filozofia starożytnej Grecji i Rzymu, notatka, Notatki z Język polski

Pobierz filozofia starożytnej Grecji i Rzymu, notatka i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

Filozofia

1. Epikureizm
   • Epikur z Samos preferował przyjemności duchowe
   • celem człowieka jest szczęście polegające na zaznaniu przyjemności (fizycznej i duchowej)
   • do szczęścia wystarczy brak cierpienia
   • ze szczęścia trzeba korzystać teraz - na ziemi, bo nie ma istnienia po śmierci, człowiek i jego dusza jest śmiertelna
   • "carpe diem” – chwytaj dzień
   • 4 strachy człowieka, które zatrzymują mu życie: o Lęk przed śmiercią o Lęk przed cierpieniem, gdy jest silne = trwa krótko, gdy jest słabe = trwa długo o Strach przed Bogami, Bogowie żyją w odosobnieniu i nie interesują się ludźmi o Ludzie boją się, że nie doznają szczęścia, Epikur twierdził, że gdy ludzie przyjmą jego filozofię, to będą szczęśliwi
2. Stoicyzm
   • Zenon z Kition
   • najważniejszą wartością była cnota, czyli wartości moralne, np. odwaga
   • człowiek cnotliwy był szczęśliwy, bogaty wewnętrznie, wolny (wolność polega na niezależności, wyzbycie się potrzeb, pragnień), rozumny
   • wszystkich ludzi dzielili na mędrców i szaleńców (wystarczyło nie posiadać chociaż 1 cnoty i było się szaleńcem)
   • szaleniec jest: zniewolony, nieszczęśliwy, ubogi wewnętrznie
   • cnota jest samowystarczalna, a szczęścia zależy od człowieka
   • wszystko co nie jest cnotą, jest nietrwałe
   • różne inne wartości, które warto cenić (nie będące cnotami) np. inteligencja, dobra pamięć, talenty, sprawność zmysłów, posiadanie dzieci
   • to bezrozumne poruszenia duszy, zalecany stoicki spokój (dystans do rzeczywistości)
3. Sceptycyzm
   • Pyron z Elidy
   • zdystansowani do rzeczywistości, zalecają niewydawanie osądów na różne tematy, ponieważ prawda jest niedostępna dla człowieka (np. woda o określonej temperaturze dla jednego może być ciepła, a dla drugiego zimna)
   • pochodzi od greckiego słowa – wątpiący
4. Cynicy
   • Diogenes z Synopy, mieszkał w beczce.
   • odrzucał dobroci materialne, dlatego mieszkał beczce, pozbył się kubka, gdy zobaczył, że można pić z dłoni
   • swoje potrzeby fizjologiczne załatwiali na ulicy, jedli byleco, chodzili w łachmanach
   • Diogenes chodził z latarnią w dzień, szukając prawdziwych ludzi
   • spotkanie z Aleksandrem Wielkim, który chciał go czymś obdarować, na słowa "co byś chciał”, D. odpowiedział "nie zasłaniaj mi słońca”
   • cynicy to "psia filozofia”, nazwa została nadana przez przeciwników Diogenesa.
   • cyniczny teraz oznacza: wyrachowany, postawa etyczna, łączy je bunt wobec autorytetów/norm
5. Szkoła Parmenidesa
   • Parmenides z Elei
   • główne twierdzenie Parmenidesa: "byt jest, a niebytu nie ma”
   • prawdziwy byt jest jeden, doskonały, niezniszczalny, niezrodzony, jedno i przypominające Boga
   • zmysły kłamią, nie mówią prawdy o rzeczywistości
   • Parmenides uważał, że ruch i wszelka zmiana są pozorne
6. Eleaci
   • Zenon z Elei
   • Zenon uważał, że Achilles nigdy nie dogoni żółwia
   • odcinek można podzielić na nieskończoność części Podział filozofii:

• ontologia (filozofia bytu)
• epistemologia (teoria poznania)
• etyka (nauka o moralności)
• logika (teoria poprawnego myślenia)
• estetyka (teoria piękna) JOŃSCY FILOZOFOWIE PRZYRODY

