Egzamin z geografii - przykładowe zadania, Publikacje z Geografia

Pobierz Egzamin z geografii - przykładowe zadania i więcej Publikacje w PDF z Geografia tylko na Docsity!

Układ graficzny © CKE 202 1

WYPEŁNIA ZDAJĄCY

KOD PESEL

EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII

POZIOM ROZSZERZONY

DATA: 18 maja 2022 r.

G ODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:

CZAS PRACY: 180 minut

LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60

EGEP-R0- 100 -

Instrukcja dla zdającego

1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 29 stron (zadania 1–33) oraz mapę szczegółową. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.
6. Możesz korzystać z linijki, lupy i kalkulatora prostego.
7. Mapę szczegółową możesz oderwać, ale po zakończeniu pracy włóż ją do arkusza egzaminacyjnego.
8. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkę z kodem.
9. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora.

Miejsce na naklejkę. Sprawdź, czy kod na naklejce to

E-.

Jeżeli tak – przyklej naklejkę. Jeżeli nie – zgłoś to nauczycielowi.

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.

Strona 2 z 29

Zadania od 1. do 7. wykonaj na podstawie mapy szczegółowej fragmentu Wyżyny Śląskiej oraz własnej wiedzy.

Zadanie 1. Na fotografii przedstawiono port położony w polu CD5 mapy szczegółowej.

Na podstawie: www.peuk.fiiz.pl

Zadanie 1.1. (0–1) W którym kierunku skierowano obiektyw aparatu podczas wykonywania fotografii? Wpisz nazwę jednego z czterech głównych kierunków geograficznych.

Zadanie 1.2. (0–1) Tekst odnosi się do kanału, którego fragment przedstawiono na mapie.

Kanał Gliwicki zbudowano w latach 1935–1941 w miejscu węższego Kanału Kłodnickiego, który funkcjonował od początku XIX w. Celem budowy Kanału Gliwickiego było umożliwienie wywozu węgla kamiennego i wyrobów przemysłu ciężkiego z Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. W drugiej dekadzie XXI w. kanałem przewożono węgiel z Gliwic do elektrociepłowni we Wrocławiu. Kanał pełni też funkcję turystyczną.

Na podstawie: www.gliwice.rzgw.gov.pl

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

1. Kanał Gliwicki łączy port przedstawiony na fotografii z Odrą. P F

W drugiej dekadzie XXI w. Kanałem Gliwickim przewożono surowiec energetyczny wydobywany metodą odkrywkową.

P F

Strona 4 z 29

Zadanie 3.2. (0–1) Oblicz długość w terenie trasy wycieczki przebiegającej szlakiem niebieskim. Przyjmij, że długość tej trasy wynosi na mapie 22 cm. Wynik podaj w km. Zapisz obliczenia.

Obliczenia:

Długość trasy: .............................. km

Zadanie 4. (0–1) Na obszarze przedstawionym na mapie znajdują się kąpieliska Czechowice (D3) i Leśne (D5).

Na podstawie mapy podaj po jednym wspólnym walorze przyrodniczym i pozaprzyrodniczym obu kąpielisk, wynikającym z ich położenia.

Walor przyrodniczy:

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Walor pozaprzyrodniczy:

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Zadanie 5. (0–1) Podaj dwie cechy społeczno-gospodarcze obszaru przedstawionego na mapie w polu D5, odzwierciedlające specyfikę regionu Górnego Śląska.

Strona 5 z 29

Zadanie 6. (0–2) W Gliwicach są położone Zakłady Mechaniczne Bumar Łabędy SA (C3/4), które specjalizują się w produkcji i modernizacji pojazdów gąsienicowych, a także w wytwarzaniu konstrukcji metalowych oraz maszyn górniczych i budowlanych.

Rozstrzygnij, czy lokalizacja Zakładów Mechanicznych Bumar Łabędy SA jest korzystna dla ich funkcjonowania. W uzasadnieniu podaj dwa argumenty odwołujące się do cech gospodarki obszaru przedstawionego na mapie lub do cech gospodarki regionu Górnego Śląska.

Rozstrzygnięcie ( korzystna / niekorzystna ) ...............................................................................

Zadanie 7. (0–2) Wpisz nazwę procesu gospodarczego, o którym świadczy utworzenie w latach 90. XX w. fabryki samochodów osobowych oraz Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Gliwicach. Uzasadnij, dlaczego ten proces zaszedł na obszarze Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.

Nazwa procesu ( rekultywacja / restrukturyzacja / rewitalizacja ) ................................................

Uzasadnienie:

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Wypełnia egzaminator

Nr zadania 3.2. 4. 5. 6. 7. Maks. liczba pkt 1 1 1 2 2 Uzyskana liczba pkt

Strona 7 z 29

Zadanie 9. (0–2) Na mapie literami A i B oznaczono stacje meteorologiczne, dla których sporządzono klimatogramy zamieszczone poniżej.

