Filozoficzne podstawy humanistyki, Notatki z Filozofia, poglądy filozofów

Pobierz Filozoficzne podstawy humanistyki i więcej Notatki w PDF z Filozofia, poglądy filozofów tylko na Docsity!

Biologia stanowi pewnego rodzaju podstawę, która umożliwia powstanie języka, ale dopiero potem wchodzą w grę czynniki kulturowe. Teoria Chomskiego – cała ludzkość posiada wrodzoną uniwersalną gramatykę na podstawie jakiej tworzą się inne języki. Język jest związany z poznaniem. Funkcje języka: kategoryzacja (porządkujemy rozmaite zjawiska); poznawcza funkcja; ekonomizacja; abstrakcyjna; praca organizacyjna; język pozwala uwypuklić pewne aspekty rzeczy; ma wpływ na rozwój nauki. Język posiada przewagę nad myśleniem, a myślenie nad językiem tylko po prostu w różnych aspektach, sferach; ani jedno, ani drugie nie ma przewagi absolutnej. Myśl pierwotna ma charakter niejęzykowy (myślenia ma prymat), a na wyższych poziomach komplikacji – język ma prymat. Relatywizm – przekonanie, które głosi, że koś ma charakter względny. Należy odróżniać relatywizm od subiektywizmu – są takie rzeczy, które subiektywne, a które względne nie są. Determinizm językowy – pogląd, który stawi tezę o to, że poznanie jest zdeterminowane przez język. Język warunkuje nasze poznanie. Wszystkie języki są w równym stopniu uwarunkowane. Poznanie jest na tyle zdeterminowane przez język, że ono sprawia, że nasze poznanie staje się względne. Nie ma poznania, które było by uniwersalnie ważne. Hipoteza Sapira-Whorfa – związek między językiem a myśleniem (zakres i stopień oddziaływania języka na myślenie), jest znana z dwóch wersjach: słaba (kategorii językowe wpływają na kategorie poznawczo-myślowe) i radykalna (kategorii językowe całkowicie określają kategorii poznawczo-myślowe). Warto pamiętać, że nie jest tak, że różne języki muszą z całą mocą pociągać za sobą różnice w poznawaniu świata, a prawda nie koniecznie ma charakter językowy. Rozumieć - często znaczy to samo co wiedzieć, poznawać; to jest umiejętność posługiwania się pewnymi rzeczami lub ludźmi. My możemy rozumieć pewne przeżycia, znaki, sensy, symbole. Istnieje silny związek między rozumieniem a sensem. Rozumienie, oprócz sensu, wiąże się z pewnymi intencjami. To co może być przedmiotem zrozumienia na gruncie nauk humanistycznych jest w jakiś sposób odniesione do wartości i celów. Hermeneutykę można rozumieć jako umiejętność interpretacji tekstów literackich. W różnych epokach hermeneutyka była czymś innym: nauką i sztuką interpretacji Biblii (dyscypliną pomocniczą nauk teologicznych); odrębną dyscypliną wiedzy (zajmowała się uniwersalną teorią interpretacji wszystkich tekstów); elementem samej metodologii nauk humanistycznych (jedną z podstaw metod humanistycznych w ogóle); obecnie - hermeneutyka filozoficzna - traktuje rozumienie i interpretacje jako pewne wyznaczniki ludzkiego sposobu bycia. Z hermeneutyką jest mocno związana figura koła (koło hermeneutyczne) – nie można zrozumieć całości bez zrozumienia szczegółu, a szczegół nie może być zrozumiany bez odwołania do całości. Rozumienie według hermeneutyków ma kształt kolisty. Zdaniem Diltheya przedmiot nauk humanistycznych jest konstytuowany w rozumieniu; przeżycie nie jest po prostu pewnym faktem zachodzenia pewnego zdarzenia lub procesu w mózgu, tylko same przeżycie jest pewnego rodzaju strukturą celowo uwarunkowaną na pewne przedmioty i która wiąże się z realizacją wartości. Zdaniem Diltheya teoria interpretacji stanowi podstawę, która służy do interpretacji dzieł ducha ludzkiego, do dzieł kultury.