1. Tales z Miletu - > woda

• "Wszystko jest z wody. Z wody powstało i z wody się składa”

2. Anaksymander - > bezkres
3. Anaksymenes - > powietrze
4. Heraklit - > ogień

• "Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki”
• "Panta rhei” – "Wszystko płynie”

5. Ksenofanes - > ziemia
6. Enpedokles - > połączenie 4 żywiołów
7. Pitagoras - > liczba

7. Sofiści
   • Protagonis ze Abdeny
   • najważniejsza jest sztuka przetrwania, uczyli na manipulacji i przekonywania do swoich racji. Wszystko da się udowodnić za pomocą sztuki wymowy. Brali pieniądze za swoje nauki uczyli mówców politycznych. Nie ma praw absolutnych
8. Sokrates
   • dajmonion - to wewnętrzny głos, mówi nam czego nie robić (dziś to głos sumienia)
   • cnota = wiedza, (jeżeli ktoś wie, że coś jest złe to nigdy tego nie wybierze)
   • wątpienie i zadawanie pytań, metoda położnicza, prawda wydobywa się zewnętrzna człowieka jak dziecko z łona matki
   • za swoje nauki nie potrzebował pieniędzy, inaczej niż sofiści
   • był popularny wśród młodzieży
   • został oskarżony o demoralizację młodzieży i za to, że nie czcił bogów
   • "wiem, że nic nie wiem”
9. Platon
   • idealizm platoński - prawdziwe byty to idee na przykład idea krzesła wszystkie rzeczy materialne to tylko kopie idei. Idee to prawdziwe byty wieczne, niezmienne, doskonałe. Każda idea ma swoją hierarchię (lepsze, gorsze, ważne, mniej ważne) najważniejsza dla Platona jest idea dobra - piękne i prawdziwe.
   • sztuki artystyczne według Platona nie mają żadnej wartości, ponieważ pokazują tylko kopię kopii
   • wierzył w nieśmiertelność duszy
   • metempsychoza - wędrówka dusz
   • w nowym ciele trzeba żyć dobrze (zgodnie z naturą człowieka - mądrością)
   • Platon ściągnął pomysły orfików
   • anamneza - przypominanie sobie wiedzy - dusza wie wszystko, ale o wszystkim zapomina w momencie wcielenia się w nowe ciało
   • demiurg - stwórca świata, tworzy świat z materii na wzór doskonałych idei
   • dusza jest jak rydwan zaprzężony w 2 konie (biały dąży do dobra, Czarny dąży do tego co złe, a woźnica to rozum)
   • PAŃSTWO WEDŁUG PLATONA FILOZOFOWIE STRAŻNICY RZEMIEŚLICY I CHŁOPI
   • Artyści mieli być wygnani
   • utopia - to z greki oznacza "państwo, którego nie ma”
   • utopijny - w potocznym rozumieniu oznacza coś niemożliwego do zaistnienia
   • utopia - państwo, w którym ludzie są szczęśliwi, panuje tam równość, ludzie żyją zgodnie
10. Arystoteles

• nie ma żadnej idei, to co materialne jest prawdziwe
• podzielił Wszystko na formę i materię
• człowiek także składa się z formy - duszy oraz z materii – ciała
• wierzył w nieśmiertelność duszy oraz w istnienie boga
• istnieje bóg, jest istotą wieczną, doskonałą
• bóg jako pierwszy poruszyciel, on wprawił w ruch świat
• zwolennik teorii geocentrycznej
• celem życia człowieka jest szczęście, żeby je osiągnąć trzeba być człowiekiem cnotliwym (odwaga to rodzaj cnoty) Tchórzostwo odwaga brawura Złoty środek
• państwo jest ważniejsze od jednostki pojedynczy obywatel nic nie znaczy, jeżeli nie jest częścią państwa
• na miano człowieka zasługuje tylko ktoś posługujący się rozumem
• autor poetyki, w której skupia się na omówieniu 2 gatunków literackich (tragedii i eposu)
• polityka normatyczna - to dzieło, traktat, w którym jest napisane jak tworzyć dzieła literackie należące do określonego gatunku tragedia i epos żeby były wartościowe