Pobierz Historia Architektury: Od Klasycyzmu do Modernizmu i więcej Notatki w PDF z Historia architektury tylko na Docsity!
1. Struktura konstrukcji i program ideowy gotyckiej katedry francuskiej. Budowle na planie podłużnym, układ bazylikowy, pseudohalowe oraz pseudobazylikowe. 3 i 5 nawowe. Sklepienia krzyzowe i krzyzowo zebrowe. Charakterystyczne elementy konstrukcyjne: filary miedzynawowe, przypory, zworniki, rozety, witraże, triforia, arkady miedzynawowe i przyścienne. Gurty (łuk jażmowy). Empory. Budowle wertykalne, symbolika: zbliżenie się do Boga. 2. Andrea Palladio – klasyczna koncepcja architektury i jej naśladownictwa w XVIII i XIX w w europie i Polsce. Andrea Palladio – XVI w, renesans. Wzorował sie na budowlach antycznych, harmonijne proporcje. Główne cechy pałaców: symetryczny gmach główny, centralny portyk, skrzydła boczne wysunięte do przodu ( proste lub półkoliste), okna z opaskami lub pozbawione obramień, trójdzielna loggia w górnej kondygnacji. Przykłady naśladownictwa w Polsce – kościół św Anny w Warszawie, królikarnia w Warszawie, pałac Myślewicki w Łazienkach.. Przykłady w Europie: 3. Bernini i Borromini – charakterystyka cech stylowych architektury i znaczenie dla rozwoju architektury barokowej w europie. Borromini: nurt malowniczy, Dynamiczne fasady wygięte, wklesłe przeważnie w kościołach. Kościoły stoją na placach, niekiedy portyk kolumnowy, centralizujące przenikanie się przestrzeni. Bogactwo dekoracji. Architektura dynamiczna, rzeźbiarskie ukształtowanie budowli, obfitość detalu we wnętrzu, portyki kolumnowe, różne kształty planów – koliste i elipsoidalne. Dzieła: San Carlo Alle Quatrro Fontanne, kościół św Agnieszki w Rzymie. Bernini: nurt klasycyzujący. Twórca osiowego założenia urbanistycznego, wykorzystywał wiedze o złudzeniach optycznych. Architektura rzezbiarska, lekka, fantazyjna, stwarza wrażenie ruchu, perspektywa iluzjonistyczna. Silne kontrasty światło-cieniowe. Rzuty na planie elipsy. Fasady monumentalne zwieńczone trójkątnym tympanonem, półkolisty portyk. Wieloplanowość fasady. Dzieła: placy przed Bazykilka św Piotra, schody królewskie w Watykanie. 4. Wpływ nowych możliwości materiałowych i konstrukcyjnych na rozwój architektury w XIX w Stal, beton i żeliwo. Dzieki stali można było uzyskać duże rozpiętości przy jednoczesnym zmniejszeniu ciężaru. Można było uzyskać ażurowość, szkieletowość, mniejszy ciezar budynku i pozwalało to na wznoszenie budynków w szybkim tempie. Beton – specyficzne właściwości konstrukcyjne, plastyczne i fakturalne uczyniły z betonu najbardziej wszechstronne tworzywa budowlane. 5. Secesja w architekturze. Podobieństwo i różnice w różnych krajach. Charakterystycznymi cechami stylu secesyjnego są: płynne faliste linie, ornamentacja abstrakcyjna bądź roślinna, swobodne układy kompozycyjne, asymetria, płaszczyznowość, linearyzm. Rózne nazewnictwo w poszczególnych krajach np. Francja ART NOUWEAU. Austria: upodobanie do prostych figur i brył geometrycznych, powtarzanie i grupowanie motywów, tworzenie rzędów i fryzów, mniej ornamentalne. Francja, Belgia - elementy
abstrakcyjne i strukturalne np. wejście do paryskiego metra Guimarda. Przykłady : dom Tessela w Belgii, Pawilon Secesji w Wiedniu, Casa mila w Barcelonie.
