Encyclopedia prawa - Notatki - Podstawy prawa - Część 3, Notatki z Prawoznawstwo

Pobierz Encyclopedia prawa - Notatki - Podstawy prawa - Część 3 i więcej Notatki w PDF z Prawoznawstwo tylko na Docsity!

Założenia racjonalnego prawotwórstwa:  cele regulacji prawnej powinny być, w świetle wiedzy o rzeczywistości, możliwe do osiągnięcia  Należy ustalić adekwatne środki prowadzące do osiągnięcia tych celów

45. Koncepcje polityki prawa

(XIX/XX w.) Teorie prawnonaturalne: zadanie ustawodawcy – oficjalne zdeklarowanie zasad prawa wyższego (naturalnego), tworzenie prawa słusznego, sprawiedliwego;

Pozytywizm prawniczy: wiązanie prawa z państwem (zjawiskiem politycznym), istota prawa: ”wola ratio legis – racja przemawiająca za uchwaleniem aktu normatywnego (antropomorfizacja instytucji ustawodawcy) – sztuczne, ustalenie tego, co ustawodawca chciał osiągnąć ex post , na podstawie analizy prawa stanowionego

Ratio legis – znaczenie w procesie dokonywania wykładni prawa (wykładni celowościowej)

Polityka prawa – dziedzina nauk prawnych, idea prawa jako porządku, który powinien służyć osiąganiu dobra wspólnego lub innych wartości przyjętych przez ustawodawcę, nie wyjaśnia zjawisk prawnych, prowadzi do znalezienia empirycznie sprawdzonych i skutecznych środków osiągania zamierzonych celów etycznych lub politycznych

L. Petrażycki – zadaniem polityki prawa jest urzeczywistnienie miłości powszechnej

Realizm prawniczy w USA – nauki prawne jako „inżynieria społeczna” – sposób na promowanie i chronienie interesów społecznych (ochrona własności, praw, reguły); ostateczny skutek pracy sędziów – ograniczenie konfliktów społecznych i większe bezpieczeństwo

46. Stanowienie prawa

Tworzenie prawa zwane jest inaczej powstawanie prawa – w teorii prawa jest to akt decyzyjny jednostronny, jest to podstawowa forma prawotwórstwa w systemie prawa stanowionego (civil law w przeciwieństwie do prawa anglosaskiego common law). Prawo może być tworzone w różny sposób:

 zwykłe stanowienie prawa (legislacja)  prawotwórcza praktyka organów państwowych  umowa  zwyczajny

Pierwsze prawo stanowione pojawiło się przed Chrystusem, ustanowione przez Hammurabiego. Stanowienie prawa jest podstawową formą stanowienia prawa. Stanowienie prawa jest całkowicie sformalizowanym procesem. Wyróżnia się następującymi cechami:

Biorą w nim udział kompetentne organy. Stanowienie odbywa się na podstawie procedury ustawodawczej. Podstawy prawne tej procedury to konstytucja, bądź regulamin Sejmu i Senatu. W procesie tym akty normatywne tworzone są w określonej formie (ustawy bądź rozporządzenia). Wymagana jest promulgacja (ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku ustawowym co reguluje odpowiednia ustawa).

Akt normatywny (akt prawotwórczy) – jest dokumentem władzy publicznej, który zawiera ujęte w przepisy normy prawne regulujące jakiś zespół stosunków społecznych.

W procesie stanowienia prawa jest kreowane prawo, są tworzone normy które mają charakter generalny bądź abstrakcyjny. Stanowienie prawa jest to inaczej pisemne źródło prawa, innym źródłem jest umowa

(odgrywa mniejszą rolę). Umowa jest źródłem prawa ponieważ contractus fecit ius inter partes (umowa tworzy prawo pomiędzy stronami). Więc jeśli mamy umowę najmu to warunki na jakich została zawarta tworzą prawo pomiędzy stronami. Umowa jako akt prawotwórczy ma przede wszystkim znaczenie w prawie cywilnym, gosp., pracy. Podstawowe źródło prawa stanowi umowa w pojęciu międzynarodowym (mam tu do czynienia z umowami bilateralnymi ewentualnie wielostronnymi).

