Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Genetyka człowieka 2, Prezentacje z Genetyka

Zaburzenia liczby i struktury chromosomów. • Poliploidie, haploidia - u człowieka letalne. • Aneuploidie - w większości letalne. • Zaburzenia struktury.

Typologia: Prezentacje

2022/2023

Załadowany 24.02.2023

Bazyli
Bazyli 🇵🇱

4.9

(15)

268 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Genetyka człowieka 2 i więcej Prezentacje w PDF z Genetyka tylko na Docsity! Genetyka człowieka 2 Zaburzenia chromosomowe. Dziedziczenie wieloczynnikowe. Zaburzenia liczby i struktury chromosomów • Poliploidie, haploidia - u człowieka letalne • Aneuploidie - w większości letalne • Zaburzenia struktury • Translokacje • Inwersje • Delecje • Chromosomy koliste Trisomie autosomów • Trisomia 21 – zespół Downa • ~1/800 urodzeń, zależnie od wieku matki • Częste poronienia samoistne (75%) • Zaburzenia rozwojowe, opóźnienie umysłowe • Choroby serca, otyłość, cukrzyca, Alzheimer • Odkrycie: 1958 - Marthe Gautier • niesłusznie przypisywane Jérôme Lejeune Trisomie autosomów • Trisomia 13 – zespół Patau • ~1/8000 – 1/120000 urodzeń • Wady rozwojowe (przepukliny, serce, czaszka i mózg) • Średnia przeżywalność: 2 dni, mniej niż 6 miesięcy, bardzo rzadko kilkanaście lat • Trisomia 18 – zespół Edwardsa • 1/3000 – 1/8000 urodzeń • Liczne wady rozwojowe, niedorozwój, mikrocefalia, wady serca • 5% szans na przeżycie 1 r. ż. Wiek matki a zespół Downa • W ok. 85% nondysjunkcja w oogenezie Wikimedia Commons Zaburzenia chromosomów płci - cięższe • XXY – zespół Klinefeltera • ~1/1000 chłopców • Długie ręce i nogi • 70% lekkie problemy rozwojowe i z uczeniem • Piersi (ginekomastia), żeński wzór owłosienia, bezpłodność Zaburzenia chromosomów płci - lekkie • XXX • Lekkie objawy ze względu na inaktywację X, zwykle brak ewidentnych zewnętrznych objawów • Niekiedy zaburzenia cyklu menstrualnego i umiarkowane problemy rozwoju intelektualnego, wysoki wzrost • ~1/1000 dziewczynek • bardzo rzadko XXXX i XXXXX (kilkaset przypadków w historii, cięższe objawy) • XYY • Zwykle brak ewidentnych zewnętrznych objawów, >90% nie wie, że ma ten kariotyp • ~1/1000 chłopców • Nieco zwiększone ryzyko opóźnień w nauce, wysoki wzrost, normalny poziom testosteronu • Wcześniejsze doniesienia o korelacji z zachowaniem agresywnym - fałszywe Geny i osobowość • Przypadek kariotypu XYY • Zaburzenie liczby chromosomów • Występuje u ~1/1000 mężczyzn • >80% nie ma żadnych objawów i nie szuka porady genetycznej • Badania z lat 60.-70. - postulowana korelacja z agresją, skłonnością do brutalnych zbrodni, itp. • Na podstawie badań osadzonych w jednym zakładzie psychiatrycznym dla niebezpiecznych przestępców (Wielka Brytania) Cechy wieloczynnikowe Różnorodność genetyczna człowieka • Projekt “1000 genomów” – poszukiwanie różnic w genomach różnych ludzi (2500 osób) • Dane (2015): • 84,7 mln. miejsc zmiennych (SNP) • 3,6 mln. indeli • 60 000 wariantów strukturalnych (duże delecje/insercje, rearanżacje) • Więcej nukleotydów, niż w całym genomie drożdży IGSR: The International Genome Sample Resource Providing ongoing support for the 1000 Genomes Project data About Data ortal Analysis Contact Browser IGSR and the 1000 Genomes Project Greenland Announcements Finland Ń IGSR Sample Collection Principles Iceland Sweden Nowy © Russia 1000 Genomes Project Publications United Canada Kmgdom Poland 5 Germany Ukraine OCTEM File formats r: = Mongolia orth United States NarE o o Takej | © mA Ni Software tools cific O s China South korea © Pa SZR Atlantic iraq pan tb Oc te Ocean r RE Algeria Libya Egypt Pakist Mexico Saudi Arabia india O © za ©. © g, © Download data O O Mali_|cf Niger Sudan e Venezuela O to” Ethiopia [© e User survey co a a r DR Congo O Indonesia P . Brazi Tenzapia "Guinea Twitter "mm Angola Bolivia lewoz dł... Madagascar Indian South Chie South oRewana Ocean ASUORA Pacific Atlantic Ocean Ocean South Africa Argentna New Zealand Populations: O) - African; © - American; ©) -EastAsian; © - European; (© - South Asian; The International Genome Sample Resource (IGSR) was established to ensure the ongoing usability of data generated by the 1000 Genomes Project and to extend the data set. More