Ekonomia,opracowane pytania - Notatki - Ekonomia - Część 1, Notatki z Ekonomia

Pobierz Ekonomia,opracowane pytania - Notatki - Ekonomia - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!

1. Przedstaw i scharakteryzuj podstawowe zasoby Zasoby – czyli czynniki produkcji to praca, ziemia i kapitał. W nowoczesnym modelu jako osobny zasób wymieniania się także przedsiębiorczość. Podstawowe zasoby: a) Ludzkie – ludzie + ich umiejętności i doświadczenia, b) Naturalne – dobra naturalne nie wytwarzane przez człowieka, c) Kapitałowe – kapitał rzeczowy i finansowy. 2. Krzywa możliwości produkcyjnych a inwestycje Krzywa możliwości produkcji (Kmp) – przedstawia wszystkie kombinacje dóbr i usług, które mogą być produkowane przy posiadanych zasobach oraz istniejącej technice produkcji.

X – ilość jednostek dóbr wojskowych, X Y C Kombinacje Y – ilość jednostek dóbr cywilnych, C - ilość jednostek dóbr cywilnych z których 0 20 1 A należy zrezygnować aby zwiększyć produkcje 1 19 2 B dóbr wojskowych jednostek 2 17 2,2 C 3 14.8 2,8 D Y A Możliwość produkcji dóbr 4 12 5 E B wojskowych i cywilnych 5 7 7 F C 6 0 G D E F G X

3. Cena i wielokrotność równowagi rynkowej Cena – jest sygnałem rynku – kierowanym w stronę producentów i konsumentów skłaniających ich do podjęcia odpowiednich decyzji, mających doprowadzić do stanu równowagi rynkowej między uczestnikami gry rynkowej. Cena równowagi – to cena, w kierunku której będzie zmierzał rynek konkurencyjny i na poziomie, której będzie pozostawał po jej osiągnięciu przy założeniu, że nic w otoczeniu nie ulegnie zmianie. Ilość równowagi – to poziom produkcji, do której rynek będzie zmierzał i na poziomie, której pozostanie, gdy ją osiągnie, jeśli w otoczeniu nic się nie zmieni.

Cena kg Podaż w Popyt w Cena za D S

w zł tyś ton tyś ton Różnica Nadwyżka 1 kg w zł 1 4,10 20 100 - 80 nadwyżka popytu 4, 4,20 40 80 -40 nadwyżka popytu 4,30 60 60 0 cena równowagi 4,30 E 4,40 80 40 +40 nadwyżka podaży 4,50 100 20 +80 nadwyżka podaży

4,10 S 2 D

1. nadwyżka podaży przy cenie 2,50 0 60 100 Popyt
2. nadwyżka popytu przy cenie 2,10 i podaż D – krzywa popytu, w tyś ton S – krzywa podaży, E - punkt równowagi rynkowej

Punkt przecięcia się krzywej popytu z krzywą podaży wyznacza cenę równowagi rynkowej i ilości równowagi rynkowej, przy której wielkość popytu jest równa wielkości podaży.

4. Pojecie i elementy składowe rynku Model rynku: KONSUMENCI 1. strumień zasobów, 2. strumień płatności, 1 4 3. strumień dóbr i usług, 4. strumień płatności 2 3 PRODUCENCI

Model Gospodarki Rynkowej:

1. Rynek dóbr konsumpcji i kapitału, IV 1 III
2. Gospodarstwa domowe, a1 b
3. Przedsiębiorstwa, a2 b
4. Rynek usług i zasobów. 2 3

a1, a2 – zakup dóbr, wydatki dochodów, c1 d

b1, b2 – sprzedaż dóbr, otrzymane dochody, c2 d c1, c2 – sprzedaż usług zasobów, otrzymanie I 4 II dochodów, d1, d2 – zakup usług i zasobów, ponoszenie kosztów. Rynek –to zespół warunków które doprowadzają do kontaktu miedzy kupującymi i sprzedającymi w procesie wymiany. Rynek – to proces przy pomocy którego kupujący i sprzedający określają co chcą sprzedać lub kupić i na jakich warunkach.

