Ekonomia i bezrobocie - Notatki - Ekonomia | Notatki Ekonomia

Ekonomia (z gr. oikosnomos – wiedza o prowadzeniu gospodarstwa domowego, gr. filozof

Ksenofont) nauka badająca jak ludzie sobie radzą sobie z rzadkością wszelkich zasobów. Ta

rzadkość decyduje o wyborze między różnymi zastosowaniami. Ekonomia zajmuje się badaniem

podmiotów gospodarczych w zakresie sposobu wykorzystania ograniczonych zasobów w sferze

produkcji, podziału, konsumpcji i wymiany. Ekonomia jako samodzielna nauka od XVIII w.Myśl

ekonomiczna w czasach starożytnych XII-IV w. p.n.e. państwo niewolnicze.Myśl ekonomiczna

średniowiecza do XV w. grolfikacja pracy, rozwój systemu feudalnego.

Reformacja i odrodzenie XV-XVI w. upadek feudalizmu, podwaliny kapitalizmu. Merkantylizm

XVII w. protekcjonizm państwa, ekspansja zagraniczna. Ekonomia klasyczna XVII-XVIII w.

liberalizm gos., rewolucja przemysłowa. Keynesizm XX w. interwencjonizm państwowy ma

zapobiegać kryzysom. Monetaryzm XX w. neutralność pieniądza. Arystoteles pisał o problemach

ekonomii powiązanych z moralnością, nie lubił pracy – później tę myśl przejęło chrześcijaństwo.

Negatywny stosunek chrześcijaństwa do bogacenia się, branie pieniędzy na % nie godziwe.

Wcześni chrześcijanie nie mogli obracać pieniądzem – grzech. Żydzi weszli w tę pustkę – kojarzeni

z pieniędzmi. Protestantyzm traktuje pracę jak religię.

Wszystko zależy od Boga – czy ktoś jest bogaty (wyróżnienie pozytywne) czy biedny

(wyróżnienie negatywne) – protestantyzm. Wpływ etyki protestanckiej na rozwój gospodarki

zauważył niemiecki socjolog Max Weber – opublikował książkę „ Etyka protestancka a duch

kapitalizmu”. Adam Smith (1723 – 1790) w 1776 r. publikuje swoje dzieło „Badania nad naturą i

przyczynami bogactwa narodów”:

* społeczeństwo reprezentuje luźny zespół jednostek, a dobro powszechne jest sumą dobra

indywidualnego jednostek, * uzgodnienie interesów jednostek odbywa się w warunkach wolności

gospodarczej, wszelki interwencjonizm państwa jest zbędny i szkodliwy, * motorem działalności

gospodarczej jest interes osobisty każdego człowieka, * w warunkach wolnej konkurencji

poszczególne jednostki gospodarujące, kierując się zasadą interesu oszczędzają i powiększają

kapitał a ponadto lokują go w tych dziedzinach gospodarki, gdzie osiągają wyższą stopę zysku, *

wolna konkurencja umożliwia równomierny rozwój gospodarki zgodny ze strukturą potrzeb

społecznych, a niewidzialna ręka rynku realizuje porządek naturalny w gospodarce, * prawo podaży

i popytu – samoczynne działające mechanizmy,

* homo oeconmicus człowiek, który w swych działaniach zawsze dąży do maksymalizacji

osobistych korzyści,

* bogactwo narodów zależy od ilości wykonanej pracy i jej wydajności,

* praca produkcyjna i nieprodukcyjna, płaca rynkowa i nierynkowa, podział pracy społeczny i

techniczny,

* ziemia, praca i kapitał (stały i obrotowy) jako czynniki produkcji,

* wartość użytkowa i wymienna,

* dogmat Smitha: cena i wartość każdego towaru składa się i rozkłada się na dochody z

poszczególnych czynników produkcji (kosztów), płac ( za pracę), zysków (za kapitał) i rent (za

ziemię), * produkt netto to produkt brutto pomniejszony o koszty zachowania kapitału, Ekonomia

klasyczna XVII-XVIII – rewolucja przemysłowa: * masowe przechodzenie od produkcji

rękodzielniczej, manufakturowej do produkcji fabrycznej, maszynowej,

* powstanie wielkich form kapitalistycznych, * olbrzymi rozwój sił wytwórczych powoduje

przeciwieństwa i napięcia społeczne – powstają 3 klasy robotnicze: proletariat, kapitaliści i wielcy

właściciele ziemscy,

* pojawia się nowy problem w gospodarce: bezrobocie, Rewolucja w 2 branżach: tkactwo i

metalurgia, wynalazek kolei żelaznej przyczynia się do obniżki kosztów i skrócenia czasu pracy.

