Ewolucja i rozwój logistyki. Podstawowe fazy i kierunki rozwoju, Notatki z Logistyka, infrastruktura logistyczna

Pobierz Ewolucja i rozwój logistyki. Podstawowe fazy i kierunki rozwoju i więcej Notatki w PDF z Logistyka, infrastruktura logistyczna tylko na Docsity!

Ewolucja i rozwój logistyki

Podstawowe fazy i kierunki rozwoju logistyki:

I. Faza startu i „budzenia się” logistyki – połowa lat 50. XX w. w USA:

• Logistyka (dystrybucja fizyczna) jako funkcja pomocnicza i podrzędna wobec produkcji.

• Zdefiniowanie istoty fizycznej dystrybucji jako ruchu i operowania produktami z miejsc ich wytworzenia do

miejsc konsumpcji.

• Identyfikacja(prawidłowe rozpoznanie danego zagadnienia) cząstkowych i rozproszonych w przedsiębiorstwie

operacyjnych czynności dystrybucji fizycznej.

• Pierwsze próby sytuowania logistyki jako „ogniwa” pomiędzy sferą produkcji a rynkiem.

• Wykształcenie się podstawowych czynności i działań logistycznych w poszczególnych sferach – zakupów

(zapatrzenia), magazynowania oraz dystrybucji.

II. Faza definiowania i konceptualizacji teorii logistyki oraz pierwsze próby jej zastosowania w praktyce-

lata 60. w USA i początek lat 70. w Europie Zachodniej:

• Pierwsza monografia w USA poświęcona logistyce.

• Ujęcie procesów logistycznych w ramach dwóch obszarów – zarządzania materiałami (tzw. gospodarki

materiałowej) oraz dystrybucji (w rozumieniu jedynie dystrybucji fizycznej jako integralnej składowej marketingu).

• Zdefiniowanie i zastosowanie w USA koncepcji Business Logistics , obejmującej szerokie spektrum logistyki

przedsiębiorstwa.

• Zastosowanie podejścia logistycznego w ramach problematyki globalnych kosztów działalności

przedsiębiorstwa.

• Pierwsze monografie w RFN i Wielkiej Brytanii z zakresu logistyki przedsiębiorstwa.

• Uznanie i upowszechnienie się warunków ekonomiczno-technologicznych, stymulujących

i determinujących(wpływ czegoś na coś) kreowanie oraz rozwój systemów logistycznych.

• Zdefiniowanie założeń i struktury logistyki marketingowej oraz próby jej systemowej identyfikacji.

III. Faza zmian priorytetów i kreowania podstawowych wymiarów zintegrowanej logistyki(rozszerzenie roli

logistyki) – II połowa lat 70. i I połowa lat 80.:

• Logistyka jako systemowa determinanta sprawności i efektywności.

• Logistyka jako koncepcja i metoda zarządzania.

• Logistyka jako instrument planowania i działania strategicznego na rynku.

• Logistyka jako funkcja organizacji przedsiębiorstwa.

• Koncepcja zorganizowanej logistyki w skali przedsiębiorstw oraz całego łańcucha dostaw i rynku: łańcuchy

logistyczne, integracja systemów logistycznych.

• Uznanie logistyki jako naukowej dziedziny wiedzy, wraz z pierwszymi prognozami jej rozwoju na przełomie

wieków.

IV. Faza dynamicznego rozwoju logistyki jako zintegrowanej koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem i układu

powiązań rynkowych (powszechne wykorzystanie walorów logistyki w praktyce) – koniec lat 80. i lata 90.:

• Logistyka jako potencjał wzrostu wydajności i korzyści ekonomiczno-rynkowych w aspekcie strategicznym.

• Logistyka jako orientacja i komponent zintegrowanego zarządzania przedsiębiorstwem.

• Rozwój zintegrowanych strategii logistycznych – strategie poziomych i pionowych powiązań logistycznych.

