Pobierz Historia - klasa 1 lo - Dział VI - Polska w X-XIII wieku i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! VI. Polska w X-XIII wieku 1. Państwo Polan powstało w wyniku złączenia plemion w X wieku, rządzone było przez dynastię Piastów (Piast-> Siemowit-> Leszek-> Siemomysł) Przyczyny Chrztu (966r) Polski: o uniknięcie chrystianizacji (bojowej) ze strony Niemiec o przetrwanie państwa o wzmocnienie pozycji księcia Skutki Chrztu Polski o przybycie duchownych wraz z pismem łacińskim oraz sprzętem nieznanym jeszcze w Polsce (wynalazki) o włączenie Polski w krąg kultury krajów zachodnich o wzmocnienie potęgi państwa o umocnienie potęgi księcia Bitwa pod Cedynią - 972r. o Mieszko I razem z bratem, Czciborem rozgromił armię niemieckiego margrabiego Hodona, dzięki czemu utrwalił swoją władzę nad Pomorzem Zachodnim. o Do bitwy doszło na prawym brzegu Odry w pobliżu grodu Cedynia. o Niemcy ponieśli ciężką klęskę. Z pogromu uratował się margrabia Hodon. W 968r. za zgodą papieża powstało biskupstwo misyjne w Poznaniu, które miało za zadanie krzewienie chrześcijaństwa o Podlegało ono bezpośrednio Papieżowi, a nie arcybiskupstwu z Niemiec. (przez co Mieszko uniemożliwił podporządkowanie się kościoła w Polsce Niemcom.) o I biskup - Jordan Organizacja Państwa Mieszka I o Mieszko I (960-992) - posiadał najwyższą władzę o Drużyna - podstawa władzy państwa, utrzymywana przez księcia, który pieniądze miał z danin o wojownicy - rozlokowani w grodach o okręgi grodowe - grody + otaczające je tereny Rządy Bolesława Chrobrego o panował w latach (992-1025) o wypędził z polski dwóch przyrodnich braci oraz macochę Odę o starał się wzmocnić pozycję państwa wobec sąsiadów o dużą wagę przywiązywał do szerzenia chrześcijaństwa Misja Św. Wojciecha o Bolesław Chrobry otoczył opieką biskupa Wojciecha i wsparł wyprawę misyjną do pogańskich plemion pruskich (977). o Wojciech został zamordowany, Bolesław wykupił ciało o W 999r Wojciech został kanonizowany przez papieża Sylwestra II. o W 1000r z pielgrzymką do grobu Św. Wojciecha przybył Otton III - zjazd Gnieźnieński. Przyczyny zjazdu Gnieźnieńskiego o Odwiedzenie Grobu św. Wojciecha przez Ottona III Skutki zjazdu Gnieźnieńskiego o Cesarz zwolnił Bolesława z płacenia trybutu o Otton III założył za głowę polskiego władcy diadem, podarował kopie włóczni św. Maurycego i nazwał współpracownikiem cesarstwa, co wykazało poparcie i zgodę na koronacje Bolesława na króla (przez Ottona III). o polepszenie relacji z cesarstwem o ukazanie przez cesarza, władcy Polskiego jako jednego z najważniejszych władców w Europie. o powołanie polskiej prowincji kościelnej: arcybiskupstwa w Gnieźnie, któremu miały podlegać biskupstwo w: Poznaniu, Kołobrzegu, Krakowie i we Wrocławiu. o Bolesław otrzymał prawo inwestytury, czyli mianowania biskupów Wojny Bolesława Chrobrego o 1002r - koniec przyjaznych stosunków z cesarstwem poprzez śmierć Ottona III, Niemcy wybrali nowego cesarza - Henryka o wojny z Czechami - 1002-1003 r. o wojny polsko-niemieckie - 1002-1018, skutek-> oderwanie się od polski pomorza o wojny z Rusią - 1013, 1018 2 o panował w latach (1079-1102) o zaczął płacić znowu trybut ze Śląska Czechom, pojął za żonę córkę króla Czech o był słabym władcą, nnn mieszkał w Płocku o nie rządził, ale był władcą, polityką państwa kierował po jego palatyn - Sieciech - wojewoda Konflikt Hermana z synami o W 1097 roku władco się zbuntowało, (na którego po czele stał syn Władysława Hermana - Zbigniew), później dołączył się Bolesław Krzywousty (też syn) - wojna domowa o W efekcie wojny domowej podzielono Polskę na 3 dzielnice: Zbigniew otrzymał Wielkopolskę, Bolesław krzywousty – Małopolskę i Śląsk, Władysław Herman zatrzymał sobie Mazowsze oraz władze zwierzchnią nad całością kraju. o Wojewoda Sieciech został wygnany Konflikt Bolesława Krzywoustego z bratem o Po śmierci Władysława Hermana w 1102 roku, zaczęła się sprzeczka braci o tron o W 1106 roku Bolesław krzywousty zbrojnie najechał na ziemię brata Zbigniewa, zdobywając Wielkopolskę. Zbigniew się z tym nie pogodził i interweniował do cesarza, którego krewną była jego żona. o 1109 rok - wojna niemiecko-Polska, Cesarz - Henryk V ze Zbigniewem, a Bolesław krzywousty z Rusią i Węgrami. o Henryk V kierował swe uderzenia na Śląsk, jednak nie udało się mu zdobyć Wrocławia, Bytomia ani Głogowa (1109). o W 1109 roku miało dojść do bitwy w