Pobierz Formy prawne działalności gospodarczej - Notatki - Prawo gospodarcze i więcej Notatki w PDF z Prawo gospodarcze tylko na Docsity!
7. Problem wyboru formy prawnej działalności
gospodarczej oraz zrzeszania się przedsiębiorców
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Kodeks Spółek Handlowych, Ustawa o izbach gospodarczych Ustawy o samorządach zawodowych FORMY PRAWNE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo obejmuje: Oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); Własność nieruchomości lub ruchomości , w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; Prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; Wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; Koncesje, licencje i zezwolenia; Patenty i inne prawa własności przemysłowej; Majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; Tajemnice przedsiębiorstwa; Księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Mały przedsiębiorca Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w poprzednim roku obrotowym: zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 7 milionów EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 5 milionów EURO Średni przedsiębiorca
Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, nie będącego małym przedsiębiorcą, który w poprzednim roku obrotowym: zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 40 milionów EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 27 milionów EURO Duży przedsiębiorca Za dużego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w poprzednim roku obrotowym: zatrudniał średniorocznie więcej niż 250 pracowników oraz osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczający równowartość w złotych 40 milionów EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego przekroczyła równowartości w złotych 27 milionów EURO Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej Prowadzenie działalności przez osobę fizyczną Najprostszą i zarazem najpopularniejszą obecnie formą prowadzenia działalności gospodarczej jest prowadzenie działalności jako osoba fizyczna. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w art. 4 ust. 1 wskazuje, iż przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna , osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Podział spółek Spółki cywilne Spółki prawa handlowego o Osobowe Jawna Partnerska Komandytowa Komandytowo-akcyjna o Kapitałowe z o.o. akcyjna Spółki prawa handlowego Spółkami handlowymi zgodnie z powyższą ustawą są:
nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników, albo ich adresy do doręczeń, nazwiska i imiona osób upoważnionych do reprezentowania spółki, sposób reprezentacji, złożone wobec sądu lub notarialnie poświadczone wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki. Prowadzenie spraw spółki jawnej Każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki jawnej bez dodatkowego wynagrodzenia. Prowadzenie spraw spółki nie może zostać powierzone osobom trzecim z wyłączeniem wspólników. Każdy wspólnik może prowadzić sprawy spółki nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed dokonaniem tej czynności sprzeciwi się jej przeprowadzeniu choćby jeden z pozostałych wspólników, wymagana jest uprzednia uchwała wspólników. Wspólnik może zostać zwolniony od obowiązku prowadzenia spraw spółki, jak również może zostać pozbawiony prawa prowadzenia spraw spółki. Następuje to tylko z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Prawa i obowiązki wspólników W spółce jawnej odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą wszyscy wspólnicy solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, bez ograniczeń, całym swoim majątkiem zarówno obecnym, jak i przyszłym. Obowiązuje jednak zasada subsydiarnej odpowiedzialności wspólników. Oznacza ona, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Rozwiązanie spółki jawnej Rozwiązanie spółki następuje w następujących przypadkach: zaistnienie okoliczności wskazanych w umowie spółki, jednomyślnej uchwały wspólników o zakończeniu działalności, ogłoszenia upadłości spółki, śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika, prawomocnego orzeczenia sądu. Zalety i wady spółki jawnej ZALETY WADY
Nieskomplikowana procedura założenia spółki Dowolny poziom wkładu Umowa w dowolnej formie pisemnej Brak obowiązku prowadzenia pełnej księgowości Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jest nieograniczona Rozwiązanie spółki w chwili odejścia jednego ze wspólników Niska wiarygodność spółki SPÓŁKA PARTNERSKA Spółkę partnerską tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Niedopuszczalne jest tworzenie spółek partnerskich w innym celu niż wykonywanie wolnego zawodu, a także w celu wykonywania jakiejś działalności gospodarczej. Wspólnicy Wspólnikami w spółce partnerskiej – zwanymi partnerami – mogą być tylko osoby fizyczne. Dodatkowym elementem charakteryzującym osoby wspólników, jest wykonywanie przez nich określonych wolnych zawodów