Pobierz ferdydurke cyfrowe fragment i więcej Publikacje w PDF z Historia tylko na Docsity!
AUTOR
O autorze
Witold Marian Gombrowicz urodził się 4 sierp- nia 1904 r. w Małoszycach pod Opatowem. Był prozaikiem, dramatopisarzem oraz eseistą. Po- chodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej herbu Kościesza, która zamieszkiwała okolice Remigoły na Litwie i po powstaniu styczniowym w 1863 r. przeniosła się w Kieleckie. Jego matką była Anto- nina z Kotkowskich, zaś ojcem przemysłowiec Jan Onufry Gombrowicz. W 1911 r. przyszły pisarz zamieszkał z rodziną w Warszawie i od 1915 r. uczęszczał do Ośmioklasowego Gimnazjum Mę- skiego Koła Szkolnego im. św. Stanisława Kostki , gdzie zdał maturę. Już jako dziecko pozostawał na uboczu, a w czasie studiów z nikim się nie zaprzy- jaźnił. W 1922 r. rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim , a w 1927 r. uzyskał tytuł magistra praw i na krótko opuścił Polskę, by studiować w Paryżu filozofię i ekonomię w Insti- tut des Hautes Études Internationales. Po powrocie do kraju latem 1928 r. pracował jako aplikant są- dowy w Warszawie , a po opublikowaniu w 1933 r. debiutanckiego zbioru groteskowych opowiadań pt. Pamiętnik z okresu dojrzewania zajął się wy- łącznie działalnością literacką. Pracował jako pub- licysta i recenzent w kilku czasopismach, głównie jednak był związany z „Kurierem Porannym”.
AUTOR
O autorze Często spotykał się z gronem młodych literatów i intelektualistów w warszawskich kawiarniach „Zodiak” i „Ziemiańska”. Wydana w 1937 r. po- wieść Ferdydurke przyczyniła się do zwiększenia jego popularności wśród elity kulturalnej i przynio- sła skrajnie różne opinie krytyków. W 1938 r. opub- likował sztukę pt. Iwona, księżniczka Burgunda , a w roku 1939 powieść sensacyjną pt. Opętani pod pseudonimem Z. Niewieski. Książka była druko- wana w odcinkach w dwóch dziennikach. W sierp- niu 1939 r. pisarz wyjechał do Argentyny i do- wiedziawszy się o wybuchu II wojny światowej, postanowił pozostać w Buenos Aires. Przez kilka lat doświadczał biedy i rzadko publikował w argen- tyńskich czasopismach. W 1947 r. dostał posadę sekretarza dyrekcji w Banco Polaco w Buenos Aires i pracował tam do 1953 r. W roku 1951 roz- począł trwającą aż do śmierci współpracę z pary- skim emigracyjnym miesięcznikiem „Kultura” , na którego łamach (za radą Jerzego Giedroycia) zaczął pisać w 1953 r. Dziennik. Trzy tomy Dzien- nika ukazały się kolejno w 1957, 1961 i 1966 r. W 1953 r. opublikował satyryczną powieść pt. Trans-Atlantyk oraz sztukę teatralną pt. Ślub , a w 1960 – Pornografię. W 1963 r. wyjechał do Ber- lina Zachodniego na roczne stypendium Fundacji Forda i poznał wielu niemieckich pisarzy, m.in. Güntera Grassa. W 1964 r. przeniósł się do Francji i zamieszkał w Royaumont pod Paryżem, a później
GENEZA
Geneza stworzenie i opublikowanie książki nie zadowalało jednak Gombrowicza, który chcąc wskazać czy- telnikom właściwą interpretację swojego utworu, napisał recenzję Pamiętnika z okresu dojrzewania i dla niepoznaki podpisał ją inicjałami należącymi do swojego kuzyna. Od tego czasu pisywał arty- kuły, opowiadania i recenzje, a przedmiotem jego zainteresowań stał się autor jako postać ujawniają- ca się w dziele i jednocześnie bohater tegoż dzieła. Uważał ponadto, że właśnie pisarz jest w utworze najważniejszy , nie zaś wymyślona przez niego hi- storia. Pogląd ten zawarł również w Ferdydurke. W swoich artykułach Gombrowicz szydził z twór- ców, którzy traktują realizm śmiertelnie poważ- nie i nie odstępują od narracji obiektywnej. Śmiał się z dydaktyzmu w literaturze oraz zarzucał pisarzom wymyślanie nudnych opowieści i nie- umiejętność zdobycia zainteresowania czytelni- ków. Wskazywał, że książki pisze się dla czytel- nika, dlatego trzeba o nim pamiętać podczas two- rzenia dzieła. Przekonywał, że twórca musi przy- ciągnąć uwagę czytającego i zafascynować go własnym dziełem. Jest to możliwe nie tylko przez ujawnienie swojej obecności w danym utworze , ale również dzięki przedstawieniu ciekawej histo- rii. Najważniejszą dla Gombrowicza kwestią były jednak relacje między „ja” a innym człowiekiem i ogółem , toteż często je poruszał.