Cechy kapitalizmu XIX w.:

* bardzo niskie wynagrodzenie na poziomie egzystencji,

* bardzo długi dzień pracy (70 godz. tydzień pracy), * brak praw pracowniczych, * powszechne

zatrudnianie dzieci, Koniec XIX a początek XX w. w USA II rewolucja przemysłowa – przemysł

chemiczny i elektrotechniczny (silnik elektryczny). Henry Ford produkcja samochodów dla

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Ekonomia i bezrobocie - Notatki - Ekonomia i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!

Ekonomia (z gr. oikosnomos – wiedza o prowadzeniu gospodarstwa domowego, gr. filozof Ksenofont) nauka badająca jak ludzie sobie radzą sobie z rzadkością wszelkich zasobów. Ta rzadkość decyduje o wyborze między różnymi zastosowaniami. Ekonomia zajmuje się badaniem podmiotów gospodarczych w zakresie sposobu wykorzystania ograniczonych zasobów w sferze produkcji, podziału, konsumpcji i wymiany. Ekonomia jako samodzielna nauka od XVIII w. My ś l ekonomiczna w czasach staro ż ytnych XII-IV w. p.n.e. państwo niewolnicze. My ś l ekonomiczna ś redniowiecza do XV w. grolfikacja pracy, rozwój systemu feudalnego. Reformacja i odrodzenie XV-XVI w. upadek feudalizmu, podwaliny kapitalizmu. Merkantylizm XVII w. protekcjonizm państwa, ekspansja zagraniczna. Ekonomia klasyczna XVII-XVIII w. liberalizm gos., rewolucja przemysłowa. Keynesizm XX w. interwencjonizm państwowy ma zapobiegać kryzysom. Monetaryzm XX w. neutralność pieniądza. Arystoteles pisał o problemach ekonomii powiązanych z moralnością, nie lubił pracy – później tę myśl przejęło chrześcijaństwo. Negatywny stosunek chrześcijaństwa do bogacenia się, branie pieniędzy na % nie godziwe. Wcześni chrześcijanie nie mogli obracać pieniądzem – grzech. Żydzi weszli w tę pustkę – kojarzeni z pieniędzmi. Protestantyzm traktuje pracę jak religię. Wszystko zależy od Boga – czy ktoś jest bogaty (wyróżnienie pozytywne) czy biedny (wyróżnienie negatywne) – protestantyzm. Wpływ etyki protestanckiej na rozwój gospodarki zauważył niemiecki socjolog Max Weber – opublikował książkę „ Etyka protestancka a duch kapitalizmu”. Adam Smith (1723 – 1790) w 1776 r. publikuje swoje dzieło „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”: ***** społeczeństwo reprezentuje luźny zespół jednostek, a dobro powszechne jest sumą dobra indywidualnego jednostek, ***** uzgodnienie interesów jednostek odbywa się w warunkach wolności gospodarczej, wszelki interwencjonizm państwa jest zbędny i szkodliwy, ***** motorem działalności gospodarczej jest interes osobisty każdego człowieka, ***** w warunkach wolnej konkurencji poszczególne jednostki gospodarujące, kierując się zasadą interesu oszczędzają i powiększają kapitał a ponadto lokują go w tych dziedzinach gospodarki, gdzie osiągają wyższą stopę zysku, ***** wolna konkurencja umożliwia równomierny rozwój gospodarki zgodny ze strukturą potrzeb społecznych, a niewidzialna ręka rynku realizuje porządek naturalny w gospodarce, ***** prawo podaży i popytu – samoczynne działające mechanizmy, ***** homo oeconmicus człowiek, który w swych działaniach zawsze dąży do maksymalizacji osobistych korzyści, ***** bogactwo narodów zależy od ilości wykonanej pracy i jej wydajności , ***** praca produkcyjna i nieprodukcyjna, płaca rynkowa i nierynkowa, podział pracy społeczny i techniczny, ***** ziemia, praca i kapitał (stały i obrotowy) jako czynniki produkcji, ***** wartość użytkowa i wymienna, ***** dogmat Smitha: cena i wartość każdego towaru składa się i rozkłada się na dochody z poszczególnych czynników produkcji (kosztów), płac ( za pracę), zysków (za kapitał) i rent (za ziemię), ***** produkt netto to produkt brutto pomniejszony o koszty zachowania kapitału, Ekonomia klasyczna XVII-XVIII – rewolucja przemysłowa : ***** masowe przechodzenie od produkcji rękodzielniczej, manufakturowej do produkcji fabrycznej, maszynowej, ***** powstanie wielkich form kapitalistycznych, ***** olbrzymi rozwój sił wytwórczych powoduje przeciwieństwa i napięcia społeczne – powstają 3 klasy robotnicze: proletariat, kapitaliści i wielcy właściciele ziemscy, ***** pojawia się nowy problem w gospodarce: bezrobocie, Rewolucja w 2 branżach: tkactwo i metalurgia, wynalazek kolei żelaznej przyczynia się do obniżki kosztów i skrócenia czasu pracy. Cechy kapitalizmu XIX w. : ***** bardzo niskie wynagrodzenie na poziomie egzystencji, ***** bardzo długi dzień pracy (70 godz. tydzień pracy), ***** brak praw pracowniczych, ***** powszechne zatrudnianie dzieci, Koniec XIX a początek XX w. w USA II rewolucja przemysłowa – przemysł chemiczny i elektrotechniczny (silnik elektryczny). Henry Ford produkcja samochodów dla

