historia-2020-czerwiec-matura-rozszerzona-odpowiedzi.pdf, Notatki z Historia

Pobierz historia-2020-czerwiec-matura-rozszerzona-odpowiedzi.pdf i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! Rodzaj dokumentu: Zasady oceniania rozwiązań zadań Egzamin: Egzamin maturalny Przedmiot: Historia Poziom: Poziom rozszerzony Formy arkusza: MHI-R1_1P-202, MHI-R1_2P-202, MHI-R1_3P-202, MHI-R1_4P-202, MHI-R1_7P-202, MHI-R1-Q1P-202 Termin egzaminu: Termin główny – czerwiec 2020 r. Data publikacji dokumentu: 3 sierpnia 2020 r. Warszawa 2020 W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Egzamin maturalny z historii – termin główny 2020 r. Strona 2 z 28 Uwaga: Akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie poprawne i spełniające warunki zadania. Zadanie 1.1. (0–1) Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego; rozpoznaje rodzaje źródeł; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu badawczego […]. I. Starożytność. 3. Ekspansja w świecie greckim i rzymskim. Zdający: 1) porównuje kolonizację grecką z fenicką w basenie Morza Śródziemnego. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe rozstrzygnięcie wraz z uzasadnieniem. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie Rozstrzygnięcie: kolonizacja fenicka Przykładowe uzasadnienia: • Świadczą o tym informacje dotyczące charakteru kolonizacji – zakładanie na wybrzeżach faktorii handlowych. • Świadczą o tym informacje dotyczące Kartaginy, która była założona przez Fenicjan. Zadanie 1.2. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego; rozpoznaje rodzaje źródeł; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu badawczego […]. I. Starożytność. 3. Ekspansja w świecie greckim i rzymskim. Zdający: 3) charakteryzuje ekspansję rzymską i wyjaśnia ideę imperium rzymskiego. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie okoliczności z odwołaniem do faktografii. 0 pkt – za odpowiedź błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie Do zniszczenia Kartaginy doszło na skutek III wojny punickiej [w II w. p.n.e.; w 146 r. p.n.e.]. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Zasady oceniania rozwiązań zadań Strona 5 z 28 Zdający tworzy narrację historyczną w ujęciu przekrojowym lub problemowym; dostrzega problem i buduje argumentację, uwzględniając różne aspekty procesu historycznego […]. Zasady oceniania 1 pkt – za podanie dwóch nazw. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Przykładowe rozwiązania • Milsko • Łużyce • Miśnia • Grody Czerwieńskie • Morawy • Słowacja • Czechy Zadanie 5.3. (0–1) I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej oraz dziejów ojczystych; dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. II. Średniowiecze. 4. Polska w okresie wczesnopiastowskim. Zdający: 5) synchronizuje najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski i Europy w X–XII w. Zasady oceniania 1 pkt – za podanie prawidłowej odpowiedzi. 0 pkt – za odpowiedź błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie B Zadanie 6.1. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]. III. Tworzenie narracji historycznej. Zdający tworzy narrację historyczną w ujęciu przekrojowym lub problemowym; dostrzega problem i buduje argumentację, II. Średniowiecze. 5. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego. Zdający: 1) wyjaśnia przyczyny polityczne i społeczno- gospodarcze oraz następstwa rozbicia dzielnicowego; […] 3) opisuje przemiany społeczno-gospodarcze na ziemiach polskich oraz ocenia. społeczno-kulturowe skutki kolonizacji na prawie niemieckim. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Egzamin maturalny z historii – termin główny 2020 r. Strona 6 z 28 uwzględniając różne aspekty procesu historycznego […]. Zasady oceniania 1 pkt – za wszystkie trzy prawidłowe odpowiedzi. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie 1 – P 2 – F 3 – P Zadanie 6.2. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]. II. Średniowiecze. 5. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego. Zdający: 3) opisuje przemiany społeczno-gospodarcze na ziemiach polskich oraz ocenia społeczno-kulturowe skutki kolonizacji na prawie niemieckim. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe rozstrzygnięcie wraz z uzasadnieniem. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie Rozstrzygnięcie: Tak Przykładowe uzasadnienie: • pisana forma lokacji (akt lokacyjny); • lokowane jest na nowych zasadach miasto już istniejące; • fakt ustanowienia w dokumencie lokacyjnym okresu wolnizny; • Kraków jest lokowany na takim prawie jak Wrocław (prawo niemieckie). Zadanie 7. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]. II. Średniowiecze. 3. Europa w okresie krucjat. Zdający: 3) opisuje charakterystyczne przejawy ożywienia społeczno-gospodarczego w Europie XI–XIII w. 6. Europa późnego średniowiecza. Zdający: 2) charakteryzuje przemiany społeczne i gospodarcze w Europie w późnym średniowieczu. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Zasady oceniania rozwiązań zadań Strona 7 z 28 Zasady oceniania 1 pkt – za podanie dwóch nazw i prawidłowe wyjaśnienie. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie A – dwupolówka B – trójpolówka Przykładowe wyjaśnienia: Bardziej efektywnym system uprawy roli była trójpolówka, ponieważ: • umożliwiała w skali jednego roku zasiew większego areału, • ugorował mniejszy obszar ziemi, • gwarantowała większe plony, • stwarzała mniejsze ryzyko nieurodzaju, • wolniej wyjaławiała glebę. Zadanie 8. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]. II. Średniowiecze. 7. Polska w XIV–XV w. Zdający: 1) opisuje rozwój terytorialny państwa polskiego w XIV–XV w.; […] 3) wyjaśnia międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania związków Polski z […] Litwą w XIV–XV w.; 4) charakteryzuje i ocenia stosunki polsko- krzyżackie na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej i kulturowej. Zasady oceniania 1 pkt – za podanie dwóch przykładów z odwołaniem do ilustracji. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Przykładowe rozwiązania • Chrzest (chrystianizacja Litwy) – scena w dolnym lewym roku przedstawiająca duchownego przed chrzcielnicą i modlących się. • Małżeństwo z Jadwigą i objęcie tronu w Polsce – Jagiełło w koronie po lewej stronie, Jadwiga w koronie po prawej stronie. • Zwycięstwo nad Zakonem Krzyżackim – Jagiełło trzyma zdobyte chorągwie krzyżackie. • Odnowienie uniwersytetu w Krakowie – Jagiełło i Jadwiga w otoczeniu patronów wznoszą gmach uczelni. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Egzamin maturalny z historii – termin główny 2020 r. Strona 10 z 28 Zadanie 12.2. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego […]. III. Dzieje nowożytne. 2. Europa w XVI–XVII w. Zdający: 7) wyjaśnia genezę i opisuje następstwa rewolucji angielskich. Zasady oceniania 1 pkt – za podanie prawidłowego nazwiska. 0 pkt – za odpowiedź błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie [Oliver] Cromwell Zadanie 13. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego […]. III. Dzieje nowożytne. 5. Oświecenie, absolutyzm oświecony i rewolucje XVIII w. Zdający: 8) wskazuje najważniejsze zmiany na mapie politycznej Europy […] w XVIII w. oraz wyjaśnia ich przyczyny. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie przyczyny. 0 pkt – za odpowiedź błędną lub za brak odpowiedzi. Przykładowe rozwiązanie Zmiana w strukturze wyznaniowej ludności państwa pruskiego w okresie 1740–1800 była spowodowana włączeniem przez Prusy do swojego terytorium obszarów zamieszkałych przez katolików (wojny śląskie, rozbiory Polski). Zadanie 14. (0–1) I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z […] dziejów ojczystych; dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok III. Dzieje nowożytne. 