47. Fikcja powszechnej znajomości prawa

pogląd, że funkcjonowanie prawa, zwłaszcza w demokratycznym państwie prawnym, opiera się na założeniu, iż wszyscy adresaci obowiązującej normy prawnej - a więc zarówno podmioty obowiązane do jej przestrzegania, jak i organy powołane do jej stosowania - znają jej właściwą treść (tzw. fikcja powszechnej znajomości prawa) i że nikt nie może uchylić się od ujemnych skutków naruszenia tej normy na tej podstawie, że normy tej nie znał lub rozumiał ją opacznie ( ignorantia iuris nocet ). Zgodnie z przytoczoną zasadą, nie można się tłumaczyć nieznajomością prawa należycie ogłoszonego, przyjmuje się bowiem, że każdy zainteresowany treścią adresowanych do niego norm prawnych ma możliwość zapoznania się z obowiązującymi aktami prawnymi. Przyjęcie fikcji powszechnej znajomości przepisów prawnych zamieszczonych w należycie ogłoszonych i obowiązujących aktach prawnych jest konieczne ze względu na pewność i bezpieczeństwo obrotu prawnego.

48. Podstawowe zasady prawa cywilnego  zasada równości stron  zasada ochrony własności  zasada swobody umów  zasada ochrony praw nabytych i dóbr osobistych  zasada nieretroakcji  zasada współżycia społecznego  zasada ciężaru dowodzenia  zasada domniemania dobrej wiary  pierwszeństwo dziedziczenia testamentowego nad ustawowym  pacta sund servanda (umów należy dotrzymywać  zasada swobody woli

Zasada nieretroakcji mówi, że ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia lub celu. Oznacza ona, iż prawo stanowione powinno w zasadzie wpływać na przyszłe zachowania jednostek, oraz nie należy zmieniać sytuacji prawnej podmiotu ustalonej pod rządami dawnej ustawy. Zasada współżycia społecznego. Nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Ciężar dowodzenia. W polskim prawie cywilny obowiązuje zasada, że: ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zasada domniemania dobrej wiary J eżeli ustawa uzależnia skutki prawne od dobrej lub złej wiary, domniemywa się istnienie dobrej wiary.

49. Podmioty prawa cywilnego (rodzaje, najważniejsze cechy)

Do podmiotów prawa cywilnego zaliczamy:  osoby fizyczne  osoby prawne

Osobą fizyczną jest każdy człowiek jako uczestnik stosunków cywilnoprawnych. Każdy człowiek ma od urodzenia aż do śmierci zdolność prawną. Może być zatem nosicielem (podmiotem) praw lub obowiązków. Od zdolności prawnej należy odróżnić zdolność do czynności prawnych. Nazwą tą określa się kwalifikację

Jednakże dziecko w chwili otwarcia spadku już poczęte może być spadkobiercą, jeżeli urodzi się żywe - jest to instytucja nascitursa funkcjonująca tak samo jak w prawie rzymskim. A więc jest to wyjątek od ogólnie przyjętej zasady kodeksu cywilnego, że: Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną (Art.8 § 1).

53. Rzeczy (pojęcie, podział rzeczy)

rzecz – przedmiot materialny wyodrębniony z przyrody (wyjątki: zwłoki, narządy, tkanki, itp.) przedsiębiorstwo jest zbiorem rzeczy i praw ; zastawa stołowa i księgozbiór to zbiory rzeczy

rzeczy ruchomości nieruchomości

grunty budynkiczęści budynków (np. mieszkania)

rzeczy: oznaczone co do gatunku

54. Część składowa, przynależność, pożytki rzeczy

część składowa rzeczy (Art. 47) :

• ma tożsamego właściciela z całą rzeczą
• jest w trwałym związku z rzeczą
• jest nierozdzielna z rzeczą

przynależność (Art. 51) – rzecz ruchoma potrzebna do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi

