Etapy i przebieg zapłodnienia u człowieka, Ćwiczenia z Biologia

Pobierz Etapy i przebieg zapłodnienia u człowieka i więcej Ćwiczenia w PDF z Biologia tylko na Docsity! Etapy i przebieg zapłodnienia u człowieka Wprowadzenie Przeczytaj Animacja Sprawdź się Dla nauczyciela Gameta żeńska – komórka jajowa – to największa komórka w organizmie człowieka. Ma wielkość ziarenka piasku, więc widać ją gołym okiem. Gdy dojrzeje, jej zapłodnienie jest możliwe jedynie przez 24 godziny. Wówczas, za sprawą progesteronu, komórka jajowa przyciąga do siebie gamety męskie – plemniki. Twoje cele Omówisz etapy zapłodnienia u człowieka. Przyporządkujesz poszczególne etapy zapłodnienia do miejsc w żeńskim układzie rozrodczym, w których zachodzą. Wymienisz reakcje zapewniające zapłodnienie komórki jajowej człowieka przez tylko jeden plemnik. Zapłodnienie to połączenie gamety żeńskiej i męskiej w jedną komórkę – zygotę. Źródło: Pixabay, domena publiczna. Etapy i przebieg zapłodnienia u człowieka zygota diploidalna komórka powstała w wyniku zlania się ze sobą dwóch haploidalnych gamet w procesie zapłodnienia Animacja Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1HR9h848 Etapy i przebieg zapłodnienia u człowieka. Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Film nawiązujący do treści materiału. Polecenie 1 Polecenie 2 Wyjaśnij, jakie cechy budowy i fizjologii żeńskiego układu rozrodczego wspomagają plemniki w dotarciu do komórki jajowej, a jakie im to utrudniają. Na podstawie animacji i własnej wiedzy opisz dwa procesy aktywacyjne, którym podlega plemnik przed dotarciem do komórki jajowej. Sprawdź się Pokaż ćwiczenia: 輸醙難 Ćwiczenie 1 Dopasuj podane definicje do odpowiadających im haseł. osłonka przejrzysta grupa komórek pęcherzykowych ściśle otaczająca oocyt zygota organizm w okresie od powstania zygoty do ukształtowania się zawiązków wszystkich narządów (u człowieka do końca 3. miesiąca ciąży, gdy osiąga stadium płodu) akrosom bezkomórkowa warstwa zbudowana z glikoprotein otaczająca oocyt zarodek pęcherzyk wydzielniczy zlokalizowany w szczytowej części główki plemnika. wieniec promienisty diploidalna komórka powstała w wyniku zapłodnienia 輸 Ćwiczenie 5 Przyporządkuj podane sformułowania do odpowiedniego etapu aktywacji plemnika. Kapacytacja Reakcja akrosomalna Zachodzi podczas wędrówki plemników przez żeńskie drogi rodne. W wyniku tej reakcji następuje odsłonięcie enzymów zlokalizowanych w błonie cytoplazmatycznej okrywającej akrosom. Katalizowana przez związanie plemnika z białkiem receptorowym osłonki przejrzystej. Podczas reakcji uwolnione zostają trawiące enzymy plemnika: hialuronidaza, neuraminidaza, fosfataza kwaśna oraz akrozyna. Zachodzi po bezpośrednim kontakcie plemnika z komórką jajową. Katalizowana przez hydrolazy żeńskich dróg rodnych. Ostateczny etap dojrzewania plemników – nabywanie zdolności do zapłodnienia. Reakcja ta umożliwia transport plemnika przez macierz pozakomórkową otaczającą oocyt oraz strawienie osłonki przejrzystej. Fuzja błony cytoplazmatycznej z zewnętrzną błoną akrosomu 醙 z wytworzeniem licznych pęcherzyków. Ćwiczenie 6 Dopasuj podane poniżej opisy do odpowiadających im struktur przedstawionej ilustracji procesu reakcji akrosomalnej. Główka, Błona komórkowa, Witka, Akrosom, Osłonka przejrzysta, Jądro, Cytoplazma, Wstawka ................. ................. ................. ................. ................. ................. ................. ................. 