Egzamin Maturalny z Geografii - Poziom Rozszerzony - Próbny Arkusz, Ćwiczenia z Rolnictwo

Pobierz Egzamin Maturalny z Geografii - Poziom Rozszerzony - Próbny Arkusz i więcej Ćwiczenia w PDF z Rolnictwo tylko na Docsity!

MGE-R1_1P-

EGZAMIN MATURALNY

Z GEOGRAFII

POZIOM ROZSZERZONY

Czas pracy 150 minut

Instrukcja dla zdającego

1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 19 stron (zadania 1 – 35) oraz barwną mapę. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki, lupy i kalkulatora.
7. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. Życzymy powodzenia!

MAJ

ROK 2008

Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 60 punktów

Wypełnia zdający przed rozpoczęciem pracy

PESEL ZDAJĄCEGO

KOD

ZDAJĄCEGO

Miejsce

na naklejkę

z kodem szkoły

Poziom rozszerzony

Zadania od 1. do 9. wykonaj na podstawie załączonej barwnej mapy przedstawiającej fragment Mazurskiego Parku Krajobrazowego.

Zadanie 1. (1 pkt)

Na fotografii znajduje się fragment terenu przedstawionego na barwnej mapie szczegółowej.

• Odczytaj z mapy i podaj nazwę własną akwenu oznaczonego na fotografii literą A.

Jezioro Tałty

• Zaznacz poprawne zakończenie zdania.

Na fotografii literą B oznaczono A. drogę krajową. B. drogę wojewódzką.

C. linię kolejową.

D. szlak turystyczny.

Zadanie 2. (1 pkt)

Podaj nazwy dwóch rodzajów skal przedstawionych w legendzie mapy.

• liczbowa
• liniowa

Poziom rozszerzony

Zadanie 7. (2 pkt)

a) Wykorzystaj mapę i podaj czynnik sprzyjający eutrofizacji Jeziora Łuknajno.

Np.

Obecność kanałów melioracyjnych i pól uprawnych na obszarach położonych

wokół jeziora sprzyja gromadzeniu nawozów sztucznych zmywanych z pól.

b) Zaznacz poprawne zakończenie zdania.

Skutkiem procesu eutrofizacji jezior jest

A. przyspieszenie rozwoju glonów zabarwiających wodę na zielonkawy kolor.

B. wzrost zawartości tlenu na skutek rozkładu materii organicznej. C. wzrost zasolenia wód jeziora. D. spowolnienie odkładania osadów na dnie jeziora.

Zadanie 8. (1 pkt)

Wymień na podstawie mapy dwie cechy świadczące o młodoglacjalnej rzeźbie obszaru przedstawionego na mapie.

Np.

1. Obszar ten charakteryzuje urozmaicona rzeźba (wzniesienia morenowe

i stosunkowo płaskie, zalesione sandry na przedpolu moren).

2. Występowanie jezior morenowych, rynnowych i wytopiskowych.

Zadanie 9. (1 pkt)

Podaj dwa przykłady działań, które powinny być podejmowane w Mazurskim Parku Krajobrazowym, aby nie doprowadzić do zniszczenia lub silnego przekształcenia unikalnego krajobrazu tego obszaru.

Np.

1. Wspieranie przez władze lokalne rozwoju agroturystyki zamiast budowy

dużych hoteli i ośrodków.

2. Wyznaczanie miejsc odpoczynku, aby ograniczyć „dziką turystykę” (pola

namiotowe, kempingi).

Zadanie 10. (2 pkt)

Oblicz wysokość górowania Słońca nad horyzontem Warszawy (52 º N, 21 º E) w dniach 22 czerwca i 22 grudnia. Zapisz obliczenia. Miejsce na obliczenia:

22 czerwca:

h = 90º – φ + 23º27’

h = 90º – 52º + 23º27’

h = 61º27’

22 grudnia:

h = 90º – φ – 23º27’

h = 90º – 52º – 23º27’

h = 14º33’

Odpowiedź Wysokość górowania Słońca nad horyzontem Warszawy wynosi

w dniu 22 czerwca 61º27’, a w dniu 22 grudnia 14º33’.