Przynależnościami są rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi. Zatem musi być ten sam właściciel rzeczy głównej i przynależności. Stąd nie może być przynależnością rzecz nie należąca do właściciela rzeczy głównej. Przynależność nie traci tego charakteru przez przemijające pozbawienie jej faktycznego związku z rzeczą główną, np. zagubienie kluczyka do samochodu. Czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną odnosi skutek także względem przynależności, chyba że co innego wynika z treści czynności albo z przepisów szczególnych. Zbycie lub wydzierżawienie gospodarstwa rolnego powoduje, że wraz z gruntem i zabudowaniami na nabywcę lub dzierżawcę przechodzi również inwentarz, chyba, że strony umowy postanowiły inaczej. Hipoteka obejmuje również nieruchomość wraz z przynależnościami i utrzymuje się na niej niejako na całości aż do zupełnego wygaśnięcia wierzytelności, którą zabezpiecza.

pożytki naturalne rzeczy – płody i inne odłączone od niej (rzeczy) części składowe pożytki cywilne rzeczy – dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego

55. Własność (pojęcie, prawa i obowiązki właściciela) ------> OK

Własność - nieograniczone prawo rzeczowe; prawnie zagwarantowana możliwość pełnego rozporządzania jakąś rzeczą (zawiera w sobie aspekt fizyczny władania rzeczy (corpus) i psychiczny (animus) W szczególności właściciel względem rzeczy ma uprawnienia do jej:  posiadania  używania  pobierania pożytków i innych dochodów z rzeczy,

 zbycia  przetworzenia  zużycia  zniszczenia

Granicami (obowiązkami) korzystania z rzeczy są:  przepisy ustaw  zasady współżycia społecznego  społeczno-gospodarcze przeznaczenie danej własności

56. Sposoby nabycia własności, rodzaje własności

Sposoby nabycia własności:  Pierwotne sposoby nabycia własności:

1. zawłaszczenie (własność rzeczy ruchomej niczyjej nabywa się przez jej objęcie w posiadanie samoistne - art. 181 kc.)

2. zasiedzenie (nabycie własności wskutek upływu czasu);

3. przemilczenie (nabycie wskutek braku zgłoszenia się właściciela);

4. odłączenie pożytków naturalnych od rzeczy przez uprawnionego do ich pobierania

5. przetworzenie , pomieszanie, połączenie rzeczy ruchomych

 Pochodne sposoby nabycia własności:

1. przez dziedziczenie;

2. w drodze nadania przez władzę;

3. przez umowę przenoszącą własność.

Rodzaje własności (3 podziały form własności w oparciu o różne kryteria)

I. Kryterium liczby osób dysponujących własnością:

1. Własność indywidualna
2. Własność grupowa(kolektywna)

· własność spółdzielcza · własność komunalna · własność państwowa- udostępniana na co dzień uczestnikom

II. Kryterium: atrybut rozporządzania własnością

1. Własność prywatna (przysługuje konkretnej osobie)
2. Własność społeczna (przysługuje zbiorowości lub organom przedstawicielskim)

Każda wł. indywidualna jest wł.prywatną. Własność grupowa jest prywatną gdy członkowie grupy dysponują prawem rozporządzania własnością każdy oddzielnie. Własność grupowa jest społeczną gdy właściciele nie mają odrębnego prawa decydowania o własności (np. własność państwowa, spółdzielcza )

III. Kryterium: charakter przedmiotu własności

zniesienie lub obciążenie. Jest to bezpośredni skutek czynności rozporządzającej (np. przeniesienie na inną osobę prawa własności rzeczy) ➢ zobowiązująca – zawiera tylko zobowiązanie strony do dokonania świadczenia w przyszłości (np. umowa o dzieło)

➢ odpłatna – gdy strona, która sama dokonała przysporzenia majątkowego, otrzymuje lub ma otrzymać w zamian korzyść majątkową w charakterze ekwiwalentu (np. umowa sprzedaży, dzierżawa, umowa o dzieło) ➢ nieodpłatna – gdy strona takiego ekwiwalentu nie otrzymuje (np. użyczenie, darowizna, nieoprocentowana pożyczka)

