Historia: egzamin maturalny, poziom podstawowy, Streszczenia z Storia

Pobierz Historia: egzamin maturalny, poziom podstawowy i więcej Streszczenia w PDF z Storia tylko na Docsity!

dysleksja

MHI-P1A1P-

EGZAMIN MATURALNY

Z HISTORII

Arkusz I

POZIOM PODSTAWOWY

Czas pracy 120 minut

Instrukcja dla zdającego

1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 32 strony. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.
2. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora.
5. Błędne zapisy przekreśl.
6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
7. Do arkusza dołączona jest karta odpowiedzi, którą wypełnia egzaminator.
8. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora.
9. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL. Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.

Życzymy powodzenia!

ARKUSZ I

MAJ

ROK 2005

Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 100 punktów

Wypełnia zdający przed rozpoczęciem pracy

PESEL ZDAJĄCEGO

tylko OKE Kraków, OKE Wrocław

KOD ZDAJĄCEGO

Miejsce

na naklejkę

z kodem szkoły

Arkusz I

Zadanie 1. ( 6 pkt )

Przeczytaj źródła (oznaczone numerami od 1 do 5), zwracając uwagę na podane w nich daty (datacje), następnie uzupełnij zdania zamieszczone poniżej (oznaczone literami: A, B, C, D, E, F).

Źródło 1. Fragment Ewangelii według św. Łukasza (Łk 3, 1-2) By ł o to w pi ę tnastym roku rz ą dów Tyberiusza Cezara. Gdy Poncjusz Pi ł at by ł namiestnikiem Judei, Herod tetrarch ą Galilei, brat jego Filip tetrarch ą Iturei i kraju Trachonu, Lizaniasz tetrarch ą Abileny; za najwy ż szych kap ł anów Annasza i Kajfasza skierowane zosta ł o s ł owo Bo ż e do Jana, syna Zachariasza, na pustyni.

Źródło 2. Fragment aktu zgonu matki francuskiego pisarza François René de Chateaubrianda Wyci ą g z rejestru zgonów miasta Saint-Servan, pierwszy okr ę g departamentu Ille-et- Vilaine, za rok VI Republiki [...], gdzie zapisano, co nast ę puje: Dwunastego prairiala roku szóstego Republiki Francuskiej przede mn ą , Jakubem Bourdasse, urz ę dnikiem komunalnym gminy Saint-Servan, wybranym na urz ę dnika pa ń stwowego czwartego floreala tego ż roku, stawili si ę Jan Baslé, ogrodnik, i Józef Boulin, wyrobnik, którzy o ś wiadczyli, ż e Apolonia Zuzanna de Bedée, wdowa po René Augu ś cie de Chateaubriand, zmar ł a w domu obywatelki Gouyon w La Ballue w tej ż e gminie, dzisiaj [...].

Źródło 3. Fragment hasła encyklopedycznego Czajkowski Piotr Iljicz, * 25 IV (7 V) 1840 Wotki ń sk, + 25 X (6 XI) 1893 Petersburg, ros. kompozytor [...].

Źródło 4. Inskrypcja nagrobna z cmentarza żydowskiego w Warszawie B. P. / Leonia z Rozenfeldów Wassong / zmar ł a 24 ijar 5699 r. / 12 maja 1939 r. / prze ż ywszy lat 89

Źródło 5. Fragment kroniki staroruskiej o wyprawie Bolesława Chrobrego na Kijów Roku 6526. Przyszed ł Boles ł aw ze Ś wiatope ł kiem na Jaros ł awa, z Lachami. Jaros ł aw za ś zebrawszy Ru ś i Waregów, i S ł owian, poszed ł przeciw Boles ł awowi i Ś wiatope ł kowi.

Uzupełnij zdania, wpisując w miejsca wykropkowane odpowiednie oznaczenia liczbowe odnoszące się do cytowanych źródeł.

A. Datację według lat panowania władcy, podaje źródło ..... B. Datację wyłącznie według ery chrześcijańskiej podaje źródło ..... C. Datację według kalendarza juliańskiego podaje źródło ..... D. Według ery bizantyńskiej datowane jest źródło ..... E. Równoczesną datację według ery chrześcijańskiej i ery niechrześcijańskiej podaje tylko źródło ..... F. Niechrześcijańska datacja, jako jedyna przyjęta w tekście, pojawia się w kilku cytowanych źródłach, podaje ją między innymi źródło .....

Arkusz I

Zadanie 3. ( 1 pkt )

Podkreśl właściwy tytuł odnoszący się do poniższej mapy.