robotników, Rokefeler przemysł petrotechniczny. Wynalazki ekonomii ameryka ń skiej : akcje – prawa własności, obligacje – prawo do wypłaty, do zysku. Jednolity system ksi ę gowo ś ci podwójnej

każda operacja finansowa zapisywana jest podwójnie – kasują się pomyłki. Audyt - weryfikacja ksiąg rachunkowych; Audytor – biegły rewident; System gospodarczy cechuje : ***** bariera celna (system jest nią oddzielony od otoczenia), ***** pieniądz (wspólna waluta), ***** prawo gospodarcze (specyficzne dla każdego systemu np.: podatki, handel zagraniczny, Zasadnicze cechy systemu ekonomicznego : własność i sposób relacji. Polska – własność państwowa 22%, prywatna 78% (2006). Najlepsze gospodarki świata (własność państwowa nie przekracza 10%): ***** gospodarka krajów starej unii, ***** kraje skandynawskie, ***** kraje europejskie nie należące do UE – Szwajcaria, ***** USA, Kanada, ***** kraje azjatyckie: Japonia, Chiny, Singapur, Kraje o 100% gospodarce rynkowej : ***** Korea Północna, Białoruś, Sposoby regulacji gospodarki : ***** regulacja rynkowa - źródła informacji na podstawie, których przedsiębiorstwo podejmuje decyzje, określa ceny wyrobów ( czy zakładać, co produkować, jaka cena), ***** nierynkowa (przeciwieństwo) – państwo określa ceny – większa lub mniejsza niż, Wolno ść gospodarcza łatwość dostępu do rynku, zakres ingerencji państwa w gospodarkę. Wolność mierzy się przez porównywanie krajów, a także przez postęp. Dane rankingu : ***** ile rodzajów działalności wymaga koncesji, zezwoleń itp., ***** przeciętny czas rozstrzygnięcia sądowego, ***** procent spraw przegranych w sądach podatkowych, 4 typy systemów: A system z przewagą własności prywatnej i regulacji rynkowej: ***** wszystkie najlepsze, dobre i średnie gospodarki, B system z przewagą własności nie prywatnej i gospodarki rynkowej: ***** przedsiębiorstwa państwowe, regulacja rynkowa (system jugosłowiański), C system z przewagą własności prywatnej, bez regulacji rynkowej: ***** gospodarka prywatna, socjalistyczna nie rynkowa – gos. wojenna (gos. III Rzeszy), D system z przewagą własności nie prywatnej, nie rynkowej: ***** realny socjalizm – kraje byłego bloku państw socjalistycznych, Ekonomia jako nauka oparta na wnioskowaniu przyczynowo skutkowym, poszukuje odpowiedzi na pytania : ***** dlaczego określone zjawisko występuje?, ***** co jest tego przyczyną?, ***** jakie prawidłości powodują, że w określonych warunkach występują dające się wyodrębnić zjawiska i procesy?, ***** jakie pozytywne i negatywne następstwa z tego wynikają?, ***** jak ustrzec się negatywnych skutków oraz, wzmacniać i wykorzystywać pozytywne następstwa zjawisk i procesów?, Podstawowy problem ekonomii zagospodarowanie nadwyżki. Czas to pieniądz – czas da się wycenić. Konsumpcja obejmuje dobra i usługi nabywane przez gospodarstwa domowe w celu zaspokojenia potrzeb (kupić żonie płaszcz, pojechać na wycieczkę) – teraźniejsza satysfakcja. Inwestycje wielkość nowo nabytego kapitału w danym okresie, a jednocześnie jest to instrument zwiększający zasób dotychczasowego kapitału ( kupić akcję) – przyszła satysfakcja. Podział nauki ekonomii : ekonomia globalna – makroekonomia – mezoekonomia – mikroekonomia. Mikroekonomia zajmuje się badaniem zachowań indywidualnych podmiotów gospodarczych, analizą poszczególnych dóbr i rynków, w przekonaniu, że zachowanie gospodarki wynika z sumy zachowań poszczególnych, indywidualnych podmiotów gospodarczych. Wychodzi, więc z założenia, że chcąc zbadać prawidłowości dotyczące całości gospodarki, należy przede wszystkim zbadać, w jaki sposób zachowuje się jednostka gospodarująca. Makroekonomia dziedzina ekonomii posługująca się wielkościami agregatowymi (zbiorczymi, dotyczącymi całej gospodarki) do badania prawidłowości występujących w gospodarce jako całości. Podstawowe problemy makroekonomiczne : stopa wzrostu gospodarczego, zagadnienie inflacji, rynek pracy i promocja zatrudnienia, cykle koniunkturalne, bilans płatniczy, bank centralny – NBP.