6. Rzeczpospolita w XVIII w. Reformy oświeceniowe i rozbiory. Zdający: 4) opisuje i wyjaśnia uwarunkowania wewnętrzne i międzynarodowe kolejnych rozbiorów Polski, a także analizuje zmiany granic. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Zasady oceniania rozwiązań zadań Strona 11 z 28 i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego […]. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe rozstrzygnięcie wraz z uzasadnieniem. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie Rozstrzygnięcie: Przed Przykładowe uzasadnienie: W tekście została opisana sytuacja z tzw. sejmu rozbiorowego (po pierwszym rozbiorze Polski), podczas którego miał miejsce protest Tadeusza Reytana (1773), natomiast Konstytucja 3 maja została uchwalona w roku 1791, podczas Sejmu Wielkiego. Zadanie 15. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego […]. III. Dzieje nowożytne. 6. Rzeczpospolita w XVIII w. Reformy oświeceniowe i rozbiory. Zdający: 2) charakteryzuje działania zmierzające do naprawy Rzeczypospolitej i walkę zbrojną o utrzymanie niepodległości w drugiej połowie XVIII w.; 3) charakteryzuje i ocenia dzieło Sejmu Wielkiego […]. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie okoliczności z odwołaniem do faktografii. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Przykładowe rozwiązanie Order Virtuti Militari został ustanowiony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego po bitwie pod Zieleńcami [podczas wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku; podczas wojny w obronie Konstytucji 3 maja]. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Egzamin maturalny z historii – termin główny 2020 r. Strona 12 z 28 Zadanie 16. (0–1) I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej oraz dziejów ojczystych; dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego; rozpoznaje rodzaje źródeł; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego […]. IV. Wiek XIX. 1. Europa napoleońska. Zdający: 1) opisuje kierunki i etapy podbojów Napoleona; charakteryzuje napoleońską ideę Imperium. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłową odpowiedź wraz z uzasadnieniem. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie C Przykładowe uzasadnienie: Na mapie zaznaczono trasę wyprawy Napoleona na Moskwę, która miała miejsce w 1812 roku. Zadanie 17.1. (0–1) I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z […] dziejów ojczystych; dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]. IV. Wiek XIX. 4. Walka o niepodległość Polski w okresie niewoli narodowej. Zdający: 2) rozpoznaje działania społeczeństwa sprzyjające rozwojowi tożsamości narodowej; 3) wyjaśnia przyczyny, charakter i skutki powstań narodowych. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłową odpowiedź wraz z uzasadnieniem. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie C W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Zasady oceniania rozwiązań zadań Strona 15 z 28 Zadanie 21. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]. V. Wiek XX. 3. Europa i świat między wojnami. Społeczeństwo, gospodarka, kultura. Zdający: 2) charakteryzuje życie gospodarcze okresu międzywojennego i wyjaśnia mechanizm wielkiego kryzysu gospodarczego oraz porównuje sposoby przezwyciężania jego skutków w Stanach Zjednoczonych i w Europie. Zasady oceniania 1 pkt – za podanie prawidłowej nazwy oraz nazwiska. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie Nazwa programu: New Deal [Nowy Ład] Nazwisko prezydenta: [Franklin Delano] Roosevelt Zadanie 22. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego; rozpoznaje rodzaje źródeł; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego; dostrzega wielość perspektyw badawczych oraz wielorakie interpretacje historii i ich przyczyny. V. Wiek XX. 6. Europa i świat podczas II wojny światowej. Zdający: 1) opisuje główne etapy II wojny światowej i wskazuje przełomowe wydarzenia dla jej przebiegu; 2) wyjaśnia uwarunkowania współpracy niemiecko-radzieckiej w latach 1939–1941 i jej konsekwencje dla państw i narodów Europy Środkowej. 