Źródło: N. Davies, Europa. Rozprawa historyka z histori ą , Kraków 2000, s. 1245

A. Imperium rzymskie w ostatnim roku panowania cesarza Trajana (117 r. n.e.) B. Państwo Aleksandra Wielkiego w ostatnim roku jego panowania (323 r. p.n.e.) C. Państwo Justyniana I Wielkiego w ostatnim roku jego panowania (565 r. n.e.) D. Kalifat arabski w połowie VIII w. n.e.

Zadanie 4. ( 3 pkt )

Rozstrzygnij, czy podane informacje są prawdziwe, czy fałszywe. W tabeli w kolejnych rubrykach (A, B, C) dopisz obok podanych informacji: prawda, fałsz.

A. Proces przechodzenia wspólnot ludzkich od koczowniczego trybu ż ycia, w którym byt zapewnia ł o zbieractwo i ł owiectwo, do ż ycia osiad ł ego - rolniczego, nazywamy rewolucj ą neolityczn ą.

B. Hunowie to lud pochodzenia germa ń skiego, który wyw ę drowa ł z pó ł nocnej Europy, rozbi ł w III w. n. e. pa ń stwo Wizygotów i narzuci ł swoje zwierzchnictwo Rzymowi.

C. Staro ż ytni Grecy nazywali barbarzy ń c ą cz ł owieka niemówi ą cego po grecku, a w czasach Cesarstwa Rzymskiego okre ś lano tym terminem osob ę spoza Imperium.

Arkusz I

Zadanie 5. ( 4 pkt )

Zamieszczona poniżej mapa przedstawia zasięg architektury romańskiej w XII w. (oznaczenie 1.) i zasięg architektury gotyckiej w XV w. (oznaczenie 2.), pozwala tym samym określić zmiany zasięgu cywilizacji łacińskiej w tej części Europy.

Podaj cztery wydarzenia polityczne z XIII i XIV stulecia, które wpłynęły na przesunięcie zasięgu cywilizacji łacińskiej (wpływów cywilizacji łacińskiej) w tej części Europy w kierunku północno-wschodnim, wschodnim i południowo-wschodnim.

Źródło: Encyklopedia historii gospodarczej Polski, t. 1, Warszawa 1981, s. 55

Arkusz I

Zadanie 9. ( 1 pkt )

Poniżej zamieszczono trzy plany miast lokowanych w XIII wieku oraz jeden plan wczesnośredniowiecznego ośrodka osadniczego z XII wieku, podpisz plan tego ośrodka osadniczego z XII w.: XII wiek. Źródło: Encyklopedia historii gospodarczej Polski, op. cit., t. 1 s. 445, 539; t. 2, s. 125, 376

A. ................. B. ....................

C. ....................... D. ......................

Arkusz I

Zadanie 10. ( 2 pkt )

Na podstawie drzewa genealogicznego rodziny Rozdrażewskich podaj imiona i urzędy dwóch przedstawicieli tego rodu, którzy byli senatorami za panowania Zygmunta III Wazy (1587-1632).

Rozdrażewscy - drzewo genealogiczne wielkopolskiej rodziny szlacheckiej herbu Doliwa Jan Rozdrażewski ∞ Elżbieta ↓ ↓ Jan Hieronim

• 1527 + kasztelan kamie ń ski, nast ę pnie kasztelan mi ę dzyrzecki kasztelan przem ę cki, nast ę pnie kasztelan rogozi ń ski ∞ Małgorzata Śmigielska primo voto Leszczyńska ∞ Jadwiga Nowomiejska ↓ ↓ Stanisław Hieronim
• 1564? kasztelan rogozi ń ski dziedzic Krotoszyna ∞ Zuzanna Myszkowska ∞ Anna z Łukowa ↓ ↓ ↓ ↓ Stanisław Hieronim Krzysztof Jan 1540-1619 1546-1600 1547-1580 1543- jezuita, biskup w ł oc ł awski dworzanin kasztelan pozna ń ski (od 1591) pierwszy (1582-1600) królewski, ∞ Katarzyna Potulicka rektor kolegium rotmistrz ↓ jezuickiego w Pu ł tusku wojsk koronnych Jan 1595- krajczy królowej Konstancji, ż ony Zygmunta III, starosta odolanowski ∞ Gryzelda Sobieska ↓ Jakub Hieronim 1621- kasztelan kaliski (od 1649), wojewoda inowroc ł awski (od 1652)

1. ∞ Anna Barbara Opalińska
2. ∞ Katarzyna Opalińska Opracowanie własne na podst.: Polski S ł ownik Biograficzny, t. XXXII, zeszyt 3(134), Wrocław - Warszawa - Kraków 1991, s. 354-

W rodzinie Rozdrażewskich senatorami za panowania Zygmunta III Wazy byli:

Imię Sprawowany urząd

A.

