Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Notatki przedstawiające zagadnienia z zakresu ekonomii: ekonomia,opracowane pytania.
Typologia: Notatki
1 / 16
Przy rosnących przyrostach całkowitych kosztów zmiennych Kzc koszt krańcowy rośnie, a krzywa Km ma nachylenie dodatnie. Relacje miedzy całkowitymi kosztami zmiennymi (Kzc)a przeciętnym kosztem zmiennym (Kzp); Dodatnie przyrosty całkowitych kosztów zmiennych na odcinku 0-B krzywej Kzc odpowiadają malejącym przyrostom przeciętnych kosztów zmiennych Kzp, a krzywa Kzp ma nachylenie ujemne, Punkt B – stycznej, wprowadzonej z punktu 0, do krzywej Kzc, odpowiada punktowi C, w którym przeciętny koszt jest najniższy, Od punktu C przeciętny koszt zmienny (Kzp) rośnie, a krzywa Kzp ma nachylenie dodatnie, podobnie jak krzywa Kzc.
Relacje miedzy przeciętnym kosztem zmiennym (Kzp) a kosztem krańcowym (Km); Gdy przeciętny koszt zmienny jest większy od kosztu krańcowego Kzp>Km, to przeciętny koszt zmienny zmniejsza się, a krzywa Kzp, ma nachylenie ujemne, Gdy przeciętny koszt zmienny i koszt końcowy w punkcie C są sobie równe, to przeciętny koszt zmienny jest w tym punkcie najniższy, Gdy przeciętny koszt zmienny jest mniejszy od kosztu krańcowego Km<Kzp, to przeciętny koszt zmienny rośnie, a krzywa Kzp ma nachylenie dodatnie.
31. Wyjaśnij pojęcie i przyczyny, korzyści i niekorzyści skali produkcji w długim okresie W długim okresie czynniki produkcji, określające zdolność produkcyjną przedsiębiorstwa mogą się zmieniać. Oznacza to, że firma, w miarę swoich potrzeb i możliwości finansowych, może podzielić swój potencjał produkcyjny. W długim okresie występuje proces dostosowawczy firm, które w konkurencji doskonałej wykorzystują możliwość wejścia do gałęzi o wyższym zysku ekonomicznym, a w przypadku ponoszenia straty opuszczają nierentowną gałąź produkcji. W długim okresie podstawą decyzji jest porównanie kosztów produkcji przy różnej skali produkcji. Kształt krzywej długookresowego kosztu przeciętnego przedsiębiorstwa zależy od skali produkcji. Są 3 warianty wpływu skali produkcji na długookresowy całkowity koszt przeciętny. Rosnące przychody względem skali, gdy długookresowy całkowity koszt przeciętny maleje, Stałe przychody względem skali, gdy długookresowy całkowity koszt przeciętny nie ulega zmianie, Malejące przychody względem skali, gdy długookresowy całkowity koszt przeciętny rośnie.
LATC LATC LATC
Korzyści lub niekorzyści skali, czyli rodzaj zależności kosztów produkcji od wielkości produkcji, ma przeważnie charakter technologiczny. Korzyści skali produkcji:
Rosnące przychody – zwiększenie skali produkcji jest niepodzielność potencjału produkcyjnego nastawionego na produkcje większej ilości produktów, np. taśmy montażowe samochodów. Stałymi przychodami – konkurencja szybko doprowadza do adopcji najbardziej korzystnej w danych warunkach – optymalnej
32. Scharakteryzuj podstawowe modele rynków (konkurencji) Rynek –to zespół warunków które doprowadzają do kontaktu miedzy kupującymi i sprzedającymi w procesie wymiany. Rynek – to proces przy pomocy którego kupujący i sprzedający określają co chcą sprzedać lub kupić i na jakich warunkach. Rodzaje konkurencji: Rodzaje konkurencji
Liczba produktów i stopień zróżnicowania
Przykłady rynków
Stopień kontroli cen
Metody konkurencji handlowej 1.Doskonała
2.Niedoskonała **monopolistyczna
**oligopol
Liczni producenci, Identyczne produkty.
Liczni producenci lub sprzedawcy, Produkty zróżnicowane będące bliskimi substytutami
Nieliczni producenci, niewielkie zróżnicowanie produktu, Nieliczni producenci, pewne zróżnicowanie produktu.