• Internacjonalizacja (globalizacja) struktur i działań logistycznych: eurologistyka; kooperacja z partnerami

rynku w łańcuchu logistycznym (wzrost możliwości i zdolności czerpania korzyści rynkowych – efektów synergicznych); integracja poprzez systemy informatyczne.

• Dynamiczny rozwój eurologistyki oraz logistyki globalnej w świetle podstawowych megatrendów

stymulujących i determinujących ten rozwój (synchronizacja łańcuchów dostaw, tendencje w zakresie handlu elektronicznego, wzrost kompleksowości usług logistycznych).

V. Faza globalnych zmian w sferze logistyki i strategii przedsiębiorstwa z akcentem na wdrożenie nowego

kreatywnego zarządzania sieciami logistycznymi, wykorzystanie zarządzania łańcuchem dostaw w procesie tworzenia wartości oraz wykorzystanie szans e-businessu (pierwsze dekady XXI w.)

• Logistyka jako koncepcja integracji łańcuchów tworzenia wartości w globalnych sieciach.

• Rozwój strategii integracji klientów w łańcuchu i sieciach tworzenia wartości.

• Rozwój strategicznego zarządzania globalnymi sieciami.

• Coraz częstsze zastosowanie systemów i strategii w zakresie e-businessu w logistyce (wykorzystanie

technologii internetowej w elektronicznej realizacji procesów logistycznych).

Czynniki determinujące rozwój logistyki:

• Hierarchizacja czynników determinujących rozwój logistyki.

• Podstawowe czynniki determinujące rozwój i zmiany w logistyce (ujęcie ogólne)

• Ogólna klasyfikacja czynników determinujących rozwój logistyki.

• Czynniki kształtujące zmiany w logistyce w świetle badań w krajach Zachodnich.

• Przyszłe obszary i podstawy działania logistyki (ujęcie tezowe)

• Megatrendy i determinanty określające popyt i możliwości podaży w sferze logistyki i usług logistycznych w

świetle badań w Europie Zachodniej.

• Czynniki stymulujące i ograniczające rozwój logistyki w Polsce.

• Wizja rozwoju logistyki.

Podstawowe czynniki determinujące rozwój i zmiany w logistyce:

Megatrendy i determinanty określające popyt w sferze logistyki i usług logistycznych.

Megatrendy i determinanty określające możliwości podaży w sferze/zakresie logistyki i usług

logistycznych.

Podstawowe relacje i wymiary nowoczesnej logistyki:

• Logistyka : jako formuła zintegrowanego zarządzania w sferze przepływów i przedsiębiorstwa.

• Logistyka a system : logistyka jako system (podsystem) zarządzania przedsiębiorstwem.

• Logistyka a koncepcja zarządzania : logistyka jako przepływowo zorientowana koncepcja zintegrowanego

zarządzania przedsiębiorstwem.

• Logistyka a proces : logistyka jako sieć (struktura) kluczowych procesów zarządczych i transformacyjnych w

przedsiębiorstwie.

• Logistyka a rynek : logistyka jako koncepcja zorientowana na wymogi rynku, wspomagająca i wzbogacająca

marketingowy proces tworzenia wartości dodanej.

• Logistyka a efektywność : logistyka jako orientacja i determinanta efektywności (osiągania przewagi w zakresie

efektywności w skali przedsiębiorstwa i rynku)

• Logistyka a struktura organizacyjna przedsiębiorstwa : logistyka jako koncepcja i determinanta organizacji i

transformacji modelowej przedsiębiorstwa.

Dualna koncepcja logistyki:

Logistycznie (przepływowo) zorientowane zarządzanie przedsiębiorstwem

▲ Logistyka jako istotna orientacja zarządzania – determinanty jej rozwoju:

• Internacjonalizacja rynku

• Zmiany w strukturze konkurencji

• Indywidualizacja preferencji klienta

• Rozwój technologii informatycznej

▲ Logistyka jako istotna sfera funkcjonalna i zintegrowany proces w przedsiębiorstwie:

• Cele

• Strategie

• Instrumenty

• Kontrola

Kluczowe procesy logistyczne w przedsiębiorstwie:

■ Proces rozpoznania rynku i preferencji klientów oraz kierowania idei produktu logistycznego.

