Frazeologizmy mitologia grecka, Notatki z Język polski

Pobierz Frazeologizmy mitologia grecka i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

Frazeologizm Kasandra Syzyfowa praca Labirynt Lary i penaty Narcyzm Narcyz kałamarza Kastor i Polluks (Polideukes w mitologii greckiej) W objęciach Morfeusza

Nestor Niobe Koń trojański Pięta Achillesa Ogródek Adonisa Róg Amaltei Pod Egidą Ambrozja Nektar Złote runo

Kompleks Edypa Między Scyllą a Charybdą

Pochodzenie w mitologii W mitologii Narcyz to człowiek zachwycający się swoją urodą, zakochany w sobie. Kasandra była córką króla Priama, szczególnie znanego z wojny trojańskiej. Otrzymała dar jasnowidzenia od zakochanego w niej Apolla. Gdy ta odrzuciła miłość boga, Apollo sprawił, że nikt nie wierzył w jej przepowiednie. Przepowiadała dramatyczne zdarzenia, m.in. to, że koń trojański był pułapką. Kastor i Polluks byli to Dioskurowie, bliźniacy, synowie Zeusa i Ledy, królowej Sparty. Jedna z wersji tego mitu podaje, że Leda oddała się Zeusowi (pod postacią łabędzia) i swojemu mężowi. Stąd za ojca Polideukesa i Heleny uchodził Zeus, natomiast Kastora i Klitajmestry – mąż Ledy, Tyndareos. Kastor i Polluks byli nierozłącznym rodzeństwem, wszystko robili razem, gdzie był jeden, tam też był drugi. Nie dało się powiedzieć Kastor, bez mówienia Polluks. Syzyf był królem Koryntu, bardzo szanowanym i lubianym przez bogów. Był często zapraszany na Olimp, by ucztować wraz z nimi. Miał jednak skłonność do plotkowania. Wyjawił największy sekret Zeusa, za co miał być ukarany. Opierał się jednak woli Zeusa kilkukrotnie przechytrzając zarówno Tanatosa, bożka śmierci, jak i Hadesa. Za znieważenie boskiej woli i samych bogów, został skazany na niekończącą się pracę w samotności. Miał wtaczać głaz na stromą górę, lecz pod koniec głaz wyślizgiwał mu się i musiał zaczynać od początku. Labirynt zbudowany na Krecie przez Dedala dla króla Krety, Minosa. Minos zlecił budowę labiryntu, by zamknąć tam minotaura, syna jego żony i byka zesłanego przez Posejdona. Dziecko urodziło się pół człowiekiem, pół bykiem. Minos przerażony wyglądem dziecka, nakazał Dedalowi wybudować labirynt pod pałacem w Knossos. Labirynt był tak dobrze przemyślany, że wyjście z niego było niemalże niemożliwe. Jedynie Tezeuszowi udało się wydostać, lecz pomógł mu w tym kłębek nici, dany mu przez Ariadnę. Lary to dusze zmarłych, czczone w Rzymie jako bóstwa chroniące przed nieszczęściami, opiekowały się domem, zapewniały dobrobyt. Penaty w mitologii rzymskiej są bóstwami opiekującymi się majątkiem, ogniskiem domowym. Morfeusz był synem Hyponsa, boga snu. Profesję Morfeusz po części odziedziczył po ojcu. Morfeusz był bogiem marzeń sennych. Potrafił objawiać się w snach jako dowolna postać i doskonale naśladował wybrane cechy ludzkie. Dlatego często objawiał się jako ukochany drugiej osoby. Narcyz był pięknym młodzieńcem. Ponad wszystko kochał polować, więc cały czas przesiadywał w lasach i górach. Był tak piękny, że wszystkie nimfy się w nim kochały. Ten jednak uważał, że jedyna miłość, której pragnie to ta do łowów. Pewnego razu, gdy czerpał wodę ze strumienia, w tafli wody zobaczył swoje odbicie. Gdy zauważył swoją piękność, zakochał się w sobie. Według różnych wersji mitu Narcyz albo zmarł z tęsknoty, a na jego grobie wyrósł kwiat o białych płatkach i złotym sercu, albo utopił się próbując pocałować swoje odbicie.