Jedyny producent, Jedyny producent, nie posiadający bliskich substytutów.
Niektóre rynki płodów rolnych np. ziemniaki.
Pasta do zębów, handel detaliczny
Stal, aluminium,
Samochody, maszyny
Niektóre usługi publiczne
Żaden- wszyscy są cenobiorcami
Znaczący
Znaczący
Znaczący
Ogromny
Sprzedaż na zorganizowanym rynku
Konkurencja przy pomocy jakości reklamy ceny administrowanie
Reklama i tworzenie tzw. stosunków ( układów społecznych)
33. Równowaga przedsiębiorstwa w warunkach doskonałej konkurencji Złota zasada : Firma która chce osiągnąć maksimum zysku w warunkach doskonałej konkurencji (oraz w każdym możliwy model) powinna przerwać produkcje zgodnie ze złotą zasadą. W punkcie przecięcia się przychodu marginalnego z kosztem marginalnym.
Celem monopolu jest maksymalizacja zysku, wówczas nie może on wyznaczyć ceny i wielkości produkcji w sposób dowolny.Fakt że przedsiębiorstwa posiadają pozycje monopolu pełnego nie gwarantuje osiągania zysku pozytywnego. Monopol pełny może być nierentownym, czyli przynosi straty a nie zyski ekonomiczne ze swojej działalności. Złota zasada : Firma która chce osiągnąć maksimum zysku w warunkach pełnego monopolu (oraz w każdym możliwy model) powinna przerwać produkcje zgodnie ze złotą zasadą. W punkcie przecięcia się przychodu marginalnego z kosztem marginalnym.
Q – ilość, Q P Pc Pp Pm P – cena, 1 10 10 10 10 Pc – przychód całkowity, Pc= Q*P 2 9 18 9 8 Pp – przychód przeciętny, Pp= Pc/Q 3 8 24 8 6 Pm – przychód marginalny, Pm= Pc/Q 4 7 28 7 4
P Punkt równowagi:
Pe A Kc = QKcp (3 4 = 12) 6 Pp ZYSK Kcp = Kc/Q /*Q R Pm Kc = Kcp * Q 4 Kcp Pc D B C 2 Kc Qe Q 1 3 5
Qe – ilość optymalna, Pe – cena optymalna, R – punkt równowagi – pozwala wyznaczyć optymalną wartość produkcji, C – punkt CARNOTA – techniczne optimum produkcji, B – poziom kosztu jednostkowego, przy optymalnej produkcji, D – wartość KCP – cena kosztów.
35. Podstawowe monopolistyczne zrzeszenia przedsiębiorstw Monopol - stanowi skrajny przypadek struktury rynku, będący całkowitym przeciwieństwem konkurencji doskonałej, na którym występuje tylko jedno przedsiębiorstwo. Podstawowe monopolistyczne zrzeszenia przedsiębiorstw: Kartel – stanowi formę porozumienia na podstawie umowy, według której przedsiębiorstwa zachowują produkcyjną, handlową i finansową niezależność. Kartele, jako najprostsza forma zrzeszenia przedsiębiorstw, przekształcają się stopniowo w wyższe formy porozumień. Kartele mogą być krajowe i międzynarodowe, mogą zrzeszać nie tylko przedsiębiorstwa, ale i kraje np. Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową. Syndykat – jest forma porozumienia, w ramach którego przedsiębiorstwa zachowują w znacznym stopniu swoją niezależność prawną i produkcyjną, ale pozbywają się niezależności handlowej. Trust – stanowi forme zrzeszenia przedsiębiorstw jednej lub kilku gałęzi, podporządkowanych wspólnemu związkowi. Wskutek tego przedsiębiorstwa te tracą całkowicie swoją niezależność handlową, produkcyjną i prawną, stając się udziałowcami trustu. Koncern – to zrzeszenie wielkich przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych i innych, podporządkowanych jednemu centrum finansowemu, skupiającemu akcje różnych przedsiębiorstw. Konglomerat – stanowi formę współczesnego przedsiębiorstwa wielogałęziowego, obejmującego całe kompleksy przemysłowo – handlowe i finansowo – kredytowe. Wiąże je jedynie wspólny zarząd i wspólna kontrola finansowa. Tworzone są poprzez łączenie potężnych przedsiębiorstw kosztem wchłaniania słabszych. 