Filozofia Sokratesa - Notatki - Polityka, Notatki z Politologia

Pobierz Filozofia Sokratesa - Notatki - Polityka i więcej Notatki w PDF z Politologia tylko na Docsity! Moim zdaniem filozofia Sokratesa może być aktualna we współczesnym świecie, chociaż w dzisiejszych czasach nie jest ona praktyczna. Pewne zasady, którymi się kierujemy w życiu mogą nawiązywać do ideologii Sokratesa, jednak są to tylko skrajności. W dzisiejszym świecie podczas „wyścigu szczurów” nie ma czasu na rozpatrywanie problemów natury etycznej, trzeba szybko zrobić karierę i zarabiać dużo pieniędzy, bo przecież pieniądze to najwyższe szczęście, jakie można osiągnąć, do którego prawie wszyscy tak ślepo dążymy. Sokrates urodził się w 469 r. w Atenach. Jest on chyba najbardziej zagadkową postacią w historii filozofii. Nie pozostawił po sobie żadnych pism. Całe swoje życie spędził w Atenach, gdzie nauczał prowadząc dysputy z przypadkowymi przechodniami na ulicach miasta, zyskując zarówno popularność jak i wrogość. Sokrates wielokrotnie rozmawiał z ludźmi, żeby sprawdzić czy znajdzie się ktoś mądrzejszy od niego. Stosował w tych rozmowach dwie demagogiczne metody. Pierwsza polegała na zbijaniu w dyskusji tez przeciwnika i doprowadzaniu jego wywodów do absurdu. Natomiast, używając drugiej pozwalał, aby w rozmówcy „narodziła się” wiedza, co jest możliwe, gdyż każdy człowiek ma w swoim umyśle wiedzę wrodzoną, którą można zeń wydobyć używając odpowiednich pytań i naprowadzeń. Takie metody poszukiwania prawdy często wprawiały rozmówców Sokratesa w zakłopotanie, a nawet budziły ich niezadowolenie, ponieważ musieli przyznać, iż okazali się ignorantami, choć wcześniej sądzili, że ich wiedza jest wystarczająco duża. W utworze Platona „Obrona Sokratesa”, widać wyraźnie, że Sokrates kpi ze swoich oskarżycieli Meletosa i Anytosa: „jakieś wy odebrali wrażenie od moich oskarżycieli, tego nie wiem; bo i ja sam przy nich omalże się nie zapomniał”. Jednocześnie uważa, że to wszystko, co głosi w swojej mowie obronnej, jest powtórzeniem tego, co już usłyszeli, ci, którzy go słuchali. Filozof przedstawia obraz swoich oskarżycieli, a następnie zaczyna zaprzeczać zarzutom przeciwko niemu. Przedstawia różne sytuacje, w których przekonuje 1 siebie samego o swojej mądrości, jednocześnie niewiedzy podczas rozmów z ludźmi i cały czas twierdzi, że on wie, iż nic nie wie. Oceniając efekt mowy Sokratesa w świetle ostatecznego wyroku, nie ma wątpliwości, że jego mowa okazała się bezskuteczna, gdyż został on skazany. Jednak podstawowym celem jego mowy procesowej było wyjaśnienie sobie i innym znaczenia działalności filozoficznej, jaką uprawiał. Daje to nam ważną wskazówkę dla interpretacji tekstu Platońskiego. Skłania do wniosku, że pomiędzy filozofią a nawykami społecznymi istnieje trudny do pogodzenia konflikt. Sokrates uważał, że ludzie dążą do szczęścia i do pożytku, a prawdziwe szczęście i prawdziwy pożytek daje tylko dobro. Prawdziwym dobrem jest cnota, cnota jest jedna, bo każda cnota jest wiedzą, zdobywając wiedzę osiągamy dobro, a z nim pożytek i szczęście. Wyłania się stąd proste wskazanie życiowe: należy szukać wiedzy, a kto może powinien i innych wiedzy uczyć. Sokrates nie tylko głosił taką ogólną teorię, ale zastosował ją do siebie, z żelazną konsekwencją kierował swym życiem zgodnie z teorią. Dzisiaj ludzie również dążą do szczęścia jednak nie kierują się tym aby postępować dobrze, współczesny człowiek wyniósł na najwyższy piedestał szczęścia wartość pieniędzy, a dużo pieniędzy można zdobyć albo solidną wytrwałą pracą albo oszustwami i kradzieżami. Niestety większa część społeczeństwa w drodze do osiągnięcia swojego wymarzonego szczęścia musi stosować te gorsze środki, które na pewno nie mają nic wspólnego z dobrem o jakim mówił Sokrates. Uważam, że nie zawsze zdobywanie wiedzy prowadzić ma do osiągnięcia dobra, a co za tym idzie do pożytku i szczęścia, chociaż tak powinno być. Sokrates wskazał na zalety, które są jedne dla całego rodu ludzkiego: sprawiedliwość, odwaga, panowanie nad sobą, są zaletami zawsze i wszędzie. Nazywając te zalety „cnotą”, dał temu wyrazowi bardziej specjalne, a właściwie zupełnie nowe znaczenie. Wytworzył nowe pojęcie cnoty przez to, że spośród zalet człowieka wyodrębnił specjalnie zalety moralne. W dzisiejszych czasach takie ideały jak odwaga brzmią jakby były z innej epoki i nie miały nic 4 Poglądy Sokratesa są uniwersalne i również adekwatne do naszej epoki. Jednak sama myśl o tym, że we współczesnym świecie poglądy i styl życia Sokratesa będą obowiązywać wszędzie i każdy człowiek będzie się kierował jego filozofią, jest myślą niestety utopijną. Na pewno część jego zasad jest przestrzegane przez pewną grupę ludzi. Świat byłby niemal idealny gdyby każdy człowiek stał się zagorzałym zwolennikiem poglądów Sokratesa. Odkrycie Sokratesa zmieniło nasz sposób myślenia. Refleksja filozoficzna uzyskała niezależność od wszelkich norm. Stała się narzędziem, za pomocą, którego możemy oceniać siebie i innych, prowadząc dyskusje, co do sensu moralnego naszych działań. Myśl i siła polityczna oraz presja grupy, mimo tego, że wielokrotnie okazują się skuteczne, nie mogą całkowicie usunąć z naszej świadomości przekonania, że owa skuteczność nie musi pozostawać w żadnym związku ze słusznością, dobrem i sprawiedliwością. Sokrates jest postacią barwną i ukazującą wiele zalet współczesnemu człowiekowi. Jego wszystkich poglądów nie sposób wymienić. Sądzę jednak, iż tezą najgłębiej zapadającą w pamięć są słowa: „Wszelkie dobro, jakim jest cnota nie jest wrodzone. Można je nabyć, przeto od nas samych zależy, czy to dobro posiadamy”. Podsumowując muszę stwierdzić, że chociaż styl życia i ideały wyznawane przez Sokratesa mogą być aktualne we współczesnym świecie, to niestety nie są, a powinny. Życie według jego filozofii byłoby piękne, można nawet powiedzieć, że idealne. 5 Literatura  Platon, „Obrona Sokratesa”, Warszawa 1958  W. K. C. Guthrie, „Sokrates”, Przeł. K. Łapiński i S. Żuławski, Warszawa: Fundacja Aletheia, 2000  Anthony Gottlieb, „Sokrates”, Warszawa 1998