Pobierz Epoka Młodej Polski (ramy czasowe, nazwa epoki, nurty filozoficzne, pojęcia i literatura) i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! Wprowadzenie do epoki Młodej Polski 1.Ramy czasowe epoki Lata 90 XIX wieku do I wojna światowa 2. nazwa epoki Termin najpierw pojawił się na zachodzie Europy i odpowiednio określał: Młode Niemcy, Młodą Belgię, Młodą Francję czy Młodą Skandynawię. W Polsce nazwa wzięła się od artykułów Artura Górskiego, który w krakowskim czasopiśmie „Życie” opublikował w roku 1898 cykl artykułów, opatrując je wspólną nazwą „Młoda Polska”. I w Europie, i w Polsce istniały również inne, tożsame dla tej epoki nazwy , a mianowicie: neoromantyzm, ze względu na to, że pisarze i artyści nawiązywali do twórczości wielkich romantyków oraz modernizm (z franc. nowoczesny, świeży), który określał w literaturze, malarstwie, muzyce, filozofii, w kulturze w ogóle, zespół nowoczesnych kierunków charakterystycznych dla tego okresu. W Młodej Polsce dominowały nastroje pesymistyczne, pojawił się kryzys końca wieku, poczucie znużenia i zagrożenia, odrzucenie wartości, niechęć do cywilizacji. Stanisław Przybyszewski, słynny dekadent, napisał manifest sztuki młodopolskiej zatytułowany Confiteor. Głosił w nim, że sztuka jest celem sama w sobie, jest absolutem, a jej kapłanem jest artysta. 3. Nurty filozoficzne epoki Schopenhaueryzm (autor Artur Schopenhauer) - filozofia pesymizmu, zakładała, że życiem ludzkim rządzi bezrozumny, bezzasadny i bezcelowy pęd do szczęścia; człowiek do niego dąży, ale nigdy go nie osiągnie, pozornie dociera do celu, który paradoksalnie – w istocie nim nie jest. Zakończeniem egzystencji jest śmierć, która jednocześnie wybawia człowieka od trudów życia; można próbować przełamać poczucie bezsensu przy pomocy sztuki (która daje możliwość wyciszenia i kontemplacji), nirwany (czyli wyzbycie się wszystkich namiętności i zanurzenie w zobojętnieniu). [Ciekawostka: Artur Schopenhauer był zafascynowany buddyzmem, skąd też powziął koncepcję nirwany] Nietzscheanizm (autor Friedrich Nietzsche) - filozofia głosząca kult silnej jednostki ludzkiej, konieczność doskonalenia swego charakteru i kondycji fizycznej; według Nietzschego ludzie dzielą się na panów i niewolników; zgodnie z założeniami tej filozofii wszelkie uczucia litości i altruizmu są niepotrzebne. Przekonanie, że Boga nie ma. Bergsonizm (Henri Bergson) - to optymistyczna filozofia szczególnie bliska romantykom; według Bergsona nie można poznać świata poprzez doświadczenia, ale przede wszystkim przy pomocy intuicji; filozof wierzył też, że w każdym człowieku drzemie elan vitale - siła, która warunkuje jego stały rozwój i kieruje jego działaniami. 4. Pojęcia kluczowe dla zrozumienia tej epoki: dekadentyzm - termin oznaczający „schyłek wieku”, ale określający też postawę człowieka końca wieku XIX; dekadentyzm kojarzony był z postawą bierności, niemocy, apatii, przeświadczeniem o nieuchronności śmierci, a w związku z tym oznaczał rezygnację z jakiejkolwiek aktywności; impresjonizm - kierunek, który narodził się we Francji (z franc. przelotne wrażenie). Impresjoniści, tacy jak Claude Monet, nazywani byli „malarzami światła”. Zwracali szczególną uwagę na utrwalenie w obrazie ulotnego wrażenia, ulotnej chwili.W literaturze impresjonizm polegał na nastrojowości i koncentracji na wrażeniach zmysłowych chłopomania - fascynacja chłopami, przekonanie że są kluczem do odzyskania niepodległości, ceniono się z nimi, uznawano ich za przyszłość narodu katastrofizm - pustka, przerażenie, nastrój schyłkowy, koncepcja ta stawia pesymistyczną diagnozę współczesnej cywilizacji i oczekuje jej gwałtownego końca, spowodowanego przez jakiś kataklizm symbolizm - - kierunek w sztuce, który posługuje się symbolem jako środkiem wyrazu. Zdaniem symbolistów przeżycia są niewyrażalne, dlatego można je tylko przybliżyć, zasugerować odbiorcy. (Polski malarz - symbolista: Jacek Malczewski)