36. Równowaga przedsiębiorstwa w warunkach niedoskonałej konkurencji W konkurencji niedoskonałej firmy mogą wchodzić i wychodzić z rynku gałęzi. Jeżeli na rynku w danej gałęzi w krótkim czasie osiągalny jest zysk ekonomiczny to stanowi on skuteczny bodziec do wchodzenia na ten rynek nowych firm ze swoimi substytutami i podejmowania walki konkurencyjnej z istniejącymi na tym rynku firmami. Wejście nowych firm na rynek gałęzi spowoduje spadek popytu na produkty firmy w tej gałęzi, a tym samym konieczność obniżenia ceny. Nowe firmy będą wchodzić na rynek tak długo, aż zostanie zlikwidowana nadwyżka zysku Cd… **Równowaga przedsiębiorstwa w warunkach monopolu pt. 34
Zachowanie firm w oligopolu jest bardzo trudne do określenia z powodu stosowanych przez firmy strategii postępowania w konkretnych przypadkach. Strategia firmy, ma na celu
K –kapitał, L – praca, a – czynnik stały, określający stan postępu technicznego, udział nakładu kapitału w wytworzeniu produktu Y, 1-udział nakładu pracy w wytworzeniu produktu Y.
41. Praca – jako czynniki wzrostu gospodarczego Wzrost gospodarczy kraju (PKB ) zależy przede wszystkim od: ilości wykonywanej pracy – uzależniona jest od liczby ludności danego kraju, determinowanej przyrostem naturalnym i saldem migracji, a także od struktury wiekowej ludności. Stopa przyrostu naturalnego – jest różnicą miedzy stopą urodzeń (to przeciętna ilość urodzeń na tysiąc mieszkańców w danym kraju w ciągu roku) a stopa umieralności (to przeciętna ilość zgonów na tysiąc mieszkańców w danym kraju w ciągu roku) w danym kraju w ciągu roku Struktura wiekowa – przedstawia liczebność poszczególnych roczników w danym roku z podziałem na mężczyzn i kobiety, z których składa się cała ludność kraju. Ludność w wieku produkcyjnym to mężczyźni w wieku 18-64 lat i kobiety w wieku 18-59 lat. wydajności pracy – wielkość fizyczna produktu lub jego wartość na jednostkę pracy. Stwarza możliwość uzyskania w tym samym czasie pracy zwiększonego produktu albo wytworzenie tej samej wielkości produktu nakładem krótszego czasu pracy. 42. Kapitał jako czynnik wzrostu gospodarczego Kapitał – czynnik wzrostu gospodarczego (PKB) wytworzony w ramach systemu gospodarczego. Dobra kapitałowe obejmujące w wyrażeniu rzeczowym maszyny, urządzenia produkcyjne, budynki, budowle, a także zapasy materiałów i wyrobów gotowych. Zasoby kapitałowe mogą być powiększone w wyniku inwestycji, a zwiększenie produktywności kapitału osiąga się przez postęp techniczny oraz zmiany technologii produkcji. Oznacza to, że kapitał jest głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego, który może zostać powiększony w wyniku działalności wytwórczej. 43. Zasoby naturalne jako czynnik wzrostu gospodarczego Zasoby naturalne – dary przyrody używane w procesie produkcji i obejmujące – ziemie rolnicza i użytkową w innych gałęziach gospodarki, zasoby energetyczne i surowce oraz środowisko naturalne, Odnawialne – np. lasy Nieodnawialne – np. ropa naftowa, Jeżeli zapotrzebowanie na dany surowiec jest niewielki w porównaniu do jego złóż, to zwykle eksploatuje się tylko złoża dostępne, umożliwiające ponoszenie niższych kosztów wydobycia. Przy analizie zasobów naturalnych jako czynniki wzrostu gospodarczego trzeba brać pod uwagę to, że: Z jednej strony istnieje duże zapotrzebowanie, które może w kilka lat doprowadzić biedne kraje do olbrzymiego bogactwa np. Arabia Saudyjska, Istnieją kraje, które pod względem PKB na jednego mieszkańca są najbogatszymi krajami świata, a nie posiadają prawie żadnych bogactw naturalnych, kraje te zawdzięczają swój rozwój postępowi technicznemu, od którego zależy wielkość PKB możliwa do uzyskania przy niezmiennej ilości wykorzystanej pracy, kapitału i bogactw naturalnych.
