Funkcje i struktura doktryn politycznych
Funkcje tłumaczenia zjawisk życia państwowego sprowadza się do poszukiwania genezy i
wyjaśniania dróg powstania oraz funkcjonowania państwa i prawa. Np.: powstanie państwa
jako czyn sił nadprzyrodzonych; w XVIII w trójpodział władzy;
Funkcja krytyki państwa lub podejmowanych decyzji politycznych, inna nazwa funkcja
opozycyjna. Najbardziej totalną krytykę uprawiali anarchiści, którzy głosili, że organizacja
państwowa musi ulec całkowitej likwidacji i w taki sposób społeczeństwo zostanie
wyzwolone od zła podstawowego, jakim jest państwo.
Funkcje wskazywania perspektyw rozwoju społeczeństwa. Doniosłość tej funkcji polega na
prognozowaniu i opiera się na założeniu konieczności ciągłych zmian i rozwoju.
Funkcja integracji postaw społecznych polegająca na jednoczeniu wokół określonej szkoły
teoretycznej znaczącej politycznie siły społecznej. Przykładem mogą być doktryny
socjalistyczne wywierające wpływ na kształtowanie się ruchu robotniczego od połowy XIX
wieku, ponieważ wokół tej doktryny integrowały się siły, do których była ona skierowana.
Dzisiaj funkcja ta posiada decydujące znaczenie w każdym państwie demokratycznym, gdyż
na podstawie tej funkcji działają partie polityczne, które w swych programach (przede
wszystkim wyborczych) lansują swój światopogląd i wizję na państwo, społeczeństwo,
gospodarkę itp..
Struktura doktryn politycznych
Strukturę określa sposób ujęcia głównych pojęć:
-wolność obywatela i ludzi;
-równość obywatela i ludzi,
-własność obywatela i ludzi,
-ustrój państwa (demokracja, dyktatura itp.);
-władza publiczna;
-prawa podmiotowe, rozumiana jako sfera możności działania ograniczona przez dyspozycję normy
prawnej, bądź jako sfera wolności zachowań (działań lub zaniechań) wynikająca z natury;
-godność;
-sprawiedliwość obywatela i ludzi;
-prawa kobiet;
-prawa mniejszości.