information is available about the IGSR. http :/ANWW. intern ation algen om | . O rg/ Metody badania • Mikromacierze - panele znanych SNP • zaleta: standaryzacja • Sekwencjonowanie • zaleta: wykrywanie alleli bardzo rzadkich Różnorodność genetyczna ludzi jest stosunkowo niewielka Kassemann & Pääbo, 2002, J. Int. Med. 251:1-18 Różnorodność genetyczna ludzi jest stosunkowo niewielka Kassemann & Pääbo, 2002, J. Int. Med. 251:1-18 Jak dziedziczą się cechy człowieka? • Mendlowskie - jeden gen = jedna cecha • znamy wiele chorób, które tak się dziedziczą, ale są to choroby rzadkie • tylko pojedyncze przykłady cech zmienności prawidłowej • Wieloczynnikowe - zależą od współdziałania wielu (setek, tysięcy) genów i środowiska • praktycznie wszystkie aspekty zmienności prawidłowej • większość często występujących chorób Cechy wieloczynnikowe ENVIRONMENT HAFMOPHNHILIA 00). 14 ALLA AE STROKI CARDIO LUNG MOTOR e + e 5 e CANCER HI PCZPA ANCER DISEASE DIABETES VASCULAR o k.. mm żab BREAST DISEASE SKIN )CIDEN FIBROSIS CANCER ASTHMA CANCER Na przykład wzrost • W determinowaniu wzrostu człowieka bierze udział około 200 genów Defekty a zmienność prawidłowa • To, że mutacja jakiegoś pojedynczego genu całkowicie zaburza działanie jakiegoś systemu nie oznacza, że • jest on jedynym czynnikiem odpowiadającym za ten system • odgrywa on istotną rolę w prawidłowej (populacyjnej) zmienności tej cechy Cechy wieloczynnikowe • Częste choroby, odziedziczalna część ryzyka • np. nowotwory (nie dziedziczne) • choroby serca i układu naczyniowego • cukrzyca • choroby psychiczne • Prawidłowa zmienność fenotypowa • Za odziedziczalność muszą też odpowiadać częste warianty sekwencyjne (częste polimorfizmy) Cechy wieloczynnikowe a mendlowskie Mendlowskie Wieloczynnikowe Proste dziedziczenie, allele pojedynczych genów, wysoka penetracja Złożone dziedziczenie: wiele czynników (genetycznych i środowiskowych), każdy z nich osobno ma niską penetrację Mutacja powoduje chorobę Polimorfizymy genów wpływają na ryzyko (zwiększają albo zmniejszają) Badanie: analiza sprzężeń, sekwencjonowanie Badanie: metody statystyczne, głównie nieparametryczne Rzadkie choroby Wiele częstych chorób i cech prawidłowych Odziedziczalność • Za każdy fenotyp odpowiada interakcja genotypu ze środowiskiem • Odziedziczalność (H2): proporcja zmienności fenotypowej wyjaśnianej zmiennością genetyczną w populacji • Niekiedy wyróżniana odziedziczalność sensu stricto (h2): rola addytywnych czynników genetycznych • Odziedziczalność GWAS: wyjaśniana przez polimorfizmy nukleotydowe w populacji Różnice między odziedziczalnością a ryzykiem indywidualnym • Mutacje BRCA1 i BRCA2 odpowiadają za ~5% przypadków raka piersi • odziedziczalność w populacji jest nieznaczna • Osoby z mutacjami: istotny wzrost ryzyka zachorowania Odziedziczalność - oszacowanie • badania bliźniąt • monozygotyczne (MZ) vs. dizygotyczne (DZ) • agregacja rodzinna • częstość objawów u krewnych I stopnia przewyższa obserwowaną u dalszych krewnych i osób niespokrewnionych Nieporozumienia dotyczące odziedziczalności • Nie jest to własność cechy ani osobnika, tylko populacji • zależy od struktury populacji, środowiska itp. • W populacji jednolitej genetycznie (klony) całość zmienności cechy jest spowodowana zmianami środowiska - 0% odziedziczalności • wzrost: odziedziczalność zależy od dobrobytu populacji (wysoka w populacjach dobrze odżywionych, niska w czasach głodu) Agregacja rodzinna • Czy cecha występuje częściej u krewnych osób mających tę cechę Agregacja rodzinna • Choroby afektywne (ostre cykliczne zaburzenia nastroju) • jednobiegunowa (epizody depresyjne) • dwubiegunowa (epizody maniakalne i depresyjne) Agregacja rodzinna • Przykładowe wartości λS • Choroby mendlowskie: • mukowiscydoza: 0,25/0,0004 = 500 • choroba Huntingtona: 0,5/0,0001 = 5000 • Choroby wieloczynnikowe • autyzm: ~ 110 • stwardnienie rozsiane: ~25 • schizofrenia: ~10 • cukrzyca typ I (IDDM): ~15 • cukrzyca typ II (NIDDM): ~3,5 Asocjacja • Nieprzypadkowe współwystępowanie czynników (alleli i fenotypów) na poziomie populacji • Czy zawsze asocjacja oznacza zależność przyczynową? • Czy każda asocjacja ma wartość diagnostyczną? • Czy asocjacja odkrywa “gen na ....”?