Stacja A Stacja B ºC mm ºC mm

Na podstawie: www.klimadiagramme.de

Wyjaśnij, dlaczego na stacjach A i B temperatury powietrza oraz roczne sumy opadów atmosferycznych się różnią, pomimo położenia obu stacji nad morzem i na zbliżonej szerokości geograficznej. W odpowiedzi odnieś się do obu stacji.

Wypełnia egzaminator

Nr zadania 8.1. 8.2. 9. Maks. liczba pkt 1 1 2 Uzyskana liczba pkt

Strona 8 z 29

Zadanie 10. (0–1) Na mapie przedstawiono średnią liczbę dni w roku z całkowitym zachmurzeniem nieba we Francji. Zachmurzenie na tym obszarze jest związane z dominującą w roku sytuacją baryczną w tej części Europy.

Na podstawie: www.climatedata.e-monsite.com

Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A albo B oraz jedną z odpowiedzi 1–3.

Średnia liczba dni z całkowitym zachmurzeniem nieba różni się między północną a południową częścią Francji, ponieważ w regionie o największym zachmurzeniu

A.

B.

znacznie częściej występują niże baryczne,

zaznaczają się silniejsze wpływy stałych wyżów barycznych,

co skutkuje

silnym oddziaływaniem bryzy morskiej przemieszczającej się nad lądem wraz z niskimi chmurami.

osiadaniem chłodnego powietrza, czemu towarzyszą adiabatyczne zmiany temperatury powietrza.

większą liczbą dni charakteryzujących się wstępującymi ruchami mas powietrza, sprzyjającymi kondensacji pary wodnej.

Strona 10 z 29

Zadanie 11.2. (0–1) Na mapie Polski literami A–E oznaczono wybrane regiony. Dwa z nich charakteryzują się występowaniem skutków intensywnego wietrzenia mrozowego granitów lub piaskowców kwarcytowych.

Podaj litery, którymi oznaczono dwa regiony Polski charakteryzujące się obecnością piargów lub gołoborzy – rumowisk skalnych powstałych przy udziale wietrzenia mrozowego.

Zadanie 12. (0–2) Na podstawie danych klimatycznych z lat 1951–2019 dla Wrocławia przeanalizowano dynamikę średnich miesięcznych i rocznych temperatur powietrza. Okazało się, że pod koniec tego okresu, w latach 2015–2019, w przypadku siedmiu miesięcy zanotowano rekordowo wysoką średnią miesięczną temperaturę powietrza w porównaniu z odpowiednimi miesiącami całego analizowanego okresu. Ponadto wykazano, że rok 2019 ze średnią temperaturą powietrza 11,4 °C był najcieplejszy w badanym okresie.

Na podstawie: www.meteomodel.pl

Wymień trzy możliwe konsekwencje dla rolnictwa regionu Dolnego Śląska, wynikające z występowania opisanego trendu klimatycznego.

Strona 11 z 29

Zadanie 13. Na mapie Polski literami A–D oznaczono ujścia wybranych rzek, a literą X – jeden z kanałów.

Zadanie 13.1. (0–1) Uporządkuj ujścia rzek oznaczone literami A–D według bazy erozyjnej od położonej najwyżej do położonej najniżej nad poziomem morza. Wpisz litery we właściwe miejsca.

Baza erozyjna położona najwyżej.

Baza erozyjna położona najniżej.

→ → →

Zadanie 13.2. (0–1) Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź A, B albo C oraz jedną z odpowiedzi 1–3.

Kanał oznaczony na mapie literą X, to

A. kanał Obry,

który

przebiega przez jezioro deltowe i wzniesienia morenowe.

B. Kanał Bydgoski, 2. służy głównie celom melioracyjno-irygacyjnym.

C. Kanał Elbląski, 3. łączy dwa dorzecza o największej powierzchni w Polsce.

Wypełnia egzaminator

Nr zadania 11.2. 12. 13.1. 13.2. Maks. liczba pkt 1 2 1 1 Uzyskana liczba pkt

Strona 13 z 29

Zadanie 15. (0–1) Dhaka – stolica Bangladeszu – i Kolkata (Kalkuta) w Indiach znajdują się w grupie miast świata najbardziej zagrożonych katastrofami przyrodniczymi.

Podaj nazwę jednej z katastrof przyrodniczych, którą Dhaka i Kolkata (Kalkuta) są zagrożone w wysokim stopniu, a następnie przedstaw przyczynę występowania zagrożenia tą katastrofą przyrodniczą na obszarze tych miast.

Katastrofa przyrodnicza: .............................................................................................................

Przyczyna: ..................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Zadanie 16. Na mapie przedstawiono rozmieszczenie płyt litosfery i kierunki ich przemieszczania.

Na podstawie: A. Dylikowa, D. Makowska, T. Olszewski, Ziemia i człowiek , Warszawa 1993.