➢ konsensualna – czynność prawna wymaga jedynie złożenia oświadczenia woli ➢ realna – obok oświadczenia woli konieczne jest także wydanie rzeczy (np. umowa przechowania, składu, użyczenia, ustanowienie zastawu)

60. Sposoby powstawania zobowiązań cywilnoprawnych

Źródłami zobowiązań nazywamy te zdarzenia prawne, których skutkiem jest powstanie stosunku zobowiązaniowego między określonymi podmiotami. Zobowiązania powstawać mogą z następujących zdarzeń:

1. z czynności prawnych - jednostronnych (tylko wtedy gdy przewiduje to ustawa, np. zobowiązanie z przyrzeczenia publicznego) - dwustronnych czyli umów 2. z aktów administracyjnych 3. z wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym - jest to tzw. odpowiedzialność deliktowa (ex delicto) 4. z bezpodstawnego wzbogacenia - czyli uzyskanie bez podstawy prawnej korzyści majątkowej kosztem innej osoby - skutkiem prawnym jest powstanie stosunku zobowiązaniowego między zubożonym a wzbogaconym 5. z innych zdarzeń, z którymi ustawa łączy skutek prawny w postaci zobowiązania - np. prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia 61. Zasada swobody umów, niedozwolone klauzule umowne (definicja, funkcje)

zasada swobody umów: Art. 353: Strony zawierające umowę mogą złożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom

Klauzula abuzywna - takie postanowienie umowne, które jest objęte domniemaniem sprzeczności z prawem; dotyczy zwłaszcza umów konsumenckich

Klauzula niedozwolona (abuzywna) – postanowienie umowy, nieuzgodnione indywidualnie z konsumentem, a kształtujące jego obowiązki i prawa w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, wpisane do Rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa UOKiK. Nie ma ono mocy wiążącej, co wynika z samego prawa bez potrzeby kierowania przez konsumenta powództwa do sądu.

Konsument zawierający umowę z podmiotem gospodarczym powinien mieć wpływ na jej treść. Jeśli umowa zawiera treści z nim nie uzgodnione indywidualnie istnieje możliwość uznania ich za niedozwolone klauzule umowne. Dotyczy to sytuacji gdy tego typu treści kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób

sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszają jego interesy. Za nie uzgodnione indywidualnie uważa się takie postanowienia na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu ( nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron w tym cenę i wynagrodzenie ).Tego typu postanowienia nie wiążą konsumenta, ale strony są w dalszym ciągu związane umową w pozostałym zakresie. Ciężar dowodu że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie spoczywa na tym kto się na to powołuje.

62. Cechy umów zobowiązaniowych

Zobowiązanie (inaczej obligacja) jest to stosunek prawny, w którym jedna strona (podmiot uprawniony) zwana wierzycielem może żądać od drugiej strony (podmiot zobowiązany) zwanej dłużnikiem określonego zachowania się, zwanego świadczeniem. Na dłużniku spoczywa obowiązek spełnienia tego świadczenia.

Zasady obowiązujące przy wykonaniu zobowiązań: (chyba można to podciągnąć pod cechy)

 zasada realnego wykonania zobowiązania

 zasada należytej staranności

 zasada odpowiedniej jakości świadczenia

 zasada osobistego wykonania zobowiązania

 zasada niedopuszczalności odmowy przyjęcia świadczenia częściowego

63. Wady oświadczenia woli -----> OK

 brak świadomości lub swobody (nieważność bezwzględna)  pozorność (nieważność bezwzględna)  błąd (nieważność względna)  podstęp (nieważność względna)  groźba (nieważność względna)  wyzysk

nieważność bezwzględna - może się na nią powołać każdy, nie tylko osoba bezpośrednio zainteresowana, nie możliwe jest jej konwalidowanie (uzdrowienie)

nieważność względna - może się na nią powołać tylko osoba której dotyczy, ma rok na zgłoszenie wady, tylko w tym terminie jest możliwe konwalidowanie

z wyjątkiem wyzysku, który jest szczególną formą wady oświadczenia woli, na jego zgłoszenie podmiot ma 2 lata

64. Czynności niedozwolone jako źródło zobowiązań

czyny niedozwolone (delikty) - sytuacje z których z woli ustawodawcy - sam fakt wyrządzenia komuś szkody rodzi zobowiązanie do jej naprawienia. W przypadku wyrządzenia szkody poszkodowany staje sie wierzycielem, natomiast osoba odpowiedziałam staje się dłużnikiem zobowiązanym do jej naprawienia, najczęściej do zapłaty odszkodowania

innym, podstawowym źródłem zobowiązań są umowy

społeczeństwie.