Piątą z dwunastu prac Heraklesa było oczyszczenie stajni Augiasza, syna Heliosa. Augiasz dostał od ojca mnóstwo bydła znanego w całej Grecji. Co dziwne Augiasz mimo wartości tego bydła ani razu nie zlecił sprzątania. Ów stajnia była niezwykle brudna, a zapach panujący w niej był nie do wytrzymania. Warto podkreślić, że prace, które dostawał Herakles miały być niemożliwie trudne takie, że nawet bogowie mieliby nie lada kłopot wykonując je. Nietrudno zatem stwierdzić, że bałagan i odór był naprawdę okropny. Końcowo Herakles wykonał zadanie poprzez przeprowadzenie przez nią rzeki. Praca miała na celu upokorzyć herosa, plan jednak zawiódł. Ikar był synem Dedala, ateńskiego wybitnego architekta. Dedal widział znakomite wynalazki swojego siostrzeńca, Talosa. Strasznie mu tego zazdrościł, więc w przypływie emocji, zepchnął go ze szczytu Akropolu. Musiał przez to uciekać z Aten. Nowe miejsce znalazł na Krecie, gdzie został wynalazcą i architektem króla Minosa. Stworzył m.in. labirynt w Knossos. Król Minos widział talent Dedala, wiedział także, że Dedal wie zbyt dużo o jego królestwie, ale też o samym królu Krety. Tu pojawił się konflikt interesów, bo Dedal wraz z synem, chciał wrócić do ojczyzny. Minos nie pozwolił mu wyjechać. Dedal stworzył zatem dwie pary skrzydeł z piór i wosku. Wiedząc, że wosk w wysokiej temperaturze się rozpuści, cała konstrukcja się rozpadnie, a użytkownik natychmiast spadnie i prawdopodobnie zginie, przestrzegał syna, aby nie latał zbyt blisko słońca. Ten jednak nie posłuchał ojca, zafascynowany lotem poleciał zbyt blisko słońca i spadł. Morze do którego spadł nazwano Morzem Ikaryjskim. Na wesele Tetydy i Peleusa nie została zaporoszona bogini niezgody, Eris. Ta, chcąc się zemścić dała między Atenę, Afrodytę i Herę jabłko, które orzekła mianem ,,Dla najpiękniejszej". Rozpoczęło to spór między boginiami. Kłótnię miał roztrzygnąć Parys. Każda z bogiń chcąc otrzymać jabłko, a co za tym idzie tytuł najpiękniejszej spośród wszystkich bogiń. Wszystkie zaczęły więc obiecywać Parysowi od niezmierzonych wzrokiem bogactw, poprzez niedoścignioną mądrość, aż po to co przykuło uwagę Parysa, czyli miłość najpiękniejszej kobiety na świecie. W ten sposób Afrodyta, autorka ostatniej obietnicy wygrała spór. Ten spór dał jednak początek dziesięcioletniej wojnie trojańskiej. Sfinks był potworem o ciele lwa, twarzy człowieka, kobiecej piersi i skrzydłach. Według różnych wersji mitu, Sfinks albo porzerał albo rzucał ofiary w przepaść, a zobowiązał się robić to póki póty ktoś nie rozwiąże jego zagadki. Tym, któremu udało się rozwiązać zagadkę okazał się Edyp. W śnie wróżebnym objawiło mu się rozwiązanie zagadki. Poprawnie odpowiedział na pytanie stwora, który zrozpaczony rzucił się w przepaść. Edyp został zgodnie z obietnicą Kreona, tymczasowego władcy Teb, mianowany królem tebańskim i wydano mu za żonę Jokastę. Zeus chcąc zemścić się na Prometeuszu, nakazał Hefajstosowi stworzyć najpiękniejszą kobietę na wzór bogiń, Atena nauczyła ją robót kobiecych, Afrodyta dała jej wdzięk i urok, Hermes dał jej pochlebczy charakter i dar kuszącej wymowy. Ubrano ją w piękne szaty, ozdobiono kwiatem i wręczono jej tajemniczy pojemnik, którego zawartość nie była znana nikomu. Kobieta otrzymała imię Pandora, bo jest darem od wszystkich bogów dla ludzi. Tak uszykowaną Pandorę Hermes zaprowadził na ziemię pod dom Prometeusza. Ten wyczuł podstęp i kazał ją odprawić. Jego niezbyt sprytny brat, Epimeteusz, nabrał się jednak na podstęp i pojął ją za żonę. Mimo ostrzeżeń brata, Epimeteusz wraz z małżonką otworzył puszkę, a z jej wnętza wypełzło wszelkie zło na ludzkość. Choroby, nieszczęścia, troski, nędze obsiadły całą ludzkość.

