Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

„Efekt Fotoelektryczny”, Streszczenia z Analiza danych

Zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne – efekt oddziaływania fal elektromagnetycznych z materią, w którym dochodzi do uwalniania elektronów z substancji ...

Typologia: Streszczenia

2022/2023

Załadowany 23.02.2023

bobby_m
bobby_m 🇵🇱

4.4

(9)

260 dokumenty

1 / 18

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
Paweł Kogut
Projekt eFizyka Multimedialne środowisko nauczania
fizyki dla szkół ponad gimnazjalnych
Wirtualne Laboratorium Fizyki
Ćwiczenie:
„Efekt Fotoelektryczny”
(Instrukcja obsługi)
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach funduszu
społecznego POKL, priorytet III, działanie 3.3
Warszawa 2014
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9
pfa
pfd
pfe
pff
pf12

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz „Efekt Fotoelektryczny” i więcej Streszczenia w PDF z Analiza danych tylko na Docsity!

Paweł Kogut

Projekt eFizyka – Multimedialne środowisko nauczania

fizyki dla szkół ponad gimnazjalnych

Wirtualne Laboratorium Fizyki

Ćwiczenie:

„Efekt Fotoelektryczny”

( Instrukcja obsługi )

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach funduszu

społecznego POKL, priorytet III, działanie 3.

Warszawa 2014

Spis treści

    1. Cel Ćwiczenia....................................................................................................................
    1. Efekt Fotoelektryczny – teoria w zarysie
    1. Wirtualne Ćwiczenie
    • 3.1. Panel użytkownika
    • 3.2. Przygotowanie aparatury do pomiarów
    • 3.3. Wykonanie ćwiczenia
      • 3.3.1. Wyznaczenie Stałej Plancka
      • 3.3.2. Badanie zależności natężenia prądu fotokomórki od natężenia światła.............
      • 3.3.3. Badanie zależności natężenia prądu fotokomórki od napięcia
    • 3.4. Analiza danych i generowanie sprawozdania

Rys. 1 Przykład budowy fotokomórki

Fotokomórka jest urządzeniem, które przewodzi prąd pod wpływem oświetlenia światłem widzialnym. Układ pomiarowy do badania efektu fotoelektrycznego oraz badania działania fotokomórki przedstawia rys. 2.

Rys. 2 Układ pomiarowy do badania efektu fotoelektrycznego

Układ pomiarowy składa się z źródła światła, monochromatora, fotokomórki, zasilacza napięcia stałego oraz voltomierza i amperomierza. Źródło światła emitowanego z żarówki oświetleniowej bądź halogenowej jest kierowane i skupiane w monochromatorze, którego zadaniem jest przepuszczanie wiązki światła o konkretnej długości fali z widma światła widzialnego. Zastosowanie monochromatora ma na celu zbadania odpowiedzi fotokomórki na różne długości fali, oraz na ustalenie konkretnej długości fali. Fotokomórka tak jak większość urządzeń do rejestracji światła widzialnego (w tym oko ludzkie) ma różną czułość na wybrane długości fal. Na rys. 3 przedstawiono przykładowy schemat, wykresów czułości fotokomórki.

Rys. 3 Spektrum czułości fotokomórki oraz oka ludzkiego

N podawane w procentach wyraża czułość fotokomórki, przy czym 100% oznacza maksymalną wartość. Jak wynika z wykresu prąd generowany przez fotokomórkę przy tym samym natężeniu światła będzie największy dla fal o długości 410nm. Zakres czułości fotokomórki mieści się w zakresie bliskiego ultrafioletu do bliskiej podczerwieni. Wiązka światła z monochromatora jest następnie skierowana na katodę fotokomórki. Elektrony wybite z warstwy katody są przyśpieszane w polu elektrycznym w kierunku anody, przy czym elektrony ulatują w różnych kierunkach, a więc tylko część z nich dotrze do anody. Pole

Z równania (3) wynika, że wartość napięcia hamowania jest wprost proporcjonalna do częstotliwości fali ν i nie jest zależna od natężenia padającej wiązki światła, co schematycznie przedstawiono na rys. 5.

