Etyka i etyka zawodowa - Notatki - Etyka, Notatki z Etyka

Pobierz Etyka i etyka zawodowa - Notatki - Etyka i więcej Notatki w PDF z Etyka tylko na Docsity!

Etyka i etyka zawodowa

Mimo, iż napisano, opublikowano i wygłoszono wiele artykułów, książek i referatów poświęconych kwestiom etycznym wywołanym nie tyle "numerologicznym" przełomem stuleci, ile autentycznym kryzysem moralnym doświadczanym współcześnie, to powstają i powstawać będą kolejne wezwania starające się odpowiadać na wyzwania czasu. Skuteczność tych wezwań wymaga sporządzenia przeglądu najważniejszych kwestii i wskazywanych dróg ich przezwyciężenia, bo niekiedy popadają one w zapomnienie, niektórym są po prostu nieznane, a poza tym -- jak mawiają ludzie doświadczeni -- nowe, to zapomniane stare. Etyka pojmowana jest jako nauka o moralności, zmierza do ustalenia pewnych właściwości wspólnych i swoistych ocen i norm zachowań człowieka, które mogą być moralnie dobre lub złe. Etyka bada społeczne i psychologiczne źródła powstawania poglądów moralnych, ich funkcję społeczną, i historyczny rozwój kryteriów ocen moralnych.Praca jest nie tylko obowiązkiem, ale tworzy również uprawnienia: do godziwej zapłaty, do godziwych warunków pracy i życia człowieka pracującego. Oprócz tych ogólnych wskazań - wartości, powinności i uprawnień moralnych - istnieją również pewne wartości i normy szczegółowe, wynikające ze specyfiki poszczególnych zawodów (tzw. etyki zawodowe). Określają one bardziej szczegółowo relacje między pracodawcą a pracobiorcą, między wykonawcą a odbiorcą rezultatów pracy, między członkami poszczególnych grup zawodowych itp. Nie znaczy to jednak, że całość etyki pracy składa się jedynie z kodeksów etycznych dla poszczególnych zawodów. Jedną z podstawowych norm etyki pracy jest obowiązek dbania o całość "ustroju pracy" i o wyrażanie przez pracę powszechnej solidarności (Jan Paweł II). Do obowiązków moralnych związanych z pracą, oprócz osobistej pracowitości, należy takie staranie o struktury społeczne, by każdy człowiek mógł w sposób właściwy korzystać z czasu wolnego dla odpoczynku i kontemplacji, do której należy sfera religii, moralności i kultury itp.Pojęcie etyki zawodowej odnosi się przede wszystkim do norm postępowania danej grupy zawodowej (np. nauczycieli). W tym sensie etyka zawodowa jest etyką normatywną, starającą się opisać wzór osobowy pedagoga, cele etyczne zawodu, normy postępowania w praktyce pedagogicznej i typowe konflikty etyczne mogące się pojawić w praktyce zawodowej. Grupa społeczna, jaką stanowią nauczyciele tworzy zespół ludzi o określonych kwalifikacjach zawodowych , która winna cechować się określonymi cechami osobowości. Reguły etyki zawodu nauczyciela dotyczą wewnętrznych kwalifikacji zawodowych człowieka i określają jego postępowanie zawodowe z punktu widzenia dobra i zła moralnego.

Wymogi dotyczące kwalifikacji zawodowych i etycznych nauczycieli określa dokument - ,,Karta Nauczyciela'. W dokumencie tym, w artykule nr 9 określono że , aby zajmować stanowisko nauczyciela trzeba:

• posiadać wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym.-przestrzegać podstawowych norm moralnych.
• spełniać warunki zdrowotne do wykonywania zawodu. Aspekt postaw moralnych kadry pedagogicznej stawiany jest na równi z jego wysokimi kwalifikacjami zawodowymi do nauczania poszczególnych przedmiotów. Specyfika zawodu nauczyciela polega między innymi na tym że nauczyciel silnie oddziałuje na osobowość swoich uczniów i wychowanków. Wpływa na kształtowanie ich postaw, poglądów, kształtuje tzw. świadomość społeczną zwłaszcza młodych ludzi. W strukturze osobowości, moralność człowieka można by usytułować wg Freuda w jednej z trzech sfer, jaką jest ,,superego'. W tej sferze - działania człowieka kierowane są przez zinterioryzowane nakazy, zakazy, normy społeczne funkcjonujące według reguł idealnych. Nauczyciel jako podmiot, sprawujący kontrolę nad otoczeniem i samokontrolę nad sobą samym, tworzy w swoim umyśle strukturę sieci poznawczej. Sieć ta stanowi model rzeczywistości i pozwala każde działanie zanalizować i ocenić jako subiektywnie pozytywne lub negatywne. Wyszczególnić można w celu sprecyzowania te cechy osobowości nauczyciela, które wyraźnie określają znaczenie etyki tego zawodu, a z pewnością są wyjęte z ogólnych norm etycznych przyjętych w danym społeczeństwie, stanowią również element kultury narodu
• pracowitość, obowiązkowość, sumienność, zdyscyplinowanie, rzetelność, itp.
• w relacjach ,,ja i inni'- obiektywność, sprawiedliwość, konsekwencja, słowność, bezstronność, uczciwość, prawdomówność ,poszanowanie godności człowieka, dyskrecja, przestrzeganie zachowania tajemnicy zawodowej. Kolejnym przykładem grupy zawodowej są ekonomiści. Podstawowymi zasadami etycznymi pracy ekonomisty są: zasada tajemnicy zawodowej, zasada tajemnicy powiernictwa, zasada dobra klienta, zasada odpowiedzialności moralnej. Zasada tajemnicy zawodowej najczęściej mówimy o niej w przypadku zawodu lekarza, księdza, ale i w innych zawodach ona obowiązuje. Tajemnicą zawodową np. nauczyciela jest jak czyje dzieci się uczą, istnieje tajemnica bankowa np. obowiązuje ona pracownika banku, tajemnica pocztowa itp. Ta zasada bywa w firmach zachodnich bardzo rygorystycznie przestrzegana. Dotyczy to takich zawodów jak adwokat, urzędnik, sędzia, Ale w niektórych przypadkach istnieje nakaz o podawaniu do informacji publicznej pewnych informacji. Zasada tajemnicy powiernictwa.

oraz zagrożeń i szans. Konieczne jest przy tym powstawanie stosownych organizacji jako rzeczników interesariuszy zewnętrznych umożliwiających artykulację tego, co cenniejsze niż wszystko inne, a więc wartości.