Pobierz Elementy historii literatury i genologii i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! Elementy historii literatury i genologii 1) Wykres Juliana Krzyżanowskiego 2) Periodyzacja epok 3) Cechy epok jasnych i ciemnych 4) Genologia - charakterystyka rodzajów i wybranych gatunków Ad.1 Ad. 2 Daty epok mają charakter umowny. ● Antyk - IX w.p.n.e, Homer tworzy “Iliadę’ i “Odyseję” V w.n.e, Upadek cesarstwa rzymskiego ● Średniowiecze ➔ literatura europejska, V w.n.e - XV w.n.e ➔ literatura polska, X w.n.e - XV w.n.e ● Renesans - XVI w.n.e, Złoty wiek kultury polskiej ● Barok - XVII w.n.e, Walki Rzeczypospolitej ● Oświecenie - XVIII w.n.e ● Romantyzm ➔ przedlistopadowy, 1822 r. - 1830 r. ➔ polistopadowy, 1830 r. - 1863 r. ● Pozytywizm - 1864 r. - 1890 r. ● Modernizm - 1890 r. - 1914 r. Ad. 3 epoki jasne ➢ racjonalizm - narzędziem poznania rzeczywistości jest rozum ➢ optymizm poznawczy - przekonanie, że rzeczywistość można poznać w 100% ➢ antropocentryzm - człowiek w centrum ➢ gatunki czyste epoki ciemne ➢ irracjonalizm - pozarozumowe źródła poznania ➢ pesymizm poznawczy - nie można w 100% poznać rzeczywistości ➢ teocentryzm - Bóg jest najważniejszy ➢ gatunki synkretyczne Ad. 4 Genologia – dziedzina poetyki, której przedmiotem badań są rodzaje literackie, gatunki literackie, ich odmiany i przekształcenia. Liryka ➢ pochodzi od wyrazu lira, która symbolizuje doskonałą twórczość, poezja w antyku była śpiewana ➢ charakter meliczny ➢ wyznaczniki liryki: pisana wierszem (typy wierszy: biały - bez rymów, rymowany, stroficzny, stychiczny - ciągły, sylabiczny - taka sama liczba sylab w wersach), środki stylistyczne, podmiot liryczny(osoba mówiąca w wierszu, ja liryczne), w wierszu nie “mówi” autor, kiedy wiersz zawiera elementy podobne do życia autora używamy określenia - podmiot liryczny o cechach odautorskich. ➢ oda - uroczysty utwór poetycki opiewający wybitną postać lub doniosłe wydarzenie tren - utwór liryczny opłakujący zmarłego oraz sławiący jego zalety i zasługi Podział liryki ze względu na konstrukcję podmiotu lirycznego ➔ liryka bezpośrednia, pierwszoosobowa; liczba pojedyncza lub liczba mnoga(liryka podmiotu zbiorowego) ➔ liryka pośrednia, trzecioosobowa; sytuacyjna lub opisowa ➔ liryka apelu; podmiot jawny lub odkryty, apeluje do odbiorcy, chce go do czegoś przekonać ➔ liryka “maski”, podmiot liryczny udaje bohatera lirycznego Podział liryki ze względu na temat ➔ patriotyczna ➔ religijna ➔ miłosna ➔ społeczna ➔ egzystencjalna
