Handel zagraniczny - Notatki - Rachunkowość, Notatki z Rachunkowość finansowa

Pobierz Handel zagraniczny - Notatki - Rachunkowość i więcej Notatki w PDF z Rachunkowość finansowa tylko na Docsity!

Handel zagraniczny

Handel zagraniczny jest to odpłatna wymiana towarów, usług i dóbr niematerialnych pomiędzy partnerami mającymi stałą siedzibę w różnych krajach.Eksport wywóz i sprzedaż towarów za granicę.Import zakup i przywóz towarów z zagranicy.Reeksport sprzedaż za granicę towarów uprzednio zaimportowanych. Wyróżniamy reeksport bezpośredni i pośredni.Reeksport bezpośredni, kiedy towar nie jest przywożony do kraju reeksportera, tylko bezpośrednio kierowany z kraju zakupu do innego kraju.Reeksport pośredni, kiedy towar przywożony jest do kraju reeksportera i dalej wysyłany. Handel usługami obejmuje: Obrót uszlachetniający polega na wysyłaniu lub otrzymaniu z zagranicy półfabrykatów, surowców lub towaru niezupełnie wykończonego, celem dokonania odpłatnie dalszych kolejnych faz procesu wytwarzania lub wykonania zewnętrznego. Wyróżniamy obrót uszlachetniający czynny, dla strony, która dokonuje uszlachetnienia i bierny dla strony, która oddaje do uszlachetnienia. Obrót naprawczy polega na wysyłaniu za granicę lub otrzymaniu z zagranicy uszkodzonych obiektów w celu dokonania ich naprawy. Wyróżniamy obrót naprawczy czynny i bierny. Usługi związane z obrotem towarowym: Transportowe Spedycyjne (organizacja transportu w przestrzeni i czasie) Bankowe Ubezpieczeniowe Patent jest to prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku, przyznane wynalazcy lub instytucji finansującej badania.Licencja jest to udzielenie zgody na korzystanie z wynalazku, przyznane trzeciej osobie przez właściciela wynalazku.Know-how wiedza techniczna, technologiczna, organizacyjna nie objęta patentami. Czerpie ochronę prawną w wyniku umowy zawartej miedzy stronami.Znak towarowy jest to kompozycja kolorystyczna, graficzna, liczba, litera, znak pozwalająca odróżnić wyroby jednej firmy od podobnych wyrobów innej firmy.Leasing jest to forma najmu, dzierżawy, wypożyczenia pozwalająca na użytkowanie określonych dóbr bez konieczności ich nabycia.Leasing finansuje działalność, jest alternatywnym środkiem kredytowym. Rodzaje leasingu: Leasing bezpośredni, kiedy leasingodawca jest producentem danego urządzenia Leasing pośredni, kiedy jest firma leasingowa Leasing operacyjny jego przedmiotem są dobra, które mogą być używane przez kilku kolejnych leasingobiorców. Umowy są zawierane na okresy krótkie, z możliwością wypowiedzenia. Po wygaśnięciu umowy przedmiot zwracany jest do leasingodawcy.

Leasing finansowy przedmiotem są dobra, które mogą być użytkowane przez jednego leasingobiorcę do czasu ich wyeksploatowania. Przedmiot umowy podlega całkowitej lub prawie całkowitej amortyzacji w czasie trwania umowy. Umowy zawierane są na okresy długie bez prawa wypowiedzenia. Po zakończeniu czasu trwania umowy jej przedmiot przechodzi na własność leasingobiorcy. W przypadku franchisingu jego biorca, czyli franczyzant prowadzi działalność, na którą uzyskał licencję, samodzielnie, ale według wskazówek i pod kontrolą dawcy, czyli franczyzera.Wytworzone towary franczyzant sprzedaje zgodnie ze strategią określoną przez franczyzera i pod jego znakiem firmowym. Sprzedaż ta może być dokonywana na ściśle określonym obszarze i może obejmować ściśle określone rodzaje towarów. RYNEK POJECIE I RODZAJE Rynek w pojęciu fizycznym jest to miejsce spotkań sprzedających i kupujących.Rynek w pojęciu ekonomicznym jest to proces kształtowania się popytu i podaży, w wyniku, czego ustalają się ceny i dochodzą do skutku transakcje. Rodzaje rynków

1. Ze względu na przedmiot obrotu wyróżniamy: Towarowe Usługowe Rynek papierów wartościowych
2. Ze względu na zasięg: Rynki lokalne Rynki regionalne Rynki krajowe Rynki międzynarodowe
3. Ze względu na kształtowanie się popytu i podaży: Rynek sprzedającego kiedy popyt jest większy od podaży Rynek nabywcy kiedy podaż jest większa od popytu
4. Ze względu na kształtowanie się poziomu cen: Rynek mocny wzrostowa tendencja cen Rynek słaby tendencja spadkowa Ustabilizowany małe wahania cen Zmienny duże wahania cen
5. Ze względu na stopień zorganizowania (sformalizowania): Rynki swobodne, na których sposób zawierania i realizowania transakcji ustalony jest przez kupców Rynki zorganizowane instytucjonalnie sformalizowane, na których działanie kupców podporządkowane jest pewnemu regulaminowi np. giełdy, przetargi, aukcje. GIEŁDY TOWAROWE Giełda jest najbardziej sformalizowanym rynkiem, na którym odbywają się spotkania kupców, w ściśle określonym miejscu i czasie, i według ściśle określonego regulaminu.