6. Scharakteryzuj jeden z kierunków: ekspresjonizm, futuryzm, De Stjil, konstruktywizm Rosyjski. Zapoczątkowany w Niemczech, pośredni miedzy arch secesji a modernizmu. ( w stanach sjednoczonych nazywał się art.deco). cechy charakterystyczne: silne podkreślenie kierunku pionowego, poziomego, tworzenie dynamicznych form w celu uzyskania strzelistości, nowoczesności czy prędkości. Inspiracja natura, gotykiem. Style ten rozwijał się w Niemczech, Holandii i inne kraje europy wschodniej. Przykład: wieża Einsteina w Poczdam. Konstrukcja żelbetowa hali stulecia we Wrocławiu. 7. Bauhaus i jego znaczenie dla rozwoju architektury i sztuki XX wieku Uczelnia artstyczna utworzona w 1919 roku przez Gropiusa w Weimarze. Łączy różne dziedziny sztuki tj, malarstwo, rzeźba, wzornictwo przemysłowe. Podstawowe zasady wprowadzone przez bauhaus: funkcjonalność oparta nie tylko na przesłankach mechanicznych, ale tez psychologicznych, istotne sa potrzeby emocjonalne, czynniki społeczne ( dobro i rozwój osobisty człowieka). modularyzacja – używanie powtarzalnych form tj prefabrykaty. Elementy powinny być tak wykonywanie by umożliwiały powstawanie różnych kombinacji. Wprowadzenie do formy architektonicznej warunków regionalnych, klimatów, krajobrazów. 8. Le Corbusier – twórczość i jej znaczenie dla rozwoju modernizmu. Przedstawiciel funkcjonalizmu i konstruktywizmu, jego twórczość odcina się od form tradycyjnych, formy architektoniczne stara się podporządkować prostym bryłom geometrycznym. Dazy do stworzenia maszyny do mieszkania w celu zaspokojenia potrze ludzkich. Najważniejsza jest prostota i funkcjonalizm .stworzy wlasny modulor oparty na wymiarach ludzkiego ciała. Efekty plastyczne: surowe betonowe sciany ze śladami szalunków, tzw surowy beton. 5 tez le Corbusiera *dom na wolnostojących słupach tzn pilotach, *otwarty plan, *sciany neizalezne od szkieletu konstrukcyjnego, *fasady kurtynowe czyli sciany osłonowe, *płaskie dachy a na nich tarasy i ogrody. Przykłady: Villa Savoye w Poissy, jednostka marsylska. 9. Frank Lloyd Wright jako prekursor architektury organicznej. Odłam architektury modernistycznej, główna idea było projektowanie w odniesieniu do natury. Motyw przewodni: organizm żywy, swobodne wpisywanie architektury w pejzaż, wykluczony monumentalizm, wysokie technologie, architektura uwzglednia warunki ekologiczne, stosuje materiał miejscowy, odnosi się do tradycji. Przykład: dom nad wodospadem, muzeum gugenheima w New joreczku 10. Luwig Mies van der Rohe – omów twórczość i kontekście słów architekta „mniej znaczy wiecej” Modernistyczny architekt XX wieku, tworca architektury minimalistycznej. Główne jego mottttto MNIEJ ZNACZY WIECEJ nie stosuje elemencików zbędnych, wszystko ogranicza do zbędnego minimum. Cechowała go prostota, umiar, harmonia wynikajaca z właściwych proporcji budynku, logicznej konstrukcji i celowego wykorzystania odpowiednich materiałów.
konstrukcji i szklanej elewacji. Gł. dzieła: budynki mieszkalne przy Lake Schore Drive w Chicago, projekt wieżowca ze szkła i stali, dom Tugendhatów w Brnie. Le Corbusier Urbanista, malarz, rzeźbiarz, ogólnie obrotny, bujał się po świecie, przez podróże trochę się ogarnął, poznał różnorodność budownictwa, nauczył się analizować dzieła architektury, zrozumiał łączność architektury z krajobrazem, poznał ludzką skalę. Zapoczątkował puryzm. Gł. dzieło: Villa Savoye w Poisse. Wyjątkowa elegancja formy. Dom stoi w idealnym sielskim krajobrazie, na jego tle białe pudełko ze szkła i betonu o precyzyjnej geometrycznej sylwecie. Nie ma tu ani fasady, ani ściany frontowej, ani tylnej. Śródziemnomorskie budownictwo. Pracował nad modulorem. Jest konstruktorem przestrzeni i form, mistrzem angażowania światła i cienia, akcentując w ten sposób rzeźbiarskie, plastyczne jakości zewnętrzne bryły i rozległość przestrzeni wewnątrz. Dzieła: Villa Savoye w Poisse, Katedra w Notre Dame du Haut, Ronchamp Francja.