Rys. 5 Zależność napięcia hamowania od częstotliwości padającej fali.

Znając częstotliwość (lub długość) padającej fali oraz mierząc napięcie Uh można ustalić wartość pracy wyjścia W z powłoki katody. Mierząc wartość napięcia Uh, dla różnych długości fal (zobacz rys. 5) można dopasować linię prostą do zależności Uh(ν) , której współczynnik nachylenia jest proporcjonalny do wartości h/e. W ten sposób można wyznaczyć wartość stałej Plancka.

  1. Wirtualne Ćwiczenie

Wirtualne ćwiczenie „Efektu fotoelektrycznego”, jest symulacją doświadczenia badania zasady działania fotokomórki oraz eksperymentu wyznaczania stałej Plancka metodą fotoelektryczną. W eksperymencie przewidziano trzy badania,  Badanie zależności natężenia prądu fotokomórki od natężenia padającego światła  Badanie natężenia prądu fotokomórki od długości fali padającego światła  Wyznaczanie stałej Plancka 3.1. Panel użytkownika Panel użytkownika składa się z dwóch pól menu z przyciskami, wirtualnego magazynka na aparaturę pomiarową, oraz przycisku wirtualnego notatnika. Aparatura pomiarowa po jej

wybraniu z wirtualnego magazynku jest umieszczania na widoku stołu laboratoryjnego tworzącego tło panelu użytkownika. Na rys. 6 przedstawiono widok panelu użytkownika z zaznaczonymi obiektami menu, wirtualnego magazynka i notatnika. Przeznaczenie wybranych obiektów jest następujące,

  1. Menu Główne  Przycisk „Pokaz” – służy do włączenia pokazu, który włączy interaktywny program samouczka,  Przycisk „Help” – wyświetla okienko pomocy,  Przycisk „Podłącz Przyrządy” – umożliwia na automatyczne połączenie/rozłączenie aparatury pomiarowej. Przycisk ten jest dostępny gdy cała potrzebna aparatura została skompletowana na stole laboratoryjnym  Przycisk „Wyciągnij Aparaturę” - umożliwia na automatyczne skompletowanie/schowanie aparatury pomiarowej z wirtualnego magazynku  Przycisk „Info” – wyświetla okno informacji na temat projektu realizacji Wirtualnego Ćwiczenia,  Przycisk „Zakończ” – kończy działanie programu.
  2. Menu Pomiarowe  Przycisk „Analiza” – otwiera podprogram analizy danych i generowania sprawozdania. Należy go zastosować po zebraniu wszystkich wyników pomiarowych  Przycisk „Pomiary” – umożliwia obserwację aktualnie zbieranych pomiarów na dużym wykresie, oraz na usunięcie niechcianego wyniku pomiaru lub całej serii
  3. Wirtualny Magazynek Jest to obiekt, który symuluje działanie magazynu na aparaturę pomiarową
  4. Notatnik Umożliwia otworzenia okienka notatnika, w którym można podejrzeć wartości zapisywanych danych pomiarowych i wpisać własne uwagi, które są przechowywane do momentu zakończenia programu lub ich usunięcia.

„Podłącz Przyrządy”. Po podłączeniu przyrządów i włączeniu zasilania należy ręcznie połączyć interfejsy bezprzewodowe bluetooth łączący panel sterowania monochromatora z laptopem oraz zgasić światło, w tym celu postępuj zgodnie z rys. 9.