B.

Arkusz I

Zadanie 14. ( 1 pkt )

Poniższa mapa ilustruje plany rozbioru Rzeczypospolitej. Podkreśl właściwą odpowiedź.

Przedstawiony na mapie projekt rozbioru Rzeczypospolitej zrodził się podczas

a) powstania Chmielnickiego. b) potopu szwedzkiego. c) wielkiej wojny północnej. d) wojny siedmioletniej.

Źródło: K. Baczkowski, Projekty rozbiorów pa ń stw suwerennych...., Kraków 2001, s. 15

Arkusz I

Zadanie 15. ( 4 pkt )

Zamieszczone poniżej cztery rysunki obrazują przemiany w historii ubioru w Europie. Przyporządkuj tym rysunkom właściwe podpisy, umieszczając odpowiednie liczby w wykropkowanych miejscach pod rysunkami. Źródło: F. Boucher, Historia mody, dzieje ubiorów od czasów prehistorycznych do ko ń ca XX wieku, Warszawa 2003, s. 175, 223, 347, 402

A. ................. B. ...................

C. ............. D. ...................

**1. Ubiór z XV stulecia

2. Tradycyjny polski ubiór szlachecki (XVII stulecie)
3. Ubiór dworski z czasów Ludwika XIV (koniec XVII stulecia)
4. Ubiór z lat 40. XIX stulecia (Francja czasów monarchii lipcowej)
5. Ubiór z lat 30. XX stulecia**

Arkusz I

Zadanie 17. ( 2 pkt )

Poniższa mapa przedstawia rozwój terytorialny państwa brandenbursko-pruskiego w latach 1648-1795, który dokonał się kosztem innych państw. Podaj co najmniej dwa z nich.

Źródło: A. Piskozub, Dziedzictwo polskiej przestrzeni. Geograficzno-historyczne podstawy struktur przestrzennych ziem polskich, Wrocław 1987, s. 140

Arkusz I

Zadanie 18. ( 3 pkt )

Podaj nazwy trzech międzynarodowych traktatów (układów), które zdecydowały o zmianach politycznych (zmianach granic) przedstawionych na poniższej mapie.

Źródło: A. Piskozub, op. cit., s. 162

1. 1807 - ...........................................................................................................................................

Arkusz I

Zadanie 20. ( 4 pkt )

Oto fragmenty haseł charakteryzujących wybrane polskie konstytucje. Podaj nazwy tych konstytucji lub daty (roczne) ich uchwalenia bądź nadania, wpisując te informacje w odpowiednich rubrykach tabeli (A, B, C, D) obok cytowanych tekstów.

Fragment hasła Nazwa konstytucji lub rok jej uchwalenia bądź nadania A. Oktrojowana, czyli nadana; utrzymywa ł a monarchiczny charakter pa ń stwa, ale w zwi ą zku z przewidywan ą d ł ugotrwa łą nieobecno ś ci ą monarchy w kraju wprowadza ł a urz ą d namiestnika; konstytucja ta uznawana by ł a za najbardziej liberaln ą w ówczesnej Europie; deklarowa ł a równo ść w korzystaniu z praw obywatelskich, wolno ść zgromadze ń , wyznania, druku oraz ochron ę w ł asno ś ci indywidualnej. B. Oktrojowana czyli nadana; w niewielkim zakresie nawi ą zywa ł a do instytucji pa ń stwa polskiego sprzed rozbiorów; utrzymywa ł a monarchiczny charakter pa ń stwa; postanowienia konstytucji dotycz ą ce organizacji administracji terytorialnej ś wiadcz ą o recepcji rozwi ą za ń francuskich; konstytucja proklamowa ł a zasad ę równo ś ci wobec prawa i s ą du oraz wolno ść wyznania obywateli.

C. Zosta ł a oparta na nowych za ł o ż eniach ustrojowych i uwarunkowaniach mi ę dzynarodowego po ł o ż enia Polski; wyra ż a ł a idee solidarystyczne i propa ń stwowe, odrzucaj ą c zasad ę zwierzchnictwa narodu i podzia ł u w ł adz na rzecz koncepcji pa ń stwa jako dobra wspólnego, jednolitej, niepodzielnej i nieodpowiedzialnej prawnie oraz politycznie w ł adzy pa ń stwowej prezydenta. D. Uchwalona przez Sejm Ustawodawczy; na przyspieszony tryb jej uchwalenia wp ł yn ęł y uwarunkowania zewn ę trzne (Polska nie mia ł a jeszcze ustalonych granic); przyjmowa ł a podstawowe za ł o ż enia ustroju demokratycznego, zasad ę zwierzchnictwa narodu oraz trójpodzia ł u w ł adz; zawiera ł a gwarancje prawne statusu jednostki, obejmuj ą ce szerokie uprawnienia wolno ś ciowe, polityczne oraz socjalne; ustanawia ł a republika ń ski charakter pa ń stwa.

