Pobierz Historia gospodarcza_Rola chrześcijaństwa w rozwoju średniowiecznej Europy i więcej Prezentacje w PDF z Gospodarka tylko na Docsity! Rola chrześcijaństwa w rozwoju średniowiecznej Europy KIM JEST JEZUS I CO OZNACZA CHRZEŚCIJAŃSTWO? Jezus Chrystus jest główną postacią religii chrześcijańskiej, uznawany przez wielu też jako Boga. Jest on jedną z trzech boskich postaci – Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty. Był synem Marii z niepokalanego poczęcia, a opiekunem jego był Józef. To on narodził się pewnej nocy w Betlejem i rozświetlił cały świat1. Jezus w swoim życiu wiele nauczał, pomagał innym, a także dokonywał cudów, a jego fundamentalnym celem było przekazanie miłosierdzia dla bliźnich. Całe jego otoczenie było pod wrażeniem jego nauczania i mocy. Chrześcijaństwo powstało w I wieku naszej ery podczas ówczesnego judaizmu, jako wynik działalności Jezusa z Nazaretu, dlatego dla wyznawców wiary chrześcijańskiej, są to panowania i rządy Boga uznane przez ludzi, jak i wiara, że Chrystus umarł za nasze grzechy na Krzyżu, a po tym zmartwychwstał. Mimo, że Jezus nauczał tylko ustnie, zostały sporządzone zapisy jego nauk i kazań, zapamiętanych przez uczniów. Duża część rządów jest dla społeczeństwa niewidoczna, z racji gdyż Królestwo Pana nie jest z tego świata. Wiele jego czynów ma charakter specjalnej pomocy dla wyznaczonej jednostki, ponieważ Bóg się troszczy tak samo o nasze życie na Ziemi, jak i życie duszy pozaziemskiej, nieśmiertelnej. Chrześcijaństwo wyróżnia się spośród innych wyznań tym, że priorytetem jest relacja z Bogiem, a nie praktyki religijne2. PRZEŚLADOWANIE CHRZEŚCIJAN3 Już w pierwszym wieku, podczas wzrostu liczby chrześcijan, stają się oni szczególnym zainteresowaniem ludności Imperium. Wyznawcy Jezusa Chrystusa byli oskarżani o każde możliwe przestępstwa, których mieliby się dopuszczać. W pierwszym wieku, notorycznie byli posądzani o zbrodnie takie jak kazirodztwo, orgię, morderstwa dzieci a także picie ich krwi. Jednym słowem, byli obciążani o nienawiść do ludzi. Rzymianie obserwowali częste 1 Kim jest Jezus?, https://chrystus.pl/kim-byl-jezus/ [19 luty 2022 r.]. 2 Czym jest chrześcijaństwo?, https://www.edukator.pl/resources/page/poczatki-chrzescijanstwa/7165 . 3 Prześladowanie chrześcijan, https://imperiumromanum.pl/artykul/przesladowanie-chrzescijan-w-antycznym- rzymie/ . 2 PRZEMIANY POLITYCZNE8 Gospodarka średniowieczna wiąże się z kwestiami politycznymi i społecznymi. Podczas istnienia Cesarstwa Zachodnio-rzymskiego, zaczęły się tworzyć państwa barbarzyńskie, które się chrystianizowały, natomiast największe znaczenie uzyskali Frankowie, którzy przyjęli chrześcijaństwo w 496r. Różnice kulturalne i gospodarcze doprowadziły do rozłamu wiary na dwie strefy. W VII w. z chrześcijaństwem zaczęła konkurować nowa wiara monoteistyczna, czyli Islam – praktykowana przez Arabów – przejęli oni Północną Afrykę, czy Zachodnią Azję. W IX-X wieku powstawały państwa na Bałkanach i w środkowej Europie, którzy zaczęli przyjmować wiarę chrześcijańską. W dziedzinie polityki, Kościół wywierał wielki wpływ, ponieważ zakonnicy i inne osoby duchowne były osobami wykształconymi, przez co często zajmowali