12. Architektura systemów totalitarnych – Niemcy okresu faszyzmu i związek radziecki, Określona jako architektura tradycyjna lub antymodernizm. Odwołanie się do tradycji lokalnych, korzystanie z tradycyjnych materiałów. Zamiłowanie do symetrii i monumentalizmu. Popierana przez reżimy totalitarne III rzeszy i radziecki socrealizm który uważa, że architektura ,ma wyrażać siłę i potęgę państwa a nie piękno czy elegancje. Architektora socrealistyczna była przewidziana jako styl państwowy ZSRR. Cechy budynków: przeskalowanie monumentalne, symetria, elementy zdobnicze takie jak attyka, kolumnady, pilastry, wysokie partery nadające bryle charakter monumentalności. Przykłady: dom na wybrzeży rzeki Moskwy, sanatorium rządowe w barwisze w dawnym ZSRR. Stadion olimpijski w Berlinie. Lew Rudniew – Projekt Pałacu kultury i nauki w warszawie. 13. Rozwój i ewolucja modernizmu po II wojnie światowej. Wybierz trzech architektow i scharakteryzuj ich twórczość zwracając uwagę na jej cechy indywidualne. Po II wojnie światowej modernizm w krajach zachodniej Europy i Stanów Zjednoczonych osiągnął wysoki poziom akceptacji. Stał się stylem budynków użyteczności publicznej i osiedli, symbolizował nowoczesność i demokrację. Odbudowa wielu miast europejskich prowadzona była wedle zasad Karty ateńskiej, zniszczenia wojenne uznano za szanse na wprowadzenie generalnej reformy ich siedli mieszkaniowych i przestrzeni publicznych. Le Corbusier, Aalto, Niemeyer Le Corbusier W 1942r. zaczyna pracę nad Modulorem – kanonem proporcji, ma to związek ze złotym podziałem. Po wojnie jako jednemu z najsłynniejszych architektów powierzano najbardziej prestiżowe realizacje, nie tylko w Europie, ale i w Indiach czy Brazylii. W 1947 został członkiem komitetu złożonego z architektów, który miał przygotować plany budowy siedziby ONZ w Nowym Jorku; ostatecznie realizację przyznano Amerykaninowi Wallace’owi Harrisonowi, lecz opierała się ona w dużym stopniu na koncepcji Le Corbusiera
- konstrukcja słupowa
- poziome okna
- płaskie dachy i tarasy na dachach
- wolny plan
- wolna elewacja Aalto Fiński modernistyczny architekt i projektant form przemysłowych. Był ceniony za swoje humanistyczne podejście do architektury. Jego prace obejmują architekturę, meble i wyroby szklane. Był jednym z pierwszych i najbardziej wpływowych architektów skandynawskiego ruchu modernistycznego. Niemeyer Brazylijski architekt uważany za jednego z bardziej wpływowych architektów ruchu modernistycznego. Pionier możliwości zbrojonego betonu i jego ascetycznego wyglądu. Jego budynki charakteryzują się mieszaniem ogromnych pustych przestrzeni, które tworzą niekonwencjonalne wzory. Często budynki Niemeyera podparte na konstrukcji słupowej. Chwalony i krytykowany za bycie „rzeźbiarzem zabytków”. Jeden z urbanistów miasta Brasilia. Po II wojnie światowej wprowadza nowy styl budynków publicznych – duże, funkcjonalne przestrzenie. 14. Architektura ostatnich dekad XX w. i początku XXI w – omów twórczość trzech wybranych architektów na tle ówczesnych tendencji w architekturze. Frank Gehry Richard Meier Santiago Calatrava Frank Gehry
- Gehry Tower w Hanowerze
- Muzeum Guggenheima w Bilbao
- Tańczący dom w Pradze Budynki Gehry’ego posiadają charakter kolażu złożonego z powyginanych brył o powierzchni wykonanej z różnych i w tradycyjnej architekturze nieprzystających do siebie materiałów (tytan, beton, kamień, tynk, siatka druciana). Gehry zaskakuje też niekonwencjonalnymi zestawieniami barw. Jego architektura jest zorientowana przede wszystkim na efekt zewnętrzny, świadomie wywołując szok poprzez kontrast z tradycyjną przestrzenią miejską. Charakterystyczne i łatwo kojarzone z architektem są silnie przechylone ściany i pofalowane płaszczyzny. Krytycy Gehry’ego wskazują na miałkość projektów wnętrz i banalność układów funkcjonalnych. Richard Meier Przenikanie się brył, zazębianie się wnętrza z zewnętrzem. Budynki zbudowane z modelowanych ścian (pochyłe, łuki), elewacje białe (wszystkie). -Muzeum rzemiosła we Frankfurcie nad Renem
- Dom własny
- Dom Smitha
Frank Gehry Amerykański architekt pochodzący z kanadyjskiej rodziny polsko – żydowskiej, projektant form przemysłowych, laureat nagrody Pritzkera (1989). Studiował architekturę w Los Angeles, a nastepnie urbanistykę na Harvardzie.