5. Funkcja ekonomiczna - Służy zaspokojeniu potrzeb materialnych (jedzenie, ubranie, mieszkanie). Każdy członek rodziny ma swój wkład w zasilanie domowego budżetu. Rodzice czerpią dochody przez pracę, dla dzieci z kolei to nauka jest swoistą inwestycją w przyszłość.
6. Funkcja opiekuńcza - chroni przed negatywnymi skutkami życia np. ucieczką w alkoholizm, narkomanię. Dobry przykład wyniesiony z domu zapobiega popełnianiu błędów życiowych i daje punkt odniesienia do tego co dobre, a co złe.
7. Funkcja kulturotwórcza - dom wprowadza dziecko w świat sztuki i pozwala na rozwijanie własnych zainteresowań i talentów. Rodzina jest także szkołą języka, obyczajów, postaw i wzorów zachowań.
8. Funkcja religijna - wspiera rozwój moralno-religijny, jest swoistym kodeksem moralnym. Dzięki tej funkcji realizowany jest przekaz kultury religijnej, wierzeń i wartości.
9. Funkcja wspomagająca rozwój osobowości - przez osobowość należy rozumieć indywidualne właściwości psychiczne i duchowe danej osoby, kształtowane w ciągu całego jej życia. Na osobowość mają również wpływ: wiedza o sobie i świecie.. Wszyscy mają wpływ na wszystkich i takie wielokierunkowe zachowanie daje szansę na wzbogacenie własnej osobowości. 68. Powiązania rodzinne (stan cywilny, pokrewieństwo, powinowactwo)

stan cywilny – termin prawniczy odnoszący się do sytuacji prawnej osoby fizycznej, mający dwojakie znaczenie:  zespół cech mówiących o sytuacji osobistej danej osoby (podstawowe dane osobowe), w tym o jej pozycji w rodzinie (posiadanie danego rodzaju członków rodziny, np. dziecka, współmałżonka);  fakt pozostawania bądź niepozostawania w związku małżeńskim (stan wolny lub zajęty).

Pokrewieństwo (pot. więzy krwi) - więź prawnorodzinna zachodząca między dwoma osobami, polegająca na pochodzeniu od siebie lub też posiadania przynajmniej jednego wspólnego przodka. Ma charakter biologiczno-prawny (w odróżnieniu od powinowactwa, które ma tylko charakter prawny). Bliskość pokrewieństwa określają linie pokrewieństwa (prosta i boczna) oraz jego stopnie. Osoby, pomiędzy którymi zachodzi taka więź nazywa się wzajemnie krewnymi.

Powinowactwo jest to stosunek prawnorodzinny łączący jednego małżonka z krewnymi drugiego. Jest wyłącznie więzią prawną (w odróżnieniu od pokrewieństwa, które jest więzią biologiczno-prawną). Powinowactwo trwa dalej mimo ustania małżeństwa (chyba że zostało ono unieważnione, albowiem wtedy powstaje stan taki, jak gdyby nigdy nie zostało one zawarte). Powinowactwo w linii prostej jest względną przeszkodą małżeńską (z ważnych powodów sąd może udzielić zgody na takie małżeństwo).

