Pobierz Historia - Notatki - Historia - Część 2 i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! - wykształciła się burżuazja i bogate mieszczaństwo - nowe mieszczaństwo – przedsiębiorcy, bankierzy, wolne zawody - adwokaci, dziennikarze, lekarze, artyści – elita umysłowa - mieszczanin nie mógł być biskupem, oficerem, itp. Kryzys gospodarczy: - położenie chłopów w Francji było świetne w porównaniu do innych państw Europy (myśleli, że beznadziejne) - nieurodzaj - układ handlowy Anglia-Francja 1786 – obniżone cła na eksportowanie towarów z Francji (zdobyli rynek winny w Anglii). Francja obniżyła cła na towary Angielskie (tańsze niż Francuskie) -> korzysta szlachta. - dla mieszczan – bankructwo - wszyscy są niezadowoleni - kosztowne wojny kolonialne - rozbudowa aparatu biurokratycznego oraz armii - utrzymanie licznego dworu (Wersal) - wzrastające zadłużenie państwa Budżet Francji: - deficyt - gdyby państwo zbankrutowało, najbardziej ucierpiałoby mieszczaństwo (król straciłby autorytet) - obsługa długu – nałożyć podatki – gwałtowny opór 5 maja 1789 – zwołanie Stanów Generalnych Rewolucja Prawników (ew. początek rewolucji) Przebieg: Stan III ogłosił Zgromadzenie Narodowe – Konstytuanta – nie rozwiąże się, dopóki nie uchwali konstytucji. Król chciał rozpędzić zgromadzenie (przywrócić swoją władzę). Zamknął salę obrad po pretekstem remontu. Deputowani zgromadzili się wtedy w sali do gry w piłkę. Konstytuanta – sejm, zgromadzenie narodowe, którego celem jest uchwalanie konstytucji Teraz król chce rozpędzić ich siłą. Konstytuanta przenosi się do Paryża. Lud Paryża będzie się bał „najazdu” króla – Gwardia Narodowa (La Fayette). Szturm na Bastylie (14 lipca) – arsenał Król przybył do Paryża, manifestując zgodę z narodem. Symbol rewolucji – czerwono- niebiesko- biała kokarda Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, La Fayette, 26 sierpnia - znosi ciężary feudalne - znosi podział stanowy - przywileje szlachty - „Deklaracja praw człowieka i obywatela” – - preambuła – uzasadnienie uchwalenia. - prawa naturalne - wszyscy są wolni - równość wobec prawa - źródło prawa – lud - własność – prawo święte i nienaruszalne. Czasami ktoś musi jednak ze swojej własności zrezygnować (odszkodowanie) - wolność słowa - dziesiętny system miar i wag - zamiast prowincji – departamenty - Kościół został ściśle powiązany z państwem Uchwalenie konstytucji – wrzesień 1791 – Monarchia Konstytucyjna Podziały polityczne: - Towarzystwo Przyjaciół Konstytucji – Jakobini (zbierali się w dawnym klasztorze św. Jakuba) - Towarzystwo Przyjaciół Praw Człowieka – Kordelierzy - Stowarzyszenie Roku 1789 – Konstytucjonaliści - Podziały w zgromadzeniu (Zgromadzenie Prawodawcze, czyli Legislatywa) - Lewica (jakobini + kordelierzy – Danton, Robespierre, Marat) – umiarkowana, czyli żyrondyści i radykalna – powszechne prawo wyborcze, równy dostęp do własności – czyli pełna demokracja - Centrum – „bagno” - Prawica – utrzymanie monarchii konstytucyjnej w kształcie z 1791 - Poza zgromadzeniem – sankiuloci (bez spodni) – powszechne zrównanie majątkowe i prawne Francja republiką - 1792 – wypowiedzenie wojny Austrii (poprały ją Prusy) - Marsz wojsk A-P powstrzymano w bitwie pod Valmy - „Ojczyzna w niebezpieczeństwie” – ściągały do Paryża oddziały ochotników z prowincji – coraz ostrzej wyrażali swoją niechęć do monarchii. - Wydarzenia sierpniowe – druga rewolucja – Komuna Paryża 1790 – zawarcie przymierza z Prusami – przez stronnictwo patriotyczne. - uchwała o niepodzielności ziem polskich – bardzo rozczarowała Prusy (chcieli Gdańsk i Toruń) Wtedy prusy zawarły przymierze z Austrią, i razem chcieli z Rosja – rozbiory. Druga kadencja Sejmu Wielkiego (listopad 1790 – maj 1792) - Stanisław August, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i Stanisław Małachowski – nowa ustawa zasadnicza państwa - prawo o sejmikach – pozbawienie „gołoty” praw politycznych - prawo o miastach – nietykalność osobista i majątkowa, nabywanie ziem, dostęp do urzędów, mogli uczestniczyć w obradach, ale nie mieli prawa głosu (chyba że w sprawach miejskich), nobilitacja niektórych mieszczan ( szlachcica) - uchwalenie konstytucji na drodze zamachu stanu – gdy posłowie stronnictwa hetmańskiego wyjechali na ferie wielkanocne - Konstytucja 3 maja – Ustawa Rządowa - koniec wolnej elekcji – tron dziedziczny w dynastii Wettinów - władza prawodawcza – sejm. Sejm kadencyjny, na dwa lata („zawsze gotowy”). Dwie izby: izba poselska i senat (bez inicjatywy ustawodawczej). W