44. Postęp techniczny jako czynnik wzrostu gospodarczego Postęp techniczny – to zastosowanie w produkcji odkryć naukowych, wynalazków i innowacji organizacyjno – technicznych, powodujących obniżenie kosztów własnych lub społecznych albo podniesienie jakości produktu, aż do stworzenia nowego, lepiej zaspokajającego potrzeby odbiorcy. Rozróżniamy 2 podstawowe rodzaje postępu technicznego, a mianowicie: Postęp techniczny w dziedzinie procesu produkcji – udoskonala sam proces produkcji poprzez oszczędność na czynnikach produkcji, powodując zmniejszenie kosztów społecznych wynikających z zanieczyszczenia środowiska. Postęp ten oznacza zmniejszenie wartości sumy nakładów czynników produkcji na wyprodukowanie określonej ilości danego wyrobu, albo tez możliwość wyprodukowania większej ilości wyrobu przy tej samej wartości sumy nakładów czynników produkcji. Postęp techniczny w dziedzinie produktu – ma na celu udoskonalenie samego produktu, podnoszącego jego wartość użytkową, żeby bardziej odpowiadał wymaganiom odbiorców niż wyroby dotychczasowe, a jeśli chodzi o przedmioty lub narzędzia użytkowe, żeby zwiekszał ich ergonomiczność. 45. Udowodnij teorię kosztów komparatywnych i wskaż możliwości jej stosowania we współczesnym funkcjonowaniu polskiej gospodarki. Teoria kosztów komparatywnych – to teoria ekonomiczna wyjaśniająca mechanizm obustronnie korzystnej międzynarodowej wymiany handlowej. Zgodnie z ta teoria decydujące znaczenie dla korzyści czerpanych przez obydwu partnerów handlowych z wymiany ma względny stosunek kosztow produkcji dóbr, będących przedmiotem wymiany w krajach partnerów, a nie bezwzględny poziom nakładów, jakie w poszczególnych krajach należy ponieść na wytworzenie tych dóbr. Teoria ta opiera się na następujących założeniach: Jedynym czynnikiem produkcji jest praca, Doskonała konkurencja, pełne zatrudnienie, Niezmienność warunków produkcji wpływających na różnice w kosztach wytwarzania, Pełna różnorzędność krajów, Pełna swoboda decydowania o strukturach wymiany.
Teoria koszów komparatywnych na podstawie 2 państw: Anglii i Portugalii: Sukno Wino Anglia Portugalia
Nakład= 900= 300 (wino) + 600 (sukno)
Sukno : A = 600/5 = 120 120 + 40 = 160 P = 600/15 = 40
Wino : A = 300/2 = 150 150 + 100 = 250 P = 300/3 = 100
Anglia i Portugalia produkuja po jednym materiale. Nastepuje specjalizacja: Sukno, zostaje produkowane przez Anglie: 900/5 = 180 (+20) Wino, zostaje produkowane przez Portugalie: 900/3 = 300 (+50)
46. Podstawowe mierniki oceny gospodarki w skali makroekonomicznej.
deficyt budz wydatki panstwa - 200
Operacje banku centralnego w gospodarce polegają na: Sprzedaży na rynku pieniężnym obligacji państwowych - występują wtedy, gdy bank centralny chce zmniejszyć podaż pieniądza (MS), a to z kolei podwyższenie realnej stopy procentowej. W tym celu bank centralny musi zaoferować niższą cenę obligacji niż obecnie obowiązująca.
Kupno na rynku pieniężnym obligacji państwowych - występuje wtedy, gdy bank centralny chce zwiększyć podaż pieniądza (MS), a to z kolei obniżenie stopy procentowej.