wymienionych w art. 88 k.s.h. (np. lekarz, adwokat, radca prawny,…). Cechy charakterystyczne spółki partnerskiej : umowa wymaga formy aktu notarialnego, powstaje z chwilą wpisu do KRS, celem spółki jest wykonywanie wolnego zawodu, odpowiedzialność wspólników jest ograniczona tzn. partner nie odpowiada za zobowiązania spółki wynikające z działalności innych partnerów, działa pod własną firmą, pierwotnie musi się składać z co najmniej dwóch wspólników. ZALETY WADY Dowolny poziom wkładu Partner nie odpowiada za błędy drugiego partnera (powstałe przy wykonywaniu wolnego zawodu) Brak obowiązku prowadzenia pełnej księgowości Odpowiedzialność partnerów jest nieograniczona Umowa w formie aktu notarialnego Rozwiązanie spółki w chwili zmiany partnerów (chyba, że umowa spółki mówi inaczej) SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Spółka komandytowo – akcyjna to spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. Firma (nazwa) spółki powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz uzupełnienie "spółka komandytowo-akcyjna„; w obrocie dopuszczalne jest używanie skrótu "S.K.A„ Spółka powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 50.000 zł. Statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Statut powinien zawierać: firmę, siedzibę spółki, przedmiot działalności, czas trwania spółki jeżeli jest on oznaczony, oznaczenia wkładów i wartość wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza, wysokość kapitału zakładowego oraz sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji, ich liczbę ze wskazaniem czy są akcjami imiennymi, czy na okaziciela, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnego rodzaju liczba akcji poszczególnych rodzajów i związane z nim uprawnienia, nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy wraz z siedzibami, adresami lub adresami do doręczeń. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej obejmuje akcjonariuszy i komplementariuszy. Komplementariusze mają prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu, a jeśli posiadają akcje (czyli są zarówno komplementariuszami jak i akcjonariuszami) to mają również prawo głosu. Rozwiązanie spółki: z przyczyn przewidzianych w statucie; uchwałą walnego zgromadzenia; przez ogłoszenie upadłości spółki; z innych przyczyn przewidzianych prawem lub statutem. Reprezentacja spółki Co do zasady reprezentacją spółki komandytowo – akcyjnej zajmują się komplementariusze. Akcjonariusz reprezentuje spółkę ewentualnie jako pełnomocnik. ZALETY WADY
Dowolny poziom wkładu Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki Brak obowiązku prowadzenia pełnej księgowości Wysoka wiarygodność spółki Odpowiedzialność komplementariusza jest nieograniczona Umowa w formie aktu notarialnego skomplikowana struktura wysoki formalizm SPÓŁKA KAPITAŁOWA Spółką kapitałową , jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna. Spółki te mogą we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Zasadniczą różnicą miedzy spółkami osobowymi i kapitałowymi jest to, że spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej, natomiast spółki kapitałowe uzyskują taką osobowość z chwilą wpisu do rejestru. Osobowość prawna to zdolność jednostki gospodarczej lub innej organizacyjnej do bycia podmiotem praw i obowiązków w stosunkach cywilnoprawnych; nabywana w drodze wpisu do odpowiedniego rejestru sądowego, koncesji, aktu właściwego organu władz państwowych lub samorządowych. SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to określony umową związek kilku podmiotów (wspólników), w którym odpowiadają oni wobec wierzycieli spółki tylko do wysokości imiennych udziałów w spółce, zapisanych w umowie spółki (wyjątkiem jest zadłużenie podatkowe). W Polsce mianem tym określana jest spółka prawa handlowego, której funkcjonowanie regulowane jest przez Kodeks spółek handlowych. Wspólnicy Wspólnikiem może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna czy jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej (np. spółka jawna), z tym zastrzeżenie, że założycielem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być inna jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Prawo nie ogranicza liczby wspólników , oznacza to, że udziałowcem może być zarówno jedna jak i np. 1000 osób. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki , a ich "ograniczoną" odpowiedzialność można co najwyżej odnieść do ryzyka ekonomicznego związanego z inwestycją w spółkę. Wyłączenie wspólnika wymaga decyzji sądu. Cechy spółki z o.o. Umowa spółki musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Kapitał zakładowy to minimum 5.000 zł wkłady na pokrycie kapitału zakładowego mogą być wniesione w formie gotówki lub aportów (np. wkłady rzeczowe), minimalna wartość udziału to 50 zł. Spółka jest wpisana do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego). Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki , ryzyko ponoszą jedynie do wysokości wniesionego kapitału.