1. Transakcje rzeczywiste ich celem jest rzeczywiste przeniesienie prawa własności i przekazanie towaru. Wśród transakcji rzeczywistych wyróżniamy: Transakcje z natychmiastowa dostawą dostawa w ciągu 1 dnia do 14 dni Transakcje na przybycie lub na towary w drodze dotyczy towarów już załadowanych i skierowanych do określonego miejsca. Po zawarciu transakcji nabywca wskazuje gdzie ostatecznie ma być dostarczony towar. Transakcje na załadowanie, kiedy towar ma być załadowany w określonym terminie i na określony statek. Transakcje na dostarczenie, kiedy sprzedający ma obowiązek dostarczyć towar do określonego miejsca w oznaczonym terminie.
2. Transakcje terminowe spekulacyjne, futures w transakcjach tych sprzedający nie ma zamiaru dostarczyć sprzedawanego towaru a kupujący nie ma zamiaru go odbierać. Sprzedawca i nabywca ustalają, jaka będzie cena za miesiąc, dwa czy pół roku, przypuszczają, że faktycznie będzie inna, korzystniejsza dla jednego z nich. Kupujący przewiduje, że cena będzie wyższa a sprzedający, że będzie niższa. W dniu likwidacji transakcji następuje rozliczenie różnic cenowych i ten, kto lepiej przewidział realizuje zysk.
3. Transakcje zabezpieczające hedge zawierane są przez producentów, którzy potrzebują surowca giełdowego lub kupców zamierzających sprzedać ten towar w późniejszym terminie. Transakcje te mają na celu zabezpieczenie się przed ewentualnymi zmianami cen. Zabezpieczenie polega na tym, że równocześnie zawierane są dwie transakcje. Jedna z nich jest transakcja rzeczywistą, w wyniku, której nastąpi zakup towaru, druga jest transakcja spekulacyjna, mającą na celu spekulacyjną sprzedaż tej samej ilości towaru. AUKCJE Aukcje są to stale lub doraźnie organizowane publicznie licytacje towarów niejednorodnych występujących w postaci naturalnej.Aukcje prowadzi aukcjonator, aukcje są dostępne dla wszystkich, ale często przy zawarciu transakcji korzysta się z pośrednictwa maklerów aukcyjnych, gdyż lepiej znają technikę obrotu danym towarem i zwyczaje aukcyjne.Przystępujący do aukcji zobowiązani są do wniesienia wadium, czyli kaucji, która stanowi zabezpieczenie wywiązania się z transakcji.Na aukcjach operuje się jednostkami towarowymi tzw. lotami. Techniki przeprowadzania aukcji: Technika ustna aukcjonator wywołuje cenę najniższą, którą biorący udział w aukcji podbijają, po trzykrotnym wywołaniu ceny najwyższej, najwięcej dający staje się właścicielem towaru, co zostaje obwieszczone przez aukcjonatora trzykrotnym uderzeniem młotkiem. Technika mechaniczna polega na tym, że biorący udział w aukcji zajmują miejsca przy pulpitach, na których znajdują się przyciski połączone z centralnym zegarem. Na zegarze pojawia się początkowo cena bardzo

wysoka, której wiadomo, że nikt nie zapłaci. Cena jest stopniowo obniżana do momentu aż znajdzie się chętny do zakupu, co zostaje przez niego zgłoszone naciśnięciem przycisku. PRZETARG Przetarg jest to forma zbierania ofert na wykonawstwo robót, zakup dóbr inwestycyjnych lub innych.Przetargi mogą być otwarte (dostępne dla wszystkich zainteresowanych) ogłaszane w środkach masowego przekazu lub zamknięte, które polegają na tym ze firma ogłaszająca przetarg zwraca się indywidualnie do określonych, potencjalnych dostawców. Warunki przetargu zamieszczane są w ogłoszeniu przetargowym lub zaproszeniu do przetargu. Przystępujący do przetargu musza wnieść wadium zabezpieczające wykonanie ich przyszłych zobowiązań. Dopuszczalne jest wadium w postaci papierów wartościowych lub gwarancji bankowych. Aby zapewnić równe szanse przystępującym do przetargu, koperty nie są otwierane i analizowane w miarę ich napływania, ale w określonym dniu o określonej godzinie.Ogłaszający przetarg ma prawo nie skorzystania z żadnej oferty i powtórzenia przetargu w części lub całości. KUPIEC POJECIE I RODZAJEKupiec jest to osoba fizyczna lub prawna, która stale wykonuje czynności kupna sprzedaży w celu osiągnięcia zysku. Rodzaje kupców: Ze względu na przedmiot obrotu: Kupcy towarowi Kupcy nietowarowi Ze względu na formę prawną: Kupcy jednoosobowi Spółki Spółdzielnie Przedsiębiorstwa państwowe Ze względu na ponoszone ryzyko: Kupcy działający na własny rachunek Kupcy działający na cudzy rachunek KUPCY DZIAŁAJĄCY NA CUDZY RACHUNEK Komisant działa we własnym imieniu na rachunek komitenta, który zleca mu zakup lub sprzedaż towaru. Umowa komisu określa strony umowy, wysokość prowizji komisowej, towary, limity cen, i przepisy formalne.Komisant jest zobowiązany do przestrzegania limitów cen: przy zakupie jest to limit górny, a przy sprzedaży dolny. Za swoją działalność otrzymuje wynagrodzenie w formie prowizji ustalonej. Wysokość prowizji zależy od rodzaju towaru i obszarów geograficznych.Jeśli komisant weźmie na siebie odpowiedzialność za wypłacalność klientów, którym sprzedał towar na kredyt, może dodatkowo otrzymać prowizję tzw. prowizję del credere.Konsygnatariusz działa we własnym imieniu, na rachunek swojego zleceniodawcy, konsygnatora. Stosunki miedzy stronami reguluje umowa o skład konsygnacyjny. Pod względem formalnym jest ona zbliżona do umowy komisu, z tym, że konsygnatariusz prowadzi skład, z którego dokonuje sprzedaży. Agent działa w imieniu i na rachunek swojego zleceniodawcy tzw. pryncypała albo patrona. Stale pośredniczy w zawieraniu umów kupna sprzedaży i współdziała przy ich realizacji.Zakres działania agenta może

