ETYKA ZAWODU PSYCHOLOGA.
Dylematy etyczne z pewnością nie towarzyszą każdemu człowiekowi w codziennym
życiu, jednak pojawiają się przy wykonywaniu pewnych zawodów. Jednym z nich jest zawód
psychologa, który zobowiązany jest do przestrzegania zasad etycznych, między innymi
dlatego, że należy do grupy zawodów zaufania publicznego. Osoby wykonujące zawód
zaufania publicznego, czyli takie jak lekarz, adwokat, doradca podatkowy, notariusz czy
właśnie psycholog obciążeni są dużą odpowiedzialnością, a także koniecznością
przestrzegania ograniczeń w dowolności postępowania, określonymi właśnie poprzez zasady
etyczne. Pojęcie zawodu zaufania publicznego zostało wprowadzone Konstytucją
Rzeczpospolitej Polski z dnia 2 kwietnia 1997 rok, regulując tym samym jakie zawody do
niego należą. Zawody z tej grupy, charakteryzują się tym, że uzyskują intymne, prywatne,
często niewygodne informacje od swojego klienta i mają obowiązek zatrzymania ich w
tajemnicy.
Rozpatrując etykę zawodu psychologa, należy podkreślić czym zajmuje się psycholog.
Jego praca opiera się przede wszystkim na relacji z klientem, jednak na wielu płaszczyznach.
Psycholog może prowadzić badania naukowe, działalność praktyczną w zakresie diagnostyki,
edukować, kształcąc swoich następców jak i dbać aby wzrastała psychologiczna świadomość
społeczna, mogą również być autorami analiz, opinii czy też ekspertyz na potrzeby różnych
instytucji. W każdym z tych nurtów, występują te same zasady etyczne, jednak w innym
kontekście i natężeniu. Jedno co się nie zmienia, to fakt, że zawsze pracujemy z drugim
człowiekiem. Niezwykle ważne jest traktowanie osoby badanej, niezależnie od jej wieku, jako
podmiot, a nie jako przedmiot poddawany różnym manipulacjom przez psychologa.1 Sprawa
jest niezwykle istotna, gdyż w zawodzie tym, często posługujemy się testami
psychologicznymi, wydajemy opinie na temat zebranych wiadomości i bardzo łatwo zatracić
się w tym, zapominając, że badany to człowiek, a nie obiekt. Granic do przekroczenia w tym
zawodzie jest bardzo wiele, nie tylko przez fakt, że ludzie powierzają psychologowi często
całe swoje życie, ale dlatego, że psycholog również jest człowiekiem funkcjonującym w tym
samym świecie i każda relacja z pacjentem wpływa na jego życie i pracę zawodową.
Każda relacja psychologa z klientem składa się z trzech podstawowych elementów, które z
etycznego punktu widzenia są fundamentalne. Pierwszy z nich to określenie zasad
współpracy, który zawiera się w kontrakcie pomiędzy zainteresowanymi osobami. Kontrakt
1 „Psychologia rozwoju człowieka” cz. I, M. Przetacznik-Gierowska, M.Tyszkowa, Warszawa 2014 r., str. 250.