■ Proces pozyskiwania klientów i zamówień oraz identyfikacji podaży.

■ Proces transformacji idei w projekt produktu i w macierz tworzenia wartości oraz rozwoju produktu.

■ Proces kształtowania instrumentów i programów logistycznych.

■ Proces optymalizacji struktury użyteczności (korzyści) dla klientów oraz optymalizacji kosztów w relacji

klienci-przedsiębiorstwo.

■ Proces przygotowania i realizacji zamówień w kolejnych sferach przepływów towarów (zaopatrzenia, produkcji,

dystrybucji).

■ Proces magazynowania i zarządzania zapasami, transportu i spedycji towarów.

■ Proces kształtowania systemów przepływów informacji.

■ Proces dostarczania wartości i obsługi klientów (obsługi dostaw, obsługi informatycznej)

Istota logistyki – terminologia:

▲ Logistyka : całość ogólnej wiedzy m.in. zasad, metod i technik dotyczących zarządzania przepływami towarów i

informacji.

▲ Logistyka : stanowi koncepcję zarządzania szeroko rozumianymi przepływami towarów i informacji, począwszy

od miejsc pozyskania surowców aż do ostatecznego klienta. Niekiedy bywa określana jako zarządzanie łańcuchem dostaw.

▲ Zarządzanie logistyczne : logiczny ciąg działań, składających się na proces kreowania całościowej koncepcji

przedsięwzięć logistycznych w przedsiębiorstwie i w układzie jego partnerów rynkowych oraz proces realizacji tej koncepcji w odpowiednio ukształtowanych formach organizacyjnych, przy wykorzystaniu właściwych instrumentów kierowania i kontroli.

▲ Zarządzanie logistyką : dziedzina wyspecjalizowanego zarządzania realizowanego w powiązaniu z pozostałymi

dziedzinami (produkcja, finanse, marketing, zasoby ludzkie itp.)

Rynek – ogół procesów rynkowych ujmujących:

1. Procesy negocjacyjne: stanowią główna składową tzw. stosunków wymiany (zachodzących pomiędzy kupującym

a sprzedającym)

2. Procesy konkurencyjne: stanowią główną składową tzw. stosunków równoległych (zachodzący w ramach

powyższych grup)

3. Popyt : ujawnione potrzeby (zamiar zakupu) poparte możliwością, chęcią i gotowością dokonania zakupu

produktu.

4. Podaż: ujawiona (przedłożona na rynku) oferta sprzedaży, ograniczona możliwościami wytwórczymi.

5. Cena: najczęściej pojawiająca się forma wartości produktu (oferty rynkowej) wyróżniona w pieniądzu.

6. W przypadku rynku pieniądza cena przyjmuje form stopy procentowej.

7. Z perspektywy marketingu, rynek jest to zbiór wszystkich realnych i potencjalnych klientów (nabywców)

oferty rynkowej.

Można wyróżnić 5 grup klientów:

1. Rynek potencjalny przedsiębiorstwa: zbiór konsumentów, którzy wykazują znaczące zainteresowanie daną

oferta rynkową.

2. Rynek dostępny: zbiór konsumentów, którzy są zainteresowani, mają wystarczającą siłę nabywczą (dochód) oraz

dostęp do danej oferty rynkowej.

3. Kwalifikowany rynek dostępny: zbiór konsumentów zainteresowanych, z dochodem, dostępem i kwalifikacjami

(cechami) stosownymi do danej oferty rynkowej.

4. Rynek docelowy (działania): ta część kwalifikowanego rynku dostępnego, na której przedsiębiorstwo chce

zaistnieć.

5. Rynek spenetrowany: rynek, na którym aktualnie sprzedajemy nasze produkty, który został już przez nas

opanowany i na który wprowadzamy wyroby nowy.