- Gehry Tower w Hanowerze
- Muzeum Guggenheima w Bilbao
- Tańczący dom w Pradze Budynki Gehry’ego posiadają charakter kolażu złożonego z powyginanych brył o powierzchni wykonanej z różnych i w tradycyjnej architekturze nieprzystających do siebie materiałów (tytan, beton, kamień, tynk, siatka druciana). Gehry zaskakuje też niekonwencjonalnymi zestawieniami barw. Jego architektura jest zorientowana przede wszystkim na efekt zewnętrzny, świadomie wywołując szok poprzez kontrast z tradycyjną przestrzenią miejską. Charakterystyczne i łatwo kojarzone z architektem są silnie przechylone ściany i pofalowane płaszczyzny. Krytycy Gehry’ego wskazują na miałkość projektów wnętrz i banalność układów funkcjonalnych. Rodzina Gehry’ego wywodzi się z Polski – Łódź. 17. W poszukiwaniu stylu rodzimego w architekturze polskiej początku XX wieku – omów główne koncepcje. W czasie zaborów rodzi się potrzeba poszukiwania własnej tożsamości, powstają się różne style: zakopiański, swojski, dworkowy Styl zakopiański:
- architektura drewniana, dwuspadowy dach, detal regionalny, ornamentyka, miejscowe rzemiosło Styl swojski:
- swoje początki zawdzięcza konkursowi na kościół w Zagłobie. -zabudowa drewniana, sztuka ludowa, wysokie dachy, wieże i dzwonnice, półkoliście zamknięte okiennice i drzwi Styl dworkowy:
- drewniany, z gankiem, kolumnami, wysokie dachy (polski, mansardowy), alkierze 18. Awangarda architektoniczna w Polsce w drugiej połowie lat 20-stych i w latach 30-stych XX wieku. Rodzi się pod wpływem architektury Corbusiera (jednostka marsylska). Zajmują się tym Brukalscy, Syrkusowie, Lachert i Szanajca, grupa Prazens. Tworzą nowe osiedla w Warszawie dla mniej zamożnej ludności. Proste, funkcjonalne, mające minimum, tanie, pozbawione detalu. Osiedle Rakowiec, Kolonia VII, Kolonia IV, Żoliborz dziennikarski. 19. Główne nurty w architekturze polskiej dwudziestolecia miedzywojennego. -dworkowy -kryształkowy -awangardowy funkcjonalizm
- monumentalizm
- umiarkowany modernizm, w tym okrętowy
20. Twórczość Oskara Sosnowskieo, jego synteza dokonań architektury polskiej pierwszej ćw XX wieku. Architekt praktyk teoretyk. Dzieła: kościół św. Anny we Lwowie, Św. Rocha w Białymstoku. Przedstawiciel wczesnego modernizmu, gł. nurtu kryształkowego. Swoje projekty charmonizuje z otoczeniem, wykorzystuje lokalne materiały, zwraca uwagę na klimat, teren, miesza styl tradycyjny z nowymi trendami w architekturze. 21. Awangarda architektoniczna drugiej połowy lat 20 stych i w latach 30 stych XX wieku wobec problemów społecznych. Państwo się kształtuje po odzyskaniu wolności. Następuje rozwój gospodarki. Budowa tanich mieszkań dla ubogiej ludności. (patrz pyt. 18) 22. Głowne miasta polskiego średniowiecza, omów układ urbanistyczny, zabudowę rynków oraz zabudowę z nimi sąsiadującą. Poznań, Wrocław, Kraków, Sandomierz Lokowane na prawie Magdeburskim. -kwadratowy rynek w centrum miasta -szachownicowy układ ulic. Ulice prostopadłe i równoległe do rynku
- w narożniku rynku kościół
- na środku rynku: pręgierz, waga, studnia, sukiennice
- działki przy rynku prostokątne, podłużne, ustawione krótszym bokiem do rynku Prawo Lubeckie ( Gdańsk)
- nie ma głównego rynku (rolę tą spełnia poszerzona ulica) 23. Założenia barokowe w układach urbanistycznych miast polskich i europejskich. Omów wybrane przykłady. Miasto jako racjonalnie przemyślana całość. Miasto jako rezydencja. Szachownicowy lub promienisty układ ulic. Pałac – zamek jako odrębne założenie będące centrum miasta. Ogrody przy zamku lub mieście. Białystok, Radzyń Podlaski, Paryż Promienisty układ ulic. Założenie osiowe parkowo- pałacowe podporządkowanie pałacowi Ludwika XIV. Petersburg Nowo wybudowane miasto nad rzeką, podział szachownicowy przecięty trzema promienistymi drogami odchodzącymi od budynku Admiralicji. 24. „Wersal Polski” – zanalizuj założenie pałacowo-ogrodowe Branickich w Białymstoku w kontekście pierwowzoru. Założenie pałacowo – ogrodowe w Białymstoku wzorowane na Wersalu z Paryża. Tylko że nie jest sprzężone z miastem osiowo. Do pałacu prowadzi brama zegarowa z Gryfem – herbem Branickiego. Za bramą jest dziedziniec wstępny. Po obu stronach traktu fontanny. Następnie wchodzimy na dziedziniec
główna oraz część ołtarzową. Ikonostas - to ściana z ikonami, która oddziela środkową część świątyni od ołtarza. W większości prawosławnych świątyń po przeciwległej stronie od ikonostasu, nad drzwiami wejściowymi znajduje się miejsce dla chóru. Cerkiew św. Ducha w Białymstoku, Mikołaja w Białymstoku, w Bielsku, Zabłudowie.
