FLIS - KLONOWIC - notatki BN, Notatki z Historia i teoria literatury

Pobierz FLIS - KLONOWIC - notatki BN i więcej Notatki w PDF z Historia i teoria literatury tylko na Docsity!

flis - klonowic

Napisał utwór w 2 tygodnie. Chciał stworzyć praktyczny przewodnik żeglugi I handle na Wiśle.

dwuistość poematu

Utwór składa się z dwóch różniących się części dydaktycznej, pełnej wzmianek mitologicznych, oraz opisowo-reportażowej poświęconej zilustrowaniu podróży do Gdańska, pobytu w mieście I powrotu do domu.

tło społeczno-gospodarcze

Zanika u nas gospodarka czynszowa, a podstawą struktury rolnej w XVI w. staje się folwark pańszczyźniany. Mimo, że istniały folwarki, których celem było zaspokajanie potrzeb większej gospodarki domowej, to większość folwarków produkowała zboże na sprzedaż.

obraz stosunków ekonomicznych we flisie

I, dydaktyczną część poematu cechuje apoteoza życia ziemiańskiego oraz niechęć do żeglugi, morza I handlu.

W Polsce istniało przekonanie, że krajobraz, zwyczaje I obyczaje, a nawet stosunki ekonomiczne są w Polsce najlepsze. Zdanie to podzielał Klonowic ; niedostatkowi I monotonii kuchni obcych krajów przeciwstawia poeta obraz zamożnej Polski, bogatej w zboże, zwierzynę, bydło, lasy. Jeśli nie ma u nas kopalni złota, to dostarczą, go nam za zboże sami sąsiedzi.

Autor zdumiewa się nad chciwością Polaka, szukającego zysku w spławie zboża Wisłą. Wywóz zboża do Gdańska jest zdaniem poety przyczyną zaniku prostoty I cnót ojczystych.

Spław do Gdańska powoduje drożyznę w kraju, wycinanie lasów, ucisk chłopa, panowie też nie odnoszą z tego korzyści.

dwoista postawa poety

Mimo, iż poeta jest żegludze I handlowi przeciwny I nie ustępuje motywom fikcyjnego flisaka, że okręty do dar Boży, którym nie wolno gardzić, że miłość bliźniego nakazuje sprzedawać zboża tym, co go nie posiadają. Wciąż utrzymuje, że przyczyną handle jest chciwość. Godzi się jednak na zmyśloną pochwałę żeglugi, byle tylko odbywała się na Wiśle, a nie na morzu.

między stanem mieszczańskim a szlacheckim

Poważniejszą przyczyną niezdecydowanego stanowiska poety wobec spławu zboża, było jego mieszczańskie pochodzenie. Pesymizm pomieszany z goryczą. Utożsamia się z szlachtą, w wielu wypadkach przyjmuje szlachecki punkt widzenia.

Żeglugę na Wiśle zalicza Klonowic w przedmowie, godnych szlachcica, by siebie, zajmującego się flisem, do szlachty zbliżyć. Ale jako mieszczaninowi trudno mu było szlachectwo I związane z nim prawa osiągnąć. Gdy mówi o uciążeniu poddanych, obejmuje go starch, czy nie za wiele powiedział I nie naraził się możnym.

Cofa się z obawy przed prześladowaniami, niby się cofając z zajętego stanowiska, tym mocniej uwypukla poruszaną sprawę.

artyzm flisa

Utwór pisany jest tzw. Strofą saficką. Poeta zaznaczył, że można go śpiewać na nutę “Pieśni o potopie” Jana Kochanowskiego.

realizm

Dużą dokładnością, połączoną z monotonią, odznaczają się opisy Wisły, jej dopływów I miast w pobliżu.

Elementy kolorystyczne I rysunkowe są monotone jak, np. powtarzający się motyw czerwieni murów mijanych miast.

Z wielką dokładnością poucza o organizacji przedsięwzięć flisackich, udziela rad handlowych, gdy przestrzega przed lokatą całego posiadanego kapitału w handle na wodzie, informuje o wyposażeniu statków, o wiatrach, o obyczajach flisackich braci itd. Poemat potwierdza też wiadomość,że zajęcie flisaków było sezonowe.

Dla zabawienia czytelnika wydata podania I bajki. Podaniem czysto flisackim zdaje się być op-arta na ludowtm etymologizowaniu nazwyt miejscowości Gniew, historia kłótni Narwi z Wisłą, wskutek której powstało pod Gniewem ramię Nogatu.

Humor Klonowica bliski jest pojęciom ludowym, przechodzi czasami w rubaszność, a nawet staje się nieprzyzwoity. Humorystycznym motywem są cięgi, które ma dostać lub dostaje flisak: chłosta grozi mu za nieznajomość wokabuł flisackich, dostanie mu się, gdy chłopi znajdą u niego skardzioną gęś. Dla celów humorystycznych zacytował Klonowic obszerny ustęp o