Embriologia - oogeneza, rozwój prenatalny, cykl płciowy, jajniki,
macica
Embriologia - zajmuje się rozwojem zarodkowym. Rozwój organizmu rozp.
się od momentu zapłodnienia i dzieli się na rozwój prenatalny
(wewnątrzmaciczny) i postnatalny.
Rozwój prenatalny:- okres przedzarodkowy - od zapłodnienia, przez
stadium zygoty, moruli, blastocysty, do wytworzenia trójlistkowej tarczy
zarodkowej (koniec 3. tygodnia)- okres zarodkowy - od początku 4. tyg. do
końca 8. tygodnia, intensywna organogeneza, zmienia się kształt zarodka,
szczególnie wrażliwy na działanie szkodliwych czynników (prom.
jonizujące, leki, wirusy)- okres płodowy - od 9. tyg do końca 38. tyg -
czynnościowe różnicowanie tkanek, narządów, organów, intensywna
morfogeneza, zarodek przekształca się w płód.
Jajnik- pokryty nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym lub alcowatym,
pod kt. znajduje się błona biaława z tk. łącznej włóknistej. Na przekroju
wyróżniamy cz. korową obwodową i cz. rdzenną środkowa. W cz.
obwodowej włókna kolagenowe, siateczkowe, kom tuczne, pojedyncze
miocyty, pęcherzyki jajnikowe w różnych stadiach rozwoju. W cz. rdzennej
naczynia limfatyczne, krwionośne, nerwy, kom. produkujące hormony- ok.
3 tyg. rozwoju zarodkowego - w ścianie pęch. żółtkowego pojawiają się
pierwotne kom. płciowe - gonocyty (wspólne dla płci męskiej i żeńskiej).!
określenie płci następuje w momencie zapłodnienia- gonocyty
przemieszczają się do zawiązka gonady i przekształcają się w oogonie-
oogonie namnażają się mitotycznie, zwiększają swoje rozmiary 2-3-krotnie
i przekształcają się w oocyty I rzędu.- oocyt I rz. replikuje DNA i
przystępuje do pierwszego podziału mejotycznego (podział redukcyjny,
podział dojrzewania) - mejoza zostaje zatrzymana w diplotenie I profazy
(ok. 7. m-ca ciązy) przez czynnik OMI (inhibitor mejozy oocytu)-
zatrzymanie trwa do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej- przed
pierwszą owulacją, a potem systematycznie co miesiąc podział zostaje
odblokowany, oocyt I rz. kontynuuje podział - dochodzi do redukcji mat.
gen. i powstają oocyty II rz. z haploidalną liczbą chromosomów
dwuchromatydowych.- oocyt II rz. nie replikuje DNA, wchodzi w drugi
podział zatrzymany w metafazie - jest to dojrzała kom. płciowa gotowa do
zapłodnienia- dalszy podział zachodzi tylko wtedy, jeśli dojdzie do
zapłodnienia.! drugi podział = ekwacyjny, wyrównawczy - nie ma redukcji
materiału genetycznego, powst. struktury z haploidalną liczbą
chromosomów monochromatydowych.! w momencie urodzenia nie ma
oogonii, są tylko oocyty I rz. w pęcherzyku jajnikowym pierwotnymw
jajniku wyst. pęcherzyki jajnikowe pierwotne, wzrastające, dojrzewające i
dojrzałeoocyt I rz. - duże jądro, widoczne organelle, otoczony warstwą
komórek ziarnistychW momencie urodzenia 2 mln, przed owulacją 400tys.
