Historia Polski Ludowej - Notatki - Historia Polski, Notatki z Historia Polski

Pobierz Historia Polski Ludowej - Notatki - Historia Polski i więcej Notatki w PDF z Historia Polski tylko na Docsity! 1 ☻Ludność W lutym 1946r. ludność nowej Polski wynosiła 23,9mln osób- spadek o ponad 30%. Straty dotknęły głównie ludność miejską. Związane to było z prawie całkowitą eksterminacją ludności żydowskiej zamieszkującej miasta jak i ubytkiem inteligencji. Wiele osób z wykształceniem medycznym i prawniczym było pochodzenia żydowskiego. Polska miała nowy zarys terytorialny. Na nowo była tworzona struktura społeczna. Ludność przenosiła się ze wsi do miast. Nie była związana z nowym miejscem, co było dla władzy pozytywne. Rozbicie dawnych społecznych struktur społecznych i terytorialnych ułatwiło manipulowanie nimi. ☻Polityka prowadzona przez władzę Polityka, którą prowadziła władza po 1945r. to polityka odsuwania wyborów. Chciała w ten sposób wyeliminować opozycję i pozyskać wieś i sympatię społeczną. Reforma rolna 06.09.1944r.- uchwalono dekretu o wykonaniu reformy rolnej. Nie był to akt reformujący wieś, ale działanie polityczne realizowane metodami gospodarczymi i ekonomicznymi. Ponieważ władza komunistyczna nie cieszyła się zaufaniem to akt został wprowadzony w życie bardzo szybko. Miało to na celu pozyskanie wsi i pokazanie jakim dobrem była władza, która wprowadziła 1. reformę rolną w 1919r. Reforma rolna z 1944r. adresowano do rolników małorolnych. Miało to zlikwidować niekorzystny stosunek wsi do władzy komunistycznej. Reforma ta była również wymierzona przeciw stronnictwu Mikołajczyka. Skutki reformy: zabranie ziemi ziemiaństwu i danie jej chłopom. Pozyskiwanie inteligencji Pozyskiwanie środowisk inteligenckich przez władzę w latach 1945-47 prowadzone było poprzez tzw. łagodną rewolucję. Władzę nie interesowało to, co kto robił przed wojną. Zaczęto także rozbudowywać szkolnictwo- upowszechnienie oświaty( była bezpłatna). Prowadzono także politykę kulturalną, która miała pozyskać inteligencję. Powołana do życia wiele czasopism, np.: „Odrodzenie”, „Kuźnica”. Prowadzono aktywną politykę wydawniczą, np.: założono Spółdzielnię Wydawniczą „Czytelnik’. Zauważono potrzebę odbudowania miast, co było aprobowane przez inteligencję, która nadal była nieufna w stosunku do komunistów. Literaci zostali zaproszeni do współpracy dyplomatycznej, co miało im zrekompensować wojnę. Brak niechęci środowisk intelektualnych do władzy. ☻Opozycja Część środowisk, która brała udział w wojnie uważała, że z władzą nie trzeba walczyć politycznie, ale zbrojnie. Większość walczących oddziałów były to oddziały poakowskie. Uważały, że władza była obca i przejęła władzę siłą→ trzeba z nią walczyć. Był to jednak element samoobrony- chciano uniknąć więzienia. Nie byli oni realnym zagrożeniem, ponieważ komuniści dysponowani większą siłą, m.in. powołali do życia Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, który miał za zadanie walczyć z podziemiem. Partyzantka Ukraińska- działała w części polski, gł. w Bieszczadach. Walczyli z władzą, bo liczyli na utworzenie z części ziem polskich niepodległego Państwa Ukraińskiego. Działała też na terenie Związku Radzieckiego. docsity.com 2 Podziemie polityczne- powstało krótko po zakończeniu II wojny światowej. Wolność i Niezawisłość zostało założone w 1945r.