Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Finansowanie faz życia przedsiębiorstwa, Notatki z Finanse przedsiębiorstw

Cykl życia przedsiębiorstwa, fazy rozwoju

Typologia: Notatki

2019/2020

Załadowany 05.05.2020

klaudia-stepniak
klaudia-stepniak 🇵🇱

3 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Finansowanie faz życia przedsiębiorstwa i więcej Notatki w PDF z Finanse przedsiębiorstw tylko na Docsity! FINANSOWANIE FAZ CYKLU ŻYCIA PRZEDSIĘBIORSTWA Cykl życia przedsiębiorstwa Zapotrzebowanie na kapitał, jego struktura oraz dostępność dla przedsiębiorstwa są w znacznym stopniu zdeterminowane przez czynniki wewnętrzne , wynikające z poziomu rozwoju przedsiębiorstwa i jego bieżącej sytuacji ekonomiczno-finansowej. Do najważniejszych czynników w tym zakresie należą:  wielkość przedsiębiorstwa i wysokość tworzonych przepływów pieniężnych,  rentowność prowadzonej działalności,  możliwości rozwojowe i planowane nakłady inwestycyjne,  branża, w której działa przedsiębiorstwo,  pozycja konkurencyjna,  ryzyko operacyjne,  realizowana polityka podziału wypracowanego zysku i wypłat dywidend,  notowania przedsiębiorstwa (spółki) na rynku regulowanym. Kształtowanie się tych czynników jest ściśle uzależnione od poszczególnych etapów (faz) cyklu życia, w jakich znajduje się przedsiębiorstwo. Rozpatrując etapy rozwoju przedsiębiorstwa głównymi analizowanymi zmiennymi są: poziom i dynamika realizowanych przychodów ze sprzedaży oraz osiąganej rentowności sprzedaży – zmienne te determinują wartość przedsiębiorstwa. I tak wyróżniamy następujące etapy (fazy) cyklu życia przedsiębiorstwa  faza powstawania i początkowego rozwoju,  faza wzrostu, 1  faza dojrzałości,  faza schyłku działalności. Nie każde przedsiębior stwo przechodzi przez wszystkie możliwe etapy rozwoju. Niektóre upadają niedługo po utworzeniu. Wielu innym przedsiębiorstwom fazę wzrostu lub dojrzałości udaje się wydłużyć i nie wchodzą one w ostatnią fazę - schyłkową, która zazwyczaj kończy się likwidacją firmy. Zdarza się też niekiedy, że z fazy schyłkowej przedsiębiorstwo ponownie wchodzi w okres znacznego wzrostu aktywności. Długość poszczególnych faz w różnych przedsiębiorstwach nie jest jednakowa. Zależy ona od branży, w której działa przedsiębiorstwo i fazy cyklu życia tej branży, od oferowanych produktów oraz fazy ich cyklu życia, ale przede wszystkim od sytuacji samego przedsiębiorstwa, osiąganych wyników, przyjętej strategii rozwoju. Ponadto: Na długość kolejnych faz istotny wpływ ma sprawność zarządzania przedsiębiorstwem – np. zarząd chcąc uniknąć wejścia przedsiębiorstwa w fazę schyłkową może przygotować tzw. plan restrukturyzacji rozwojowej (polega on na zmianach w prowadzonej dotychczas działalności przez wejście w nowe branże, nowe produkty lub na nowe rynki, a także wprowadzeniu nowych metod organizacji i zarządzania w przedsiębiorstwie). Restrukturyzacja rozwojowa ma na celu doprowadzenie do ponownego wejścia przedsiębiorstwa w fazę wzrostu. Fazy schyłku działalności przedsiębiorstwa nie należy utożsamiać z za grożeniem upadłością. Trudności finansowe i groźba bankructwa mogą się pojawić w każdej fazie cyklu życia przedsiębiorstwa. Przezwyciężanie kryzysu finansowego wymaga niekiedy bardzo radykalnych zmian w prowadzonej do tej pory działalności, zwłaszcza w strukturze źródeł finansowania przedsiębiorstwa - tzw. restrukturyzacji finansowej. Restrukturyzacja finansowa w połączeniu ze zmianami w zakresie prowadzonej działalności operacyjnej i inwestycyjnej jest nazywana restrukturyzacją naprawczą. Jej przeprowadzenie