Historia literatury romantyzmu - notatki, Notatki z Filologia polska

Pobierz Historia literatury romantyzmu - notatki i więcej Notatki w PDF z Filologia polska tylko na Docsity! Powieść poetycka: Łączy epikę i lirykę - synkretyzm, czyli wzajemne przenikanie się w utworze różnych tendencji rodzajowych i gatunkowych (ballada, pieśń, powieść, partie liryczne i opisowe, dialog) - fabuła nasycona dramatyzmem - fragmentaryczność utworu - gatunek ukształtowany w epoce romantyzmu - Polska -> Malczewski, Mickiewicz; twórca Walter Scott - opowiadanie i opis silnie zsubiektywizowany - wprowadzenie narratora, który zwraca się wprost do czytelnika - bohater może być maską autora - luźna kompozycja pełna niedomówień, epizodyczność - achronologiczność zdarzeń, inwersja czasowa kreacja bohatera: * bohater bajroniczny u Byrona * bohater walenrodyczny u Mickiewicza - Byron wprowadza orienatalną scenerię i bohatera z tajemniczą biografią, owładniętego silnymi namiętnościami - postacie, których działania cechuje prometejski bunt i dominacja motywów natury uczuciowej Bohater wallenrodyczny to człowiek, który podstępem zdobywa względy przeciwnika, wciela się w rolę przyjaciela, a w rzeczywistości działa na jego szkodę. Mamy tu do czynienia z postawą ambiwalentną, ponieważ wallenrodyzm z punktu widzenia wroga jest zdradą. Konrad Wallenrod spełnia także inne wymogi powieści poetyckiej. Jednym z nich jest na przykład pierwszoplanowe znaczenie głównego bohatera oraz jego specyficzna kreacja na tak zwany typ bajroniczny, stworzony przez Byrona model postaci. To rozterki i wybory Konrada Wallenroda są przecież głównym tematem utworu. Kompozycja utworu nie jest zwarta i spójna. Wydarzenia prezentowane są w sposób fragmentaryczny, urywkowy. Często brakuje pomiędzy nimi ciągłości przyczynowo-skutkowej. W tej powieści poetyckiej występują także partie tekstu, które, choć bardzo znaczące dla sensu całości działa, zachowują swoistą autonomię, to znaczy – mogłyby występować jako odrębne utwory, poza kontekstem. Dominującym w powieści poetyckiej nastrojem jest atmosfera niepewności, niesamowitości i tajemniczości, a często nawet grozy. Conocne spotkania Konrada Wallenroda z Pustelnicą, sąd dwunastu rycerzy nad Mistrzem Zakonu, odbywający się w lochach średniowiecznego zamku i inne wydarzenia, są owiane aurą tajemnicy, a nastrój, który tworzą, często jest nastrojem pełnym grozy. Poczynania głównego bohatera rzadko kiedy mają jawny charakter, większość z nich spowita jest tajemnicą. Nakaz egzotycznej scenerii spełniony jest w Konradzie Wallenrodzie przez umieszczenie akcji w mrocznym średniowieczu. Śluby panieńskie Gustaw Można sobie wyobrazić, iż Gustaw cierpi z miłości i miłość do ukochanej nie daje mu ukojenia nawet po śmierci. Trudno byłoby to jednak wyobrazić sobie ze strony Gucia. Gucio nieszczęśliwie zakochany? To niemożliwe! Inne jest jednak nie tylko imię, ale przede wszystkim charakter. Gucio uwielbiał kokietować kobiety, flirtować z nimi bez zobowiązań, zaś myśl o małżeństwie nigdy nie przechodził mu przez głowę. Postać ta stała się przez to doskonałą parodią nieszczęśliwego, cierpiącego, tylko raz – na śmierć - zakochanego i zawsze bardzo poważnego romantycznego bohatera, jakim był Gustaw. Albin Parodią bohatera romantycznego okazał się być również Albin. Postać ta była jednak ironicznym przeciwieństwem bohatera werterowskiego. Tak jak on kochał, płakał i cierpiał z powodu niespełnionej miłości. Obiekt jego uczuć – Klara – zdawał się jednak całkowicie go lekceważyć. Albin więc zaczął nawet wspominać o samobójstwie. Albin jest jednak karykaturą postaci werterowskiego bohatera. Jest bardzo płaczliwy, jęczący, gadatliwy, naduczuciowy, zawsze wzdychający – co niewątpliwie daje efekt niezwykle komiczny. Albin ośmiesza Wertera czy Kordiana, czyniąc do nich jawną aluzję. Beniowski Istnieją różne pojęcia ironii: 1. Słowo ironia pochodzi od greckiego eironeia – co oznacza udawanie głupszego i najczęściej definiuje się ją jako sprzeczność między znaczeniem dosłownym wypowiedzi, a jej znaczeniem właściwym nie zamierzonym wprost, ale zamierzonym przez autora. 2. Ironia sokratyczna, stosowana przez Sokratesa – zadawanie pytań z pozycji człowieka naiwnego, by ujawnić niewiedzę przeciwnika. 3. Ironia tragiczna – działanie bohatera, które wbrew jego wiedzy i woli prowadzą do katastrofy (Edyp). 4. Ironia romantyczna –powstała w gronie romantyków niemieckich (F. Schlegel, J.G. Fichte), stosowana przez Byrona ale najlepszym jej przykładem jest Beniowski. Ironia romantyczna to koncepcja postawy artysty wobec świata, która polega na absolutnej przewadze podmiotu nad światem, przewadze pierwiastka subiektywnego nad obiektywnym. Manifestuje się w ten sposób wolność podmiotu, który pokazuje, że może zrobić wszystko, co chce. Ballada  [fr. ballade < prowansalskie balada < łac. ballare ‘tańczyć’],