GENEZA
Geneza Wszystko to, co pisarz wtedy opublikował, wpły- nęło w znacznym stopniu na zagadnienia poru- szane przez niego później w Ferdydurke. Tematy stworzonych przez Gombrowicza w latach 1933- -1937 opowiadań: Dramat baronostwa , Mecha- nizm życia , Studnia. Groteska , Apostrofa do Tośki oraz Tośka. Fragmenty stanowiły podstawę dla problematyki zawartej w Ferdydurke. Pisarz pró- bował w nich odpowiedzieć na pytanie o to, co leży u podstaw określonego postępowania człowieka oraz zbiorowości. Uznał, że istotną rolę odgrywają tu m.in. relacje między ludźmi. Kiedy publikował opowiadania, w jego głowie zrodziła się myśl napi- sania powieści. Miała być nią Tośka , jednak Gomb- rowicz zrezygnował z tego zamiaru i po zmianie tytułu oraz treści opublikował w 1935 r. (jak podaje Włodzimierz Bolecki) fragment większej całości pt. Ferdydurke. Zamierzał napisać utwór, który po- zwoliłby mu zwyciężyć w konflikcie między nim a nieprzychylnymi mu czytelnikami Pamiętnika z okresu dojrzewania. Nieoczekiwanie dla Gomb- rowicza utwór ten rozrastał się pod jego piórem i zaczął wykazywać cechy groteskowe, co skłoni- ło twórcę do zmodyfikowania początku powieści i wprowadzenia do niej groteskowego wydarzenia inicjującego akcję. Powieść Ferdydurke została wydana w 1937 r. nakładem warszawskiego wydawnictwa Rój,
PLAN WYDARZEŃ
Plan wydarzeń
7. Wizyta Józia w gabinecie dyrektora Piórkow- skiego. 8. Schematyczna lekcja języka polskiego i za- strzeżenia Gałkiewicza. 9. Zdemaskowanie pragnień Miętusa. 10. Lekcja języka łacińskiego i ponowne wątpli- wości Gałkiewicza. 11. Pojedynek Syfona i Miętusa na miny. 12. „Gwałt przez uszy” dokonany na Syfonie. 13. Dygresje na temat dzieła i jego twórcy. 14. Historia pojedynku Filidora i Momsena. 15. Przybycie Józia do domu nowoczesnych Mło- dziaków. 16. Nieudana próba zbliżenia się do Zuty. 17. Niestosowne zachowanie Józia podczas obiadu. 18. Znalezienie listów w pokoju pensjonarki. 19. Próby zdemaskowania fałszu Młodziaków. 20. Nocna wizyta Pimki i Kopyrdy w pokoju Zuty oraz oburzenie jej rodziców. 21. Ucieczka Józia i Miętusa na wieś w celu znale- zienia parobka. 22. Kolejne dygresje na temat literatury i twór- czych cierpień pisarza. 23. Opowieść o meczu tenisowym.
STRESZCZENIE
Streszczenie
24. Zagrożenie ze strony udających psy wieśnia- ków napotkanych przez Józia i Miętusa. 25. Ocalenie uciekinierów przez Hurlecką i zapro- szenie do dworku w Bolimowie. 26. Fascynacja Miętusa parobkiem i zbratanie się z nim. 27. Plotkarstwo służby jako efekt spoufalenia się lokajczyka z Miętusem. 28. Niefortunna ucieczka z parobkiem do miasta i ukaranie go przez Hurleckich. 29. Sforsowanie dworu przez wieśniaków. 30. „Porwanie” Zosi przez Józia i kolejna ucieczka przed formą zakończona fiaskiem.
Streszczenie
Rozdział I PORWANIE Józio budzi się nagle we wczesny, wtorkowy poranek. Wydaje mu się, że wyjeżdża i musi zdążyć na po- ciąg. Chce szybko dotrzeć taksówką na dworzec, jednak uświadamia sobie, że pośpiech nie jest ko- nieczny, gdyż nie planował żadnej podróży, więc i pociąg na niego nie czeka.
POKÓJ JÓZIA