Poziom rozszerzony

Zadanie 11. (2 pkt)

a) Wymień, w kolejności od Słońca, nazwy planet typu ziemskiego.

Merkury, Wenus, Ziemia, Mars

b) Podaj dwie różnice między planetami typu ziemskiego a pozostałymi planetami w Układzie Słonecznym.

Np.

1. Merkury, Wenus, Ziemia, Mars są planetami skalnymi a Jowisz, Saturn, Uran

i Neptun gazowymi.

2. Okres obrotu dookoła własnej osi Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna jest

krótszy (szybciej rotują).

Zadanie 12. (2 pkt)

Fotografia przedstawia fragment wybrzeża zachodniej Francji.

a) Wymień nazwy elementów budowy wybrzeża wysokiego oznaczonych na fotografii literami A i B.

A. klif

B. platforma abrazyjna

b) Podaj nazwę procesu, który doprowadził do utworzenia elementu wybrzeża oznaczonego na fotografii literą A.

abrazja

Nr zadania 7. 8. 9. 10. 11. 12. Wypełnia Maks. liczba pkt 2 1 1 2 2 2 egzaminator! Uzyskana liczba pkt

A

B

Poziom rozszerzony

Zadanie 14. (1 pkt)

Zaznacz metodę, która służy do określania wieku względnego skał i zdarzeń geologicznych na Ziemi.

Metody: A. Izotopowa 238 U

B. Paleontologiczna

C. Dendrochronologiczna D. Izotopowa 14 C

Zadanie 15. (1 pkt)

Wymień metodę określania wieku bezwzględnego zdarzeń geologicznych, którą należy zastosować, aby zbadać wiek powstania oraz wiek zaniku obecnie zarośniętej misy jeziornej na Pojezierzu Mazurskim. Nazwę metody wybierz spośród podanych w zadaniu 14.

Metoda izotopowa C 14

Zadanie 16. (2 pkt)

Przyporządkuj danym klimatycznym w tabeli nazwy następujących stacji meteorologicznych: Białystok, Nowy Targ, Poznań, Świnoujście.

Miesiące Nazwa stacji I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Rok

T –1,4 –0,5 3,0 8,0 13,8 17,1 19,2 17,7 13,5 8,6 3,3 0,0 8,

Poznań

O 35 26 32 39 53 49 76 56 46 32 35 38 517

T –0,6 –0,1 2,5 6,6 11,4 15,2 17,7 16,7 13,8 8,7 3,9 0,9 8,

Świnoujście

O 49 35 39 43 47 55 78 76 51 54 46 55 628

T –5,2 –4,7 0,1 5,9 11,7 14,3 15,9 14,7 11,3 6,2 0,6 –3,0 5,

Nowy Targ

O 52 45 45 60 83 111 136 112 72 54 47 47 864

T –4,1 –3,2 0,7 6,7 13,3 16,5 18,4 16,7 12,6 7,0 1,4 –2,4 7,

Białystok

O^30 24 27 37 46 64 80 67 37 37 37 36

T – średnia temperatura powietrza w ºC O – opady atmosferyczne w mm

Nr zadania 13. 14. 15. 16. Wypełnia Maks. liczba pkt 2 1 1 2 egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Poziom rozszerzony

Zadanie 17. (2 pkt)

Wykres przedstawia zawartość w atmosferze ziemskiej wybranego składnika gazowego.

Wysoko

ść

nad poziomem morza

Liczba cząsteczek w 1 cm^3 powietrza

a) Podaj nazwę składnika gazowego, którego zawartość w atmosferze przedstawiono na wykresie. Nazwę składnika dobierz z podanych poniżej.

dwutlenek siarki, para wodna, ozon, dwutlenek węgla

ozon

b) Podaj nazwę warstwy atmosfery, w której występuje największa koncentracja tego składnika.

stratosfera

Zadanie 18. (2 pkt)

Przyporządkuj każdemu ze skutków działalności rzeki odpowiedni proces, który bezpośrednio doprowadza do jego powstania.