Zadanie 16.1. (0–1) Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

Płytę Nazca w zachodniej części tworzą skały wylewne, które są młodsze od skał wylewnych budujących wschodnią część tej płyty.

P F

Łuki wysp występujące na styku Płyty Pacyficznej i Płyty Filipińskiej są efektem tworzenia się ryftu oceanicznego.

P F

Wypełnia egzaminator

Nr zadania 13.3. 14. 15. 16.1. Maks. liczba pkt 1 2 1 1 Uzyskana liczba pkt

Strona 14 z 29

Zadanie 16.2. (0–2)

Spośród A – D wybierz i zaznacz region obecnie zaliczany do czynnych sejsmicznie,

a następnie podaj przyczynę trzęsień ziemi w tym regionie, odnosząc się do właściwego procesu tektonicznego.

A. Zachodnie wybrzeże Sumatry.

B. Zachodnie wybrzeże Tasmanii.

C. Zachodnie wybrzeże Grenlandii.

D. Zachodnie wybrzeże Madagaskaru.

Przyczyna: ..................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Zadanie 17. (0–2) Na rysunkach przedstawiono budowę geologiczną wybranych obszarów.

Poniższe zdania odnoszą się do budowy geologicznej przedstawionej na rysunkach.

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

Na podstawie rysunku A można wnioskować, że uskok powstał w erze paleozoicznej.

P F

W sytuacji przedstawionej na rysunku B skały magmowe są młodsze od skał osadowych.

P F

Obecność soli kamiennej w formie występującej na rysunku C świadczy o zachodzeniu w przeszłości procesów metamorficznych.

P F

Strona 16 z 29

Zadanie 20. (0–1) W tabeli przedstawiono udział pracujących w przemyśle (w %) w strukturze pracujących w Polsce i w wybranych województwach w 2019 r.

Lp. Wyszczególnienie

Pracujący w przemyśle (%)

1. Polska 19,
2. dolnośląskie 22,
3. podlaskie 15,

Na podstawie: Rocznik Statystyczny Przemysłu 2020 , Warszawa 2020; Regiony Polski 2020 , Warszawa 2020.

Wyjaśnij, z czego wynika różnica w udziale pracujących w przemyśle między województwami dolnośląskim a podlaskim. W odpowiedzi uwzględnij jedno z przyrodniczych uwarunkowań lokalizacji przemysłu.

Strona 17 z 29

Zadanie 21. (0–2) Na fotografiach A i B przedstawiono obszary peryferyjne dużych miast w państwie słabo rozwiniętym i w państwie wysoko rozwiniętym.

A

Na podstawie: www.mumbailive.com B

Na podstawie: www.latimes.com

Jedną z faz rozwoju miast jest suburbanizacja, prowadząca do rozwoju stref podmiejskich.

Wyjaśnij, z czego wynika rozwój strefy podmiejskiej w miastach państw słabo rozwiniętych, a z czego – w miastach państw wysoko rozwiniętych.

Państwa słabo rozwinięte: .........................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Państwa wysoko rozwinięte: ......................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Wypełnia egzaminator

Nr zadania 20. 21. Maks. liczba pkt 1 2 Uzyskana liczba pkt

Strona 19 z 29

Sformułuj wniosek odnoszący się do prognozowanych zmian liczby ludności Polski w latach 2017–2040 w porównaniu do zmian liczby ludności w latach 2000–2016.

Zadanie 23. (0–2) Na mapie numerami 1–12 oznaczono główne regiony rolnicze świata.

Na podstawie: Regiony rolnicze na świecie , www.youtube.com

Dokończ zdania. Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Dużymi nakładami pracy ludzkiej oraz wysokim udziałem rolnictwa samozaopatrzeniowego o niskim poziomie agrotechnicznym charakteryzują się regiony oznaczone na mapie numerami

A. 1 i 4. B. 2 i 5. C. 6 i 10. D. 8 i 11.

Dominacją rolnictwa wielkoobszarowego o dużej mechanizacji oraz wysoką towarowością charakteryzują się regiony oznaczone na mapie numerami

A. 3 i 6. B. 5 i 8. C. 7 i 10. D. 9 i 12.

Wypełnia egzaminator

Nr zadania 22. 23. Maks. liczba pkt 1 2 Uzyskana liczba pkt

Strona 20 z 29

Zadanie 24. (0–2) Na mapie przedstawiono zróżnicowanie degradacji gleb na świecie. Literami A i B oznaczono wybrane obszary.

Na podstawie: www.zpe.pl, za: UNEP/AGRID/Arendal, www.soilerosion.net

Podaj czynnik, który przyczynia się do ograniczania procesów degradacji gleb na obszarze A, oraz czynnik, który sprzyja degradacji gleb na obszarze B. Uzasadnij, w jaki sposób każdy z czynników wpływa na przedstawiony stan gleb.

Obszar A:

Czynnik: .............................................................................

Uzasadnienie: ............................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Obszar B:

Czynnik: .............................................................................

Uzasadnienie: ............................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................