lub 250 osób, to korzystają one ze statutu tzw. małych firm.Jeszcze w latach sześćdziesiątych w krajach zachodnich zostały podjęte badania, a w ich wyniku decyzje mające na celu ułatwienie takim firmom działania i rozwoju przez zwiększenie ich konkurencyjności w stosunku do wielkich korporacji. Znajduje to obecnie wyraz w uprzywilejowaniu podatkowym, ułatwieniach w dziedzinie obrotu z zagranicą, tworzeniu zrzeszeń i izb, które przekazują takim przedsiębiorstwom użyteczne informacje i bronią ich interesów, zwłaszcza w sferze ustawodawstwa. Jednak liczba zatrudnionych nie może być jedynym kryterium, na podstawie, którego uznaje się firmę za małą.W sferze produkcji liczba 200 czy 250 zatrudnionych może faktycznie być uznana za niewielką w obecnej strukturze produkcji światowej, natomiast w dziedzinie handlu, a zwłaszcza handlu hurtowego, większość przedsiębiorstw nie zatrudnia tak dużej liczby pracowników. Hurtownicy zatrudniający mniej niż 100 pracowników osiągają często wielomilionowe obroty (W latach osiemdziesiątych udział takich firm w imporcie wynosił ok. 70% w RFN i Francji, ok. 50% w Szwajcarii oraz we Włoszech).Dlatego też, w celu ograniczenia możliwości korzystania z uprawnień małych firm, w niektórych krajach jako dodatkowe kryterium przyjmuje się wielkość obrotu przedsiębiorstwa.Firmy handlowe uczestniczące w obrocie międzynarodowym są wyspecjalizowane. Najczęściej jest to specjalizacja pod względem towarowym, dość często geograficzna, niekiedy zaś towarowo-geograficzna. Specjalizacja towarowa dotyczy ogólnie towarów masowych, w tym również takich, które są przedmiotem obrotu na rynkach formalnych. Przedmiotem obrotu firm prowadzących wymianę z określonymi krajami są najczęściej towary bardziej wyspecjalizowane. Często jest to sprzęt gospodarstwa domowego, konfekcja damska, futra i skóry zwierząt futerkowych, a także sprzęt inwestycyjny. Dzięki wąskiej specjalizacji geograficznej firmy te mają dość wszechstronne rozeznanie sytuacji na danym rynku. W związku z tym nawet wytwórcy wyspecjalizowanego sprzętu korzystają często z ich pośrednictwa przy sprzedaży swoich wyrobów na nie znanych im rynkach.Hurtownik działający na własny rachunek na każdą transakcję zawiera odrębną umowę kupna-sprzedaży nawet wówczas, gdy współpracuje z danym dostawcą przez dłuższy okres. Hurtownik taki nie korzysta z wyłączności geograficznej i towarowej. W związku z tym na danym terytorium można korzystać nawet z większej liczby hurtowników przy sprzedaży tego samego towaru.W dziedzinie importu, a w pewnych przypadkach również eksportu, firmy takie działają na własny, ale także na cudzy rachunek (komis). Jeżeli ich współpraca z zagranicznym dostawcą jest oparta na wieloletniej umowie i działają na własny rachunek, nazywani są dystrybutorami. Dystrybutorzy