- było organizacją poakowską, której przywódcami byli dawni przywódcy AK, np.: Jan Rzepecki. Swobodnie wpływali na społeczeństwo. Istotą działania było działanie polityczne. Organizacja została szybko unieszkodliwiona przez władzę- w listopadzie 1945r. został aresztowany Jan Rzepecki. WiN działał do początku lat 50., ale było tam wprowadzane coraz więcej agentury. Efektywność podziemia politycznego i wojskowego była niewielka. Nie byli to przeciwnicy dla władzy. Osłabianie opozycji Mikołajczyka Przesuwnie wyborów było elementem osłabienia opozycji. Komuniści byli w posiadaniu mediów- cenzurowali gazetę Mikołajczyka(„Gazetę Ludową”). Po pewnym czasie opanowali także PAP i Polskie Radio, które miało ponad milion słuchaczy. W posiadaniu komunistów był także aparat terroru→ ułatwiona walka z opozycją. Partia Mikołajczyka była osłabiana poprzez: - stosowanie terroru - problemy administracyjne - zarzuty o współpracę z podziemiem - skrytobójstwa po 1945r. PSL rósł w siłę. ☻Referendum Komuniści zdawali sobie sprawę z tego, że nie można odsuwać wyborów w nieskończoność. Referendum miało oznaczać, że władza nie boi się demokracji i uwzględnia w swojej polityce odpowiedzi od społeczeństwa. W rzeczywistości było to sprawdzenie, czy polityka pozyskiwani przynosi efekty. Pytania referendalne były tak skonstruowane, aby odpowiedzieć 3x tak. - 1. pytanie: Czy jesteś za zniesieniem Senatu?- partie centrowe i prawicowe zawsze opowiadały się za zniesieniem Senatu - 2.pytanie: Czy chcesz utrwalenia w przyszłej konstytucji ustroju gospodarczego zaprowadzonego przez reformę rolną i unarodowienie podstawowych gałęzi gospodarki krajowej z zachowaniem ustawowych uprawnień inicjatywy prywatnej?- powinno być postawione przed wprowadzeniem reformy rolnej, 2.część- nacjonalizacja była rozpoczęta w styczniu 1946r. - 3. pytanie: Czy chcesz utrwalenia zachodnich granic Państwa Polskiego na Bałtyku, Odrze i Nysie Łużyckiej?- nie dotyczyło granicy wschodniej. Mikołajczyk nie mógł odpowiedzieć 3x tak→ wybrał pytanie nr 1 na nie, ponieważ jako wicepremier nie mógł głosować przeciw granicy swojego kraju. Wyniki referendum: Oficjalne: o 1.pytanie- 68% tak o 2.pytanie- 77% tak o 3.pytanie- 90% tak Wyniki były sfałszowane, wg danych po 1989r. na pytanie nr 1 ok. 70% powiedziało nie. docsity.com 5 - 08/09.1948r.- Plenum KC. Władysław Gomułka, przywódca PPR, został zaatakowany za swoją niezależność (pomimo, że miał niechętny stosunek do Tity). Opowiadał się za polską drogą do socjalizmu tzn. z zachowaniem swoistości Polski. To było sprzeczne z założeniami Stalina, który żądał, aby wszystkie kraje komunistyczne były kopią Związku Radzieckiego, pod względem: kultury, gospodarki, rolnictwa, polityki itp. Na przeszkodzie w realizacji tego celu stał Gomułka, który uważał, że: - nie jest konieczna taka polityka rolna, której żąda Stalin, czyli kolektywizacja i usuwanie własności prywatnej - Kościół odgrywa ważną rolę w Polsce i nie chce polityki rozpadu z Kościołem- sam Gomułka nie był zwolennikiem Kościoła katolickiego. Ostatecznie Gomułka zostaje usunięty ze stanowiska sekretarza generalnego PPR pod zarzutem odchylenia prawicowo-nacjonalistycznego. Jego następcą zostaje Bolesław Bierut. W PPR ujawnia się podział na: - Gomułkę i jego najbliższe otoczenie, które zostaje odsunięte od władzy w 1948r., jest to tzw. grupa krajowa, która spędziła wojnę w Polsce, byli bardziej związani ze społeczeństwem, dlatego cieszyli się mniejszym zaufaniem Stalina - Komunistów, którzy spędzili wojnę w Związku Radzieckim, Stalin miał do nich większe zaufanie i pozostali u władzy do 1956r. Ich przywódcą był B. Bierut. Ujawnienie tego podziału było przygotowaniem do zjednoczenia PPR i PPS. Wszyscy, którzy byli podejrzewani o brak lojalności, lub swoją niezależnością sprawiali problemy byli usuwani. Oczyszczone PPR szykowało się do wchłonięcia partii socjalistycznej (PPS). W grudniu 1948r. w Warszawie odbył się Kongres Zjednoczeniowy. Formalnie było to połączenie PPR i PPS w Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą. Faktycznie było to wchłonięcie PPS’ u na co wskazuje: - nowa nazwa - przyjęcie przez partię programu PPR - dominacja w kierownictwie działaczy PPR. Stworzenie tej partii było pierwszym krokiem do budowy nowej sceny politycznej. Opozycję stanowiły: - PSL- rozbity - Stronnictwo Demokratyczne - Stronnictwo Pracy – nieczynne Drugim krokiem w tworzeniu tej sceny był Kongres Jedności Ruchu Ludowego, który odbył się w listopadzie 1949r. Celem było połączenie tych partii, które mają w nazwie „ludowe” (PSL i SL) i stworzenie Polskiego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Trzecim krokiem było wstąpienie SP do SD w 1950r. Taki układ sceny politycznej przerwał do 1989r. Nadrzędną rolę odgrywała PZPR a dwa pozostałe ugrupowania nie miały nawet w nazwie partii, ale stronnictwo. Były podporządkowane i wkomponowane w system. Lata 1947-48 to koniec pierwszego etapu wprowadzania polityki radzieckiej. Okres stalinowski trwał w ostrej formie do 1953r. Początek tego okresu to budowa Polski według założeń sowietyzacji, tak, aby upodobniła się do Związku Radzieckiego: - w listopadzie 1949r. marszałkiem Polski, ministrem obrony narodowej (i przez pewien czas wicepremierem) został Konstanty Rokossowski. Był on wysłannikiem i przedstawicielem docsity.com 6 Stalina, który miał kontrolować wojsko. Uzależnienie aparatu terroru od Rosji- w celu jego kontroli zostają wysłani doradcy radzieccy m.in. Konstanty Rokossowski. - zwrot w polskiej polityce gospodarczej. Jest to typowy syndrom stalinizacji. Od 1948r prowadzona jest polityka kolektywizacji wsi. To co służy do produkowania dóbr musi być własnością państwową lub spółdzielczą- nie może być w rękach prywatnych. Odebranie chłopom ziemi, którą dostali po parcelacji(1944-45r.). Następuje komasowienie gospodarstw, tworząc w ten sposób gospodarstwa kolektywne. Wieś jest przeciwna takiemu rozwojowi spraw. Proces ten postępuje wolno, ale i tak musi być zakończony w terminie. - porządek polityki gospodarczej. W 1950r.zostaje zainicjowany tzw. Plan 6-letni, który był realizowany w latach 1950-55. Był to typowo stalinowski przejaw myślenia. ☻Główne założenia Planu 6-letniego: Skokowe przejście od struktury gospodarki rolniczo-przemysłowej kraju do struktury przemysłowej- tzw. szybka i forsowna industrializacja. Dominującą gałęzią przemysłu miał być przemysł ciężki. Realizacją tych założeń było wybudowanie Nowej Huty, która miała być największym zakładem hutniczym w Polsce. Plan 6-letni służył także do realizowania zmian polityki społecznej. Wraz z rozbudową przemysłu trzeba było wytworzyć klasę społeczną, która by tam pracowała i budowała hutę- czyli klasę robotniczą. Na ogół stanowili ją ludzie wyciągnięci ze wsi- awans społeczny. Do tej pory klasa robotnicza nie odgrywała w Polsce dużego znaczenia, bo była nieliczna. Tworzenie nowej klasy było zjawiskiem o charakterze politycznym, ponieważ umacniało partię komunistyczną- zyskała poparcie w środowiskach wiejskich, gdzie nie cieszyła się dużym poparciem. ☻Konsekwencje: Zmiany społeczne- rozbudowa klasy robotniczej. Ta polityka służyła zakorzenieniu i była formą uzależnienia- awans społeczny ludności wiejskiej. Miała wpajać społeczeństwu, że jest dobra, pożyteczna i zmiany na dobre zawdzięczamy tylko jej. ☻Polityka kulturalna: - koniec lat 40.- wprowadzenie do twórczości dyrektywy - realizm socjalistyczny obowiązuje w każdej twórczości artystycznej - sztuka ma budować kult jednostki- afirmacja systemu władzy - powieści socrealistyczne- oparte na jednakowym schemacie Realizowanie tej polityki umożliwiało zaistnienie w świecie artystycznym- była to narzucona z góry konwencja. W 1949r. w Szczecinie odbył się Zjazd Literatów Polskich, pod przewodnictwem Włodzimierza Sokorskiego. ☺Polityka wobec Kościoła Polityka podporządkowania kościoła- w sensie instytucjonalnym. 