stanowiska w kancelariach i innych instytucjach. Przykładowo, władcy Polscy mieli kontakty przyjacielskie z przedstawicielami Kościoła np. Bolesław Chrobry ze świętym Wojciechem. Kościół mimo swojej stabilności, słyszał wiele głosów krytyki w swoją stronę, które wytykały nadużycia duchownych. Wyróżnić można trzy rodzaje nadużyć nepotyzm9, symonia10 i nikolaizm11. W skutek najazdów i wojen domowych, Kościół był zmuszony do wprowadzenia reform umacniających wizerunek i autorytet duchowieństwa. W ten sposób zaczął dążenie do usamodzielnienia się od władzy świeckiej, w wyniku czego papieże przygotowali program, który mówił o odebraniu praw do podejmowania decyzji w sprawach kościelnych władzom świeckim. 8 Cameron Rondo, Neal Larry, Historia Gospodarcza Świata. Od paleolitu do czasów najnowszych., Książka i Wiedza, Warszawa 2010., s. 53-54 9 Nepotyzm - faworyzowanie członków rodziny i znajomych przy obsadzaniu stanowisk. 10 Symonia - świętokupstwo, znana w historii Kościoła rzymskokatolickiego praktyka kupczenia (kupowania lub sprzedawania) beneficjami i godnościami kościelnymi. 11 Nikolaizm - łamanie zasad celibatu. 5 GOSPODARKA Upadek Cesarstwa Rzymskiego w V wieku, spowodował zamieszanie polityczne, ucieczki ludów, a także wojny między nimi. Nastąpił upadek miast i ich funkcji ekonomicznych, handel morski ograniczony do lądowego, a cała gospodarka ukierunkowana była ku rolnictwu na własny użytek. Dopiero Karol Wielki utworzył silne państwo zdolne do rozwoju gospodarczego. Nastąpiła reforma monetarna, zaczęto popierać handel (zajmowali się nim Sasi, kupcy żydowscy), a rozwój rolnictwa czy nowy system uprawy ziemi umożliwił zamieszkiwanie leśnych terenów. Wsie zamieszkiwali przede wszystkim poganie, lecz działalność mnichów od IV-V w. rozpoczęła chrystianizacje. Klasztory stały się ośrodkiem życia umysłowego. W systemie feudalnym, Kościół był jednym z największych właścicieli ziemskich. Podobnie jak świeccy panowie feudalni, Kościół pobierał od swych wasali daniny, a to zapewniało im stabilną sytuacje ekonomiczną i polityczną. Ta stabilizacja pomogła Kościołowi utrzymać własną pozycje mimo działania heretyków. System feudalny12 jest rozumiany jako ustrój społeczno-polityczny polegający na relacji prawnej między innymi jednostkami, jak i również na systemie lennym13. Feudalizm jest również postrzegany jako ustrój społeczno- gospodarczy, gdzie całość ziemi należy do władców, a jest ona tylko nadawana rycerzom, możnym i duchownym. Występował tu podział ziemi na własność użytkową i zwierzchnią oraz poddaństwo chłopów którzy za brak gruntów musieli świadczyć panu rentę feudalną w postaci daniny, odrobku i czynszu. Chrześcijaństwo przynosiło społeczeństwu nie tylko nową religię, ale także niesamowite zmiany organizacyjne. Rozwój miast w wysokim stopniu był uzależniony od ośrodków kościelnych, które pełniły funkcję klasztorów, a zarazem były miejscem wyprawianych pielgrzymek. Dzięki ich obecności, następowała otwartość kupców i handlarzy na poznanie nieznanego. Ośrodki 12 Jan Szpak, Historia Gospodarcza Powszechna, op. cit., s. 50-51 13 System lenny - struktura połączeń między seniorem a wasalem, która polegała na otrzymaniu daru (czyli ziemi) w zamian za obowiązek służby wojskowej i dotrzymania lojalności wobec władcy. 