Hurtownik działa na własny i cudzy rachunek, dystrybutor zaś działa wyłącznie na własny rachunek. Współpraca z dystrybutorem opiera się na długoterminowej umowie. W przypadku importu działalność dystrybutora powoduje całkowite lub częściowe zmonopolizowanie zakupu w danym kraju lub na określonym terytorium administracyjnym (w danym województwie lub prowincji). Zakres uprawnień dystrybutora może jednak być ograniczony (np. do sprzedaży do sieci detalicznej z wyłączeniem automatów sprzedażowych i sprzedaży wysyłkowej) lub do określonych grup nabywców (np. do detalu, ale z wyłączeniem gastronomii). Dystrybutor jest upoważniony przez dostawcę do dalszego rozprowadzania importowanego towaru i ustalania wysokości cen w dalszej odsprzedaży oraz form oddziaływania na rynek. Może on również nadawać takim towarom własną markę handlową, gdy towar nie jest nią oznakowany przez eksportera, lub prowadzić sprzedaż anonimową. Jednocześnie ponosi wszystkie koszty związane ze sprzedażą importowanego towaru na danym rynku.Znacznie bardziej ograniczona jest swoboda działania dystrybutora, gdy reprezentuje on zagraniczną firmę wytwarzającą towary o znanej i uznanej marce. Faktycznie jego możliwości działania zbliżone są wówczas do możliwości dealera działającego na własny rachunek. W dziedzinie eksportu występuje również działalność o charakterze dystrybutorskim. Z usług dystrybutorów korzystają nawet duże firmy wytwórcze nastawione głównie na sprzedaż na rynku wewnętrznym. Najczęściej jednak dystrybutorzy obsługują działalność eksportową niewielkich przedsiębiorstw produkcyjnych, których nie stać na finansowanie eksportu i podejmowanie związanego z nim ryzyka. Przedsiębiorstwa te nie mają odpowiedniej kadry specjalistów, trudniej im uzyskać informacje dotyczące przepisów eksportowych obowiązujących w ich własnym kraju, a tym bardziej przepisów obowiązujących za granicą. Sprzedają więc swoje towary określonemu odbiorcy i nie interesują się ich losami na rynkach zagranicznych.DealerzyKolejnym pośrednikiem powszechnie występującym w obrocie międzynarodowym, działającym na rzecz producenta, jest dealer. Może on reprezentować zarówno wytwórców krajowych, jak i zagranicznych. Dealer dokonuje sprzedaży na własny rachunek lub na rachunek swoich zleceniodawców, lecz we własnym imieniu. Może, więc działać również w charakterze komisanta. Istotne w jego działalności jest to, że sprzedaje towar ostatecznemu nabywcy. Może, więc być traktowany jako przedsiębiorstwo handlu detalicznego. Przedmiotem obrotu dokonywanego przez dealerów są dobra inwestycyjne oraz dobra konsumpcyjne trwałego użytku. Najbardziej znani są dealerzy w dziedzinie sprzedaży sprzętu rolniczego, samochodów osobowych i urządzeń komputerowych.Umowa dealerska jest umową długookresową. Dealer najczęściej reprezentuje jednego dostawcę. Może za zgodą dostawców reprezentować kilku z nich.

których celem jest przystosowanie organizacji do warunków działania na współczesnym rynku. W większości tych firm nadal występuje specjalizacja towarowa. Wynika ona przeważnie z faktu udziału kapitałowego w tych firmach określonych przedsiębiorstw wytwórczych, z którymi łączą je więzi historyczne. W związku z tym podstawową formą organizacyjną służby handlowej w dużych przedsiębiorstwach handlu zagranicznego są nadal biura branżowe. DOKUMENTY SPEDYCYJNE I PRZEWOZOWE Zlecenie spedycyjne jest to dokument wystawiany przez eksportera lub importera zlecający spedytorowi zorganizowanie przewozu określonego towaru.Zleceniodawca określa w nim zakres czynności, które winien wykonać spedytor np. zgłoszenie do odprawy celnej, ubezpieczenie towaru, zorganizowanie kontroli jakościowej i ilościowej, składowanie towaru.Zlecenie przyjęte przez spedytora jest dowodem zawarcia umowy spedycji.Zlecenia spedycyjne sporządzane są na ujednoliconych standartowych formularzach dostosowanych do formy zgłoszenia celnego SAD. Powinny być wypełnione zgodnie z warunkami kontraktu oraz z warunkami akredytury, jeżeli taka forma płatności ma zastosowanie.Spedytor po otrzymaniu zlecenia spedycyjnego sporządza szczegółową instrukcję wysyłkową, której kopię przesyła do przedsiębiorstwa handlu zagranicznego.Instrukcja wysyłkowa jest to dokument wystawiany przez spedytora, w którym przekazuje on zleceniodawcy eksporterowi informacje potrzebne do odpowiedniego przygotowania towaru do wysyłki i wysłania go we właściwy sposób i w określonym czasie. Eksporter ma obowiązek stosowania się do wskazówek zawartych w instrukcji wysyłkowej pod rygorem ewentualnych dodatkowych kosztów wynikłych na skutek niewykonania poleceń spedytora.Kwit sternika stwierdza przyjęcie i załadowanie towaru na pokład statku, podpisywany przez oficera nadzorującego załadunek i wydawany załadowcy. Zawiera dane dotyczące rodzaju i ilości załadowanego towaru, nazwę statku, port załadunku, i port przeznaczenia, datę zakończenia załadunku.Może zawierać zastrzeżenia odnośnie stanu towaru lub opakowania, które przenoszone są do konosamentu, wydawanego w zamian za kwit sternika.Kwit sternika zawierający zastrzeżenia nazywany jest brudnym, a nie zawierający zastrzeżeń czystym kwitem sternika. Mimo uzyskania brudnego kwitu sternika można uzyskać czysty konosament pod warunkiem wystawienia przez załadowcę listu gwarancyjnego.Kwit sternika jest dla załadowcy dowodem, że towar został załadowany na statek i od tego momentu odpowiedzialność za towar ponosi przewoźnik.W transakcji na warunkach FOB może być wystarczającym dokumentem do uzyskania zapłaty. W przypadku załadunku towaru z nadbrzeża na statki liniowe, gdy towar przechodzi przez składy portowe wystawiany jest kwit