Zadanie 21. ( 3 pkt )

Przeczytaj fragment tekstu pochodzący ze strony internetowej www.suwalszczyzna.pl i odpowiedz na pytania.

Kanał Augustowski to unikatowe w skali europejskiej dzie ł o budownictwa wodnego z pierwszej po ł owy XIX wieku. Ta wodna arteria mia ł a po łą czy ć Wis łę - przez rzeki Narew,

Biebrz ę i Czarn ą Ha ń cz ę - z Niemnem, a nast ę pnie przez rzek ę Windaw ę z portem

nadba ł tyckim Windaw ą [port rybacki u uj ś cia rzeki Windawy do M. Ba ł tyckiego na Ł otwie].

Pomys ł da ł Ksawery Drucki-Lubecki pod wp ł ywem wojny celnej z Prusami [...].

Arkusz I

1. Podaj, które decyzje władz pruskich skłoniły Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, **ministra skarbu Królestwa Polskiego, do budowy Kanału Augustowskiego.

2. Wyjaśnij, jaką rolę w realizacji zamierzeń Druckiego-Lubeckiego miała odegrać** **budowa Kanału Augustowskiego.
3. Podaj, przez jakie ówczesne terytoria państwowe miało przebiegać to połączenie** wodne. 1.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2.

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 22. ( 2 pkt )

Przeczytaj tekst włoskiego historyka Benedetto Croce i odpowiedz na dwa pytania (A, B): Utworzenie cesarstwa niemieckiego i królestwa W ł och rozpatruje si ę na ogó ł razem

jako dwa równoleg ł e wydarzenia w powszechnym ruchu narodowym [...]. Ta opinia wynika

z niektórych ogólnych i zewn ę trznych podobie ń stw oraz z chronologicznego ujmowania

zjawisk, ich wspó ł wyst ę powania w czasie [...]. Podobie ń stwa te znikn ęł y jednak

w procesie, który rzeczywi ś cie mia ł miejsce w latach 1862-1870 i który, w odró ż nieniu od

tego, co dzia ł o si ę we W ł oszech, nie by ł ani ruchem na rzecz wolno ś ci i niepodleg ł o ś ci,

a przeciwnie, polega ł na usunięciu ze związku państw niemieckich państwa , które na mocy

d ł ugiej i szacownej tradycji historycznej reprezentowa ł o przed ś wiatem ca ł y naród niemiecki ,

oraz na po łą czeniu pozosta ł ych pa ń stw pod w ł adz ą jednego z nich, które, cho ć nowe, je ś li

chodzi o tradycj ę i znaczenie, utworzy ł o jednak cesarstwo niemieckie.

Źródło: B. Croce, Historia Europy w XIX wieku, Warszawa 1998, s. 244-

A. W tekście mówi się o państwie usuniętym ze związku państw niemieckich****. Podaj, jak w literaturze historycznej nazywa się państwo, o którym tu mowa.

.......................................................................................................................................................

B. W tekście wspomniane jest państwo, które cho ć nowe, je ś li chodzi o tradycj ę i znaczenie, utworzy ł o jednak cesarstwo niemieckie. Podaj, jak w literaturze historycznej nazywa się państwo, o którym tu mowa.

.......................................................................................................................................................

Arkusz I

Źródło: Wielka historia Polski, Kraków 2001, t. 7, s. 13 oraz t. 6. s. 152

C. .......................

D. ...................

**1. Scena z powstania kościuszkowskiego

2. Scena z okresu napoleońskiego
3. Scena z powstania listopadowego
4. Scena z walk w okresie Wiosny Ludów
5. Scena z powstania styczniowego**

Arkusz I

Zadanie 24. ( 4 pkt )

Poniżej zamieszczono dwa rysunki. Pierwszy (A.) odnosi się do sytuacji w Rosji tuż przed rewolucją 1905 r. Drugi (B.) odnosi się do sytuacji we Francji u progu rewolucji 1789 r. Wskaż podobieństwa w treści obu rysunków. Swoje wnioski zapisz w czterech punktach.

A.

Źródło: Karta, nr 29, Warszawa 1999, s. 5