Skutek: Proces: A. stożek napływowy B. meander C. dolina V-kształtna D. kaptaż

1. erozja boczna i akumulacja
2. erozja wgłębna
3. erozja wsteczna
4. transport
5. akumulacja

A. 5 B. 1 C. 2 D. 3

Poziom rozszerzony

Zadanie 22. (2 pkt)

Duże miasta odznaczają się wyższą temperaturą w porównaniu z obszarami podmiejskimi. Zjawisko to nazywane „miejską wyspą ciepła” ilustruje na przykładzie Warszawy poniższy rysunek.

Izotermy średniej rocznej temperatury powietrza w Warszawie dla lat 1961-1980.

a) Podaj dwie przyczyny powstawania „miejskiej wyspy ciepła”.

Np.

1. Emisja ciepła z budynków ogrzewanych zimą oraz wykorzystywanych

w miastach środków transportu.

2. Silniejsze nagrzewanie się w ciągu słonecznego dnia betonowych budynków

i ulic niż otaczających ich terenów pokrytych roślinnością.

b) Konsekwencją „miejskiej wyspy ciepła” oraz emisji zanieczyszczeń powietrza jest ukształtowanie się lokalnego klimatu miasta. Skreśl w nawiasach określenia błędne, aby cechy klimatu miasta były prawdziwe.

Klimat miasta w porównaniu terenami podmiejskimi odznacza się cechami:

_- (wyższymi / niższymi) sumami opadów

• bryzą miejską, która wieje (od centrum / ku centrum) miasta._

Poziom rozszerzony

Zadanie 23. (2 pkt)

Na diagramie zaznaczono procentowy udział wyznawców głównych religii na świecie.

chrześcijaństwo

islam

hinduizm

pozostałe religie

Udział wyznawców głównych religii na świecie w %

Uzupełnij legendę diagramu, wpisując w wyznaczone miejsca nazwy religii, które dobierz z podanych poniżej.

hinduizm, islam, judaizm, chrześcijaństwo

Zadanie 24. (2 pkt)

Jednym z czynników sprzyjających zaludnianiu obszarów Ziemi jest nadmorskie położenie. Na świecie ponad połowa ludności mieszka w pasie 200 km od wybrzeża, który stanowi zaledwie 21% powierzchni zamieszkałych kontynentów. Uzasadnij, podając dwa argumenty, przyczyny dużej koncentracji ludności na wybrzeżach morskich.

Np.

1. Występowanie sprzyjających rozwojowi rolnictwa żyznych gleb w deltach rzek

uchodzących do mórz.

2. Nadmorskie położenie umożliwia połowy ryb oraz marikulturę, które

zwiększają możliwości wyżywienia ludności.

Nr zadania 22. 23. 24. Wypełnia Maks. liczba pkt 2 2 2 egzaminator! (^) Uzyskana liczba pkt

Poziom rozszerzony

Zadanie 26. (2 pkt)

Wykresy przedstawiają strukturę pracujących w gospodarce w wybranych czterech województwach Polski w 2006 roku. Wpisz obok wykresów oznaczonych numerami od 1 do 4 nazwy podanych województw.

lubelskie, mazowieckie, warmińsko-mazurskie, wielkopolskie

Zadanie 27. (2 pkt)

Przyporządkuj podanym surowcom mineralnym wybrane obszary ich eksploatacji.

1. Zagłębie Appalaskie, Zagłębie Donieckie, Nizina Chińska A. gaz ziemny

B. ropa naftowa

2. basen Zatoki Gwinejskiej, basen Jez. Maracaibo, Zatoka Meksykańska

C. węgiel kamienny 3. Nadrenia, Zagłębie Podmoskiewskie, Sudety

D. węgiel brunatny

4. Ziemia Arnhema w Australii, Masyw Centralny we Francji, rejon Jez. Huron i Athabaska
5. południowy Ural, Półwysep Jamał, szelf Morza Północnego u wybrzeży Holandii

A. 5 B. 2 C. 1 D. 3

Nr zadania 25. 26. 27. Wypełnia Maks. liczba pkt 2 2 2 egzaminator! Uzyskana liczba pkt

0 20 40 60 80 100 Pracujący w % ogółem

rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, rybołówstwo, rybactwo przemysł i budownictwo usługi