dokowy. Jest on dowodem przyjęcia towaru do załadunku i poza tym pełni takie same funkcje jak kwit sternika .Konosament jest podstawowym dokumentem w transporcie morskim jest to dokument przewozowy. Funkcje konosamentu: Jest potwierdzeniem przyjęcia ładunku do przewozu Jest papierem towarowym uprawniającym do dysponowania ładunkiem Stwierdza zawarcie umowy o przewóz i jej warunki Rodzaje konosamentu:Ze względu na rodzaj żeglugi: Konosament liniowy wystawiany dla przewozów w warunkach zapewnianych przez żeglugi okrętowe, utrzymujące stałe połączenie w określonych relacjach. Zawierają bardzo rozbudowaną treść, gdyż armator zamieszcza (na odwrocie) szczegółowe warunki przewozu. Konosament charterowy stosowany w żegludze trompowej (nieregularnej), wystawiane są w oparciu o oddzielną umowę o przewóz zwaną charterem. Mają stosunkowo nieskomplikowaną treść, ponieważ stosuje się do nich w całej rozciągłości warunki charteru, które dla uniknięcia nieporozumienia powinny być do takiego konosamentu dołączone. Ze względu na sposób przyjęcia towarów do przewozu: Konosament na towary załadowane (on board lub skipped), który jest pokwitowaniem przyjęcia towaru do przewozu na określony statek. Konosament na towary przyjęte do załadunku (recived for shipment) stwierdzający przyjęcie towaru przez przewoźnika w celu późniejszego załadowania na statek. Uważa się, że ma być on załadowany na pierwszy odchodzący w danym kierunku statek. Ze względu na możliwość przenoszenia tytułu własności do towaru: Konosament imienny podaje nazwę odbiorcy tylko on może odebrać towar w porcie przeznaczenia. Konosament imienny może być przeniesiony na osoby trzecie w drodze cesji, chociaż w praktyce bywają odstępowane nieprawidłowo w drodze indosu. Konosament na zlecenie przenoszony w drodze indosu. Konosament na okaziciela przenoszony poprzez wręczenie. Ze względu na klauzule restrykcyjne: Czysty (clean) nie zawiera klauzul stwierdzających wadliwy stan towaru lub opakowania. Brudny (dirty) zawiera klauzule restrykcyjne stwierdzające zły stan towaru lub opakowania. Ze względu na organizacje przewozu: Zwykły przewóz odbywa się jednym statkiem. Przeładunkowy przewóz dobywa się z przeładunkiem z tym, że armator zobowiązuje się przeładować towar na swój koszt.

poświadczenie nadania przeznaczone jest dla stacji nadania.List CIM wystawia nadawca w języku kraju nadania z tłumaczeniem na jeden z trzech języków: włoski, francuski lub niemiecki.Międzynarodowy Kolejowy List Przewozowy SMGS stosowany jest obecnie w komunikacji kolejowej z krajami byłego ZSRR, Mongolią i krajami socjalistycznymi Dalekiego Wschodu. Komplet listu składa się z: Oryginału dla odbiorcy przesyłki Ceduły dla stacji przeznaczenia Grzbiet ceduły dla stacji nadania Wtórnik dla nadawcy D odatkowa ceduła dla celów statystycznych List przewozowy SMGS wypełnia nadawca w języku kraju nadania oraz w niemieckim lub rosyjskim.Kolejowe listy przewozowe są dokumentami imiennymi, niezbywalnymi i nieprzenośnymi. Międzynarodowy Samochodowy List Przewozowy CMR stwierdza fakt zawarcia umowy o przewóz. Jest zobowiązaniem przewoźnika do dostarczenia przyjętej przesyłki wymienionemu w liście odbiorcy w określonym miejscu i czasie.Obowiązki i uprawnienia stron regulowane są postanowieniami Konwekcji o Umowie Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów CMR.List CMR składa się z 4 egzemplarzy: dla nadawcy, odbiorcy, przewoźnika i dla kontroli. Trzy pierwsze egzemplarze są oryginałami a czwarty kopia. List CMR wystawia nadawca najczęściej w języku angielskim.Karnet TIR jest to dokument wprowadzony w myśl postanowień Konwencji Celnej TIR. Według tej konwencji odprawa celna odbywa się dwukrotnie: w kraju załadunku i w kraju przeznaczenia. Na poszczególnych granicach sprawdzane są jedynie plomby celne. Konstrukcja nadwozia musi być taka, aby umożliwiała nałożenie plomb celnych. Karnet TIR składa się z manifestu, czyli spisu towarów, i z kopii, które pozostają na poszczególnych granicach celnych.Koordynacją przewozów w oparciu o Konwencję TIR w skali międzynarodowej zajmuje się Międzynarodowa Unia Drogowa IRU, a w kraju Krajowe Zrzeszenie Przewoźników Drogowych, są one odpowiedzialne wobec władz celnych za naruszenie przepisów celnych.Międzynarodowy Lotniczy List Przewozowy AWB stwierdza zawarcie umowy o przewóz w transporcie lotniczym. Jest zobowiązaniem przewoźnika do dostarczenia przyjętej przesyłki wymienionemu w liście odbiorcy.Sporządzany jest na formularzu sporządzanym przez IATA (Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Lotniczych). Składa się z 3 oryginałów i 6 kopii. Oryginały przeznaczone są dla nadawcy, przewoźnika i odbiorcy, kopie dla portów lotniczych. List ten jest wystawiany przez przewoźnika w języku angielskim.Międzynarodowy Żeglugowy List Przewozowy lub Konosament Żeglugi Śródlądowej składa się z oryginału, wtórnika i 5 kopii. Oryginał i 2 kopie przeznaczone są dla przedsiębiorstwa