Spółki akcyjne zamiast podania pełnej nazwy mogą używać skrótu S.A. według Kodeksu spółek handlowych, art. 305, §2, jednak pod względem ortograficznym poprawnym jest skrót SA, którego nie dopuszcza kodeks (np.: Telewizja Polska SA, Polskie Koleje Państwowe SA). Zysk dzielony jest proporcjonalnie do wysokości posiadanych udziałów. Kapitał zakładowy Kapitał zakładowy składa się z wkładów założycieli, którzy otrzymują akcje (możliwe etapowe pokrywanie kapitału zakładowego - jest na to 1 rok, do założenia spółki potrzebne 25%). Z chwilą zawiązania spółki tj. objęcia akcji przez akcjonariuszy, powstaje spółka akcyjna w organizacji , która nabywa osobowość prawną w chwili wpisania jej do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy. Minimalny kapitał akcyjny wynosi 100 000 zł, a wartość nominalna akcji to minimum 1 gr. Akcje w spółce akcyjnej są niepodzielne, a ich cena emisyjna (cena po której spółka zbywa akcje) nie może być niższa od nominalnej (1 gr.). Rodzaje akcji Rodzaje akcji: Akcje imienne - uprawnienia przysługują osobie (fizycznej, prawnej) wskazanej w dokumencie akcji. Akcje na okaziciela - z których uprawnienia do wykonywania wynikających z nich praw przysługują każdemu posiadaczowi akcji. Akcje aportowe - akcje pokryte wkładem niepieniężnym. Akcje gotówkowe - akcje pokryte w formie pieniężnej. Akcje uprzywilejowane - są one akcjami imiennymi. Uprzywilejowanie może dotyczyć zarówno praw majątkowych wynikających z akcji (dywidendy, udziału w podziale masy likwidacyjnej), jak i praw niemajątkowych (korporacyjnych - prawo głosu). Akcje nieme - to akcje, z których akcjonariuszowi nie przysługuje prawo głosu, w zamian za to posiadacz takiej akcji jest uprzywilejowany co do wysokości dywidendy (przy czym może to być więcej niż połowa dywidendy przypadającej na akcje nieuprzywilejowane) oraz prawa pierwszeństwo wypłaty dywidendy. Akcje do których przypisany jest obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Akcje założycielskie (tzw. imienne świadectwa założycielskie) - mogą być wydawane w celu wynagrodzenia usług świadczonych przez założycieli spółki. Organy spółki: zarząd - powołany maksymalnie na 5 lat, reprezentuje spółkę na zewnątrz i prowadzi jej sprawy; członkowie zarządu mogą być powoływani na kolejne kadencje. Na członkach zarządu ciąży tzw. "zakaz konkurencji„; rada nadzorcza - min. 3 członków, w sp. publicznych min. 5, powoływanych i odwoływanych przez zgromadzenie akcjonariuszy, wykonuje stały nadzór; walne zgromadzenie. Rozwiązanie spółki może nastąpić:
z przyczyn przewidzianych w statucie; w wyniku uchwały walnego zgromadzenia; upadłość (bankructwo); inne przyczyny wymienione w kodeksie spółek handlowych. Rozwiązanie następuje w drodze postępowania likwidacyjnego, a likwidatorami są ostatni członkowie zarządu, likwidatorów może też ustanowić sąd. W przypadku upadłości jest prowadzone postępowanie upadłościowe i dopiero po jego ukończeniu następuje rozwiązanie spółki. Wady i zalety spółki akcyjnej ZALETY WADY Odpowiedzialność wspólników (akcjonariuszy) jest ograniczona do wartości posiadanych akcji Możliwość powołania do kierownictwa spółki osób nie będących wspólnikami Możliwość odejścia lub przyjęcia nowego wspólnika bez konieczności rozwiązania spółki Możliwość pozyskania kapitału w drodze publicznej emisji akcji Bardzo wysoka wiarygodność spółki wynikająca z dużego kapitału spółki Konieczność rejestracji w sądzie gospodarczym Umowa w formie aktu notarialnego Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości Wysokie koszty zawiązania spółki (minimalny kapitał zakładowy wynosi 100.000 zł) Wysokie koszty prowadzenia spółki Wysoki stopień formalizacji działalności spółki
INNE FORMY PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
STOWARZYSZENIE