28. Małe miasta płn.-wsch. Polski (Tykocin, Zabłudów, Choroszcz, Krynki, Supraśl). Są to najstarsze miasta Podlasia, powstałe na podstawie planu. Ponadto każde z tych miast posiada rynek o wyjątkowej formie, które zachowały się do dnia dzisiejszego. Tykocin Tykocin posiada zachowany w niezmiennym od ponad stu lat stanie układ przestrzenny. Składa się na niego zespół powstałych w różnym czasie dzielnic, z własnymi rynkami: Barokowy układ urbanistyczny śródmieścia. Główny rozległy plac rynkowy w kształcie trapezu z monumentalnym barokowym kościołem ustawionym we wschodniej pierzei. Wieże kościelne usytuowane na rogach rynku połączone są arkadowymi ścianami z głównym korpusem świątyni. Po środku rynkowego placu na osi kościoła znajduje się pomnik hetmana Stefana Czarnieckiego, a budowę pierzei północnej od strony rzeki tworzy rząd parterowych domów w typie dworków szlacheckich ustawionych kalenicą do rynku. Tykocin jest rozciągnięty na południowym brzegu rzeki i ma kształt wrzecionowaty. Jest to świadectwo znaczenia Narwi w historii Tykocina i ma wybitne walory krajobrazowe. Dominantą architektoniczną w zachodniej części miasta jest wielka synagoga z początku XVII w. w sąsiedztwie której zachowały się klasycystyczne kamieniczki z połowy XIX w. Wschodnia część miasta ma charakter rolniczy. Za stojącymi przy głównej ulicy domami mieszczańskimi ciągną się w kierunku południowym ogrody. Zabłudów Twórcą miasta Zabłudowa i jego urbanistycznego kształtu był Grzegorz Chodkiewicz. Siedzibę dworską oddzielały od miasta rzeka i staw. Dość spory - jak na ówczesne czasy - rynek kształtem zbliżony był do kwadratu; w jego krańcach wyznaczono pary ulic wychodzące z każdego rogu, które zbiegały się pod kątem prostym. W północno- wschodniej części rynku usytuowano kościół parafialny. W południowo wschodniej części cerkiew. Między rynkiem a stawem dworskim był zbór kalwiński. Była tam też synagoga. Zaprojektowany w XVI wieku zabłudowski rynek i przylegająca do niego prostokątna sieć ulic zachowały swój niezmieniony układ do dnia dzisiejszego. Choroszcz Letnia rezydencja Jana Klemensa Branickiego. Powstał w XVIII w. na sztucznej wyspie otoczonej kanałami oraz ogromnym 25-hektarowym parkiem. Pałac został wraz z zespołem budynków i parkiem usytuowany na obszarze nizinnym, poniżej miasta położonego na wzgórzu, na prawym brzegu rzeki Horodnianki. Park zakomponowany został o zarysie zbliżonym do trapezu. Przy pałacu znajdował się folwark z zabudowaniami. Całość terenu była w kształcie rombu, pośrodku którego znajdował się pałac z pawilonami. W XVI wieku było to jedno z ważniejszych miast regionu, centrum okolicznych dóbr i łączyło się traktami z wieloma okolicznymi ośrodkami Podlasia, m.in. z Białymstokiem (był to tzw. trakt choroski.