醙 醙 Ćwiczenie 7 Dla zapewnienia prawidłowego rozwoju osobnika koniecznym jest uformowanie w momencie zapłodnienia diploidalnego genomu utworzonego przez materiał genetyczny matki i ojca dostarczony przez dwie gamety. Połączenie się oocytu z dwoma plemnikami, zjawisko polispermii, jest letalne i uniemożliwia rozwój. (…) Zapewnienie monospermicznego zapłodnienia jest wynikiem tworzenia przez oocyt bloku przeciwko polispermii. Proces ten polega na zmianach w warstwie korowej ooplazmy i wydzieleniu, na drodze egzocytozy, zawartości ziaren korowych, mikropęcherzyków zawierających substancje o charakterze mukopolisacharydowym oraz enzymatycznym. Enzymatyczna zawartość ziaren wpływa na strukturę białek ZP osłonki przejrzystej, powodując jej utwardzenie, co uniemożliwia wiązanie i penetracje przez plemniki. (…) Procesy bloku przeciwko polispermii są stymulowane, podobnie jak cały przebieg aktywacji wzrostem w ooplazmie poziomu jonów wapnia. Źródło: Leopold Śliwa, Postępy w badaniach zapłodnienia u ssaków i człowieka, „Nowa Medycyna” 3/2013, s. 135–138 Na podstawie podanych informacji wyjaśnij, jaki skutek może mieć niedobór jonów wapnia podczas procesu zapłodnienia. 難 konektywizm. Metody i techniki nauczania: z użyciem komputera; ćwiczenia interaktywne; animacja; gwiazda pytań. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; arkusze papieru A3, flamastry. Przed lekcją: 1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‐materiał „Etapy i przebieg zapłodnienia u człowieka”. Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią zawartą w sekcji „Przeczytaj” i przygotowują pytania, jakie można by było zadać w kontekście tematu zajęć. 2. Uczniowie przypominają sobie informacje na temat cyklu rozrodczego u kobiet i wędrówki plemników w drogach rodnych kobiety, zwracając uwagę na procesy związane z zapłodnieniem. Przebieg lekcji Faza wstępna: 1. Nauczyciel wyświetla temat i cele lekcji oraz przybliża jej przebieg. 2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‐materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje. Faza realizacyjna: 1. Gwiazda pytań. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy i spośród pytań sformułowanych przez uczniów we wstępnej fazie lekcji wybiera pięć. Każdy zespół otrzymuje arkusz papieru A3 z ilustracją gwiazdy. Zadaniem uczniów jest umieszczenie na ramionach gwiazdy pytań wybranych przez nauczyciela, a następnie udzielenie na nie odpowiedzi na podstawie wiadomości znajdujących się w sekcji „Przeczytaj”. Uczniowie swoje odpowiedzi zapisują na otrzymanym arkuszu papieru A3. 2. Praca z animacją pt. „Etapy i przebieg zapłodnienia u człowieka”. Nauczyciel wyświetla animację. Utworzone wcześniej grupy przekazują swoją gwiazdę pytań kolejnemu zespołowi, zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Na podstawie obejrzanej animacji uczniowie weryfikują i uzupełniają odpowiedzi do gwiazdy pytań. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje, wyjaśnia wątpliwości. 3. Uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenie nr 1 („Wyjaśnij, jakie cechy budowy i fizjologii żeńskiego układu rozrodczego wspomagają plemniki w dotarciu do komórki jajowej, a jakie im to utrudniają”). Nauczyciel w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowe rozwiązanie. 4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 (w którym mają za zadanie – na podstawie podanych informacji – wyjaśnić, jaki skutek może mieć niedobór jonów wapnia podczas procesu zapłodnienia) i nr 8 (w którym mają za zadanie – na podstawie przedstawionego tekstu – określić, co jest bezpośrednią przyczyną niepłodności u osób, u których obecne są przeciwciała przeciwplemnikowe) w sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami. Faza podsumowująca: 1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 2 (typu „prawda/fałsz”, sprawdzające wiedzę na temat etapów i przebiegu zapłodnienia u człowieka) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: wymyślają trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki. 2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”. Praca domowa: 1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”. Materiały pomocnicze: Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019. „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006. Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji: Nauczyciel może wykorzystać animację na lekcji „Kapacytacja plemników i ich wędrówka w drogach rodnych kobiety”.