Rys. 7 Wybór aparatury

Rys. 8 Podłączanie aparatury

Rys. 9 Włącznie komunikacji bluetooth i zgaszenie światła

3.3. Wykonanie ćwiczenia

W trakcie wykonywania wirtualnego ćwiczenia należy odpowiednio ustawić aparaturę i wybrać program obsługi zbierania danych pomiarowych z wirtualnego laptopa. Zebrane punkty pomiarowe są zapisane w wirtualnym laptopie o ile jest włączone jego zasilanie. Włączenie danego programu nie powoduje skasowania danych zebranych w trakcie obsługi innego programu wirtualnego laptopa, do których można zawsze wrócić ponownie wychodząc do menu głównego i wybierając dany program. Dane można skasować i podglądać włączając okno przeglądania danych poprzez wybranie przycisku „Pomiary” lub kliknięcie na pulpit wirtualnego laptopa w trakcie zbierania danych, tak jak pokazano to na rys. 10. Okno przeglądania i kasowania danych przedstawiono na rys. 11. W celu skasowania niechcianego punktu pomiarowego kliknij na komórkę tablicy zawierającą ten punkt pomiarowy i wciśnij przycisk „Usuń Pomiar”, lub skasuj wszystkie pomiary wybierając przycisk „Usuń Wszystkie”, zgodnie z rys. 11.

  1. Włącz wyjście zasilacza,
  2. Ustaw natężenie światła, najlepiej maksymalne aby zapewnić jak największą dokładność pomiaru,
  3. Ustaw długość fali,
  4. Ustaw napięcie zasilacza na wartość przy, której prąd mierzony dla najmniejszego zakresu pomiarowego osiąga wartość zero,
  5. Zapisz punkt pomiarowy klikając przycisk „Dodaj Pomiar”. Kroki 6-8 powtarzaj do momentu zebraniu kilku punktów pomiarowych pozwalających na dokładne dopasowanie do nich linii prostej. Na rys. 12 przedstawiono przykład widoku ekranu po poprawnym wykonaniu eksperymentu pomiaru stałej Plancka.

Rys. 12 Eksperyment wyznaczania stałej Plancka

3.3.2. Badanie zależności natężenia prądu fotokomórki od natężenia światła

W celu zbadania zależności natężenia prądu fotokomórki w funkcji natężenia światła postępuj zgodnie z następującymi krokami,

  1. Włącz program „I(Φ)” z menu wirtualnego laptopa,
  2. Ustaw pokrętło multimetru na pomiar napięcia stałego,
  3. Ustaw polaryzację napięcia zasilacza na dodatnie,
  4. Włącz wyjście zasilacza,
  1. Ustaw wartość napięcia w zasilaczu, najlepiej maksymalne, w celu uzyskania największej dokładności pomiaru,
  2. Ustaw długość fali,
  3. Ustaw poziom natężenia światła,
  4. Zapisz punkt pomiarowy klikając przycisk „Dodaj Pomiar”. Kroki 6-8 powtarzaj do momentu zebraniu uzyskania kilku-kilkunastu punktów pomiarowych. Na rys. 13 przedstawiono przykład widoku ekranu po poprawnym wykonaniu badania pomiaru natężenia światła w funkcji prądu fotokomórki.

Rys. 13 Badanie zależności natężenia światła w funkcji natężenia prądu fotokomórki

3.3.3. Badanie zależności natężenia prądu fotokomórki od napięcia

W celu zbadania zależności natężenia prądu fotokomórki w funkcji przyłożonego napięcia postępuj zgodnie z następującymi krokami,

  1. Włącz program oznaczony jako „I(V)” z menu wirtualnego laptopa,
  2. Ustaw pokrętło multimetru na pomiar napięcia stałego,
  3. Ustaw polaryzację napięcia zasilacza na dodatnie,
  4. Ustaw natężenie światła, najlepiej maksymalne aby zapewnić jak największą dokładność pomiaru,
  5. Włącz wyjście zasilacza,

automatycznie po naciśnięciu odpowiednich przycisków, które umożliwiają na dopasowanie odpowiednich krzywych do danych pomiarowych np. linii prostej oraz zwrócenia współczynników dopasowania i ich przeliczenie na odpowiednie wartości np. stałej Plancka i pracy wyjścia (zobacz rys. 17).

Rys. 15 Okno analizy wyników i generowania sprawozdania

Rys. 16 Okno rozdziału 3 programu generowania sprawozdania

Rys. 17 Okno analizy danych pomiarowych