Rynek w Choroszczy jest usytuowany na peryferiach miasta, obudowany parterowymi kamienicami z XIXw z trzech stron oraz barokowym kościołem z klasztorem dominikanów. Krynki W Krynkach spotkać można jedyny w Polsce układ architektoniczny, przypominający gwiazdę. Niczym w Paryżu ulice rozchodzą się promieniście od sześciobocznego rynku (w Krynkach jest 12 promienistych ulic). Zabytkowy kościół jest połączony z rynkiem poprzez oś jednej z odchodzących od niego ulic. Taki układ przestrzenny miasta z zawdzięczamy słynnemu reformatorowi, Antoniemu Tyzenhauzowi. Supraśl Miasto powstało w XVI w. po wybudowaniu tam warownego prawosławnego monasteru wyświęconego. W I połowie XIX wieku do Supraśla sprowadzili się przemysłowcy, stąd obecny podział architektonicznego na kwadraty i osiedla. Supraski rynek wyróżnia się oryginalnym sposobem obudowy. Trzy pierzeje są zamknięte budynkami, natomiast czwartą pierzeję tworzy krajobraz.
29. Miasta renesansowe w Polsce i na obszarze Europy. Omówić wybrane przykłady. miasta renesansowe:
- miasto obronne: mury obronne
- nad rzeką lub jeziorem
- ratusz w centrum miasta
- przykłady: Tarnów, Kazimierz Dolny, Zamość, Palma Nova, Rzym (renesansowe place) Palma Nova Koncepcja miasta oparta jest na bazie dziewięciokąta foremnego ogrodzonego murem z dziewięcioma wysuniętymi bastionami w kształcie serca. Mury otoczone są fosą o zarysie dziewięcioramiennej gwiazdy. Do miasta prowadzą trzy drogi z fosami. Wewnątrz miasta ulice ułożone są promieniście od centrum znajdującym się w rynku w kierunku wierzchołków oraz środków boków. Kwartały zabudowy wydzielone są przez równoległe do boków ulice. Place znajdują się w każdym wierzchołku i między wybranymi czterema kwartałami. Zamość O charakterystycznym układzie przestrzennym zamojskiego Starego Miasta świadczy linia dawnych murów z siedmioma bastionami i układ ulic w obrębie dawnej twierdzy, przecinających się pod kątem prostym. Plan Zamościa przypomina sylwetkę człowieka. Ratuszowi przypada w nim miejsce serca. Znajduje się on w północnej pierzei rynku. Do dziś zachował się ten w pełni renesansowy układ urbanistyczny - koncepcja miasta idealnego. Panuje w nim symetria. Kwadratowy rynek o boku 100 metrów nawiązuje do wzorów antycznego placu publicznego, który miał pełnić funkcje reprezentacyjne, a nie handlowe. Opasują go arkadowe podcienia, z których wchodziło się do sklepów i winiarni. Charakterystyczny, promienisty przebieg mają główne ulice miasta, które zbliżają się do centrum lecz go nie przecinają. Reszta ulic w układzie szachownicy. Katedra zamojska, projektu Moranda, stanowi odwzorowanie układu urbanistycznego miasta w 15-krotnym pomniejszeniu.
35. Na czym polega idea miasta pasmowego (liniowego). Podaj przykłady z historii Urbanistyki. Miasto składające się z pasm: pośrodku pasmo komunikacji i infrastruktura techniczna, kolejne pasmo to usługi i obiekty publiczne, dalej tereny mieszkaniowe, przemysł. Układ linerany z główną ulicą miał tworzyć sprawne powiązania wewnątrzmiejskie. -Miasto liniowe- koncepcja Arturo Soria y Mata, -Fragment madryckiego „miasta liniowego”
- Gonzalez del Castillo, projekt belgijskiego miasta liniowego 36. Główne założenia idei miasta – ogrodu Ebenezera Howarda i ich wpływ na współczesną urbanistykę. Miasto-ogród łączyło zalety zdrowego mieszkania na wsi ze społeczo-ekonomicznymi zaletami mieszkania w mieście i miało zapewniać tanie i wygodne warunki zamieszkania. Na miasto-ogród składało się centrum z obiektami użyteczności publicznej, park centralny, dzielnica mieszkaniowa, którą stanowiły domy z ogródkami w zielni, rozdzielona ringiem grand avenue ze szkołami, kościołem, placami zabaw. Na zewnątrz znajdowały się zakłady produkcyjne, a wokół tereny rolnicze. Wpływ na współczesną ubr.: duża ilość zieleni na osiedlach, sektory rozdzielone parkami, strefowanie. 37. Podaj przykłady miast-ogrodów w Polsce. -osiedle Giszowiec w Katowicach -osiedle socialne Sępolno we Wrocławiu, lata 30. XX wieku 38.Geneza jednostki mieszkaniowej (jednostka sąsiedzka); podstawowe zasady organizacji funkcjonalno-przestrzennej strukturalnej jednostki mieszkaniowej. Jednostka sąsiedzka to idea Clarenca Artura Perrego, powstała jako odpowiedz na złe warunki życia, zbytnie zagęszczenie zabudowy, uciążliwość przemysłu oraz problemy komunikacyjne. Koncepcja ta zakładała wydzielenie obszarów o powierzchni ok. 65 ha, przeznaczonych na około 1000 rodzin z hierarchią dróg wewnętrznych. Obszar jednostki otaczały - a nie przecinały, drogi przelotowe. Wielkość jednostki uwzględniała pojemność szkoły do której miały chodzić wszystkie dzieci. Obszary wyposażone we własne usługi i tereny rekreacyjne, z centrum komunalnym w środku układu oraz centrami handlowym przy wjazdach na osiedle. 39. Typologia układów urbanistycznych zabudowy stosowanych w zespołach mieszkaniowych.