5. Istota i determinanty popytu. Popyt – to ilość dobra jaką nabywcy gotowi są zakupić przy różnym poziomie cen. Popyt – to złożona odwrotna reakcja między ceną dobra lub usługi a ich ilością, którą konsumenci są skłonni i są w stanie nabyć w danym odcinku czasu, przy założeniu, że wszystkie inne elementy charakteryzujące sytuacje rynkową pozostają bez zmiany. Popyt jest funkcją wielu zmiennych zależy głównie od:

C C

Popyt elastyczny Popyt nieelastyczny P1 P Ecp > 1 Ecp< 1 P2 P

Q Q

Q1 Q2 Q1 Q

Popyt doskonale elastyczny - w punkcie A elastyczność przybiera wartość oo oznacza to, że dla danej ceny popyt może przybierać dowolne rozmiary. Popyt doskonale sztywny – oznacza to , ze jakakolwiek zmiana cen nie wywołuje zmiany popytu, cenowa elastyczność popytu wynosi 0, oznacza to, że konsument nie reaguje na zmianę ceny. Popyt jednostkowy – zmienia się odwrotnie proporcjonalnie do zmiany ceny. Procentowa zmiana popytu jest taka sama jak procentowa zmiana ceny. (45o^ ) Popyt elastyczny – przy wysokiej elastyczności popytu, procentowa zmiana popytu jest wyższa niż procentowa zmiana ceny. Popyt nieelastyczny – przy elastyczności niskiej procentowa zmiana popytu jest niższa niż procentowa zmiana ceny.

Stopień elastyczności popytu: E= oo E= oo – popyt doskonale elastyczny, E>1 E> 1 - popyt elastyczny, E=1 E= |1| - popyt o elastyczności jednostkowej, E< 1 – popyt nieelastyczny, E<1 E= 0 – popyt doskonale nieelastyczny

E=

8. Elastyczność dochodowa popytu Dochodowa elastyczność popytu (Edp.) – wyraża stopień reakcji popytu na zmiany dochodu. Wskaźnik elastyczności dochodowej popytu wylicza się jako stosunek względnej zmiany ilości popytu do względnej zmiany dochodu konsumenta (gospodarstwa domowe)

Dochodowa elastyczność popytu : Edp=  Q/Q:  Y/Y

Q- popyt w okresie bazowym, Q – przyrost lub spadek popytu w okresie badanym, Y – dochód w okresie bazowym  Y – przyrost dochodu w okresie badanym. Wskaźnik elastyczności dochodowej popytu jest dodatni dla: a) dóbr normalnych, gdyż zwiększenie dochodu gospodarstwa domowego powoduje zwiększenie popytu na takie dobro b) dóbr luksusowych i większy od wskaźnika dla dóbr naturalnych. W przypadku dóbr niższego rzędu wskaźnik elastyczności dochodowej popytu ma znak ujemny, gdyż zwiększenie dochodu gospodarstwa domowego powoduje substytucje (w ekonomi zjawisko

zastępowania w procesie produkcji lub konsumpcji jednych dóbr lub usługi innymi) nabywanych i konsumowanych dóbr. Następuje zmniejszenie nabywania dóbr gorszej jakości lub gorszego gatunku na korzyśc dóbr naturalnych lub luksusowych.

Popyt Ecp= Ecp<1 Ecp<0 I1-I2 –dobra luksusowe I2-I3 –dobra podstawowe I3-I4 – dobra naturalne Ecp>1 I4-I5 – dobra niższego rzędu

Ecp= I1 I2 I3 I4 I5 dochód

9. Prawo Engla a dochodowa elastyczność popytu Prawo Engla – w miarę wzrostu dochodu na 1 członka rodziny, rośnie popyt, ale zmienia się również jego struktura. Spada spożycie dóbr niższego rzędu a rośnie spożycie dóbr wyższego rzędu (dobra konsumpcyjne trwałego użytkownika). Ta prawidłowość zmian w strukturze popytu konsumpcyjnego pod wpływem wzrostu dochodu. LUB Prawo Engla – przedstawia zależność między zmianami dochodu a zmianami popytu dla różnych grup dóbr i usług. Przebieg krzywych Engela pozwala na określenie rodzaju dóbr czy usług wyróżnianych z punktu widzenia elastyczności dochodowej popytu. Pełna klasyfikacja tak wyodrębnionych dóbr przedstawiamy za pomocą jednej ciągłej krzywej Engela dla danego dobra, a wiec zakładamy, że wraz ze zmianą się elastyczności dochodowej popytu na dane dobro X

