określająca) Określa przydatność do pełnienia określonych ról i zadań (np. umiejętność dziadków do pełnienia roli rodziców zastępczych)
6. Diagnoza typizacyjna Celem jest tworzenie grup homogenicznych (jednorodnych) z uwagi na problem, zaburzenie. Co stanowi podstawę dla organizowania działań korekcyjno-wspierających

7. Diagnoza terapeutyczna Związana z selekcyjną i typizacyjną diagnozą, nastawiona na program pomocy
8. Diagnoza różnicowa Ukazująca indywidualne różnice w obrębie danego zjawiska/problemu
9. Diagnoza normalizująca Celem jest poszukiwanie warunków umożliwiających jednostce przewrócenie równowagi
10. Diagnoza wspierająca Celem jest zapewnienie właściwego rozwoju danego zjawiska  **Zakres diagnozy
11. Diagnoza pełna (rozwinięta)** Badająca wszelkie aspekty badanego aspektu rzeczywistości 2) Diagnoza ogólna (sondująca) Polega na ogólnej orientacji w problemach badanej osoby 3) Diagnoza szczegółowe (wycinkowa) Obejmuję analizę wybranych problemów na podstawie odpowiedniego doboru metod i technik
12. Diagnoza różnicowa (specyficzny rodzaj diagnozy szczegółowej) Zestawienie wyników dwóch lub więcej diagnoz szczegółowych  Podmiot diagnozy
13. Diagnoza indywidualna
14. Diagnoza grupy
15. Diagnoza środowiskowa  Rodzaj problemów
16. Diagnoza poznawacza
17. Diagnoza decyzyjna  Przedmiot diagnozy
18. Diagnoza psychologiczna
19. Diagnoza pedagogiczna  Ukierunkowanie potencjalnych działań
20. pozytywna
21. negatywna