- układ blokowy; wnętrzowy (budynki otaczające wnętrze urbanistyczne)- (inaczej: zabudowa kwartałowa z dziedzińcem, zabudowa brzegowa, obwodowa, zabudowa blokowa)
- układy linijkowe- długie lub bardzo długie pojedyncze budynki lub ich zestawy, sytuowane wzdłuż linii prostej, łamanej lub krzywej;
- zabudowa grzebieniowa
- zabudowa punktowa wolnostojąca: układ gniazdowy -zabudowa otacza wnętrze; superjednostki 40. Typy budynków mieszkalnych wielorodzinnych ze względu na sposób rozwiązania
komunikacji wspólnej i dostępu do mieszkań.
1. Budynki klatkowe (segmentowe, sekcyjne) – sekcje dwu-, trzy-, czteromieszkaniowe. 2. Budynki punktowe - tu wszystkie mieszkania są zgrupowane wokół jednej klatki schodowej: powierzchnia jednej kondygnacji jest więc niezbyt wielka. 3. Budynki galeriowe - wejścia do mieszkań są usytuowane od strony zewnętrznej galerii, na którą wchodzi się ze wspólnej klatki schodowej, 4. Budynki korytarzowe w których z klatki schodowej wchodzi się na wspólny korytarz z dostępem do wszystkich mieszkań na danej kondygnacji 5. Budynki tarasowe - ulokowane na naturalnych stokach, „sztuczne” tarasy („szufladowe”, uskokowe, budynki „wzgórza”/ piramidy 41. Typy układów mieszkań. Wyróżnia się typy mieszkań:
- Ze względu na sposób oświetlenia i przewietrzania: -jednostronnie oświetlone, nieprzewietrzane -dwustronnie oświetlone , przewietrzane na przestrzał lub narożnikowo -trójstronnie oświetlone, przewietrzane wielostronnie
- Ze względu na konfiguracje pionową
45. Wymień co najmniej trzy nazwiska architektów polskich okresu międzywojennego znanych z realizacji architektury mieszkaniowej, projektujących w duchu modernistycznym. Podaj przykłady ich realizacji. Barbara i Stanisław Brukalscy: -Kolonia IV, VII, IX na Żoliborzu w Warszawie -willa własna, Warszawa Lachert
- osiedle pracowników ZUS na Żoliborzu, Warszawa Syrkusowie
- osiedle Rakowiec, Warszawa 46. Czym charakteryzuje się neomodernizm. Podaj trzy przykłady architektury mieszkaniowej neomodernistycznej w Polsce. Gdynia -Orłowo, zespół PROKOMu przy ul.Królowej Jadwigi, arch. Miljienko Dumenić i Stanisław Dopierała, 1999- 2000, Warszawa, Kamienica przy ul. Szarych Szeregów, Piotr Szaroszyk, Warszawa, Cotton House, Jerzy Bogusławski os. Eko-Park, Warszawa „Wstęga Warty”, Poznań, Jerzy Gurawski, „Kamienny dom”, Katowice, Ryszard Jurkowski Neomodernizm: odwołuje się tradycji awangardy modernistycznej lat trzydziestych, a więc do stylu międzynarodowego, z założenia rugującego wszelkie wątki regionalne i historyzujące Można też mówić o transmodernizmie, czyli o kontynuacji modernizmu. Za przynależnością do formacji postmodernizmu przemawia fakt, iż neomodernizm pozbawiony jest ideologii społecznej wczesnego modernizmu i naśladuje go tylko w warstwie estetycznej Płaskie dachy, zaokrąglone narożniki, pasmowe i narożne okna, poziome podziały balustrad, biel ścian – to ulubione elementy nowej architektury, wymyślone przecież przez starsze pokolenie. Wykazuje on także cechy rozwojowe, wyłonił się z nieprzerwanie trwającego i ewoluującego modernizmu. **47. Podaj minimum 6 przykładów domów jednorodzinnych zrealizowanych po 1900 roku, które zajmują poczesne miejsce w historii architektury współczesnej. Podaj ich twórców i powody uznania za ikony architektury mieszkaniowej.