Popyt Ecp= Ecp<1 Ecp<0 I1-I2 –dobra luksusowe I2-I3 –dobra podstawowe I3-I4 – dobra naturalne Ecp>1 I4-I5 – dobra niższego rzędu

Ecp= I1 I2 I3 I4 I5 dochód

10. Istota i determinanty podaży Podaż – to ilość dobra jaka sprzedawcy są gotowi zaoferować, przy różnym poziomie ceny. Podaż – to złożona relacja między ilością dobra, którą producenci są skłonni oferować w danym odcinku czasu a cena, przy założeniu, że inne zjawiska na rynku nie ulegają zmianie. Prawo podaży – wyraża dodatnią relację miedzy ilościową podaży a ceną danego dobra, tzn. że zawsze ze wzrostem ceny danego dobra jego podaż na rynku wzrasta i odwrotnie – przy jego spadku podaż maleje.

E= oo E=0 S

Q Q

P s P E>1 S Podaż o elastyczności Podaż elastyczna jednostkowej P S

E=

Q Q

Q

P

Podaż nieelastyczna

S

E<

P

Q

Q

Podaż sztywna (elastyczność zerowa) – gdy podaż nie reaguje na zmianę ceny, Podaż doskonale elastyczna – gdy przy cenie P 0 wzrost podaży jest nieograniczony, natomiast przy cenie niższej od P 0 występuje całkowity brak podaży. Podaż o elastyczności jednostkowej – gdy podaż rośnie w takim samym stopniu jak cena dobra. Podaż elastyczna – gdy względna zmiana podaży jest większa od względnej zmiany ceny dobra. Podaż nieelastyczna – gdy względna zmiana podaży jest mniejsza od względnej zmiany ceny dobra.

13. Rynkowy mechanizm powstawania ceny towaru Podmiotami rynku są sprzedający i kupujący, przedmiotami rynku i towaru i usługi. Niezależnie od formy, na każdym rynku mają miejsce transakcje kupna – sprzedaży po określonej cenie. Na rynku, powstają ceny produktów i usług, a także kształtuje się relacja między nimi. W konsekwencji, rynek decyduje o systemie cen. Ważnym aspektem funkcjonowania rynku jest poziom istniejącej na nim konkurencji. Konkurencja to proces przy pomocy którego uczestnicy rynku dążą do realizacji swych interesów, próbują przedstawić korzystniejsze od innych ofert pod względem ceny, jakości lub innych charakterystyk wpływających na decyzję zawarcia transakcji 14. Funkcje cen w gospodarce

1. Funkcja rachunkowo – informacyjna – ceny rynkowe staja się narzędziem rachunku ekonomicznego prowadzonego przez sprzedawców i nabywców, oraz mierniki nakładów i wyników przedsiębiorstwa.
2. Funkcja dystrybucji, rozdzielcza – w gospodarce rynkowej udział poszczególnych jednostek w dochodzie zależy od wkładu posiadanych przez nie czynników produkcji (pracy, kapitału, bogactw naturalnych).
3. Funkcja alokacyjna – polega na stworzeniu bodźców przez ceny do racjonalnego rozdzielenia ograniczeń zasobów na rożne ceny ( gdy cena rośnie, powoduje to wzrost produkcji, zatrudnienie, kapitału).