02.1953r. dekret o obsadzaniu stanowisk kościelnych. ☺Terror Terror w Polsce stosowany był od 1945r. Miał on zniszczyć polityczne przeciwnika. docsity.com 7 Cel stosowania terroru: System stalinowski był formą systemu policyjnego. Poprzez terror chciano kontrolować społeczeństwo, infiltrować je. Istotą aparatu terroru było wiedzieć, być obecnym we wszystkich sferach życia: politycznego, kulturalnego, społecznego. Aparat musiał być: liczny rozbudowany i posługiwać się agenturą. Ideą stalinizmu było to, że strach, niepewność i obawa muszą być obecne nawet w życiu politycznym. Bez względu na to, na jakim stopniu we władzy politycznej jest dana osoba nie może ona czuć się pewnie, np. Stalin represjonował nawet swoich najbliższych współpracowników lub członków ich rodzin, ponieważ byli dla niego potencjalnym niebezpieczeństwem. Strach wymuszał pełną lojalność, ale nie gwarantował bezpieczeństwa. Pod koniec lat 40. zorganizowano Departament nr.10, który formalnie miał ochraniać członków parlamentu. Jego faktycznym zadaniem było zbieranie o nich informacji. Aparat terroru musiał znaleźć ujście- tzn. musiał działać. Formalnie miał być podporządkowany partii, ale faktycznie nią kierował. Procesy pokazowe Od końca 1947r. Polska była sceną pokazowych procesów. Miały one uosabiać przeciwników politycznych i służyć działaniom partii. Z reguły te procesy były sfingowane, a osoba oskarżona przy pomocy tortur była zmuszana do przyznania się do winy- był to wyreżyserowany spektakl. Pierwszym pokazowym procesem był proces Jana Rzepeckiego (nie miał on jeszcze wszystkich cech). Jego intencją nie było dowiedzenie, że WiN działało niezgodnie z prawem, i było organizacją zbrodniczą. W uogólnieniu można powiedzieć, że był to proces całego podziemia. ☺Cechy systemu stalinowskiego Polska ewoluowała w kierunku systemu stalinowskiego. Cechy tego systemu: - Dysponowanie pełnią władzy. Była to podstawowa cecha, która dotyczyła każdej sfery życia także społecznej. Próbowano dostać się do świadomości społecznej poprzez kulturę. - Kult jednostki- polityczna funkcja jednostki była szeroka. Praktycznie skupiała w jednym ręku wiele władz. Podstawową funkcją przywódców państw socjalistycznych było kierowanie partią. Często przyjmowali funkcję najwyższego wojskowego, np. Stalin miał stopień generalissimusa. - Element przynależny wodzowi- partia: działała na zasadzie monopolu- była projektodawcą polityki. Z założenia niedemokratyczna, brak kadencyjności i systemu obejmowania w niej funkcji, funkcja wodza była niekadencyjna. Partia była zhierarchizowana, monolityczna, zdyscyplinowana. Z założenia była jednolita- mówiła jednym głosem i identyfikowała się z przywódcą→ symbioza partii i państwa. W Polsce partia rządziła na zasadzie monopolu do 1989r. kariera w partii- niemożliwy był w szybki awans- trzeba było przejść po wszystkich kolejnych szczeblach w hierarchii. - Ideologia – był to zbiór: twierdzeń nakazów, przekonań, które były powiązane w logiczny łańcuch. Miał to być program partii i nakaz państwowy zarazem. Jej funkcją było być świadomością zastępczą, trzeba było myśleć w ramach ideologii. Ideologia miała tłumaczyć przeszłość i ją tuszować, z niej wszystko wynikało. W ideologii totalitarnej obecne były: - elementy utopii- dążenie do niej zajmowało ważne miejsce - kategoria wroga- miało to mobilizować społeczeństwo docsity.com 10 Zamknięcie odwilży W lutym 1956r. w Moskwie odbył się XX Zjazd Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Na zjeździe obecni byli przywódcy partii komunistycznych, które były zależne od Rosji oraz przywódcy wszystkich krajów komunistycznych ze świata. Ćhruszczow do wybranego grona wygłosił tzw. Tajny Referat, w którym: - podał krytyce politykę Stalina i potępił stosowanie terroru - dał do zrozumienia, że można inaczej rzeczywistość międzynarodową. Świat socjalistyczny nie musi już walczyć z imperializmem. Konsekwencje Referatu: - otwarcie zmian destalinizacyjnych. Te kraje, które chciały prowadzić destalinizację dostały na przyzwolenie. Referat Chruszczowa stał się jego oficjalną polityką. - ocieplenie klimatu międzynarodowego. Destalinizacja w Polsce Wśród delegatów obecnych na XX Zjeździe był Bolesław Bierut- sekretarz generalny PZPR. Zmarł w marcu 1956r. Było to istotne, ponieważ jego śmierć umożliwiła destalinizację.