51. Podstawowe rodzaje bezrobocia i ich wpływ na funkcjonowanie polskiej gospodarki 1) Bezrobocie jawne – zjawisko ekonomiczne polegające na tym, ze część osób w wieku produkcyjnym, zdolnym do pracy i gotowych do podjęcia pracy odpowiadającej typowym warunkom w gospodarce z różnych przyczyn nie pracuje i poszukuje pracy. 2) Bezrobocie ukryte – obejmuje ludzi niepełno zatrudnionych i zniechęconych do pracy, którzy przestali szukać pracy po dłuższym otrzymywaniu odmów i w związku z tym nie są uznane za bezrobotnych, ponieważ nie próbują aktywnie poszukiwać pracy. 3) Bezrobocie klasyczne (płacowe) – nie dopuszcza, ewentualności istnienia bezrobocia, bo u podstaw mechanizmu ustalania się pełnego zatrudnienia stoją pewne zasady postępowania pracodawców i pracowników. bezrobocie naturalne – dopuszcza istnienie równowagi na rynku pracy. Wyrażają oni pogląd, że jeśli bezrobocie nie przekracza naturalnej stopy bezrobocia, to na rynku pracy realizuje się tendencja do równowagi oraz istnieje pełne zatrudnienie. 4) Bezrobocie keynesowskie – upatrują przyczyn bezrobocia w niedostatecznym popycie na dobra i usługi. W związku z tym, że popyt jest niewystarczający do zakupienia całej wytworzonej produkcji, to przedsiębiorcy zmuszeni są obniżać poziom produkcji i zwalniać pracowników do poziomu wyznaczonego przez efektywny popyt, jeśli nie chcą zbankrutować. 5) Bezrobocie dobrowolne – występuje w warunkach, gdy rynek pracy jest w równowadze, a część osób nie wyraża zgody na podjęcie pracy za płacę równoważącą rynek pracy. Do bezrobocia dobrowolnego zalicza się bezrobocie frykcyjne i strukturalne. Bezrobocie przejściowe (frykcyjne ) – występuje wtedy gdy ludzie przechodzą z jednego miejsca pracy na drugie, wymagające podobnych kwalifikacji. Bezrobocie strukturalne – spowodowane jest potrzeba znacznych zmian kwalifikacji pracowników, wywołanych innowacjami technologicznymi lub zmianami względnej konkurencji danej gałęzi przemysłu 6) Bezrobocie przymusowe – występuje w warunkach, gdy osoby bezrobotne są skłonne podjąć prace za ukształtowaną na rynku płace, lecz nie mogą znaleźć zatrudnienia. Bezrobocie koniunkturalne – jest związane z cyklicznymi zbyt regularnymi, przemianami okresami ożywienia i recesji
Prywatne korzyści bezrobocia – zwłaszcza bezrobocia dobrowolnego, polegają na tym, że osoby przebywające na bezrobociu mają więcej wolnego czasu, który mogą przeznaczyć na pracę w gospodarstwie domowym, na dokształcanie i korzystanie z kulturalnego wypoczynku. Część tego wolnego czasu przeznaczają na poszukiwanie nowej pracy, mając więcej szans na znalezienie lepszej pracy.
55. Bezrobocie w polskiej gospodarce Cecha charakterystyczna dotychczasowego procesu transformacji rynkowej polskiej gospodarki było pojawienie się wysokiego, zwiększającego się poziomu bezrobocia Polsce istnieje bezrobocie które szacuje się na 1,3 mil osób. Wysoki poziom bezrobocia w Polskiej gospodarce ma 3 podstawowe źródła Warunki startu, jakie miały miejsce na początku rynkowej transformacji.
Konieczność zwalczania hiperinflacji przy pomocy radykalnego „szokowego” pakietu antyinflacyjnego, Urzeczywistnienie kompleksowego programu właściwych reform rynkowych.
Krótkookresowa krzywa Philipsa (SPC) II SPC punkt E odpowiada warunkom, długiego okresu, kiedy:
Bezrobocie a inflacja w krótkim okresie : nie występuje substytucja miedzy stopa inflacji a stopa bezrobocia. W przepadku pojawienia się inflacji wszystkie wielkości nominalne dostosowują się do niej i wzrastają w tym samym tempie. W długim okresie inflacja nie obniża realnej podaż pieniądza, ani realnych plac. Długookresowa krzywa Philipsa (LPC) LPC
TREND wielkość produkcji
63. Zdiagnozuj obecną kondycję polskiej gospodarki wykorzystując kategorie klasycznego i **współczesnego cyklu koniunkturalnego oraz inne wielkości makroekonomiczne