15. Istota i cechy gospodarstw domowych Gospodarstwo domowe – jest to podmiot gospodarczy lub jednostka konsumpcyjna w systemie gospodarczym, gdyż jej celem jest głównie konsumpcyjna. Z gospodarką narodową gospodarstwo to powiązane jest wieloma nićmi, poprzez rynek dóbr, rynek pracy i rynek pieniężno - kredytowy, gdyż podejmuje następujące decyzje, dotyczące: a) Popytu na określone dobra konsumpcyjne w granicach posiadanych środków, b) Podaż pracy – stosowanie do własnych możliwości lub predyspozycji oraz stosowanie do zaopatrzenia gospodarki, c) Wyboru proporcji między wydatkową i oszczędzaną częścią osiągniętego dochodu. 16. Funkcje gospodarstw domowych 1) Funkcja konsumpcyjna ( pierwotna ) – zasopkajanie potrzeb ludzkich poprzezużywanie i zużywanie dóbr konsumpcyjnych. Konsumpcja dzieli się na:  Indywidualną – poszczególni członkowie społeczności krajowej,  Ogólnospołeczna – całego społeczeństwa jako zorganizowanej zbiorowości. 2) Funkcja produkcyjna – jest to świadoma i celowa działalność człowieka zmierzajaca do przekształcenia zasobów i sił przyrody na dobra służące do zaspokajania potrzeb ludzkich. Działalność ta może polegać na wydobywaniu zasobów, przemieszczaniu w przestrzeni oraz przechowywaniu w czasie. W procesie produkcji, ze względu na spełniabe funkcje, wyróżnia się dwa rodzaje dóbr i usług:  Nakłady – czyli dobra i usługi zużywane na wytworzenie pożądanych dóbr i usług,  Efekty – czyli dobra i usługi będące wynikiem procesu produkcji i służce bądź do konsumpcji, bądź do dalszego procesu produkcji. 17. Zachowanie gospodarstwa domowego na rynku dóbr i usług. Gospodarstwo domowe w granicach posiadanych zasobów dokonuje wyboru i spośród ogromnej ilości dóbr na rynku kształtując odpowiednią strukturę konsumpcji tzn, koszyk dóbr. Gospodarstwo domowe jest podmiotem postępującym racjonalnie. Dokonując wyboru gospodarstwa domowe dążą do osiągnięcia maksymalnej korzyści jakie w dawnych warunkach może uzyskać z konsumpcji dóbr. Zachowani racjonalne to wewnętrznie spójne i logiczne postępowanie zmierzające do maksymalnej satysfakcji gospodarstwa domowego. Każde gospodarstwo domowe wybierając jakieś dobro lub usługę posiada swoje preferencje.

18. Założenia teorii wyboru konsumenta Teoria wyboru konsumenta – konsument potrafi porównać użyteczności i gdy stanie przed koniecznością wyboru potrafi zdecydować, którą kombinacje dóbr preferuje. Teoria wyboru konsumenta opiera się na założeniach dotyczących preferencji. Najważniejsze z tych założeń, to:
    1. zasada kompleksowości preferencji, co oznacza porównywalność kombinacji dóbr i zdolności konsumenta do określania swoich preferencji przy wyborze jednej z kombinacji, tzn. wyraźnego zdeklarowania się , że któraś z dwóch kombinacji dóbr jest dla niego lepsza lub że obydwie są jednakowo cenne, czyli obojętne w wyborze,

1. Krzywe obojętności mają nachylenie negatywne,
2. Krzywe obojętności nie mogę przecinać się,
3. Krzywe obojętności są wypukłe w stosunku do początku układu,
4. Krzywych obojętności jest nieskończenie wiele,
5. Nachylenie krzywych obojętności jest ujemne.

Krzywa obojętności ( na podstawie tabelki): Pomidory

Jabłka Mapa krzywych obojętności – mapa gustów konsumenta:

Mapa gustów (preferencji) konsumenta – wyraża jego indywidualne upodobania w obojętnej proporcji konsumowanych dóbr

Y

Y 1

I

I

Y 2 I

X

X 1 X

 Dodatnie nachylenie krzywej obojętności oznacza, ze konsument akceptuje mniejszą konsumpcje dobra X i Y i ciągle jest mu to obojętne.

