fizjologia i leczenie bólu, Prezentacje z Fizjologia

Pobierz fizjologia i leczenie bólu i więcej Prezentacje w PDF z Fizjologia tylko na Docsity!

FIZJOLOGIA IFIZJOLOGIA IFIZJOLOGIA IFIZJOLOGIA I

LECZENIELECZENIELECZENIELECZENIE

BBBBÓ

ÓÓÓLU

LULULU

Olga Flis

Magdalena Dzięga

Paulina Dzięga

14.01.2010r.

Definicja bólu

(wg IASP)

Ból jest to przykre i negatywne wrażenie

zmysłowe i emocjonalne,

powstające pod wpływem bodźców

uszkadzających

tkanki lub zagrażających ich uszkodzeniem

Powstawanie bólu

bodźce biologiczne, mechaniczne, termiczne , chemiczne lub

elektryczne przekraczają wartość progową

(

PRÓG BÓLU

)

Uwolnienie mediatorów bólu

z uszkodzonych komórek

(substancja P, bradykinina, acetylocholina,

leukotrieny)

Pobudzenie nocyceptorów

Impulsy do rdzenia kręgowego, a następnie do mózgu

WZGÓRZE

TWÓRSIATKOWATY

RDZEŃKRĘGOWY

ROGI TYLNE

TRANSMISJAOBWODOWA

W trzewiach są

ciche receptory

niewrażliwe na ból, są one uwrażliwianeprzez stan zapalny

W całym przebiegu szlaku dochodzi do modulacji bólu

-> dużo neuronów

kończy się

w tworze siatkowatym

Hamowanie bólu

Jest za nie odpowiedzialny

ENDOGENNY UKŁAD OPIOIDOWY

Włókna na poziomie rdzenia, ponadrdzeniowym

i na obwodzie uwalniają neuromodulatoryznane jako endogenne opioidy, które hamujątransmisję bólową łącząc się z receptoramiopioidowymi

Rodzaje bólu

BÓL OSTRY

Jest to ból fizjologicznyRola odruchowo – obronnaKrótkotrwały, ograniczony do miejsca uszkodzeniaJego natężenie zależy bezpośrednio od siły bodźcaZazwyczaj towarzyszą mu objawy wegetatywne: wzrost ciśnienia

krwi, rozszerzenie źrenic, przyspieszenie oddechu, uczucieniepokoju, strachu

Np. występuje przy złamaniu, skręceniu –ta okolica jest przez ból

unieruchomiona – ból korzystny, sprzyja zagojeniu

BÓL PRZEWLEKŁY

Traci funkcje ostrzegającą

Trwa dłużej niż 3 miesiące

Jest to ból patologiczny, dochodzi do przebudowy OUN

Ból utrzymuje się dłużej niż bodziec, co go wywołał

W następstwie tego bólu dochodzi do uwrażliwieniareceptorów bólu i to zjawisko przejawia się:

HIPERALGEZJĄ

• wzrost wrażliwości na bodziec bólowy,

który w normalnych warunkach wywołuje ból

ALLODYNIĄ

• odczuwanie bólu w wyniku działania bodźca,

który normalnie bólu nie wywołuje (np. ból na dotyk)

Zniesienie tego rodzaju bólu nie jest proste

Może dojść do przejścia bólu ostrego w przewlekły

BÓL NIERECEPTOROWY

a) ból psychogenny

o nieustalonej przyczynie, jest związany

z procesem myślenia, ze stanem emocjonalnym np. ból brzuchaprzy zdenerwowaniu

b) ból neuropatyczny

powodowany wadliwym

funkcjonowaniem

układu percepcji bólu w obwodowym lub ośrodkowym

układzie nerwowym wskutek urazu, choroby (np. cukrzyca) lub

uszkodzenia chirurgicznego (np. ciągły ból odczuwany

w odjętej kończynie – „ból fantomowy”)

Szczególne rodzaje bólu

BÓL PRZEBIJAJĄCY

napad szybko narastającego

bólu, który trwa zazwyczaj od kilku do 30 minut. Nakładasię on zwykle na ból o charakterze ciągłym.

Cechy kliniczne:

napadowy charakter (kilka do kilkunastu epizodów dziennie),szybki (kilka minut) czas narastania,krótki czas trwania (ok. 30 min),znaczne nasilenie (VAS ok. 5 u pacjentów leczonych

przeciwbólowo)

Ból przebijający zazwyczaj jest zlokalizowany w tym samym

miejscu co ból podstawowy, u 1/3 chorych występująkrotko przed przyjęciem kolejnej dawki analgetyku

Ocena natężenia bólu

SKALA WZROKOWO-ANALOGOWA

graficzna

skala opisowa, chory określa stopień natężenia bólu nalinijce o długości 10cm (0 – brak bólu, 10 –najsilniejszy dowyobrażenia ból)

SKALA NUMERYCZNA

określa natężenie bólu

w punktach od 0 do 10

SKALA SŁOWNA

(ang.

verbal rating scale, VRS)

Skala ocenia ból w sposób opisowy i ma charakterczterostopniowy

(brak bólu, ból słaby, umiarkowany, silny)

lub pięciostopniowy

(skala Likkerta – brak bólu, ból słaby,

umiarkowany, silny, nie do zniesienia).

KWESTIONARIUSZE

Drabina analgetyczna

W schemacie wyróżniono

trzy stopnie intensywności

leczenia w zależności od poziomu odczuwania bólu.

I stopień

• analgetyki nieopioidowe

(+ ewentualnie lek wspomagający)

II stopień

• słaby opioid

(+ ewentualnie analgetyki nieopioidowe)

(+ ewentualnie lek wspomagający)

III stopień

• silny opioid

(+ ewentualnie analgetyki nieopioidowe)

(+ ewentualnie lek wspomagający)

Leczenie rozpoczyna się od stopnia I, w przypadku braku

ustąpienia lub nasilenia bólu przechodzi się do stopnia

wyższego.

NLPZNLPZNLPZNLPZ

działają przeciwbólowo, przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie

działają przez hamowanie cyklooksygenazy

słabsze od narkotycznych analgetyków działanie przeciwbólowe

nie wywołują euforii

wykazują działanie pułapowe