izbie – posłowie wybierani przez szlachtę posesjonacką - zniesione Liberum Veto - władza wykonawcza – Straż Praw – prymas + ministrowie (Policji, Pieczęci, Interesów Zagranicznych, Wojny, Skarbu), mianowani przez monarchię, a zatwierdzani przez sejm. Król nie mógł podejmować samodzielnie decyzji – konieczna była kontrasygnata jednego z ministrów. Ministrowie byli odpowiedzialni przed sejmem. - władza sądownicza – nie może jej pełnić żadna z dwóch pozostałych władz - mieszczanie – wolność osobista i majątkowa, prawo do stopni oficerskich, urzędów i nabywania ziem - Zgromadzenie Przyjaciół Konstytucji Rządowej – zajmowało się realizacją K3M Konfederacja targowicka 11 miesięcy po Konstytucji – nie bezpośrednia reakcja – obóz hetmański był przekonany, że sejmiki relacyjne odrzucą (ale nie odrzuciły, chociaż entuzjazmu nie było) Hetmani przeciwni konstytucji spotkali się w Petersburgu. 27 kwietnia 1792 – podpisali akt konfederacji, potem ogłosili go z inną datą w Targowicy – „sprawiedliwi obywatele” zwracają się do gwarantki ustroju o pomoc, to bardzo ułatwiło sprawę Katarzynie II Przebieg: - społeczeństwo nie było gotowe do wojny, dopiero w kwietniu 1792 sejm uchwalił prawo „o gotowości do obrony RP” i podniósł wojsko do 100 tys. - bitwa pod zielenicami – 60 tys. Polaków vs. 100 tys. Rosjan – Józef Poniatowski. Wygraliśmy. - klęska – niewiara w zwycięstwo, stawienia czoła Imperium Rosyjskiemu. - Król, za namową Kołłątaja przystąpił do konfederacji, tak samo jak Straż Praw. Ignacy Potocki, Stanisław Małachowki, Kościuszko i Zajączek udali się na emigrację. Drugi rozbiór Polski – 1793 - Austria i Prusy rozpoczęły odwrót po klęsce w Francji. Prusy jako „wynagrodzenie” za starty w Francji chce kawałek Polski, a Austrii obiecuje, że swoją część dostanie później, jak się upora z Francją - Katarzyna II nie widzi już żadnej nadziei na podporządkowanie sobie Polski – bardzo silny opór społeczeństwa - traktat rozbiorowy rosyjsko-pruski – 23 stycznia 1793. Przyczyna: szerzenie się w Polsce „zarazy Jakobińskiej”. Prusy – 58 tys. km2, Rosja – 250 tys. km2. Sejm rozbiorowy w Grodnie 1793 - ostatni w dziejach RP - sterroryzowane izby przyjęły uchwałę o ustępstwach terytorialnych na rzecz Rosji i Prus. - rozwiązanie konfederacji Targowickiej, określony został ustrój kadłubowego państwo polskiego - przywrócenie Rady Nieustającej - wszystkie prawa kardynalne z powrotem, oprócz liberum veto Powstanie kościuszkowskie - plan – wybuch w na jesieni 1794, ale posunięcia rosyjskie – wycofanie swoich wojsk w celu wojny z Turcje – przyśpieszyły wybuch. Zmusiła Radę Nieustającą do zmiejszenia wojska do 15 tys. - Antoni Madaliński – jako pierwszy odmówił rozwiązania swojego oddziału. - 24 marca 1794 – Akt Powstania. Kościuszko – Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych – złożył na rynku głównym w Krakowie przysięgę Narodowi Polskiemu. - ”Wolność, całość, niepodległość” - szybka rekrutacja chłopów - 4 kwietnia – bitwa pod Racławicami – wygraliśmy - wybuchły powstania w Warszawie (Insurekcja 17 kwietnia, Jan Kiliński – mistrz szewski). Powołano Radę Zastępczą Tymczasową. Dużą rolę odgrywał prezydent Warszawy Ignacy Wyssogota-Zakrzewski. - w Wilnie (Jakub Jasiński), Lublinie, Wielkopolsce (Dąbrowski) - Uniwersał połaniecki – 7 maja 1794 – znosi poddaństwo osobiste chłopów, uznaje ich prawo do ziemi i zmniejsza ciężary pańszczyźniane. Mimo to nie zachęcił chłopów do przyłączenia się do powstania – nie przestrzegała go szlachta - w Warszawie: stracenie targowiczan, Rada Najwyższa Narodowa – Hugo Kołłątaj i Ignacy Potocki - przegrana bitwa pod Szczekocinami (dwukrotna przewaga sił rosyjsko-pruskich) - przegrana bitwa pod Chełmem (Józef Zajączek) - oblężenie Warszawy – Prusy i Rosja. Prusy jednak szybko odeszły, bo wybuchło powstanie w Wielkopolsce (Jan Henryk Dąbrowski) i na Kujawach. - bitwa pod Maciejowicami – 10 października – klęska, Kościuszko dostał się do niewoli. - wpadek Warszawy – 4 listopada, najpierw padła Praga (Zajączek), następnego dnia poddali Warszawę. Wawrzecki (nowy naczelnik powstania) dostał się do niewoli. Stanisław August przebywał w Grodnie, gdzie abdykował Trzeci rozbiór polski - zainicjowała Austria, która nie chciała czekać na polityczne decyzje rozbiorowe, tylko szybko zająć jak najwięcej. - 3 stycznia 1795 – traktat rozbiorowy Rosja-Austria, w październiku przyłączyły się Prusy. - 1797 – konwencja petersburska – nie używanie przez Austrie, Prusy i Rosję nazwy Królestwo Polski.