Ilość dobra Y

Ilość dobra X

21. Prawo malejącej marginalnej (krańcowej) stopy substytucji Krańcowa stopa substytucji – ilość jednego dobra zastępowanego jednostką dobra drugiego, gdy zmieniają się ich proporcje ilościowe, ale poziom satysfakcji całkowitej nie zmienia się. Konsument pozostaje na tej

Kg. jabłek w tygodniu

Kg. pomidorów w tygodniu

Kombinacje

1 2 3 4

A

B

C

D

samej krzywej obojętności. Inaczej jest to stosunek spadku ilości dobra Y do wzrostu ilości dobra X przy utrzymaniu użyteczności całkowitej na tym samym poziomie. Prawo malejącej końcowej stopy substytucji – mówi , iż w miarę ubytku jednego z dóbr jednostka dobra drugiego rekompensuje coraz mniejsze ilości dobra ubywającego.

Y Y Krańcowa stopa substytucji Y Malejąca krańcowa E X E Stopa substytucji Y Y X X Y X

X X

22. Krzywe obojętności a optimum konsumenta Krzywa obojętności – przedstawia wszystkie kombinacje 2 dóbr, które są dla konsumenta obojętne. Każda z tych kombinacji daje konsumentowi takie same zadowolenie, oznacza to, że dana krzywa obojętności charakteryzuje się stałym poziomem zadowolenia. Mapa gustów (preferencji) konsumenta – wyraża jego indywidualne upodobania w obojętnej proporcji konsumowanych dóbr Optimum konsumenta – punkt stycznej linii ograniczenia budżetowego z możliwością do osięgnięcia. Krzywa obojętności wyznacza strukturę spożycia, przy której konsument maksymalizuje użyteczność całkowitą. Sytuacja taka oznacza równowagę konsumenta – optimum.

Y Punkt optimum konsumenta

- równowaga konsumenta A

E

I

I

I

I

B X

Krzywa obojętności ( na podstawie tabelki):

Kg. jabłek w tygodniu

Kg. pomidorów w tygodniu

Kombinacje

A

B

C

D

W funkcji (2) wielkość produkcji zmienia się tylko w wyniku zmiany liczby zatrudnionych pracowników rozmiary nakładów pozostałych czynników np. kapitału rzeczowego, nie ulęgają zmianie. W funkcji (3) rozmiary produkcji zmieniają się tylko na skutek zmian nakładu kapitału, przy czym liczba pracowników, powierzchnia ziemi itp. pozostają niezmienne. Wieloczynnikowa funkcja produkcji: Wzór: (4) Q = f3 (L,K)

Na zmiany wielkości produkcji wpływają zarówno zmiany czynnika siły roboczej (L) jak i kapitału (K)

Produkt przeciętny: Ppl = Pc/L Produkt marginalny: Pml = Pc/L Gdzie: L- praca, Pc – produkcja całkowita.

25. Pojęcie produkcji całkowitej, produktywności przeciętnej i krańcowej (marginalnej) oraz zależności między nimi Pojęcie produkcji całkowitej, produktywności przeciętnej i krańcowej (marginalnej) można zastąpić pojęciami: a) produkt całkowity (TP = total product), czyli całkowita wielkość Q wytwarzanego produktu w jednostkach fizycznych (sztukach, metrach, kilogramach), b) produkt przeciętny (AP = average product), czyli średnia wielkość produktu otrzymywaną z jednostki nakładu lub całkowity produkt podzielony przez całkowitą ilość jednostek nakładu: AP = Y/X, c) produkt krańcowy (MP = marginal product), czyli dodatkowy produkt otrzymany w wyniku zwiększenia jednostki określonego nakładu przy niezmienności pozostałych nakładów: MP = ΔY/ΔX. Zależność między nimi przedstawia prawo malejących przychodów, które mówi nam, że jeżeli nakład danego czynnika produkcji X będzie powiększany, a pozostałe czynniki pozostaną bez zmian, to od pewnego punktu każda dodatkowa jednostka tego czynnika X będzie dawała coraz mniejsze przyrosty produkcji Y. Oznacza to równocześnie, że produkt krańcowy czynnika X będzie się zmniejszał MPx↓

