Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Genetyka klasyczna, biologia, Notatki z Biologia

2025, biologia, genetyka klasyczna

Typologia: Notatki

2024/2025

Załadowany 05.05.2025

juliaj213711
juliaj213711 🇵🇱

3 dokumenty

1 / 5

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
Genetyka klasyczna
1. I prawo Mendla (prawo czystości gamet)
Gen i allel:
→ Gen to podstawowa jednostka dziedziczenia, zlokalizowana w
chromosomach
→ Allel to jedna z wersji genu. Zapisuje się go wielką lub małą literą
np. A, a
→ allel dominujący - wersja genu, ujawnia się w fenotypie
homozygot dominujących np. AA i heterozygot np. Aa, zapisuje się
go wielką literą np. A
allel recesywny - wersja genu, ujawnia się w fenotypie homozygot
recesywnych np. aa, zapisuje się go małą literą np. a
Genotyp i fenotyp
→ Genotyp to kompletna informacja genetyczna właściwa dla danego
osobnika
→ Fenotyp to zbiór cech fizjologicznych, zależny od genotypu i
czynników środowiska
Homozygoty i heterozygoty
→ Gamety są haploidalne i zawierają po jednym allelu z każdego
genu
→ Zygoty są diploidalne i mają po dwa allele każdego genu
→ Są 3 rodzaje osobników:
- dominujące: AA
- recesywne: aa
- heterozygota: Aa
→ Gamety wytwarzane przez homozygoty i heterozygoty:
- homozygota dominująca: A
- homozygota recesywna: a
- heterozygota: Aa
pf3
pf4
pf5

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Genetyka klasyczna, biologia i więcej Notatki w PDF z Biologia tylko na Docsity!

Genetyka klasyczna

  1. I prawo Mendla (prawo czystości gamet) ● Gen i allel: → Gen to podstawowa jednostka dziedziczenia, zlokalizowana w chromosomach → Allel to jedna z wersji genu. Zapisuje się go wielką lub małą literą np. A, a → allel dominujący - wersja genu, ujawnia się w fenotypie homozygot dominujących np. AA i heterozygot np. Aa, zapisuje się go wielką literą np. A allel recesywny - wersja genu, ujawnia się w fenotypie homozygot recesywnych np. aa, zapisuje się go małą literą np. a ● Genotyp i fenotyp → Genotyp to kompletna informacja genetyczna właściwa dla danego osobnika → Fenotyp to zbiór cech fizjologicznych, zależny od genotypu i czynników środowiska ● Homozygoty i heterozygoty → Gamety są haploidalne i zawierają po jednym allelu z każdego genu → Zygoty są diploidalne i mają po dwa allele każdego genu → Są 3 rodzaje osobników:
  • dominujące: AA
  • recesywne: aa
  • heterozygota: Aa → Gamety wytwarzane przez homozygoty i heterozygoty:
  • homozygota dominująca: A
  • homozygota recesywna: a
  • heterozygota: Aa

● I prawo Mendla W gametach allele tego samego genu występują zawsze pojedynczo

  1. II prawo Mendla (niezależna segregacja gamet) Cechy są dziedziczone niezależnie od siebie, ponieważ allele różnych genów są rozdzielane do gamet losowo Odnosi się do cech uwarunkowanych przez geny leżące na różnych chromosomach (geny niesprężone)
  2. Inne sposoby dziedziczenia ● Dziedziczenie: → jednogenowe:
  • uwarunkowane parą alleli
  • uwarunkowane allelami wielokrotnymi
  • dominacja pełna (dziedziczenie barwy kwiatów grochu zwyczajnego) (allel dominujący wyraźnie dominuje nad allelem recesywnym)
  • dominacja niepełna (dziedziczenie barwy kwiatów u wyżlinu większego) (żaden allel nie dominuje w pełni nad drugim)
  • kodominacja ( dziedziczenie barwy liści u koniczyny) (żaden allel nie jest ani dominujący ani recesywny w stosunku do drugiego)
  • allele wielokrotne (dziedziczenie krwi w układzie AB0) (jeden gen występuje w co najmniej 3 wersjach) → wielogenowe:
  • określona cecha zależna od wielu genów
  • geny dopełniające się (dziedziczenie sierści u myszy) (dwa geny współpracujące, by wytworzyć jedną cechę)

podczas mejozy, losowe łączenie się gamet podczas zapłodnienia, segregacja chromosomów do gamet w mejozie

  • zmienność genetyczną mutacyjną: pod wpływem czynników mutagennych, dziedziczna, jeżeli zachodzi w komórkach rozrodczych, może być korzystna lub niekorzystna, dzięki niej pojawiają się nowe cechy ● Czynniki mutagenne: → Wywołują nagłe zmiany w materiale genetycznym → Rodzaje:
  • fizyczne (promienie UV),
  • chemiczne (benzopiren),
  • biologiczne (wirusy) ● Rodzaje mutacji: → genowe:
  • mutacja zmiany sensu: wymiana nukleotydu na inny (na skutek wymiany nukleotydu kodon może oznaczać zupełnie inny aminokwas)
  • mutacja milcząca: wymiana nukleotydu nie powoduje żadnych zmian
  • mutacja nonsensowna: przerwanie syntezy białek i nieaktywność tego białka **→ chromosomowe:
  • mutacje strukturalne:** ❖ delecja - utrata fragmentu chromosomu ❖ translokacja - przeniesienie fragmentu z jednego chromosomu na inny ❖ duplikacja - podwojenie fragmentu chromosomu ❖ inwersja - odwrócenie fragmentu chromosomu o 180 stopni
  • mutacje liczbowe: 2n=

❖ trisomia - 47 chromosomów ❖ monosomia - mniej niż 46 chromosomów ❖ poliploidalna - zwielokrotnienie genomów np. 2n, 4n, 5n

  1. Choroby i zaburzenia genetyczne u człowieka ● sprzężone z płcią recesywnie: daltonizm, hemofilia sprzężone z płcią dominująco: krzywica oporna na witamine D ● autosomalne recesywne: mukowiscydoza autosomalne dominujące: choroba Huntingtona ● Aberracje chromosomowe: → nieprawidłowości spowodowane ze strukturami lub lub liczbę mutacji np. zespół Downa (trisomia)