Pobierz Elementy prawa administracyjnego - Notatki - Prawo administracyjne - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Prawo administacyjne materialne tylko na Docsity! ELEMENTY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO Administracja Administracja – jedna z podstawowych dziedzin działalności państwa, polegająca na zarządzaniu, lub też ogół organów państwowych zajmujących się administrowaniem działalność wykonawczo-zarządzająca, prowadzona w państwie wszystko to, co nie jest ustawodawstwem i sądownictwem Administracja publiczna – zespół organów administracyjnych i obsługujących je urzędów, powołanych do praktycznego realizowania zadań państwa władztwo – możliwość użycia przymusu w celu wyegzekwowania zakazów i nakazów typu administracyjnego Prawo Administracyjne Prawo administracyjne – zespół norm regulujących strukturę i kompetencję organów administracji państwowej oraz stosunki prawne powstające w toku wykonawczo-zarządzającej działalności tych organów nierówność podmiotów podział prawa administracyjnego o przepisy odnoszące się do struktury organów administracyjnych o przepisy regulujące tok działania organów administracyjnych o przepisy odnoszące się do sposobu załatwiania poszczególnych rodzajów spraw Prawo materialne – w znaczeniu węższym to normy zawarte w przepisach prawa administracyjnego powszechnie obowiązującego, które określają treść praw i obowiązków zachowania się ich adresatów, w znaczeniu szerszym zaś obejmuje również tzw. normy zadaniowe, dotyczące działalności niewładczej administracji, jej funkcji organizatorskich i tzw. administracji świadczącej normy prawa materialnego to tylko te, które powszechnie obowiązują o ustawa zasadnicza – Konstytucja RP z 1997 roku o ustawy zwykłe o ratyfikowane umowy międzynarodowe o rozporządzenia o akty prawa miejscowego wyodrębnienie przepisów, które stanowią z jakimi stanami faktycznymi lub sytuacjami prawnymi łączy się określone obowiązki lub uprawnienia administracyjno-prawne Prawo procesowe – ma zabezpieczać realizację norm prawa materialnego, jeśli konkretyzacja prawa materialnego, jeśli konkretyzacja praw i obowiązków następuje w drodze aktu administracyjnego źródła prawa o kodeks postępowania administracyjnego z 1980 roku o Ordynacja podatkowa z 1997 roku funkcja pomocnicza – stwarzanie optymalnych warunków do realizacji prawa materialnego docsity.com Prawo ustrojowe – reguluje problematykę struktur spełniających funkcje administracji publicznej z uwagi na wypełnianie celów publicznych Akt Administracyjny Akt administracyjny – jednostronne władcze wyrażenie woli organu administracji państwowej, załatwiające konkretną sprawę i skierowane do oznaczonego adresata wydawany przez organ administracji państwowej, lub niekiedy przez inny organ władzy państwowej bądź organizację społeczną, jeśli ta posiada prawo do jego wydania przy wydawaniu organ administracji państwowej występuje jako rozkazodawca i korzysta z posiadanych uprawnień zawsze dotyczy konkretnego stosunku prawnego, bądź ten stosunek tworzy – różni się więc tym od przepisów ogólnie obowiązujących jest zdarzeniem prawnym, ponieważ nadaje adresatowi prawa bądź obowiązki Przesłanki ważności aktów administracyjnych może być wydany tyko na podstawie ustawy lub przepisów wykonawczych, winien pochodzić od właściwego organu i mieścić się w ramach jego kompetencji, może być wydany tylko po przeprowadzeniu określonego w przepisach postępowania i przy zachowaniu pewnych wymogów funkcjonalnych. Akt wadliwy to akt niezgodny z wymogami funkcjonalnymi wady nieistotne – nie rodzą poważnych konsekwencji dla państwa i