Podstawowe miary wielkości rynku:

▲ Całokształt transakcji dokonanych w procesach przemieszczania się produktów (towarów) z miejsc pozyskania

surowców do klienta.

Podstawowe formy obrotu towarowego:

♦ Barter: wymiana bezgotówkowa, czyli towar (bądź usługa) za towar (bądź usługę). Strony uzgadniają wartość

towarów lub usług i dążą do tego, żeby bilans był zerowy.

♦ Cyrkulacja: wymiana gotówkowo-towarowy.

■ Cyrkulacje proste (pojedyncze): zakup, zaopatrzenie, zbyt.

■ Cyrkulacje złożone (wielokrotne): handel

♦ Cyrkulacja logistyczna: rozszerzony system logistyczny w postaci zintegrowanego obiegu informacji i

towarów podporządkowanych tworzeniu wartości.

♦ Przebiegi towarowe: rzeczywisty obieg miary towarowej.

♦ Miara towarowa: surowce, materiały, półfabrykaty, elementy do produkcji, wyroby gotowe, towary,

opakowania zwrotne, odpady.

♦ Fizyczna dystrybucja: przebiegi towarów ze sfery produkcji do odbiorców (sfera handlu) ewentualnie do

ostatecznego użytkownika.

♦ Fizyczne zaopatrzenie: przebiegi towarowe od dostawców do sfery produkcji.

♦ Fizyczny obieg towarów: przebiegi towarowe realizowane w skali całego rynku (łańcuch dostaw, sieci

dostaw)

♦ Logistyka materiałowa: połączenie logistyki w sferze zaopatrzenia (zakupu) oraz logistyki w sferze

produkcji.

♦ Logistyka marketingowa : połączenie logistyki w sferze zaopatrzenia (zakupu) oraz logistyki w sferze

dystrybucji (zbytu)

Cele logistyki:

♦ Zaoferowanie właściwych produktów wraz z właściwą informacją, we właściwym miejscu i czasie, we właściwej

ilości i jakości oraz przy właściwym poziomie i strukturze kosztów.

♦ Kształtowanie optymalnej (pożądanej) relacji między poziomem obsługi klienta a łącznymi (globalnymi)

kosztami logistycznymi.

♦ Dostosowanie przepływów towarowo-informacyjnych do życzeń i preferencji klientów.

♦ Realizacja kosztowo zorientowanej transformacji dóbr i wartości (korzyści) wzdłuż łańcucha (systemu) tworzenia

i dostarczania wartości.

♦ Identyfikacja i kreowanie nowych potencjałów efektywności, wspomagających osiąganie sukcesu rynkowego

firmy.

Formuła „4C”:

▲ Kształtowanie i zaspokajanie potrzeb i pragnień klientów

▲ Zmniejszenie kosztów transakcji po stronie klientów

▲ Zapewnienie dogodnych warunków zakupu

▲ Dostarczenie informacji

Formuła „7W”:

▲ Właściwy produkt

▲ Właściwa informacja

▲ Właściwa ilość

▲ Właściwa jakość

▲ Właściwy czas

▲ Właściwe miejsce

▲ Właściwy koszt realizacji zleceń

Systemy logistyczne – istota i struktura systemu logistycznego:

✓ System logistyczny: zbiór elementów logistycznych, których powiązania konkretyzują się poprzez procesy

transformacji (logistycznej).

Struktura systemu logistycznego:

1. Sfera przepływów fizycznych (sfera realna):

a. Procesy transportu warunkujące tzw. przestrzenną transformację towarów;

b. Procesy magazynowania warunkujące tzw. czasową transformację towarów.

2. Sfera przepływów informacyjnych (sfera regulacyjna):

a. Procesy zarządcze, informacyjno-decyzyjne, warunkujące i zabezpieczające funkcjonowanie systemu

logistycznego.