okolicach Wrocławia, na Psim Polu. Cesarz powrócił do Niemiec i Zbigniew powrócił do Polski, nie otrzymał już własnej dzielnicy. Bolesław krzywousty zlecił oślepienie brata, który później zmarł. Podbój pomorza o 1116 - 1119 - Bolesław krzywousty opanował Pomorze gdańskie i wcielił je do Polski o 1121 - 1122 - zdobył Szczecin i podporządkował sobie Pomorze zachodnie i zadbał o chrystianizację pogańskiego dotąd Pomorza Rozbicie Dzielnicowe 5 o po 1138 roku powstał dokument zwany statutem krzywoustego, był to jego testament, w którym wprowadził zasadę senioratu, gdzie każdy syn otrzymał swoją dzielnicę o Wprowadził tą zasadę, aby zapobiec walką o władzę między synami po swojej śmierci oraz utrzymać jedność państwa. o wydzielił dzielnicę senioralną, po obejmującą Małopolskę z Krakowem, Gniezno oraz dostęp do morza. Dzielnicą tą miał władać zawsze najstarszy z dynastii Piastów - książę senior. do niego miała też należeć władza zwierzchnia nad pozostałymi dzielnicami oraz prawo prowadzenia polityki zagranicznej po obsadzania stolic biskupich. Ustawa Sukcesyjna - weszła w życie wy 1138 roku, kiedy Bolesław krzywousty zmarł. 3. Obalenie zasady senioratu o pierwszym seniorem został najstarszy syn - Władysław II, później nazywane wygnańcem. Rządził Na Śląsku i w dzielnicy senioralnej, pomorze. o Mazowsze otrzymał Bolesław Kędzierzawy. o Wielkopolskę otrzymał Mieszko Stary (żył 102 lata). o Wdowa po Bolesławie Krzywoustym Salomea wraz z 2 nieletnimi synami Henrykiem (później sandomierski - ziemia sandomierska, brał udział w krucjatach) i Kazimierzem (później sprawiedliwy, pogrobowiec - urodził się po śmierci ojca) objęła ziemię Łęczycką. o Wy 1141 roku zjazd w Łęczycy, po na który nie zaproszony został Władysław Wygnaniec. o 1144 roku po doszło do otwartej wojny pomiędzy Władysławem - seniorem, o młodszymi braćmi - juniorami. o W 1146 roku nastąpił koniec wojny, zwycięstwo juniorów, czego efektem było wygnanie Władysława wygnańca z kraju. o Seniorem został Bolesław kędzierzawy, który zajął dzielnicę senioralną i Śląsk, który oddał dzieciom Władysława wygnańca, gdy osiągnęły pełnoletniość. o W wyniku śmierci Bolesława kędzierzawego - 1157 r., seniorem został Mieszko stary, jednak bunt możnowładca krakowskiego doprowadził do jego wygnania (1202) z Krakowa (prawdopodobnie przez jego ostre rządy). o Tron krakowski powierzono najmłodszemu synów krzywoustego, Kazimierzowi sprawiedliwemu (1202), co oznaczało obalenie zasady senioratu, ponieważ stary senior żyje, a jest nowy. Leszek Biały 6 o Był synem Kazimierza sprawiedliwego o W 1227 roku zorganizował zjazd w Gąsawie, na który zaprosił niektórych książąt piastowskich, między innymi Henryka Brodatego. W czasie zjazdu doszło do zamachu na książąt, w wyniku którego zamordowany został Leszek biały. Henryk Brodaty o Leszek biały w testamencie przekazał ziemię Henrykowi brodatemu, który posiadał 2 prowincje - 1227-> ziemia Krakowska i Śląsk. Henryk Pobożny o Po śmierci Henryka brodatego władze objął jego syn Henryk pobożny o 1241 rok - Na Polskę najechali Tatarzy (stąd legenda o hejnale), uderzyli na Małopolskę. Śmierć Pobożnego - wraz ze śmiercią Henryka pobożnego w 1241 roku w bitwie z Mongołami pod Legnicą skończył się okres przewagi Piastów Śląskich. Bitwa pod Legnicą - 1241 r. - nie wygraliśmy ani nie przegraliśmy, ponieważ Tatarzy powrócili do swojego kraju w trakcie, z powodu śmierci ich króla, zmarł wtedy również Henryk Pobożny. Konrad Mazowiecki - Krzyżacy o Kraków (małopolska) został opanowany przez Konrada mazowieckiego o Już w połowie XIII wieku, korzystając z trudności polski, uzależniło się od nas Pomorze zachodnie. o 1227 - odcięło się od nas Pomorze gdańskie o 1226 - książę Konrad Mazowiecki sprowadził krzyżaków na ziemię chełmińską, żeby podbili oni i schrystianizowali Prusy, co było błędem, ponieważ krzyżaccy sfałszowali dokumenty oraz podbite przez nich tereny zajęli. Powstanie Brandenburgii o W XIII w. jeden powstaje na północnym zachodzie Marchia Brandenburska o Opanowała ona ziemię lubuską, a następnie skierowała swoją ekspansję na obszar pogranicza Wielkopolski i Pomorza zachodniego. Bałtowie - Ludy Pruskie o przez wielokrotne wyprawy Litwy na Mazowsze i Małopolskę, doszło do spustoszenia Mazowsza. Idea zjednoczenia Państwa - na jakie grupy o Od połowy XIII wieku, w społeczeństwie polskim zaczęły narastać dążenia do zjednoczenia kraju 7