c) dziedziczenie bezrobocia, Polityka pa ń stwa wobec bezrobocia : a) pasywna – stosowanie pomocy finansowej dla bezrobotnych (zasiłki, odszkodowania), b) aktywna: ***** makroekonomiczna – walka z przyczyną bezrobocia, jeśli jest nią popyt to stymulowanie popytu (zachęt dla producentów),

mikroekonomiczna – tworzenie nowych miejsc pracy, refundowanie miejsc pracy pracodawcom, pośrednictwo pracy państwowe lub płatne, roboty publiczne, wcześniejsze emerytury, skracanie czasu pracy, Naturalna stopa bezrobocia określana jako minimalny odsetek zasobów pracy, który nie znajduje zatrudnienia z powodów strukturalnych lub przechodzenia pomiędzy poszczególnymi miejscami pracy (wynosi 5%). Akumulacja proces gromadzenia kapitału tzn. zwiększania środków produkcji oraz zwiększenie ilości siły roboczej w gospodarstwie. Oszcz ę dno ś ci nieskonsumowana część dochodu, która równa się dochodom, od których odejmujemy wartość konsumpcji gospodarstw domowych. Wzrost gospodarczy oznacza rozwój gospodarki, polegając na wzroście realnego, PNB przypadającego na członka żyjącego w danym kraju. Bud ż et pa ń stwa to plan finansowy, obejmujący wszystkie dochody i wydatki państwa w danym roku kalendarzowym. Funkcje bud ż etu : funkcja fiskalna (środki), redystrybucyjna (system podatkowy), stymulacyjna (stabilizowanie pieniądza). Dług publiczny to suma niespłaconych zobowiązań sektora publicznego względem podmiotów gospodarczych i osób prywatnych oraz zagranicy. Subwencja to środki przekazane z budżetu państwa na finansowanie jednostek samorządu terytorialnego bez wskazania celu, na jaki mają zostać przeznaczone. Dotacja to dofinansowanie z kasy państwa wydatków podmiotów innych niż państwowe jednostki budżetowe oraz ich zadania. Rezerwa ogólna to środki przewidziane w budżecie, które mogą zostać wykorzystane na pokrycie nieprzewidzianych wydatków. Wydatki sztywne to takie, które budżet państwa musi ponieść ze względu na obowiązujące prawo, rząd natomiast nie może dowolnie regulować ich wysokości. Wydatki elastyczne mogą być regulowane przez rząd. Dochody bud ż etu pa ń stwa to wpływy z : a) podatków:
bezpośrednich: dochodowe (PIT, CIT, od zysków kapitałowych), majątkowe (od nieruchomości, kataster, od środków transportu, gruntowy, leśny, itp.),
pośrednie: VAT, akcyza, od gier losowych i zakładów wzajemnych, b) opłat, c) ceł, d) wpłat z zysku przedsiębiorstw państwowych i spółek handlowych, których Skarb Państwa jest współwłaścicielem, e) wpłat z zysku NBP, f) a także wpływy z różnych odsetek (np.: karnych za opóźnienia we wpłacaniu podatku lub osiąganych z lokat dochodów i przychodów budżetu państwa w bankach). Wydatki budżetu są przeznaczane głównie na realizację zadań organów państwowych, subwencje i dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego i innych podmiotów. Podatki to przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenia (transfery) pieniężne pobierane przez państwo na podstawie przepisów prawa w celu uzyskania dochodów na pokrycie wydatków państwowych. Krzywa Laffera koncepcja teoretyczna, która za pomocą krzywej ilustruje zależność między stawką opodatkowania a przychodami budżetowymi państwa z tytułu podatków.

