"Glokalizacja" to pojęcie, które łączy w sobie dwie istotne koncepcje: globalizację i
lokalizację. Oznacza to adaptację globalnych trendów, produktów czy idei do lokalnych
warunków i kontekstów kulturowych. W kontekście tego terminu, lokalne społeczności czy
grupy zachowują swoją odrębność kulturową i jednocześnie przyswajają elementy kultury
globalnej.
Pojęcie to podkreśla interakcję między wpływami globalnymi a lokalnymi, co prowadzi do
powstawania hybrydowych form kulturowych. Proces glokalizacji uwidacznia się w wielu
obszarach, takich jak moda, kulinaria, język czy media. Na przykład, lokalne restauracje
szybkiej obsługi mogą dostosowywać swoje menu, oferując produkty, które odpowiadają
preferencjom i gustom lokalnej społeczności, jednocześnie wykorzystując globalne marki i
trendy.
Glokalizacja może również dotyczyć przekazu medialnego, gdzie treści globalne są
dostosowywane do lokalnych kontekstów kulturowych, językowych czy społecznych. Firmy
globalne często stosują strategie glokalizacji, dostosowując swoje produkty i kampanie
marketingowe do specyfiki lokalnych rynków.
W skrócie, glokalizacja odnosi się do procesu, w którym elementy globalnej kultury są
integrowane z lokalnymi wartościami i tradycjami, co prowadzi do powstania unikalnych i
zindywidualizowanych form kultury. Jest to swoiste dostosowywanie się do globalnych
wpływów przy jednoczesnym zachowaniu lokalnej tożsamości i autentyczności.
Opisując współczesną tożsamość kaszubską, należy wspomnieć o bardzo ważnych aktorach
w społeczności kaszubskiej – można nawet zaryzykować stwierdzenie, iż ci aktorzy to
główni decydenci kaszubskiej sceny politycznej i społecznej. Mowa tu o Zrzeszeniu Kaszubsko-
Pomorskim oraz o Stowarzyszeniu Osób Narodowości Kaszubskiej Kaszëbskô Jednota. Te
dwie organizacje o charakterze etnicznym chcą reprezentować Kaszubów i przede wszystkim,
jak nie nade wszystko, kreować tożsamość kaszubską. Reprezentują one odmienną wizję
rozwojową społeczności kaszubskiej. Zrzeszenie Kaszubko-Pomorskie realizuje wizję „bawarską”,
z czym związane jest podkreślanie podwójnego charakteru tożsamości kaszubskiej:
polsko-kaszubskiej/kaszubsko-polskiej (kreowanej w symbiozie z kulturą polską). Kaszëbskô
Jednota skłania się ku wizji „katalońskiej”, co oznacza skoncetrowanie się na afirmowaniu
narodowości kaszubskiej (i podkreślaniu odrębności od kultury polskiej).
Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie (dalej: Zrzeszenie, ZKP) powstało ponad pięćdziesiąt
lat temu pod nazwą Zrzeszenie Kaszubskie. Jego zebranie założycielskie miało miejsce
w Gdyni, 28 października 1956 roku4. W historii Zrzeszenia odnotowano istnienie przeszło
90 oddziałów. Zrzeszenie jest organizacją o charakterze regionalnym (choć ma oddziały poza
Pomorzem, m.in. w Warszawie), etnicznym (ok. 80% członków organizacji deklaruje kaszubskie
pochodzenie5). ZKP pretenduje do bycia głównym, jak nie jedynym, reprezentantem
społeczności kaszubskiej w przestrzeni społecznej oraz głównym (i jedynym) podmiotem
aktywnie kreującym tożsamość etniczną Kaszubów. Analizując działalność Zrzeszenia, odnosi
się wrażenie, że pomimo deklaracji bycia pozarządową organizacją apolityczną jest to
4 12 listopada tego samego roku zarejestrowano Zrzeszenie, 2 grudnia w Gdańsku odbył się I Zjazd, wzięło
w nim udział 150 osób (por. Bolduan 1996: 109–140). Pierwszy oddział powstał w Żukowie (7–8.12.1956),
kolejne w Jastarni, Chmielnie (09.12.1956 roku). Następnie powstały oddziały w Gdyni (12.12.1956 roku),
Wejherowie (14.12.1956 roku) oraz Kartuzach i Kościerzynie (16.12.1956) (Obracht-Prondzyński 2006: 51–60).
5 Wszelkie dane dotyczące ZKP pochodzą z badań własnych autorki – por. Mazurek 2009.
137
Tożsamość kaszubska – dziś (i jutro?)
quasi-partia polityczna6. To powoduje, że działacze Zrzeszenia coraz bardziej angażują się
w politykę samorządową wszystkich szczebli7. Jego zdaniem „Próba «wzmocnienia» tego rodzaju