żeglugowego, wtórnik dla opłacającego przewóz, po jednej kopii dla nadawcy i odbiorcy przesyłki. DOKUMENTY UBEZPIECZENIOWE Polisa ubezpieczeniowa jest umową pomiędzy ubezpieczającym, czyli płacącym składki a ubezpieczycielem, czyli Towarzystwem Ubezpieczeniowym. W myśl tej umowy Towarzystwo Ubezpieczeniowe przejmuje ryzyko w zamian za składkę ubezpieczeniową. Rodzaje polisy: Polisa jednorazowa inaczej indywidualna lub pojedyncza jest umową ubezpieczeniową na czas trwania określonej podróży. Polisa generalna inaczej bieżąca jest umową ramową, w której ubezpieczający zobowiązuje się do ubezpieczenia wszystkich towaru przewidzianych w polisie a ubezpieczyciel zobowiązuje się przyjmować do ubezpieczenia wszystkie przesyłki na ustalonych warunkach. W związku z tym w polisie generalnej muszą być określone rodzaje i ilości ładunków, które mają być przedmiotem ubezpieczenia, objęte ubezpieczeniem trasy przewozu i rodzaje ryzyk. Polisa generalna może występować w dwóch wariantach: jako polisa odpisowa lub jako polisa obrotowa. Odpisowa charakteryzuje się tym, że ubezpieczający musi z góry zadeklarować przewidywaną sumę ubezpieczenia wszystkich przesyłek wysyłanych i otrzymanych w czasie trwania umowy. W ustalonych terminach ubezpieczający przedstawia wykazy przesyłek zrealizowanych w danym czasie. Sumy odpowiadające wysokości ich ubezpieczenia są stopniowo odpisywane od sumy ogólnej aż do jej wyczerpania.Obrotowa, kiedy ubezpieczający zgłasza towary do ubezpieczenia o pewnej z góry określonej wartości ustalonej odpowiednio do przewidywanych w czasie trwania umowy obrotów. Nie ma obowiązku każdorazowo zgłaszania przesyłek. Certyfikat asekuracyjny jest zaświadczeniem, że wymieniony w certyfikacie towar objęty jest generalną umową ubezpieczeniową i że w ramach tej umowy został ubezpieczony. FAKTURY Faktury handlowe (invoice) jest to rachunek wystawiony przez sprzedającego na towary wydane lub wysłane kupującemu lub za wykonane usługi.Faktura handlowa spełnia następujące funkcje: Stwierdza fakt wysłania towaru. Jest podstawą żądania zapłaty. Dla kupującego jest dowodem nabycia towaru. Identyfikuje towar. Służy do załatwienia różnych formalności np. celnych. Jest podstawą wzajemnego rozrachunku i obustronnego księgowania.

międzynarodowy dokument odprawy celnej czasowej, czyli kiedy towar będzie powtórnie przywieziony do kraju np. eksponaty na targi i wystawy międzynarodowe, instrumenty muzyczne, sprzęt filmowy.Karnet eliminuje całą procedurę związaną z wypełnieniem wniosku SAD.Świadectwo Pochodzenia jest dokumentem stwierdzającym, że towar został wyprodukowany w kraju, który świadectwo wydał. Dokument ten służy głównie do ustalenia przez władze celne kraju importera, czy towar pochodzi z kraju, któremu przyznano możliwość korzystania z ulgowych stawek celnych. Czasami ma on na celu uniemożliwienie reeksportu lub kontrole kontyngentów.Wydają je uprawnione instytucje w kraju eksportera, w Polsce można je uzyskać w Krajowej Izbie Gospodarczej lub w Urzędzie Celnym.Zwykłe Świadectwo Pochodzenia ma zastosowanie w obrocie z krajami i regionami, do których Polska nie stosuje preferencji celnych. Powinno być sporządzane w języku angielskim, francuskim lub w języku kraju pochodzenia.Świadectwo Pochodzenia FORM A wymagane jest przy stosowaniu preferencyjnych stawek celnych w ramach systemu Preferencji na Rzecz Krajów Słabo Rozwiniętych.Celem tego systemu jest pomoc krajom słabo rozwiniętym, poprzez stosowanie obniżonych stawek celnych lub cła zerowego.Dokument musi być wypełniony pismem maszynowym i nie może zawierać poprawek.Świadectwo Przewozowe EUR-1 wymagane jest przy dokonaniu wymiany handlowej towarów, których łączna wartość przekracza 6 000 euro z krajami Wspólnoty Europejskiej. Deklaracja na fakturze może być sporządzona w dwóch sytuacjach: Kiedy władze celne wydadzą specjalne upoważnienie eksporterowi dokonującemu częstych odpraw celnych. W każdym przypadku, jeśli łączna wartość towarów nie przekracza 6 000 euro. ZWYCZAJE I UZANSE W HANDLU ZAGRANICZNYM Zwyczaj handlowy jest to jednolity sposób postępowania kupców przy zawieraniu kontraktów, ich realizacji oraz w zakresie jednolitej interpretacji terminów handlowych.Zwyczaje są rejestrowane i zalecane do stosowania przez Izby Handlowe, Zrzeszenia Importerów i Organizacje Kupieckie.Uzansem handlowym nazywamy zwyczaj handlowy, który został zarejestrowany oraz opublikowany jako obowiązujący lub zalecany przez miarodajną instytucję handlową.Cechy zwyczajów handlowych: Nie mogą być sprzeczne z normami praw bezwzględnie obowiązującymi Mają charakter fakultatywny a zatem strony mogą wprowadzać do ich treści zmiany i uzupełnienia Muszą być jasne, tak, aby były jednakowo interpretowane przez wszystkich kupców Muszą być znane w środowisku kupieckim Formuły handlowe są to skróty jeno lub kilku wyrazowe terminów handlowych. Określają najczęściej warunki dostawy i związane z tym