systemu prawa wady istotne – rodzą poważne konsekwencje Akt nieważny został wydany przez niewłaściwy organ został wydany bez podstawy prawnej dotyczy sprawy, która została rozstrzygnięta wcześniej został skierowany do osoby, która nie jest stroną w sprawie w razie wykonania wywołałby czyn zagrożony karą zawiera inną wadę powodującą nieważność aktu z mocy wyrażonego prawa Rodzaje aktów pozytywny – negatywny – kryterium podziału jest załatwienie sprawy zgodnie lub niezgodnie z wnioskiem wewnętrzny – zewnętrzny – kryterium podziału jest adresat – może nim być ktoś z wnętrza struktury administracyjnej, lub inny niż podległy organ administracyjny deklaratywny – konstytutywny – deklaratywny stwierdza, że dany stosunek prawny istnieje, konstytutywny tworzy taki stosunek związany – swobodny – kryterium podziału jest tutaj określenie warunków aktu w zapisach prawa docsity.com Przebieg Postępowania Administracyjnego wszczęcie postępowania na wniosek urzędu lub stron postępowanie wydanie decyzji o ma formę pisemną i kończy postępowanie administracyjne w danej instancji o może mieć charakter postanowienia – załatwia się nim sprawy cząstkowe i nie kończy postępowania administracyjnego Środki Odwoławcze Gdy decyzja administracyjna nie odpowiada którejś ze stron może ona zastosować środek odwoławczy: odwołanie od decyzji zażalenie na decyzję wniosek o wznowienie postępowania – gdy pojawią się nowe dowody w sprawie Wykroczenia Administracyjne i ich Ściganie Wykroczenia – drobne czyny karalne, zagrożone karą aresztu do 3 miesięcy, kara ograniczenia wolności do 3 miesięcy, karą grzywny do 5000 zł lub karą nagany uproszczona procedura ze względu na niższą szkodliwość społeczną niż w przypadku przestępstw sprawy rozpatrywane są przez kolegium odpowiednie dla miejsca rozpatrzenia przestępstwa wszczęcie postępowania w sprawach o wykroczenie następuje na podstawie wniosku o ukaranie po zamknięciu rozprawy i naradzie kolegium wydaje orzeczenie, które ogłasza się ustnie, a na życzenie stron ogłasza się na piśmie od wydanego orzeczenia przysługuje odwołanie o może być wniesione przez obwinionego, oskarżyciela publicznego, pokrzywdzonego oraz instytucję państwową lub społeczną, która złożyła wniosek o ukaranie Rodzaje postępowania: postępowanie przyspieszone – zarządzane przez wojewodę w wypadku, kiedy na danym terenie szerzą się określone wykroczenia o obwiniony schwytany na gorącym uczynku jest przyprowadzany przed oblicze kolegium, które od razu rozpoczyna rozpoznanie sprawy o kolegium wydaje orzeczenie od razu postępowanie nakazowe – wymierzanie kary następuje bez rozprawy postępowanie mandatowe – prowadzone przez funkcjonariuszy policji i niektórych innych organów o może nastąpić w wypadku: schwytania sprawcy na gorącym uczynku lub bezpośrednio po nim stwierdzenia naocznie przez funkcjonariusza pod nieobecność sprawcy popełnienie wykroczenia i braku wątpliwości co do osoby sprawcy docsity.com o nakłada się mandat, którego ukarany może nie przyjąć – wtedy kieruje się sprawę do kolegium postępowanie przymusowe – ma na celu zmuszenie określonej osoby do wykonania aktu administracyjnego o musi być poprzedzone aktem zwanym zagrożeniem – zwróceniem się do zainteresowanej osoby z żądaniem wykonania aktu administracyjnego w określonym terminie z jednoczesnym wskazaniem środka przymusu, który w przeciwnym razie zostanie zastosowany o postępowanie nakazowe rozpada się na dwa różniące się poważnie stosowanymi środkami: egzekucja należności pieniężnych egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym Obywatelstwo I Pojęcie i znaczenie obywatelstwa Obywatelstwo jest