Krzywa Philipsa pokazuje ona zamienną zależność pomiędzy stopą bezrobocia a stopą inflacji kosztowej, związaną ze wzrostem wynagrodzeń.

Krzywa ta została po raz pierwszy opublikowana przez nowozelandzkiego ekonomistę (wykładającego w Anglii) Albana W. Phillipsa w 1960 i dotyczyła bezrobocia i inflacji w Wielkiej Brytanii w latach 1858-1958. W okresie tym istotnie zawsze było tak, że czym większa inflacja tym mniejsze bezrobocie. Krzywa poda ż y - jedna z podstawowych krzywych, używanych w mikroekonomii, pokazująca dla danego dobra ile jego jednostek (Q) są skłonni wyprodukować producenci przy danej cenie (P).

Chocia ż to podaż na dany produkt zależy od jego ceny, tradycyjnie cenę produktu zaznaczamy na osi pionowej, natomiast ilość produktu na osi poziomej. W punkcie A cena produktu wynosi PA a ilość oferowanego produktu QA. Jeśli cena jest niższa (tak jak w punkcie B), to zazwyczaj producenci chcą dostarczyć na rynek mniej jednostek produktu. Dla uproszczenia rysunku krzywa podaży jest tutaj prostą, chociaż w rzeczywistości może mieć dowolny przebieg, (ale spełniający warunek, że podaż jest funkcją ceny). Na ogół krzywa ta jest rosnąca. Krzywą podaży zestawia się zazwyczaj z krzywą popytu i razem stanowią podstawowy instrument opisujący dynamikę produktu przy zmianie jego ceny. Punkt przecięcia z krzywą popytu wyznacza punkt równowagi cenowej danego produktu. Krzywa podaży przesuwa się w przypadku zmian środowiska, które zwiększają lub zmniejszają podaż danego artykułu, np.: ***** postęp techniczny, zmiany cen surowców, nałożenie przez państwo podatku. Krzywa popytu - jedna z podstawowych krzywych, używanych w mikroekonomii, pokazująca ilość dobra, które konsumenci będą chcieli i mogli nabyć przy różnych cenach rynkowych i przy zachowaniu zasady ceteris paribus - zwrot pochodzący z łaciny, oznaczający wszystko inne takie samo. Na polski tłumaczy się zwykle jako przy pozostałych warunkach równych lub przy tych samych okoliczno ś ciach.

Chocia ż to popyt na dany produkt zależy od jego ceny, tradycyjnie cenę produktu zaznaczamy na osi pionowej, natomiast ilość produktu na osi poziomej. W punkcie A cena produktu wynosi PA a zapotrzebowanie na produkt QA. Jeśli cena jest niższa (tak jak w punkcie B), zazwyczaj konsumenci chcą nabyć więcej jednostek produktu. Dla uproszczenia rysunku krzywa popytu jest tutaj prostą, chociaż w rzeczywistości może mieć dowolny przebieg, (ale spełniający warunek, że popyt jest funkcją ceny). Na ogół krzywa ta jest malejąca, choć zdarzają się kuriozalne wyjątki, gdy wzrost ceny paradoksalnie powoduje wzrost popytu. Krzywa popytu przesuwa się w przypadku

Ekonomia i bezrobocie - Notatki - Ekonomia, Notatki z Ekonomia

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Ekonomia i bezrobocie - Notatki - Ekonomia i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!