„ EMOCJE – informacje oólne”
EMOCJA – (poruszenie, wzruszenie) osobnik zostaje czymś poruszony. Poruszenie to może
przyjść od zewnątrz lub od wewnątrz. Zawsze jednak powstaje z odzwierciedlenia jakiś
przedmiotów lub zjawisk wewnętrznych lub zewnętrznych. N.K. Bykow określa emocje jako
skomplikowane reakcje organizmu, u podstaw, których leżą złożone bezwarunkowe lub wa-
runkowe związki pochodzenia intro- i eksteroceptywnego.
Emocja powstaje w wyniku zaburzenie równowagi organizmu i jest odzwierciedleniem sto-
sunku osobnika do aktywizujących jego potrzeby przedmiotów i zjawisk świata otaczającego
oraz zjawisk zachodzących w nim samym. Emocje mają charakter subiektywny, ale są i
obiektywne. Ich obiektywność polega na:
zawsze wywołuje je jakaś obiektywna przyczyna
zawsze treściowo zdeterminowane są przez tę przyczynę
w pewnych warunkach treściowo zgadzają się z tą przyczyną
Źródłem emocji jest obiektywna rzeczywistość, o której człowiek musi się wciąż ustosunko-
wywać. Elementami tego ustosunkowania są zarówno treści poznawcze, jak i emocje oraz
czynności ruchowe.
Emocja będąca odzwierciedleniem stosunku osobnika do rzeczywistości i do siebie samego
jako cząstki tej rzeczywistości, powstaje w wyniku zaburzenia równowagi tego stosunku. Jeśli
osobnika nic nie porusza ani z zewnątrz ani z wewnątrz, znajduje się on w stanie względnego
spokoju, emocje nie występują.
Równowaga miedzy osobnikiem a otoczeniem zostaje zaburzona jeśli w otoczeniu lub w nim
samym wystąpi zmiana. Może mieć ona charakter zjawiskowy lub przedmiotowy. Zmiany
zjawiskowe – np. zerwał się silny wiatr, nagle rozległ się głos; zmiany przedmiotowe – w
polu spostrzeżeniowym pojawia się przedmiot.
Zmiany wtedy wywołują emocje gdy są nagłe, albo zagrażają osobnikowi lub aktywizują ja -
kąś jego potrzebę, czyli gdy nie są dla danej osoby obojętne.
Emocje powstają w osobniku gdy:
w środowisku zewnętrznym lub wewnętrzny zachodzą zmiany nagłe odzwierciedlane
przez niego
w świecie otaczającym lub jego środowisku wewnętrzny występują zmiany, pojawiają
się przedmioty, zjawiska, które zagrażają życiu, albo mają dla niego wartość dodatnią
w jego działaniu wywołanym tymi czynnikami a zmierzającym do przywrócenia rów-
nowagi występują bądź ułatwienia, bądź utrudnienia w stosunku do początkowej fazy
działania
jego działanie równoważące zostanie zakończone
jego działanie przystosowawcze musi ulec przebudowie na skutek zmiany warunków
zewnętrznych lub wewnętrznych
Klasyfikacja emocji wg W. Witwickiego
autopatyczne – czyli takie, które można przeżywać bez względu na myśli o stosunku
walki lub współdziałaniu z innymi żywymi istotami. Zaliczamy do nich:
z przedmiotami przedstawień wzrokowych, słuchowych, węchowych, ustrojo-
wych itp. (głód, duszność)
z aktami przedstawień (przyjemność chodzenia, kładzenia się spać)
z treścią przedstawień (doznania estetyczne)
emocje intelektualne związane z czynnością poznawczą (ciekawość, zwątpienie)
emocje wartości (radość, smutek, gniew, strach)
heteropatyczne – w których osobnik legnie do innych osób albo się od nich odwraca.
Zaliczmy do nich wszelkie emocje wynikające z wzajemnego stosunku m. mocy osob-
docsity.com