jest bardzo często uzależnione od możliwości pozyskania specjal- 2  Jeśli przedsiębiorstwo charakteryzuje duży potencjał wzrostu to może to zachęcać zewnętrznych inwestorów. Przedsiębiorstwo szuka ich na rynku nieregulowanym u indywidualnych inwestorów lub w funduszach wysokiego ryzyka (venture capital funds). Jest to tzw. kapitał wysokiego ryzyka. Kapitał wysokiego ryzyka jest typowym rodzajem kapitału finansującym pierwszą fazę cyklu życia przedsiębiorstwa. Dawcy tego kapitału szukają przedsiębiorstw, najczęściej niewielkich, które posiadają duże potencjalne możliwości rozwojowe, dysponują innowacyjnym produktem, usługą lub innowacyjną metodą wytwarzania. Akceptują oni spore ryzyko operacyjne charakterystyczne dla tej fazy życia przedsiębiorstwa, gdyż oczekują wysokiej stopy zwrotu z inwestycji, która ma szanse być zrealizowana, o ile przedsiębiorstwo osiągnie sukces w początkowym etapie swego rozwoju. Fundusze venture capital lub indywidualni inwestorzy dostarczający kapitału wysokiego ryzyka obejmują udziały w przedsiębior stwie i najczęściej wspomagają przedsiębiorców w zarządzaniu innowacyjnym projektem lub tworzącym się przedsiębiorstwem. Venture capital jest inwestowany na okres kilku lat. Wycofanie tego kapitału z przedsiębiorstwa odbywa się zazwyczaj w drugiej fazie cyklu życia - fazie wzrostu. Możliwa staje się wówczas realizacja oczekiwanej wysokiej stopy zwrotu z inwestycji, oczywiście pod warunkiem, że przedsiębiorstwo odniesie sukces i wejdzie na ścieżkę szybkiego wzrostu.  Dodatkowe zewnętrzne źródła finansowania, uzupełniające kapitał własny to przede wszystkim zobowiązania wobec dostawców oraz ewentualnie kredyty bankowe, najczęściej krótkoterminowe. Udział kredytów w finansowaniu przedsiębiorstwa w tej fazie cyklu życia jest raczej niewielki. Banki zazwyczaj niechętnie angażują się w finansowanie nowo tworzonych 5 przedsiębiorstw, gdyż bardzo krótki okres ich dotychczasowej działalności utrudnia ocenę zdolności kredytowej. Na tym etapie przedsiębiorstwo albo nie osiąga zysków albo wypracowywany dodatni wynik finansowy reinwestuje w całości. Wartość przedsiębiorstwa wynika przede wszystkim z jego możliwości rozwojowych. Faza wzrostu  Dość gwałtownie rosną przychody ze sprzedaży i wzrasta rentowność sprzedaży  Nadal wysokie ryzyko operacyjne ale i duże możliwości rozwojowe.  Zyski wypracowywane w tej fazie są najczęściej reinwestowane w dalszy rozwój przedsiębiorstwa.  Wypłaty dywidend lub udziałów w zysku dla właścicieli są niskie lub nie występują.  Przedsiębiorstwo ma w tej fazie ogromne zapotrzebowanie na kapitał ze źródeł zewnętrznych. Jednakże: ponieważ ryzyko działania przedsiębiorstwa jest wciąż dość wysokie, potencjalni kredytodawcy uwzględniają to w swoich ofertach kredytowych. Kredyt bankowy dla przedsiębiorstwa znajdującego się w fazie wzrostu jest zazwyczaj drogi. Podobnie pozyskanie kapitału obcego przez emisje papierów dłużnych wiązałoby się z koniecznością zaproponowania nabywcom tych papierów wysokiej stopy oprocentowania. Udział długu w finansowaniu działalności przed siębiorstwa nie jest więc duży; nadal przeważają zobowiązania krótkoterminowe. 