69. Małżeństwo

małżeństwo - — uniwersalna instytucja społeczna łącząca dwie osoby zazwyczaj różnej płci, legalizująca ich wspólne życie, wiążąc je emocjonalnie i ekonomicznie. Zazwyczaj stanowi podstawę rodziny. Zwyczaje i prawa dotyczące małżeństw różnią się w różnych społecznościach. W kulturze europejskie małżeństwo jest instytucją prawną

70. Zawarcie małżeństwa (tzw. przeszkody małżeńskie, formy zawarcia małżeństwa)

przeszkody w zawarciu małżeństwa (np. względy obyczajowe i eugeniczne); małżeństwa nie może zawrzeć osoba, która:

➢ nie ukończyła 18 lat, jednak z ważnych powodów małżeństwo mogą zawrzec kobiety, które ukończyły 16 lat

➢ jest ubezwłasnowolniona całkowicie ➢ chora psychicznie lub niedorozwinięta umysłowo, sąd może jednak zezwolić takiej osobie na zawarcie małżeństwa, jeśli jej stan nie zagraża dobru małżeństwa i przyszłego potomstwa ➢ pozostaje w związku małżeńskim ➢ krewni w linii prostej oraz rodzeństwo, także przyrodnie ➢ powinowaci w linii prostej(teść z synową, teściowa z zięciem), jednak sąd może z ważnych powodow zezwolić na to małżeństwo ➢ przysposabiający i przysposobiony

Aktualnie obowiązujące ustawodawstwo dopuszcza dwie formy zawarcia małżeństwa :

1. przez złożenie zgodnego oświadczenia woli o wstąpieniu w związek małżeński przez kobietę i mężczyznę równocześnie obecnych, przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego;
2. przez zawarcie związku wyznaniowego, kiedy oświadczą wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego prawu polskiemu. Wówczas duchowny ma obowiązek w terminie 5-ciu dni przesłać do urzędu stanu cywilnego informację o zawarciu związku wyznaniowego, a kierownik USC sporządza akt małżeństwa (związek konkordatowy). Ten sposób zawarcia małżeństwa rodzi podwójny skutek: po pierwsze jest związkiem wyznaniowym, po drugie jest związkiem cywilnym, jeżeli został zarejestrowany w USC. 71. Prawa i obowiązki małżonków

 równouprawnienie małżonków(np. regulacja nazwiska)  wspólne pożycie  wzajemna pomoc  wierność i współdziałanie dla dobra rodziny  staranie o wychowanie dzieci  wspólna praca w gospodarstwie  wzajemna reprezentacja bez udzielania pełnomocnictwa  jeden z małżonków może wystąpić o alimenty, gdy małżonek nie dba o dobro rodziny

72. Rozwód, a separacja

rozwód jest najpopularniejszą formą ustania małżeństwa w trybie orzeczenia sądowego. Nie budzi żadnych wątpliwości dopuszczalność rozwodu małżeństwa zawartego przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Obawę może budzić dopuszczalność orzeczenia rozwodu małżeństwa konkordatowego, wobec przenikania się sfery wyznaniowej ze sferą cywilnoprawną. Sądy powszechne nigdy nie wkraczały, ani nie wkraczają w sferę prawa kanonicznego, które nie dopuszcza rozwodów. Sąd powszechny orzeka w zakresie umowy cywilnoprawnej, której widomym znakiem jest sporządzenie aktu małżeństwa przez kierownika urzędu stanu cywilnego i ten związek może rozwiązać, nie naruszając związku wyznaniowego.

Na gruncie powojennego ustawodawstwa rodzinnego, nie była znana instytucja separacji, będąca rozdzieleniem małżonków, a wprowadzenie jej ustawą z dnia 21 maja 1999 r., która obowiązuje od dnia 15 grudnia 1999 r, pozwoli dopiero po pewnym okresie czasu na analizę, w jakim zakresie separacja wyeliminuje rozwody.

cel rozwodu

W dotychczasowej praktyce rozwód był traktowany jako środek niezbędny do likwidacji społecznie szkodliwych, martwych, formalnie tylko istniejących związków małżeńskich.

przesłanki rozwodowe

Możliwość orzeczenia rozwodu istnieje przy spełnieniu kumulatywnie (łącznie) dwóch pozytywnych przesłanek rozwodowych w postaci rozkładu pożycia:

1. zupełnego,