8. Okupacja niemiecka i radziecka na ziemiach polskich. Zdający: 1) opisuje przebieg i następstwa wojny obronnej Polski w 1939 r.. Poziom podstawowy 7. II wojna światowa. Zdający: 3) ocenia konsekwencje zawarcia paktu Ribbentrop-Mołotow. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Egzamin maturalny z historii – termin główny 2020 r. Strona 16 z 28 Zasady oceniania 1 pkt – za podanie prawidłowej nazwy wraz z uzasadnieniem. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie Nazwa: Agresja ZSRR na Polskę [Agresja 17 września, cios w plecy] Przykładowe uzasadnienie: Na plakacie widać żołnierza sowieckiego (hełm z pięcioramienną gwiazdą) przebijającego bagnetem białego orła, z którego spada charakterystyczna dla polskiego wojska czapka, tzw. rogatywka. (Poza tym widać uciekających uwolnionych chłopów – aluzja do propagandowego usprawiedliwienia wejścia wojsk sowieckich do Polski we wrześniu 1939 roku). Zadanie 23. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]. Poziom podstawowy 9. Sprawa polska w czasie II wojny światowej. Zdający: 2) charakteryzuje udział Polaków w wysiłku militarnym aliantów oraz sytuuje w czasie i przestrzeni działania wojsk polskich na różnych frontach wojny. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie związku. 0 pkt – za odpowiedź błędną albo za brak odpowiedzi. Przykładowe rozwiązanie Wiersz nawiązuje do losu Polaków zesłanych w głąb ZSRR a później tworzących tzw. armię Władysława Andersa, która została ewakuowana (trasa ewakuacji z ZSRR przez Morze Kaspijskie do północnej Afryki). Armia ta następnie wsławi się w walkach o Monte Cassino, do których nawiązuje medal (napis, data, i symbolika: maki, klasztor na wzgórzu, krzyże). Zadanie 24. (0–1) I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z […] dziejów ojczystych; dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego; rozpoznaje rodzaje źródeł; ocenia V. Wiek XX. 8. Okupacja niemiecka i radziecka na ziemiach polskich. Zdający: 6) wyjaśnia uwarunkowania polityczne i charakteryzuje czyn zbrojny powstania warszawskiego. Poziom podstawowy 8. Ziemie polskie pod dwiema okupacjami. Zdający: W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Zasady oceniania rozwiązań zadań Strona 17 z 28 przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego; dostrzega wielość perspektyw badawczych oraz wielorakie interpretacje historii i ich przyczyny. 3) wyjaśnia przyczyny i opisuje skutki wybuchu powstania warszawskiego oraz ocenia postawę aliantów i Związku Radzieckiego wobec powstania. Zasady oceniania 1 pkt – za podanie prawidłowego roku wraz z wyjaśnieniem. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie Rok: 1944 Przykładowe wyjaśnienie: Stalin [ZSRR] byli zainteresowani klęską powstania warszawskiego, żeby osłabić emigracyjny rząd Polski i ostatecznie przejąć kontrolę nad Polską. Zadanie 25.1. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok […]. V. Wiek XX. 13. Polska w latach 1944–1948. Zdający: 2) charakteryzuje główne etapy przejmowania władzy przez komunistów w Polsce, z uwzględnieniem działań opozycji legalnej i podziemia antykomunistycznego; opisuje represje stosowane przez radziecki i polski aparat bezpieczeństwa. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe wyjaśnienie. 0 pkt – za odpowiedź błędną lub za brak odpowiedzi. Przykładowe rozwiązanie Okładka książki wskazuje wprost na fakt sfałszowania wyborów 1947 roku: cudzysłów przy określeniu „wolne” wybory oraz odwrotna proporcja głosów na PSL wrzucanych do urny i wyjmowanych z niej (cud nad urną). Zadanie 25.2. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok […]. V. Wiek XX. 13. Polska w latach 1944–1948. Zdający: 2) charakteryzuje główne etapy przejmowania władzy przez komunistów w Polsce, z uwzględnieniem działań opozycji legalnej i podziemia antykomunistycznego; opisuje represje stosowane przez radziecki i polski aparat bezpieczeństwa. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Egzamin maturalny z historii – termin główny 2020 r. Strona 20 z 28 Rozwiązanie B Przykładowe uzasadnienie: W tekście znajdują się informacje o tym, że wydarzenia miały miejsce na wybrzeżu (powodem strajków były podwyżki cen, strajkują robotnicy stoczni) a ich skutkiem było usunięcie Władysława Gomułki z funkcji sekretarza KC PZPR. Zadanie 28.2. (0–1) II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego […]. V. Wiek XX. 15. Polska w latach 1956–1980. Zdający: 1) charakteryzuje i porównuje etapy: 1956–1970 i 1970-1980; 2) wyjaśnia przyczyny kryzysów społeczno- politycznych: 1968 r., 1970 r., 1976 r. i 1980 r. Zasady oceniania 1 pkt – za prawidłowe rozstrzygnięcie wraz z nazwiskiem. 0 pkt – za odpowiedź niepełną lub błędną albo za brak odpowiedzi. Rozwiązanie Rozstrzygnięcie: B Nazwisko: [Edward] Gierek W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Zasady oceniania rozwiązań zadań Strona 21 z 28 Zadanie 29. (0–12) Temat 1. Od religii prześladowanej do religii panującej. Scharakteryzuj zmiany w sytuacji chrześcijan i statusie ich religii w imperium rzymskim I–IV wieku. Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej […] dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. III. Tworzenie narracji historycznej. Zdający tworzy narrację historyczną w ujęciu przekrojowym lub problemowym; dostrzega problem i buduje argumentację, uwzględniając różne aspekty procesu historycznego; dokonuje selekcji i hierarchizacji oraz integruje pozyskane informacje z różnych źródeł wiedzy. I. Starożytność. 4. Społeczeństwo, życie polityczne i kultura starożytnego Rzymu. Zdający: 3) opisuje zmiany w położeniu religii chrześcijańskiej w państwie rzymskim (od religii prześladowanej, poprzez tolerowaną, do panującej). Kryteria oceniania Poziom IV (9–12 pkt) Zdający: • w pełni przedstawił zmiany w położeniu religii chrześcijańskiej w państwie rzymskim w omawianym okresie, ukazując różne aspekty tego zagadnienia (polityczne, społeczno-gospodarcze i kulturowe), • poprawnie przeprowadził selekcję i hierarchizację wykorzystanych informacji (np. ukazał strukturę administracyjną Kościoła), • poprawnie wyjaśnił związki przyczynowo-skutkowe (np. wpływ chrześcijaństwa na zmiany społeczne w imperium rzymskim), • sformułował wnioski i ocenę oraz podsumował rozważania. Poziom III (6–8 pkt) Zdający: • dokonał celowej i trafnej selekcji faktów, świadczącej o rozumieniu ich znaczenia i hierarchii (p.. przedstawił znaczenie postanowień soboru nicejskiego), • w większości poprawnie ukazał związki przyczynowo-skutkowe (np. wyjaśnił przyczyny sukcesu chrześcijaństwa), • przedstawił omawiane zagadnienia w ujęciu dynamicznym (np. przedstawił jak zmieniało się położenie chrześcijan w starożytnym Rzymie w poszczególnych okresach), • podjął próbę formułowania wniosków, • podjął próbę oceny. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Egzamin maturalny z historii – termin główny 2020 r. Strona 22 z 28 Poziom II (3–5 pkt) Zdający: • przedstawił częściową faktografię, która jest potrzebna do opracowania tematu (np. edykt mediolański, ustanowienie chrześcijaństwa religią panującą przez Teodozjusza Wielkiego), • podjął próbę porównania sytuacji chrześcijan w różnych okresach cesarstwa rzymskiego, • podjął próbę uporządkowania podanej faktografii, • podjął próbę wyjaśnienia związków przyczynowo-skutkowych (np. wyjaśnił przyczyny prześladowania chrześcijan). Poziom I (1–2 pkt) Zdający: • w kilku/kilkunastu zdaniach odniósł się do tematu, • podał kilka faktów związanych z tematem, zwykle bez wskazywania związków między nimi, • poprawnie umieścił rozważania w czasie i w przestrzeni. Temat 2. Miasta zawsze pełniły funkcję drogowskazu. Odnieś się do powyższej tezy, charakteryzując