Odyseusz podczas swojego powrotu do Itaki zmuszony był przepłynąć przez cieśninę. Po obu stronach cieśniny znajdowały się straszliwe potwory morskie, Scylla i Charybda. Scylla wyglądała tak okropnie, że nawet bogowie nie mogli znieść jej wyglądu. Parandowski opisuje jej wygląd jako monstrum o sześciu sprośnych łbach. Charybda zaś przedstawiana jest jako ogromny wir z paszczą w środku. Odyseusz przepłynął zgodnie z radą Kirke, bliżej Scylli. Wybrał tym samym mniejsze zło. Płynąc bliżej Charybdy, prawdopodobnie zginęli by wszyscy, a takto zginęło tylko sześciu towarzyszy Odyseusza. Lajos wraz z żoną, Jokastą odwiedzili wyrocznię. Ta powiedziała im, że ich syn zabije ojca i poślubi matkę. Przerażeni tą wróżbą postanowili nowonarodzonego syna okaleczyć i porzucić. Edyp, bo takie imię otrzymał chłopiec, dorastał jako przybrane dziecko króla Koryntu, Polibosa i królowej Merope. Gdy Edyp dorósł udał się do wyroczni. Wyrocznia powiedziała mu, to samo co jego rodzicom. Edyp nie wiedział jednak, że nie jest biologicznym synem króla Kornytu. Przestraszony, że może skrzywdzić Polibosa, wybył z Koryntu. W drodze spotkał grupkę. Wywiązała się między nimi bójka, w skutek której zginął Lajos, ojciec Edypa. Edyp wędrował dalej, aż dotarł do Teb, gdzie dzięki wróżbickiemu snu, rozwiązał zagadkę Sfinksa, potwora pustoszącego królestwo tebańskie. Za uratowanie mieszkańców przed Sfinksem, został królem Teb, a za żonę dostał Jokastę, wdowę po Lajosie.

źródło dostatku i bogactwa pod przewodnictwem, ochroną, opieką doskonały trunek Najbardziej doświadczony lub najstarszy członek jakiejś grupy Matka zrozpaczona stratą dziecka, skamieniała ze smutku i żalu Podstęp pod postacią czegoś przyjaznego, podarunek składany w nieszczerych intencjach słaby punkt, dziedzina w której ktoś jest gorszy Coś nietrwałego, kruchego, coś co szybko przemija Możemy tak powiedzieć o wyśmienitym posiłku Legendarny skarb, coś bezcennego, coś poza zasięgiem o wielkiej wartości

Tajemniczy, nieprzenikniony wyraz twarzy Coś niezwykle brudnego, nieuporządkowanego, niewyobrażalny odór i bałagan Kierowanie się nie rozsądkiem, a chwilowym przypływem radości, adrenaliny, po prostu chwilową przyjemnością, które może skończyć się w przykry sposób. Powód, przyczyna kłótni, zachowanie które zaburza panujące porozumienie źródło wszelkich nieszczęść, tragedii, smutków, problemów.