6 W związku z tym: działalność przedsiębiorstwa w drugiej fazie cyklu życia, podobnie jak w pierwszej, jest finansowana przede wszystkim kapitałem własnym. Poszerza się jednak znacznie grono inwestorów i zmienia się struktura właściciel- ska przedsiębiorstwa. Zmniejsza się znacznie udział przedsiębiorców, którzy stworzyli przedsiębiorstwo (kurczy się tzw. kapitał własny prywatny) a oprócz funduszy venture capital, kapitał własny dostarczają także inne fundusze inwestycyjne, poszukujące lokat, których wartość szybko wzrasta tzw. fundusze agresywnego wzrostu. Jeżeli firma zdecyduje się na wprowadzenie akcji do obrotu giełdowego, co najczęściej następuje w fazie wzrostu, wówczas możliwości pozyskania kapitału od inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych jeszcze się zwiększają. W fazie wzrostu wiele przedsiębiorstw wykorzystuje kapitał zamienny (hybrydowy). Chodzi o to, że przedsiębiorstwa emitują obligacje zamienne (niżej oprocentowane od tzw. obligacji zwykłych). Możliwość ich wymiany na akcje, w sytuacji gdy spółka szybko się rozwija i jej wartość rośnie, może przyciągać inwestorów, bo opcja konwersji obligacji na akcje rekompensuje im to stosunkowo niskie oprocentowanie. Faza dojrzałości  W fazie dojrzałości sytuacja ekonomiczno finansowa przedsiębiorstwa stabilizuje się.  Przychody ze sprzedaży oraz rentowność prowadzonej działalności są stabilne i wysokie.  W tej fazie przedsiębiorstwo wypracowuje zazwyczaj znaczne dodatnie przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej.  Spadają nakłady inwestycyjne w porównaniu z poprzednimi fazami cyklu życia przedsiębiorstwa – teraz mają one głównie charakter odtworzeniowy i moder- 7 udziału długu w kapitale przedsiębiorstwa – w efekcie rośnie ryzyko finansowe (ryzyko niewypłacalności, na skutek znacznego wzrostu zadłużenia przedsiębiorstwa). Skutkiem wzrostu ryzyka finansowego jest wzrost kosztu kapitału obcego. Papiery dłużne emitowane przez przedsiębiorstwo znajdujące się w fazie schyłkowej mają często charakter spekulacyjny i muszą być wysoko oprocentowane, aby znaleźć nabywców. Wykorzystywane są tzw. obligacje śmieciowe - papiery dłużne wysokiego ryzyka. Faza schyłkowa cyklu życia przedsiębiorstwa znajduje odzwierciedlenie także na rynku kapitałowym:  Ceny akcji spółki spadają a jedynym impulsem do wzrostu ich ceny mogą być decyzje o ich wykupie przez spółkę.  Spółki w tej fazie nie emitują raczej nowych akcji ze względu na małe zainteresowanie inwestorów tymi akcjami oraz brak zapotrzebowania przedsiębiorstwa na dodatkowy kapitał własny. REASUMUJĄC  Finansowanie poszczególnych faz cyklu życia jest wyraźnie zróżnicowane.  Wraz z przechodzeniem z jednej fazy do drugiej zmieniają się nie tylko główne źródła finansowania, lecz także struktura kapitału i ryzyko 10 finansowe oraz polityka w zakresie dywidend.  W miarę przechodzenia do kolejnych faz zwiększa się różnorodność stosowanych przez przedsiębiorstwo instrumentów finansowych wykorzystywanych w procesie pozyskiwania kapitału i zarządzania jego strukturą.  Z fazą cyklu życia przedsiębiorstwa jest też ściśle związana struktura właścicielska firmy. Indywidualnych przedsiębiorców, którzy tworzą firmę, stopniowo wspierają dawcy venture capital. W dalszych fazach cyklu życia pierwotni właściciele są najczęściej zastępowani inwestorami indywidual- nymi i instytucjonalnymi działającymi na rynku regulowanym lub inwestorami strategicznymi. W fazie schyłkowej grono właścicieli ponownie się zawęża.  Celem działania przedsiębiorstwa w pierwszych trzech fazach cyklu życia jest zazwyczaj zwiększanie wartości rynkowej przedsiębiorstwa, co jednocześnie sprzyja maksymalizacji korzyści akcjonariuszy/udziałowców z ich inwestycji w kapitał własny przedsiębiorstwa.  W ostatniej, schyłkowej fazie cyklu życia wartość przedsiębiorstwa spada. Celem działania przedsiębiorstwa w tej fazie jest maksymalizacja korzyści akcjonariuszy w ramach procesu wycofywania przez nich kapitału z przedsiębiorstwa. . 11