Ilośc pracowników L

Pc Ppl = P

Pml

1 PC 2 Ppl 1 – krzywa produkcji całkowitej,

PC 2 – krzywa produktu przeciętnego i marginalnego

Ppl

Pml

L L

26. Funkcja produkcji a etapy rozwoju firmy Ekonomiści często wykorzystują zależności między produktem całkowitym Pc, produktem przeciętnym Pp do podziału procesu produkcyjnego na 3 etapy: 1) Etap I – nakład czynnika zmiennego rośnie od zera do takiej wielkości, dla której Pp jest maksymalny. W etapie I produkt przeciętny rośnie. 2) Etap II – stanowi go taki przedział nakładu czynnika zmiennego, w ramach którego Pp spada, również Pm spada, lecz pozostaje ciągle dodatni, 3) Etap III – Pp ciagle spada, Pm przybiera wartość ujemne – spada również PC.

Pc C Etap I II III B C Pc

A

nakład czynnika zmiennego

Pp1, Pm

Pp

QA QB QC nakład czynnika zmiennego Pm

Krzywe produkcji całkowitej, produktu przeciętnego i marginalnego na podstawie tabeli:

Ilośc pracowników L

Pc Ppl = P

Pml

0 1 2 3 4 5 6 7 0 10 24 39 52 60 66 63

 Koszty całkowite , Kc = Ksc + Kzc – krzywa Kc rozpoczyna się zawsze w punkcie krzywej Ksc. Następnie krzywa rośnie w identyczny sposób jak krzywa Kzc,  Koszty stałe przeciętne, Ksp = Ksc/Q – zmniejszają się nieustannie wraz ze wzrostem rozmiarów produkcji, nie osiągają wielkości równej zero,  Koszty zmienne przeciętne, Kzp = Kzc/Q – zmniejsza się wraz ze wzrostem produkcji a nastepnie po przekroczeniu przez produkcje pewnej wielkości rośnie,  Koszty całkowite przeciętne , Kcp = Kc/Q – krzywa kształtuje się podobnie jak krzywa Kzp przy czym w stosunku do tej ostatniej jest przesunięta w dół,  Koszty marginalne – Km = Kc/Q – (krańcowe) jest to przyrost kosztów całkowitych (Kc) w stosunku do przyrostu produkcji (Q).

Tabela kosztów produkcji: Q Ksc Kzc Kc Ksp Kzp Kcp Km Ksc

1 10 11 21 10 11 21 11 2 10 18 28 5 9 14 7 3 10 22 32 33 7,3 10,6 4 Koszt całkowity stały 4 10 24 34 2,5 6 8,5 2 5 10 25 35 2 5 7 1 6 10 26 36 1,6 4,3 6 1 7 10 28 38 1,4 4 5,4 2 8 10 32 42 1,2 4 5,2 4 9 10 39 49 1,1 4,3 5,4 7 10 10 50 60 1 5 6 11 Q

Ksp Kzc Kzp

Koszt stały przeciętny koszt zmienny koszt zmiennych całkowity przeciętnych

Q Q

Q

Kc Kcp Km

Koszt koszt całkowity Koszt całkowity przeciętny marginalny

Q Q Q

29. Scharakteryzuj podstawowe rodzaje kosztów w długim okresie czasu (31)

Kc1 Kc2 Kc3 Kc Kc Kcp Kcp1 Kcp 5 D C B Kcp2 Kcp A Kcp Q Q

Krzywa kosztów całkowitych w Krzywa kosztów przeciętnych w długim okresie czasu długim okresie czasu

Kcp rosnąca korzyść malejąca korzyść Kcp a korzyść skali produkcji

Skali skali

Q optymalne Q

30. Relacje między kosztami zmiennymi : całkowitymi, przeciętnymi i krańcowymi Rysunek przedstawia reakcje między poszczególnymi rodzajami kosztów zmiennych (Kzc), natomiast dolna kształt krzywych przeciętnych kosztów zmiennych (Kzp) i kosztów końcowych (Km)  Relacje miedzy całkowitymi kosztami zmiennymi (Kzc), a kosztami krańcowymi (Km);  Przy malejących całkowitych kosztów zmiennych (Kzc) koszt końcowy maleje, a krzywa Km ma nachylenie ujemne,  W punkcie A – przegięcia krzywych Kzc, koszt krańcowy jest niższy, a krzywa Km osiąga punkt minimum,