obowiązki stron. Najbardziej znanym zbiorem formuł handlowych jest IncotermsGestia transportowaPrzez gestię transportową rozumie się zastrzeżone w kontrakcje prawo wyboru drogi, środka transportu, przewoźnika i sposobu przewozu towaru. Prawo to wynika z obowiązku zapłacenia kosztów transportu. Gestia transportowa, w zależności od formuły handlowej, może pozostawać w rękach eksportera, importera lub być podzielona pomiędzy nich. Posiadanie gestii transportowej oznacza w eksporcie sprzedanie towaru z opłaceniem kosztów transportu na głównym (dłuższym) odcinku trasy przewozu, a w imporcie kupowanie go jak najbliżej miejsca produkcji lub wysyłki. O własnej gestii transportowej mówimy wówczas, gdy do nas (tj., eksportera lub importera polskiego) należy obowiązek zorganizowania transportu i pokrycia jego kosztów na głównym odcinku trasy dostawy. INCOTERMS International Commercial Terms międzynarodowe Formuły Handlowe. Jest to zbiór formuł handlowych opracowanych przez Międzynarodową Izbę Handlową z siedzibą w Paryżu.Pierwsza wersja Incoterms pochodzi z 1953r, kolejne z lat: 1967, 1976, 1980, 1990 i 2000.Formuły Incoterms maja charakter fakultatywny i ich stosowanie zależy od woli stron, co powinno być zaznaczone w kontrakcie. Strony mogą wprowadzać do formuł zmiany i uzupełnienia.Postanowienia kontraktu mają pierwszeństwo przed postanowieniami formuł.Układ formuł jest taki, że każda następna formuła zawiera większą liczbę obowiązków sprzedającego.Incoterms dotyczy wyłącznie sprzedającego i kupującego (nie dotyczy innych stron kontraktu np. spedytora lub przewoźnika).Formuły są umieszczone w czterech grupach: E,F,C,D.Każda z formuł ma swoje oznaczenie kodowe składające się z trzech liter, a pierwsza z nich wskazuje, do której grupy należy dana formuła.Incoterms regulują następujące sprawy: Podstawowe obowiązki stron wynikające z kontraktu, a więc dostawa towaru i zapłata za towar Załatwienie licencji, upoważnień, formalności celnych Zawieranie umów o przewóz Ubezpieczenie towaru Przejście ryzyka Podział kosztów Kontrola, opakowanie, oznakowanie We wszystkich formułach Incoterms powtarzają się następujące obowiązki sprzedającego: Dostarczyć towar zgodnie z umową Dostarczyć zwyczajowe opakowanie Ponieść koszty czynności kontrolnychWe wszystkich formułach Incoterms powtarzają się następujące obowiązki kupującego: Odebrać towar Zapłacić umówioną cenęEXW EX WORKS z zakładu ... oznaczone miejsceFCA FREE CARRIER franco przewoźnik oznaczone miejsceFAS FREE ALONGSIDE