1. warmińsko-

mazurskie

2. wielkopolskie

3. mazowieckie

4. lubelskie

Polska

Poziom rozszerzony

Zadanie 28. (2 pkt)

Mapa przedstawia rozmieszczenie głównych jednostek tektonicznych Polski.

a) Uzupełnij tabelę, wpisując obok każdego z podanych surowców nazwę jednostki tektonicznej, na obszarze której dany surowiec jest eksploatowany. Nazwy jednostek dobierz z podanych.

niecka brzeżna, zapadlisko przedkarpackie, monoklina przedsudecka, zapadlisko śląsko-krakowskie

b) Podaj numery, którymi jednostki te oznaczono na mapie.

Surowiec mineralny Nazwa jednostki tektonicznej Numer jednostki na mapie

Rudy miedzi monoklina przedsudecka 13

Siarka zapadlisko przedkarpackie 16

Poziom rozszerzony

Zadanie 30. (2 pkt)

Diagram ilustruje strukturę zasiewów zbóż na świecie w latach 1998-2000.

Uzupełnij diagram, wpisując w wyznaczonych miejscach nazwy podanych zbóż.

jęczmień, pszenica, ryż, żyto

Zadanie 31. (2 pkt)

Wymień dwie bariery, na jakie napotyka rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce oraz dwie korzyści, wynikające z rozwoju tego typu rolnictwa. Bariery:

Np.

1. Zanieczyszczenie środowiska uniemożliwia produkcję ekologicznej żywności

na wielu obszarach.

2. Niedostateczne wykształcenie rolników i brak wiedzy o ekologicznej produkcji

w rolnictwie.

Korzyści:

Np.

1. Rolnictwo ekologiczne zapewnia mniejszą ingerencję człowieka w środowisko

przyrodnicze, gdyż ogranicza stosowanie nawozów sztucznych i chemicznych

środków ochrony roślin.

2. Rolnictwo ekologiczne dostarcza zdrowszą żywność.

Zadanie 32. (2 pkt)

Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy portów specjalizujących się w przeładunkach wymienionych w tabeli towarów.

A. Ustka B. Gdańsk-Port Północny C. Gdynia D. Szczecin-Świnoujście Specjalizacja portów Port

węgiel kamienny, ropa naftowa Gdańsk-Port Północny

węgiel kamienny, rudy metali, surowce chemiczne, zboża Szczecin-Świnoujście

drobnica, zboża, drewno Gdynia

Sorgo 6%

33% pszenica

pozostałe

Kukurydza 21%

8% jęczmień

Owies 2% Proso 5%

1% żyto

23% ryż

Poziom rozszerzony

Zadanie 33. (2 pkt)

Organizacje pozarządowe są ważnym partnerem rządów i samorządów terytorialnych w rozwiązywaniu problemów, dotyczących spraw lokalnych i ogólnoświatowych.

a) Podaj cechę organizacji pozarządowych, która odróżnia ich działalność od innych organizacji funkcjonujących na świecie.

Np.

Działalność na rzecz społeczeństwa, nie dla zysku, często oparta na pracy

wolontariuszy.

b) Podaj dwie nazwy organizacji pozarządowych, wybierając je spośród podanych poniżej.

ONZ, Czerwony Krzyż, FAO, Greenpeace, Grupa Wyszehradzka

Czerwony Krzyż, Greenpeace

Zadanie 34. (2 pkt)

Na mapie zaznaczono obszary wybranych współczesnych konfliktów zbrojnych i sporów terytorialnych.

Uzupełnij poniższą tabelę, podając nazwy państw, stanowiących strony konfliktów zbrojnych lub sporów terytorialnych oraz litery, którymi oznaczono na mapie obszary ich występowania.

Obszar konfliktu lub sporu

Nazwy krajów stanowiących strony konfliktów lub sporów

Litera na mapie

Kaszmir Indie / Pakistan B

Kuryle Rosja / Japonia A

Nr zadania 30. 31. 32. 33. 34. Wypełnia Maks. liczba pkt 2 2 2 2 2 egzaminator! (^) Uzyskana liczba pkt

Poziom rozszerzony

BRUDNOPIS