- Dom nad wodospadem, Frank lloyd Wright,** Doskonała harmonię z otoczeniem. Zastosowanie lokalnego materiału oraz nowoczesnych, wyprzedzających epokę rozwiązań: rozłożyste tarasy umieszczone na wspornikach nad
strumieniem, duże przeszklenia, przeszklone narożniki. Funkcjonalne, dobrze rozplanowane pomieszczenia. Dbałość o szczegóły.
2. Villa Savoye w Poissy, Le Corbusier Budynek znajduje się w otoczeniu przyrody, otwiera się na nią poprzez pasmowe okna. Ma wolny plan. Bryła domu prosta, prostokątna, wpisuje się w otoczenie, słupy nadają lekkości. 3. Dom atrialny w Opolu, Robert Konieczny Nowoczesna, modernistyczna forma. Dojazd został zagłębiony w ziemi, wjazd od spodu do środka budynku, bezpośrednio na poziom parteru; stało się to możliwe dzięki stworzeniu wewnętrznego atrium. Budynek otwiera się swoimi tarasami na wszystkie strony. nowy model przestrzenny domu - odwrotność budynku atrialnego. Dom atrialny zamknięty jest od środka a otwiera się na zewnątrz. 4. Papierowy Dom- Shigeru Ban Wykorzystanie papieru (papierowych tub) jako podstawowego materiału do budowy domu. Pokazał on, że czasem niepotrzebne jest wdrażanie nowych materiałów do osiągania wyjątkowych efektów wizualnych i konstrukcyjnych 5. Dom pani Farnsworth Ludwiga Miesa van der Rohe Modernistyczny weekendowy dom podmiejski. Dom ma układ asymetryczny i podłużny, jednoprzestrzenny rzut. Zbudowany jest ze stalowych, emaliowanych na biało ram, na których rozpięte są stropodach oraz uniesiona około półtora metra nad poziomem otaczającego terenu podłoga. Całkowicie szklane ściany wydzielają około 2/3 rzutu jako przestrzeń chronioną przed warunkami atmosferycznymi. 6. Dom Shroeder’a w Utrechcie- Tomasz Gerrit Rietveld Symbol nowoczesnej architektury ruchu, z ruchomymi ścianami i ruchomą, otwartą i uniwersalną przestrzenią, nowatorską jak na tamte czasy. Elewacja nawiązuje do obrazu Modriana. **48. Podaj minimum 5 przykładów znanych współczesnych (powstałych po II wojnie światowej) budynków mieszkaniowych wielorodzinnych. Podaj ich twórców i powody uznania za ikony architektury mieszkaniowej.
- Silodam w Amsterdamie-** MVRDV- budynek na wodzie, utworzony w formie zwartego bloku naśladującego wyglądem kontenery portowe, orientacja w korytarzach poprzez kolory 2. Parkrand w Amsterdamie- MVRDV- „zawieszone” w powietrzu korytarze oraz przeskalowane donice dały nowy wymiar architekturze mieszkaniowej 3. Turning Torso w Malmo- Santiago Calatrava- 190m wieżowiec, jeden z najwyższych w Europie, z widokiem zarezerwowanym tylko dla mieszkańców, który przy okazji jest budynkiem proekologicznym 4. Habitat 67 - Moshe Safdie – składa się 158 bloków połączonych ze sobą w fantazyjną formę (354 modułów połączonych ze sobą za pomocą stalowych lin – tworzą trójwymiarową strukturę). Każde mieszkanie posiada balkon położony na dachu lokum poniżej. Kompleks pierwotnie miał być przeznaczony dla mało zamożnych mieszkańców Montrealu, jednak jego nowatorski styl architektoniczny spowodował znaczne podwyższenie cen mieszkań. 5. Jednostka Marsylska - Le Corbusier- Budynek modernistyczny z surowego betonu. 23 rodzaje mieszkań (od jednopokojowych po wielkie dwupoziomowe). Na 8 piętrze