polityczną, społeczno-gospodarczą i kulturową rolę miast w średniowiecznej Europie. I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej oraz dziejów ojczystych; dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. III. Tworzenie narracji historycznej. Zdający tworzy narrację historyczną w ujęciu przekrojowym lub problemowym; dostrzega problem i buduje argumentację, uwzględniając różne aspekty procesu historycznego; dokonuje selekcji i hierarchizacji oraz integruje pozyskane informacje z różnych źródeł wiedzy. III etap edukacyjny 11. Społeczeństwo średniowiecznej Europy. Zdający: 3) charakteryzuje funkcje gospodarcze, polityczne i kulturowe miast w średniowieczu. IV etap edukacyjny II. Średniowiecze. 2. Europa wczesnego średniowiecza. Zdający: 5) charakteryzuje funkcjonowanie władzy, struktur społecznych i gospodarki w systemie feudalnym. 6. Europa późnego średniowiecza. Zdający: 2) charakteryzuje przemiany społeczne i gospodarcze w Europie w późnym średniowieczu. 8. Kultura średniowiecza. Zdający: 1) wyjaśnia uniwersalny charakter kultury średniowiecznej. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Zasady oceniania rozwiązań zadań Strona 25 z 28 Poziom III (6–8 pkt) Zdający: • dokonał celowej i trafnej selekcji faktów, świadczącej o rozumieniu ich znaczenia i hierarchii, • w większości poprawnie ukazał związki przyczynowo-skutkowe (np. dostrzegł związek między próbami wzmocnienia władzy królewskiej a rokoszami), • przedstawił omawiane zagadnienia w ujęciu dynamicznym (np. ukazał zmiany w strukturze stanu szlacheckiego i ich wpływ na sytuację wewnętrzną), • podjął próbę formułowania wniosków, • podjął próbę oceny. Poziom II (3–5 pkt) Zdający: • przedstawił częściową faktografię, która jest potrzebna do opracowania tematu (np. problem kozacki, liberum veto), • podjął próbę uporządkowania podanej faktografii, • podjął próbę wyjaśnienia związków przyczynowo-skutkowych (np. wyjaśnił wpływ wojen na sytuację wewnętrzną Rzeczypospolitej w XVII wieku). Poziom I (1–2 pkt) Zdający: • w kilku/kilkunastu zdaniach odniósł się do tematu, • podał kilka faktów związanych z tematem, zwykle bez wskazywania związków między nimi, • poprawnie umieścił rozważania w czasie i w przestrzeni. Temat 4. Porównaj procesy zjednoczeniowe Włoch oraz Niemiec w XIX wieku. W pracy wykorzystaj materiały źródłowe. I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej […] dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego; rozpoznaje rodzaje źródeł; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego; dostrzega wielość perspektyw badawczych oraz wielorakie interpretacje historii i ich przyczyny. III. Tworzenie narracji historycznej. IV. Wiek XIX. 3. Ideologie XIX w. Zdający: 2) wyjaśnia związki pomiędzy ideologiami liberalnymi i nacjonalistycznymi a europejskimi ruchami niepodległościowymi i zjednoczeniowymi, omawia powstanie o niepodległość Grecji, Wiosnę Ludów, zjednoczenie Włoch i Niemiec; 3) porównuje cele i charakter oraz ocenia polityczne i społeczno-gospodarcze skutki zjednoczenia Włoch i Niemiec. III etap edukacyjny 32. Europa i świat w XIX w. Zdający: 2) dostrzega podobieństwa i różnice w procesie jednoczenia Włoch i Niemiec. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Egzamin maturalny z historii – termin główny 2020 r. Strona 26 z 28 Zdający tworzy narrację historyczną w ujęciu przekrojowym lub problemowym; dostrzega problem i buduje argumentację, uwzględniając różne aspekty procesu historycznego; dokonuje selekcji i hierarchizacji oraz integruje pozyskane informacje z różnych źródeł wiedzy. Kryteria oceniania Poziom IV (9–12 pkt) Zdający: • wyjaśnił złożoność zjawisk historycznych, ukazując różne ich aspekty, • poprawnie przeprowadził selekcję i hierarchizację wykorzystanych informacji, charakteryzując podobieństwa i różnice w procesach zjednoczeniowych obu państw, • trafnie i w pełni wykorzystał materiał źródłowy, • poprawnie wyjaśnił