Systemy logistyczne:

✓ Celowo zorganizowany i połączony zespół takich elementów (podsystemów) jak: produkcja, transport,

magazynowanie, odbiorca – wraz z relacjami między nimi zachodzącymi oraz ich własnościami, warunkującymi przepływ strumieni towarów, środków finansowych i informacji.

✓ Mikrologistyka : obejmuje procesy logistyczne zachodzące w pojedynczych podmiotach funkcjonujących na

rynku;

✓ Metalogistyka: związana z procesami kooperacji przedsiębiorstw;

✓ Makrologistyka: odnosi się do procesów logistycznych realizowanych w skali całej gospodarki;

Klasyfikacja systemów logistycznych:

Łańcuchy logistyczne

Podstawowe ujęcie łańcucha logistycznego:

■ Surowce;

■ Materiały pomocnicze i elementy kooperacyjne zakupywane na rynku zaopatrzeniowym zgodnie z zaopatrzeniem

i kierowane do procesu produkcyjnego oraz wyroby gotowe przekazane do sprzedaży.

■ Zintegrowane zarządzanie sekwencjami przepływu logistycznego, przetwarzaniem i czynnościami związanymi z

obsługą – od dostawców do ostatecznych klientów – niezbędnymi do wytworzenia produktu lub usługi w sposób sprawny i efektywny.

A. Zakres procesu zarządzania logistycznego:

a. Obszar problemów logistycznych:

• zadania i procesy logistyczne
• płaszczyzny działania logistycznego

b. Potrzeby w zakresie wspomagania:

- kompleksowość logistycznych sytuacji decydujących

c. Oferta w procesie wspomagania:

- metody i instrumenty rozwiązania problemów

B. Podstawowe orientacje procesu zarządzania logistycznego:

♦ Orientacja operacyjno-funkcjonalna

♦ Orientacja strategiczno-funkcjonalne

♦ Orientacja normatywno-funkcjonalna

♦ Orientacja operacyjno-systemowa

♦ Orientacja strategiczno-systemowa

♦ Orientacja normatywno-systemowa

C. Interpretacja koncepcji logistyki z punktu widzenia jej orientacji można przedstawić w układzie

dwóch zmiennych:

• Skali interpretacji logistyki

• Sfery zarządzania logistycznego

D. Struktura (fazy) zarządzania logistycznego:

1. Podsystem strategicznej identyfikacji sytuacji logistycznych oraz ich determinant:

▲ Analiza (przeszłość)

▲ Diagnoza (teraźniejszość)

▲ Prognoza (przyszłość)

2. Podsystem kształtowania strategicznej koncepcji logistyki:

▲ Cele operacyjne

▲ Wybór i rozwój strategii logistyki

3. Podsystem konkretyzacji ustaleń strategicznych w programach i planach strategiczno-taktycznych:

▲ Cele operacyjne

▲ Instrumentalizm logistyki mix

4. Podsystem realizacji planów logistyki:

• Organizacja

• Kierowanie (w wąskim ujęciu)

5. Podszytem kontroli:

• Wybór procedur kontrolnych

• Uzyskanie efektów

• Wdrożenie strategii

• Ocena efektów

Strategia logistyczna – podstawowe założenia:

1. Strategia logistyczna przedsiębiorstwa jest jedną ze strategii funkcjonujących służących osiągnięciu przewagi

konkurencyjnej.

2. Coraz częściej doświadczenia w realizacji strategii logistycznej przedsiębiorstw dowodzą możliwości

przezwyciężenia konfliktów celów między poziomem kosztów i jakością obsługi nabywców.

3. Strategia logistyczna przedsiębiorstw może przybierać różne formy – od wydzielonego i ustrukturalizowanego

planu przez usystematyzowane wzorce działania, aż do wizji lub filozofii postępowania.

4. Cele i środki strategii logistycznej musze być spójne z postępowaniami globalnej strategii przedsiębiorstwa i

tworzenie przy uwzględnieniu wewnętrznych i zewnętrznych jej uwarunkowań.