Funkcjonowanie Sejmu RP i Senatu RP, Streszczenia z Prawo wyborcze

Pobierz Funkcjonowanie Sejmu RP i Senatu RP i więcej Streszczenia w PDF z Prawo wyborcze tylko na Docsity!

Funkcjonowanie Sejmu RP i Senatu RP

Wprowadzenie Przeczytaj Audiobook Sprawdź się Dla nauczyciela

Bibliografia:

Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 30.10.2019 r.]. Źródło: Art. 104 Konstytucji RP z 1997 r.

Scharakteryzujesz podstawowe funkcje ustawodawcze Sejmu RP i Senatu RP.

Przeczytaj

Jak wybieramy posłów i senatorów?

Wybory do parlamentu, prezydenckie, samorządowe i do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej są organizowane na mocy Kodeksu wyborczego z 5 stycznia 2011 roku. Wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej są pięcioprzymiotnikowe.

Podstawowe zasady prawa wyborczego w Polsce

Powszechność wyboru Oznacza, że prawo wyborcze przysługuje wszystkim pełnoprawnym obywatelom kraju, bez względu na pochodzenie, majątek, płeć itp., którzy osiągnęli wiek uprawniający ich do czynnego i biernego udziału w wyborach.

Równość wyborów Każdy może głosować tylko raz i oddać tylko jeden głos, a każdy głos ma jednakowe znaczenie. Obecnie we wszystkich wyborach powszechnych w Polsce obowiązuje zasada, że obywatel dysponuje jednym głosem.

Bezpośredniość wyborów Polega na tym, że oddaje się głos na osobę, która ma być wybrana, a nie na przedstawicieli, którzy później dokonają ostatecznego wyboru.

Proporcjonalność wyborów Dotyczy wyłącznie elekcji do ciał kolegialnych, wyborca głosuje przede wszystkim na partie polityczne, a poszczególne miejsca w izbie są rozdzielane proporcjonalnie do poparcia udzielonego każdej z tych partii przez wyborców.

Głosowanie tajne Gwarantuje się, że decyzja wyborcy nie będzie ujawniona.

Wybory do Senatu RP są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym przy zastosowaniu ordynacji większościowej. Senatorem zostaje ten kandydat, który w danym okręgu wyborczym uzyska najlepszy wynik.

System wyborczy większościowy stosuje się najczęściej w okręgach jednomandatowych. Mandat zdobywa ten kandydat, który uzyska największą liczbę głosów w okręgu. Głosy oddane na innych kandydatów nie biorą udziału w rozdziale mandatów. Wady i zalety systemu większościowego Wady Zalety Ograniczenie możliwości racjonalnego politycznego wyboru do największych partii politycznych.

Stabilność i przewidywalność sceny politycznej. W wyborach liczą się tylko najsilniejsi kandydaci, często pochodzący z dwóch największych partii politycznych.

Głos jest oddawany na konkretnego kandydata, nie na listę partii.

Unikameralizm czy bikameralizm

Polski parlament jest dwuizbowy (bikameralny), podobnie jak parlamenty w Austrii, Czechach, Francji, Hiszpanii, Niderlandach, Niemczech, Rosji czy USA. W polskich warunkach jest to dwuizbowość niesymetryczna (zróżnicowana) – występuje przewaga jednej izby nad drugą w zakresie zadań i kompetencji. Podobnie jest w Wielkiej Brytanii. Polski parlament pracuje w myśl zasady permanencji, polegającej na tym, że parlament pozostaje w ciągłej gotowości do pracy. Oznacza to, że w każdej chwili może być zorganizowane posiedzenie parlamentu.

Kraj: [Bold]Stany Zjednoczone Wartość: 0 Kraj: [Bold]Argentyna[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Izrael[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Wielka Brytania[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Belgia[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Szwajcaria[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Włochy[\b] Wartość: 0

Kraj: [Bold]Słowacja[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Białoruś[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Rosja[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Hiszpania[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Francja[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Czechy[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Niderlandy[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Niemcy[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Austria[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Grecja[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Bułgaria[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Ukraina[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Litwa[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Estonia[\b] Wartość: 0 Kraj: [Bold]Finlandia[\b]

Wartość: 0 Kraj: [Bold]Gwadelupa Wartość: 0 Kraj: [Bold]Dominika Wartość: 0 Kraj: [Bold]Martynika Wartość: 0 Kraj: [Bold]Saint Lucia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Saint Vincent i Grenadyny Wartość: 0 Kraj: [Bold]Barbados Wartość: 0 Kraj: [Bold]Grenada Wartość: 0 Kraj: [Bold]Ekwador Wartość: 0 Kraj: [Bold]Gujana Wartość: 0 Kraj: [Bold]Surinam Wartość: 0 Kraj: [Bold]Chile Wartość: 0 Kraj: [Bold]Honduras Wartość: 0 Kraj: [Bold]Nikaragua Wartość: 0 Kraj: [Bold] Kostaryka Wartość: 0

Kraj: [Bold]Wenezuela Wartość: 0 Kraj: [Bold]Kanada Wartość: 0 Kraj: [Bold]Gujana Francuska Wartość: 0 Kraj: [Bold]Brazylia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Peru Wartość: 0 Kraj: [Bold]Boliwia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Paragwaj Wartość: 0 Kraj: [Bold]Urugwaj Wartość: 0 Kraj: [Bold]Republika Południowej Afryki Wartość: 0 Kraj: [Bold]Mozambik Wartość: 0 Kraj: [Bold]Namibia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Madagaskar Wartość: 0 Kraj: [Bold]Angola Wartość: 0 Kraj: [Bold]Zambia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Demokratyczna Republika Konga Wartość: 0