kupującego o załadowaniu towaru na statek Dostarczyć kupującemu czysty konosament na towar wymieniony w umowie i noszący datę mieszczącą się w terminach ustalonych w kontrakcie Ponieść koszty wyładunku towarów pobierane przez linie regularneObowiązki kupującego: Ponieść koszty formalności związanych z importem towaru Opłacić wyładunek (o ile nie był pobrany z frachtem)Moment przejścia ryzyka:Taki jak FOB. Faktyczne przejście towaru nad burtą statku w porcie załadunku.CIF - COST, INSURANCE AND FREICHT Koszty, ubezpieczenie i fracht oznaczony port przeznaczenia.Obowiązki sprzedającego: Dostarczyć towar na pokład statku wskazanego przez kupującego Załatwić wszelkie formalności związane z eksportem i ponieść ich koszty Zawiadomić kupującego o załadowaniu towaru na statek Dostarczyć dokument stwierdzający załadunek (kwit sternika) Ubezpieczyć towarTowar powinien być ubezpieczony w Towarzystwie Ubezpieczeniowym cieszącym się dobrą opinią. Ubezpieczenie powinno być zawarte w walucie kontraktu, powinno opiewać na wartość CIF z doliczeniem 10% tej wartości.Sprzedający musi dostarczyć kupującemu przenaszalną polisę ubezpieczeniową.Obowiązki kupującego: Zawiadomić sprzedającego o nazwie statku, miejscu i terminie ładowania Załatwić na swój koszt umowę przewozu Ponieść wszelkie koszty importu towaru i ewentualnego tranzytuMoment przejścia ryzyka:Taki jak w FOB i CFR. Faktyczne przejście towaru nad burtą statku w porcie załadunku.DES DELIVERED EX SHIP Dostarczone na statek ... oznaczony port przeznaczenia.Obowiązki sprzedającego: Dostarczyć towar do portu przeznaczenia i postawić go do dyspozycji kupującego w zasięgu urządzeń wyładunkowych Do tego momentu ponieść wszelkie koszty i ryzyka związane z towarem Obowiązki kupującego: Opłacić wyładunek Załatwić formalności importowe Moment przejścia ryzyka:Postawienie towaru do dyspozycji kupującego na pokładzie statku w porcie przeznaczenia w zasięgu urządzeń wyładunkowych.DEQ DELIVERED EX QUAY Dostarczone na nadbrzeże oznaczony port przeznaczenia.Obowiązki sprzedającego: Sprzedający na swój koszt dostarcza towar na nadbrzeże oznaczonego portu przeznaczenia Ma obowiązek zawiadomić kupującego o spodziewanym terminie przybycia statku do portu przeznaczenia Obowiązki kupującego: Ponosi koszty opłat związanych z importem towaru Moment przejścia ryzyka:Postawienie towaru na nadbrzeżu w porcie przeznaczenia.EXW EX WORKS Z zakładu oznaczone miejsce. Obowiązki sprzedającego: Postawić towar do dyspozycji kupującego w oznaczonym miejscu i czasie w kraju wysyłki Zawiadomić kupującego,

kiedy i w jakim miejscu towar będzie do jego dyspozycjiObowiązki kupującego: Ponieść wszelkie koszty związane z towarem od momentu postawienia go do jego dyspozycji Wystarać się o licencję eksportową, importową, zapłacić wszelkie cła i inne opłaty pobierane z tytułu exportu i importu i ewentualnego tranzytuMoment przejścia ryzyka:Postawienie towaru do dyspozycji kupującego w oznaczonym miejscu w kraju wysyłkiFCA FREE CARRIER Franco przewoźnik oznaczone miejsce. Obowiązki sprzedającego: Sprzedający ma obowiązek dostarczyć towar przewoźnikowi w kraju dostawy Załatwić wszystkie formalności związane z eksportem i ponieść ich koszty Dostarczyć kupującemu zwyczajowy dokument stwierdzający dostawę towaru (np. list przewozowy) Obowiązki kupującego: Zawrzeć umowę o przewóz z oznaczonego miejsca Załatwić formalności związane z importem i ewentualnym tranzytem oraz ponieść ich kosztyMoment przejścia ryzyka:Przekazanie towaru przewoźnikowi w kraju wysyłki.CPT CARRIAGE PAID TO Przewoźne zapłacone do oznaczone miejsce przeznaczenia.Obowiązki sprzedającego: Na swój koszt dostarczyć towar do oznaczonego miejsca przeznaczenia Zawrzeć umowę o przewóz i przewoźne (fracht) Załatwić formalności eksportowe i ponieść ich koszty Zawiadomić kupującego o dostarczeniu towaru pierwszemu przewoźnikowi Dostarczyć zwyczajowy dokument przewozowyObowiązki kupującego: Ponieść koszty związane z importemMoment przejścia ryzyka:Przekazanie towaru pierwszemu przewoźnikowi.CIP CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO Przewoźne i ubezpieczenie zapłacone do oznaczone miejsce.Obowiązki sprzedającego: Na swój koszt dostarczyć towar do oznaczonego miejsca przeznaczenia Zawrzeć umowę o przewóz i przewoźne (fracht) Załatwić formalności eksportowe i ponieść ich koszty Zawiadomić kupującego o dostarczeniu towaru pierwszemu przewoźnikowi Dostarczyć zwyczajowy dokument przewozowyObowiązki kupującego: Ponieść koszty związane z importemMoment przejścia ryzyka:Tak jak w CPT: Przekazanie towaru pierwszemu przewoźnikowi dodatkowo sprzedający ubezpiecza towar. Ubezpieczenie odbywa się na takich samych warunkach jak CIF.DAF DELIVERED AT FRONTIER Dostarczone na granicę ... oznaczone miejsce.Obowiązki sprzedającego: Dostarczenie towaru do określonego miejsca na granicy Ponieść koszty formalności związanych z eksportem Ponieść koszty tranzytu, jeżeli miał on miejsce przed określoną granicą Zawiadomić kupującego o dokonanej wysyłce towaru Dostarczyć zwyczajowy dokument stwierdzający dostawę towaru do oznaczonego miejsca na granicyObowiązki kupującego: Ponieść wszelkie koszty związane z towarem od momentu postawienia jego do dyspozycji Ponieść koszty formalności