6 katolickie, dawały im możliwość schronienia w nowopoznanym mieście, do którego przybyli, aby poszerzać horyzonty i rozwijać handel. WYPRAWY KRZYŻOWE A EKONOMICZNE SKUTKI Krucjaty14 były wyprawami zbrojnymi powoływanymi na wezwanie papieża, prowadzone w latach 1095-1291 przeciwko muzułmanom, poganom jak i chrześcijanom (Katarzy i Husyci). Wyprawy obejmowały składanie ślubowań i naszywanie krzyży na szaty, stąd wzięła się ich nazwa, a także odbywanie praktyk religijnych. Udział w krucjacie, jako akt pobożności, zapewniał chrześcijanom odpust. Głównym powodem były interesy religijne -odbicie Jerozolimy z rąk muzułmanów, choć swoje podłoże znalazła również polityka i ekonomia - odrodzenie handlu z krajami Bliskiego Wschodu. Poprzez te wyprawy rozwinął się wyżej wspomniany handel oraz związana z nim organizacja, żegluga morska oraz zaczęły rozrastać się takie miasta jak Wenecja czy też Genua. 14 Krucjaty, https://pl.wikipedia.org/wiki/Krucjata [20 luty 2022 r.]. 7 Bogiem, a także ciała, które oddawało się pokusom na Ziemi. Był to konflikt między dobrami duchowymi a materialnymi. Zdaniem scholastyków, wszystko co stworzył Bóg było dobre, natomiast zło pochodziło tylko i wyłącznie z rąk ludzkich. Wszystkie nurty filozofii średniowiecznej uzasadniają, że mimo niewielkich różnic poglądowych, Bóg jest istotą najważniejszą dla człowieka i to z nim należy być zgodnym. 10 Bibliografia Cameron Rondo, Neal Larry, Historia Gospodarcza Świata. Od paleolitu do czasów najnowszych., Książka i Wiedza, Warszawa 2010. Czym jest chrześcijaństwo?, https://www.edukator.pl/resources/page/poczatki- chrzescijanstwa/7165 . Filozofia średniowiecza, https://historia.org.pl/2009/10/05/filozofia- sredniowieczna/ [20 luty 2022 r.]. Grzegorz Wojciechowski, Wczoraj i dziś, 2018. Jan Szpak, Historia Gospodarcza Powszechna, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne S.A., Warszawa 2007. Kazimierz Twardowski, O filozofii średniowiecznej, Altenberg H., Lwów 1910. Kim jest Jezus?, https://chrystus.pl/kim-byl-jezus/ [19 luty 2022 r.]. Krucjaty, https://pl.wikipedia.org/wiki/Krucjata [20 luty 2022 r.]. Literatura, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/sredniowiecze- Literatura;4019676.html [20 luty 2022 r.]. Nepotyzm - faworyzowanie członków rodziny i znajomych przy obsadzaniu stanowisk. Nikolaizm - łamanie zasad celibatu. Prześladowanie chrześcijan, https://imperiumromanum.pl/artykul/przesladowanie-chrzescijan-w-antycznym- rzymie/ . Schizma wschodnia, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/schizma- wschodnia;3973028.html [20 luty 2022 r.]. Symonia - świętokupstwo, znana w historii Kościoła rzymskokatolickiego praktyka kupczenia (kupowania lub sprzedawania) beneficjami i godnościami kościelnymi. 11 System lenny - struktura połączeń między seniorem a wasalem, która polegała na otrzymaniu daru (czyli ziemi) w zamian za obowiązek służby wojskowej i dotrzymania lojalności wobec władcy. Sztuka, https://kultura.gazeta.pl/kultura/7,114530,27018312,sztuka- sredniowiecza-najwazniejsze-cechy-przedstawiciele-i.html [20 luty 2022 r.]. 12