Stowarzyszenie jest zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Nie wyklucza to jednak prowadzenia przez stowarzyszenie działalności gospodarczej. Wg. art. 34. Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 roku Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą, według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach. Dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków. Stowarzyszenie może prowadzić działalność zarobkową w:
z państw członkowskim oraz że na terenie jednego państwa członkowskiego posiada ona zarząd. Przekształceniom tego typu podlegają jedynie spółki akcyjne. Przesłanki przekształcenia spółki krajowej w spółkę europejską: spółka krajowa posiada formę spółki akcyjnej; spółka krajowa od co najmniej dwóch lat posiada spółkę zależną podległą prawu innego Państwa Członkowskiego; spółka krajowa powstała zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego; zarząd oraz siedziba spółki krajowej znajduje się w jednym z Państw Członkowskich. ETAPY PRZEKSZTAŁCENIA Należy mieć na uwadze, że przekształcenie spółki krajowej w spółkę europejską, powoduje jedynie zmianę formy prawnej przedsiębiorcy przy zachowaniu ciągłości jego funkcjonowania. Etapy:
- Czynności przygotowawcze
- Uchwała walnego zgromadzenia
- Rejestracja i publikacja przekształcenia PLAN PRZEKSZTAŁCENIA Plan przekształcenia spółki krajowej w spółkę europejską, przygotowywany przez zarząd tej spółki , jest najważniejszym dokumentem przygotowywanym w całej procedurze. Należy mieć przy tym na uwadze, że jego przygotowanie i właściwe opublikowanie stanowi jeden z warunków dokonania tegoż przekształcenia. Wymaga się, by plan: był sporządzony w formie pisemnej pod rygorem nieważności w jednoosobowej spółce kapitałowej sporządzony był w formie aktu notarialnego obejmował projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki obejmował projekt statutu spółki europejskiej w ten sposób zawiązywanej obejmował wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) spółki przekształcanej. Sprawozdanie zarządu Jest to drugi dokument przygotowywany na potrzeby przekształcenia krajowej spółki w spółkę europejską. Elementy sprawozdania to:
- prawno-ekonomiczne motywy przekształcenia w spółkę europejską;
- konsekwencje wynikające z przyjęcia tej formy prawnej tak dla akcjonariuszy jak i dla pracowników spółki. WALNE ZGROMADZENIE Podejmuje decyzję o przekształceniu spółki krajowej w spółkę europejską.
Stosuje przepisy narodowe i wydaje uchwałę przekształceniową, którą zatwierdza się ¾ głosów akcjonariuszy. Uchwałę zamieszcza się w protokole notarialnym. Projekt uchwały składa się z: wskazania że spółka akcyjna przekształcona zostanie w spółkę europejską określenia wysokości kapitału zakładowego zakresu praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce przekształconej nazwisk i imion członków zarządu spółki przekształconej zgody na brzmienie statutu spółki przekształconej Rejestracja i publikacja Obowiązek rejestracji i publikacji informacji o dokonanym przekształceniu spoczywa na wszystkich członkach zarządu spółki Wpisu zmian dokonuje się w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, przy czym spółce takiej, o ile oczywiście spółka przekształcana miała siedzibę w Polsce, nadaje się nowy numer KRS. Działalność gospodarcza prowadzona w ramach działalności organów administracji publicznej
- Poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki : istnieją nie zaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym, występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej,
- Poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich również wówczas, jeżeli zbycie składnika mienia komunalnego mogącego stanowić wkład niepieniężny gminy do spółki albo też rozporządzenie nim w inny sposób spowoduje dla gminy poważną stratę majątkową
- Ograniczenia, dotyczące tworzenia spółek prawa handlowego i przystępowania przez gminę do nich, o których mowa w ust. 1 i 2, nie mają zastosowania do posiadania przez gminę akcji lub udziałów spółek zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego, a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy.
