Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Geneza i przebieg zamachu majowego 1926 r. Rządy sanacji. Śmierć J. Piłsudskiego, Notatki z Historia

Opracowanie tematu w punktach

Typologia: Notatki

2019/2020

Załadowany 06.09.2020

maja26
maja26 🇵🇱

5

(1)

3 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Geneza i przebieg zamachu majowego 1926 r. Rządy sanacji. Śmierć J. Piłsudskiego i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! GENEZA ZAMACHU MAJOWEGO CZYNNIKI WEWNĘTRZNE Kryzys gospodarczy bezrobocie tzw. „druga inflacja”bieda Niestabilny system parlamentarny: niestabilność rządów partyjnictwo- skandale polityczne- korupcja- dominacja interesów partyjnych nad racją stanu paraliż ustawodawczy Trudna sytuacja na kresach (akcje terrorystyczne przeciwko polskim urzędnikom) Powołanie rządu Chjeno – Piasta z Wincentym Witosem (10 V 1926) oburzenie społeczeństwa, pamiętającego rządy prawicy z 1923(krwawa rozprawa z robotnikami w Krakowie) Ambicje polityczne J. Piłsudskiego CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE Wojna celna z Niemcami (ujemny bilans handlowy) Rosnące zagrożenie ze strony Niemiec i ZSRR dążenie do rewizji granic układ w Rapallo z 1922 – nawiązanie stosunków dyplomatycznych, tajna współpraca wojskowa układ w Berlinie 1926 – o przyjaźni i neutralności Wrogość innych państw ościennych sprawa Zaolzia problem Wileńszczyzny Nieefektywność sojusz z Francją z 1921 układ w Locarno (traktat reński) z 1925 Wzrost popularność idei autorytarnych i totalitarnych w Europie PRZEBIEG ZAMACHU 10 MAJA 1926 Utworzenie rządu W. Witosa ( tzw. Chjeno –Piast) i jednoczesna zapowiedź J. Piłsudskiego walki z „sejmokracją” oraz ogłoszenie konieczności przeprowadzenia sanacji ( uzdrowienia) życia politycznego. PRZEBIEG ZAMACHU 11/12 MAJA 1926 Ogłoszenie alarmu w warszawskim garnizonie, część oficerów wiernych J. Piłsudskiemu wymaszerowała do Rembertowa i oddała się pod komendę Marszałka. PRZEBIEG ZAMACHU 12 MAJA 1926 Wojska wierne Piłsudskiemu skoncentrowane pod Rembertowem pod pozorem udziału w manewrach ( na rozkaz gen. L. Żeligowskiego) wyruszyły na stolicę i zajęły przyczółki na Wiśle. Rząd Witosa ogłasza stan wyjątkowy. PRZEBIEG ZAMACHU 12 MAJA 1926 ok. 17.00 Spotkanie Piłsudskiego z prezydentem S. Wojciechowskim na moście Poniatowskiego. Marszałek żądał ustąpienia rządu W. Witosa, prezydent zaś natychmiastowego odwołania oddziałów ze stolicy. PRZEBIEG ZAMACHU 12 MAJA 1926 ok. 19.00 Załamanie pertraktacji i początek walk zbrojnych. PRZEBIEG ZAMACHU 13 MAJA 1926 Nieudana próba mediacji podjęta przez arcybiskupa A. Kakowskiego i marszałka sejmu M. Rataja. PRZEBIEG ZAMACHU 14 MAJA 1926 Strajk generalny kolejarzy ogłoszony na wniosek PPS popierającej J. Piłsudskiego PRZEBIEG ZAMACHU 14 MAJA 1926 „Wolę , by Piłsudski objął władzę choćby na 10 lat, niż żeby na 100 lat zagarnęły Polskę Sowiety”- Wojciechowski. Rządy sanacji w Polsce lat 1926 – 1930 Po zamachu majowym pod względem formalnym w Polsce nic się nie zmieniło. ( Piłsudski nie zawłaszczył dla siebie fotela prezydenckiego proponując swojego kandydata Ignacego Mościckiego , nadal funkcjonował sejm sprzed zamachu majowego , nadal obowiązywała konstytucja marcowa itp.) jednakże rzeczywista władza w zawoalowanej formie znajdowała się w rękach Pilsudskiego i jego obozu zwanego sanacją. Z wojska i administracji usunięto przeciwników politycznych. Piłsudski objął bardzo ważną , stworzoną specjalnie dla niego funkcję Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych , która dawała mu całkowitą władzę nad wojskiem. Dysponował faktycznie władzę dyktatorską ( wprowadzono system rządów autorytarnych ) Ugrupowania lewicowe , które pierwotnie poparły zamach majowy licząc na dojście do władzy w Polsce teraz przeszły do jawnej opozycji , albowiem Piłsudski dawny lewicowiec z PPS – u poszedł na współpracę z ziemiaństwem i przemysłowcami podpisując z nimi ugodę w Nieświeżu w dawnej rodowej rezydencji Radziwiłłów. W 1927 r. zakończyła się kadencja sejmu a w nowych wyborach 1928 r. duży sukces odniósł Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem ( BBWR ) - Walerego Sławka utworzony przez zwolenników sanacji . Ale 27 % mandatów to za mało aby rządzić w zgodzie z prawem i konstytucją. Centrolew i sprawa brzeska Przeciwnicy sanacji mieli w sejmie znaczącą przewagę i Piłsudski bazował w walce z nią na jej wewnętrznych podziałach i skłóceniu. W 1929 r. stronnictwa lewicy i centrum parlamentarnego skonsolidowały się i stworzyły antysanacyjny blok opozycyjny zwany – Centrolewem było to 6 ugrupowań : PSL ,, Piast ‘’ , Narodowa Partia Robotnicza , Chrześcijańska Demokracja , , PSL ,, Wyzwolenie’’ , Stronnictwo Chłopskie i PPS ) Wobec jawnej walki politycznej w parlamencie na polecenie Piłsudskiego zgodnie z nowelą sierpniową prezydent Mościcki rozwiązał sejm ( skrócił jego kadencję ) , po to aby władze sanacyjne mogły aresztować