to trwały węzeł prawny łączący osobę fizyczną z jakimś państwem, podmiotem prawa międzynarodowego. Więź ta bywa też określana mianem przynależności osoby do państwa. (nie ulega ona zerwaniu na skutek wyjazdu za granice, toteż zwierzchnictwo osobowe może przekraczać jego zwierzchnictwo terytorialne) Obywatelstwo stanowi podstawę, na której opiera się ogół praw i obowiązków jednostki wobec państwa. Powoduje ono szereg doniosłych konsekwencji w płaszczyźnie międzynarodowej. Państwo, z którym jednostka pozostaje w trwałym związku prawnym, sprawuje nad nią opiekę dyplomatyczną i konsularną. Wśród konsekwencji prawnych znajduje się obowiązek odbycia służby wojskowej, w związku z czym państwo może wezwać do powrotu obywatela przybywającego poza granicami kraju (ius avocandi). Obywatelstwo daje państwu podstawę do wykonywania swej jurysdykcji także na terytorium nie podlegającym niczyjej suwerenności lub na terytorium innego podmiotu, za jego zgodą. Zgodnie z obowiązującym prawem międzynarodowym, sprawy obywatelstwa należą do wyłącznej kompetencji państwa, które w swym ustawodawstwie decyduje, jakim osobom przysługuje ono, w jaki sposób można je uzyskać i utracić. W Polsce sprawy obywatelstwa reguluje ustawa z 15 lutego 1962r wielokrotnie nowelizowana. docsity.com II. Nabycie i utrata obywatelstwa Obywatelstwo można nabyć: 1. wskutek urodzenia (nabycie pierwotne) 2. przez naturalizacje ad.1 Nabycie obywatelstwa przez urodzenie może nastąpić na zasadach: -„prawa krwi” (ius sanguinis) – obywatelstwo jednostki określa się wedle obywatelstwa rodziców. Zasada ta występuje m.in. w ustawodawstwie Austrii, Finlandii, Hiszpanii, Norwegii, Włoch. -„prawa ziemi” (ius soli)- obywatelstwo nabywa się wedle miejsca urodzenia i nie zależy ono od obywatelstwa rodziców. Rozwiązanie to jest zwłaszcza stosowane w krajach Ameryki Południowej i USA. W praktyce, najczęściej spotyka się obecnie łączne występowanie obu zasad. Rezultatem stosowania obu zasad jest traktowanie jako swego obywatela zarówno dziecka urodzonego przez własnych obywateli poza granicami kraju, jak też i dziecka cudzoziemców urodzonego na terytorium danego państwa. Polska stosuje zasadę „prawa krwi” (art. 4), gdy oboje rodzice posiadają obywatelstwo polskie lub, gdy jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie nie jest znane lub jest apatrydą albo nie można ustalić jego obywatelstwa. Ustawa ta też wyjątkowo dopuszcza nabycie obywatelstwa na podstawie „prawa ziemi” przez dziecko znalezione lub urodzone na terytorium RP, gdy oboje rodzice są nieznani, bądź ich obywatelstwo nie jest określone lub są bezpaństwowcami. ad.2 Przez naturalizacje Nabycie obywatelstwa przez naturalizacje, czyli nadanie, następuje wówczas, gdy obywatelstwo uzyskuje osoba, nie mająca żadnego obywatelstwa lub mająca obywatelstwo innego kraju. W drodze naturalizacji obywatelstwo można uzyskać na prośbę zainteresowanego, skierowaną do odpowiedniego organu państwa, przez zamążpójście lub adopcję. Utrata obywatelstwa - można je utracić przez nabycie innego (obcego) obywatelstwa, - prezydent może pozbawić obywatelstwa, - zrzeczenie się dotychczasowego na prośbę zainteresowanego (art. 13 ww. ustawy: Obywatel polski traci obywatelstwo polskie na swój własny wniosek, po uzyskaniu zgody Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego), - wstąpienie do wojska obcego państwa. III. Cudzoziemcy Cudzoziemcem w jakimś państwie jest każda osoba nie będąca obywatelem tego państwa. W świetle prawa polskiego nie jest cudzoziemcem osoba będąca obywatelem innego państwa, jeśli zarazem posiada obywatelstwo polskie. docsity.com