związki przyczynowo-skutkowe (np. wyjaśnił różne koncepcje jednoczenia Włoch i Niemiec), • sformułował wnioski i ocenę oraz podsumował rozważania. Poziom III (6–8 pkt) Zdający: • dokonał celowej i trafnej selekcji faktów, świadczącej o rozumieniu ich znaczenia i hierarchii (np. porównał sytuację geopolityczną Niemiec i Włoch na różnych etapach procesów zjednoczeniowych), • w większości poprawnie ukazał związki przyczynowo-skutkowe, • przedstawił omawiane zagadnienia w ujęciu dynamicznym, • w większości wykorzystał materiał źródłowy, • podjął próbę formułowania wniosków, • podjął próbę oceny. Poziom II (3–5 pkt) Zdający: • przedstawił częściową faktografię, która jest potrzebna do opracowania tematu (np. nawiązał do prób zjednoczeniowych podejmowanych przez Włochów i Niemców w I poł. XIX wieku; wojna francusko-pruska), • podjął próbę uporządkowania podanej faktografii celem porównania obu procesów zjednoczeniowych, • podjął próbę wyjaśnienia związków przyczynowo-skutkowych, • podjął próbę wykorzystania załączonych materiałów źródłowych i przywołania ich w tekście pracy. Poziom I (1–2 pkt) Zdający: • w kilku/kilkunastu zdaniach odniósł się do tematu, nawiązując do treści zawartych w materiale źródłowym, • podał kilka faktów związanych z tematem, zwykle bez wskazywania związków między nimi, • poprawnie umieścił rozważania w czasie i w przestrzeni, • podjął nieudolną próbę wykorzystania materiałów źródłowych. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l Zasady oceniania rozwiązań zadań Strona 27 z 28 Temat 5. Scharakteryzuj najważniejsze problemy społeczne II Rzeczypospolitej i oceń próby ich rozwiązania. W pracy wykorzystaj materiały źródłowe. I. Chronologia historyczna. Zdający porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej oraz dziejów ojczystych; dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość procesów historycznych. II. Analiza i interpretacja historyczna. Zdający analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epok i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego; rozpoznaje rodzaje źródeł; ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego; dostrzega wielość perspektyw badawczych oraz wielorakie interpretacje historii i ich przyczyny. III. Tworzenie narracji historycznej. Zdający tworzy narrację historyczną w ujęciu przekrojowym lub problemowym; dostrzega problem i buduje argumentację, uwzględniając różne aspekty procesu historycznego; dokonuje selekcji i hierarchizacji oraz integruje pozyskane informacje z różnych źródeł wiedzy. V. Wiek XX 4. Odbudowa niepodległości i życie polityczne II Rzeczypospolitej. Zdający: 1) opisuje proces kształtowania się terytorium II Rzeczypospolitej, w tym powstanie wielkopolskie i powstania śląskie oraz plebiscyty, a także wojnę polsko-bolszewicką; 2) rozpoznaje charakterystyczne cechy ustroju II Rzeczypospolitej w oparciu o konstytucje z 1921 i 1935 r.; 5. II Rzeczpospolita. Społeczeństwo, gospodarka, kultura. Zdający: 1) charakteryzuje i ocenia dorobek gospodarczy II Rzeczypospolitej; 2) analizuje strukturę społeczeństwa II Rzeczypospolitej, w tym strukturę narodowościowo-wyznaniową oraz charakteryzuje politykę II Rzeczypospolitej wobec mniejszości narodowych i jej uwarunkowania; 3) charakteryzuje dorobek kulturowy II Rzeczypospolitej. Poziom podstawowy 6. Gospodarka i społeczeństwo II Rzeczypospolitej. Zdający: 1) charakteryzuje strukturę społeczną, narodowościową i wyznaniową odrodzonego państwa polskiego, dostrzegając przyczyny konfliktów społecznych i narodowościowych; 2) porównuje przejawy kryzysu gospodarczego na świecie i w Polsce, wskazując jego specyficzne cechy; 3) opisuje osiągnięcia gospodarcze II Rzeczypospolitej, w tym budowę portu w Gdyni i utworzenie Centralnego Okręgu Przemysłowego; 4) charakteryzuje główne osiągnięcia kultury i nauki II Rzeczypospolitej. W ię ce j a rk us zy z na jd zi es z na st ro ni e: a rk us ze .p l