Pobierz Epoka romantyzmu opis zagadnienia i więcej Notatki w PDF z Historia muzyki tylko na Docsity! ZAGADNIENIE 19 KOMEDIA ROMANTYCZNA Komedia jest jednym z trzech rodzajów, obok tragedii i dramatu właściwego, utworów przeznaczanych do wystawiania na deskach teatralnych. Jej starożytny rodowód powoduje, że możemy obserwować, jak przez wieki dokonywała się ewolucja gatunku. I tak, stworzona przez Arystofanesa komedia antyczna z Grecji, miała twardo ustalone reguły konstrukcyjne, takie jak prolog, agon- czyli pojedynek słowny wykonywany przez podzielony na dwie części chór (bo oczywiście występował on w komedii antycznej) oraz parabasis, czyli ten fragment, w którym aktor zwraca się bezpośrednio do widowni, stosując tzw. "mówienie na stronie". cechy komedii romantycznej: pojawianie się w niej elementów lirycznych i fantastyki (typowym przykładem będą tu komedie Szekspira - termin komedia romantyczna nie jest bowiem oznaczeniem epoki, w której takowe powstawały, a określeniem wyboru pewnej konwencji wybranej przez autora) cechy komedii klasycyzującej: realistycznie traktowane tematy obyczajowe, założenie niezmienności natury ludzkiej, różnice bardziej szczegółowe w zależności od typu komedii klasycyzującej: charakterów, sytuacji, intrygi, obyczajowej, politycznej, poza tym budowa wg schematu: ekspozycja, zawiązanie i rozwój akcji, punkt kulminacyjny, rozwiązanie akcji. Cechy: utwór dramatyczny, oparty na komizmie słowa, charakteru lub sytuacji, zakończony szczęśliwym rozwiązaniem kłopotów bohaterów. Przykłady: ZEMSTA - ALEKSANDER FREDRO Komedia – oparta o konflikt i jego rozwiązanie, intrygę, kontrast, komizm słowa, postaci i sytuacji. Powstała w romantyzmie i w czasach współczesnych autorowi się rozgrywa. Nawiązuje do prawdziwego sporu z XVII wieku – pomiędzy dwoma współwłaścicielami zamku w Odrzykoniu – Firlejem i Skotnickim. Głowna oś akcji – to kłótnia Rejenta i Cześnika o zamkowy mur i miłość młodych potomków skłóconych stron. Ważną rolę w Zemście odgrywa parodia – Fredro parodiuje (czyli przedstawia dany schemat, ale wyśmiewa go) typ bohatera – odważnego rycerza, romantycznego kochanka w osobie Papkina, a także literacki motyw sporu rodów o majątek. Gdzie jesteśmy? W starym gotyckim zamku. Mur graniczny oddziela część Cześnika Raptusiewicza od części Rejenta Milczka. W murze jest wyrwa – i o nią toczy się spór. Rejent chce naprawić mur i ściąga murarzy, Cześnik stawia sarmackie veto (czyli: nie pozwalam) i…mamy zajadły konflikt. Wiadomo, że nie tyle o kwestię dziury, co o władzę i prawo do decyzji. A tak naprawdę. Prawa do majątku ma… Klara! Osoby i zdarzenia Główne postacie to Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek. Zaprezentowani na prawach kontrastu typowi przedstawiciele polskiej szlachty. Skłóceni o dziurę w murze. Para zakochanych - Klara i Wacław. Klara jest wychowanką Cześnika, Wacław synem Rejenta, co początkowo bardzo utrudnia sytuację zakochanych. Podstolina – kobieta modna – pragnąca wydać się za mąż,by wieść spokojne i dostatnie życie. Papkin – postać szczególna. Gość na dworze Cześnika, dziwak i ględa – tchórz opowiadający o swoich rzekomych rycerskich dokonaniach. Typowa postać komiczna. Co się działo? Na zamku mieszkają dwaj szlachcice, siedziba podzielona jest murem. Mur wymaga naprawy – Rejent Milczek postanawia go odbudować. Wzywa murarzy, zaczyna remont. Cześnik stawia veto. Wysyła służbę, by przegoniła murarzy i przerwała naprawę. Nienawiść sąsiedzka kwitnie. Rejent Milczek pisze skargę do sądu o pobicie majstrów. Cześnik Raptusiewicz chce wyzywać go na pojedynek. Planuje też własny ślub – zaręczony jest z Podstoliną. Rejent Milczek obmyśla zemstę. Aby zrobić na złość Cześnikowi postanawia ożenić z Podstoliną swojego syna Wacława! Tym samym zamierza doprowadzić sąsiada do szału. Podstolina mu sprzyja, bo niegdyś romansowała z Wacławem i woli młodego męża. Wacław za to ani myśli o mariażu z podstarzałą damą, bo kocha Klarę. Raptusiewicz – kiedy dowie się o planach sąsiada, szybko reaguje na ruch przeciwnika – jego zemsta: „więzi” Wacława, sprowadza księdza, który udziela ślubu Klarze (jego bratanicy) i synowi Rejenta. Tak naprawdę zwycięża miłość, a pomiędzy sąsiadami zapanuje zgoda. Zemsta jako komedia: Podział na akty i sceny wynika z zewnętrznej budowy dramatu, którego gatunkiem jest komedia. Inną cechą zewnętrzną jest dwojaki rodzaj tekstu w dramacie. Wypowiedzi osób dramatu tworzą tekst główny.Informacje autora o tym, kto mówi, w jakiej sytuacji i jak się zachowuje, tworzą didaskalia. Ze względu na wewnętrzną budowę dramatu w komedii Zemsta występuje: - ekspozycja - intryga małżeńska Cześnika, - zawiązanie akcji - burzenie muru przez Raptusiewicza, - rozwój akcji - niewola Wacława, wyzwanie Rejenta na pojedynek, plany zemsty Milczka, ślub Wacława i Klary, - punkt kulminacyjny - spotkanie Rejenta z Cześnikiem, rozwiązanie akcji - pojednanie Cześnika i Rejenta. Śluby panieńskie Aleksandra Fredry