Wartość: 0 Kraj: [Bold]Gwinea Bissau Wartość: 0 Kraj: [Bold]Senegal Wartość: 0 Kraj: [Bold]Gambia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Mali Wartość: 0 Kraj: [Bold]Burkina Faso Wartość: 0 Kraj: [Bold]Niger Wartość: 0 Kraj: [Bold]Chad Wartość: 0 Kraj: [Bold]Mauretania Wartość: 0 Kraj: [Bold]Sahara Zachodnia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Maroko Wartość: 0 Kraj: [Bold]Libia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Algeria Wartość: 0 Kraj: [Bold]Egipt Wartość: 0 Kraj: [Bold]Togo Wartość: 0 Kraj: [Bold]Malta

Wartość: 0 Kraj: [Bold]Benin Wartość: 0 Kraj: [Bold]Kongo Wartość: 0 Kraj: [Bold]Sudan Południowy Wartość: 0 Kraj: [Bold]Kenia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Tunezja Wartość: 0 Kraj: [Bold]Luksemburg Wartość: 0 Kraj: [Bold]Korea Południowa Wartość: 0 Kraj: [Bold]Korea Północna Wartość: 0 Kraj: [Bold]Bośnia i Hercegowina Wartość: 0 Kraj: [Bold]Serbia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Mołdawia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Turcja Wartość: 0 Kraj: [Bold]Portugalia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Irlandia Wartość: 0

Kraj: [Bold]Islandia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Gruzja Wartość: 0 Kraj: [Bold]Azerbejdżan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Armenia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Cypr Wartość: 0 Kraj: [Bold]Liban Wartość: 0 Kraj: [Bold]Terytoria Palestyńskie Wartość: 0 Kraj: [Bold]Jordan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Syria Wartość: 0 Kraj: [Bold]Irak Wartość: 0 Kraj: [Bold]Kuwejt Wartość: 0 Kraj: [Bold]Oman Wartość: 0 Kraj: [Bold]Bahrajn Wartość: 0 Kraj: [Bold]Turkmenistan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Nepal

Wartość: 0 Kraj: [Bold]Mongolia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Kazachstan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Uzbekistan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Kirgistan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Tadżykistan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Sri Lanka Wartość: 0 Kraj: [Bold]Chiny Wartość: 0 Kraj: [Bold]Bhutan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Bandgldesz Wartość: 0 Kraj: [Bold]Birma Wartość: 0 Kraj: [Bold]Tajlandia Wartość: 0 Kraj: [Bold]Laos Wartość: 0 Kraj: [Bold]Kambodża Wartość: 0 Kraj: [Bold]Wietnam Wartość: 0 Kraj: [Bold]Tajwan

Kraj: [Bold]Botswana Wartość: 0 Kraj: [Bold]Lesoto Wartość: 0 Kraj: [Bold]Eswani Wartość: 0 Kraj: [Bold]Jemen Wartość: 0 Kraj: [Bold]Arabia Saudyjska Wartość: 0 Kraj: [Bold]Katar Wartość: 0 Kraj: [Bold]Zjednoczone Emiraty Arabskie Wartość: 0 Kraj: [Bold]Iran Wartość: 0 Kraj: [Bold]Afganistan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Pakistan Wartość: 0 Kraj: [Bold]Malezja Wartość: 0 Kraj: [Bold]Indonezja Wartość: 0 Mapa świata z zaznaczonymi typami parlamentów. Zastanów się, dlaczego przeważają rozwiązania bikameralne. Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Mandat poselski i senatorski

W Rzeczypospolitej Polskiej parlamentarzyści funkcjonują na zasadzie mandatu wolnego, co oznacza, że są przedstawicielami całego narodu, nie tylko swoich wyborców. Dlatego działają w interesie państwa jako całości i nie mogą być związani instrukcjami lub nakazami wyborców. Mandat przedstawicielski wolny uniemożliwia odwołanie parlamentarzysty ze składu izby w czasie trwania jej kadencji. Tym samym, nawet w przypadku cofnięcia immunitetu i skazania parlamentarzysty prawomocnym wyrokiem sądu, pozostaje on deputowanym do wygaśnięcia bieżącej kadencji parlamentu.

Mandat wolny jest generalny, ponieważ poseł wyraża wolę całego narodu, jest także niezależny i nieodwoływalny.

Immunitet parlamentarny i jego formy

Immunitet to klasyczna instytucja prawa konstytucyjnego, która gwarantuje, że poseł może swobodnie wykonywać mandat bez obaw o arbitralne prześladowania polityczne. Jest zatem gwarancją niezależności i integralności parlamentu jako instytucji. Wywodzi się z XIV‐wiecznej Anglii. W większości współczesnych demokracji składa się on z trzech podstawowych elementów:

immunitetu materialnego Wyłącza odpowiedzialność związaną z zawodową działalnością parlamentarzysty.

immunitetu formalnego Ogranicza możliwość ścigania parlamentarzysty za przestępstwa zwykłe, ma on charakter względny, parlament może go uchylić albo można się go zrzec.

instytucji nietykalności Jest uzupełnieniem immunitetu formalnego, ma charakter nietrwały i względny. Obowiązuje w trakcie sprawowania funkcji i oznacza, że nie można być zatrzymanym lub aresztowanym, za wyjątkiem sytuacji ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art. 104

1. Posłowie (i senatorowie) są przedstawicielami Narodu. Nie wiążą

ich instrukcje wyborców.

Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 30.10.2019 r.].