(Bierut był polskim Stalinem→ nie będzie chciał destalinizacji). W marcu 1956r. wyłoniono nowego przywódcę partii- Edwarda Ochaba. Nie był on osoba popularną i nie miał zdecydowanego kierunku politycznego. Miał wykonywać dyrektywy płynące z Rosji. Wiosną/latem 1956r. polskie społeczeństwo było zniecierpliwione wolnym tempem zmian politycznych. Miało poczucie tego, że skala wolności się poszerzyła. Do 1955r. wykonywany był Plan 6- letni, który przyniósł zmiany gospodarcze, ale nie poprawił warunków życia. Społeczeństwo zaczęło okazywać swoje niezadowolenie z powodu niskiego poziomu materialnego. W kwietniu rozpoczęto akcję amnestyjną i rehabilitacyjną skierowaną do więźniów politycznych. Zwolniono osoby, które pod sfingowanymi zarzutami zostały skazane na długoletnie więzienie lub karę śmierci. Rehabilitacja oznaczała, że państwo przyznało się do tego, że posądzili lub uwięzili ich niesłusznie→ widoczne zmiany polityczne, państwo odchodziło od polityki represji. Podział Partii Wiosna/lato 1956r.- nastąpiło rozwarstwienie partii na: - frakcję liberalną zwaną inaczej partią puławską (Puławy)- jej program zakładał dynamiczną destalinizację. - frakcję natolińską (Natolińczycy) – uważali, że partia nie powinna inicjować zmian politycznych. Obie te frakcje ostro ze sobą walczyły. Podział dowodził: - słabości 1. sekretarza - tego, że partia nie wiedziała w którym powinna iść kierunku: czy wg wytycznych otrzymanych od Chruszczowa, czy zgodnie z oczekiwaniami Polaków. Latem 1956r. obie partie zaczęły przypatrywać się Władysławowi Gomułce, który nadal był poza partią. Wiedziały, że miał „czyste ręce”, bo nie był stalinińczykiem (w 1948r. został z partii wydalony). docsity.com 11 Podział w partii XX Zjazd partii był bezpośrednim czynnikiem destalinizacji. Umożliwił on zmianę polityki- m.in. ogłoszono szeroką akcję amnestyjną i rehabilitacyjną(od wiosny 1956r.). Latem 1956r. w partii dokonał się podział. Nie było wiadomo jakim tempem ma iść destalinizacja: czy tak jak to wyznacza Moskwa, czy swobodnie wprowadzać demokratyzację. Ukształtowały się 2 nieformalne frakcje, które nie wyprodukowały żadnych dokumentów, aby nie było znać ich sposobu myślenia. Te frakcje to: - frakcja natolińska- była bardzo lojalna w stosunku do Związku Radzieckiego. Uznała, że system się zmienił, ale powinien posunąć się dalej w swojej demokratyzacji. - frakcja puławska- uważała, że trzeba poszerzyć wolności społeczne. Proces, który rozpoczął się po XX Zjeździe trzeba kontynuować. Liberalizacja systemu. Podział w partii dowodził słabości 1. sekretarza, który nie miał silnej pozycji w partii. Była to także walka o władzę. Czerwiec 1956r. W czerwcu 1956r. w Poznaniu doszło do demonstracji w dawnych zakładach Cegielskiego, które wtedy nosiły nazwę Zakłady imienia Stalina Poznań. Plan 6-letni zmienił charakter gospodarczy i przemysłowy kraju, ale poziom życia ludzi pozostał niski. Nie wyrobienie planu wymuszało korekty, które miały ratować zakład. Zwiększano produkcję, ale nie wynagrodzenia. Pracownicy zdecydowali się na wyjście z zakładu. Dołączyli się do nich mieszkańcy. Powstała spontaniczna rewolta społeczna, która nie miała przywódcy i programu. Demonstranci zdobyli więzienie w Poznaniu- był to dowód, że ludzie nie ufali władzy (byli przekonani, że w więzieniach nadal przebywali więźniowie). Punktem krytycznym było zdobycie siedziby dawnego Urzędu Bezpieczeństwa. Sposób zachowania się ludzi w dniach 28-29.06.1956r. był charakterystyczny dla sposobu postępowania ludzi w sytuacjach konfliktowych. W charakterystyczny sposób zachowała się także władza- nie dopuściła do dialogu. W efekcie poznańskich zamieszek straciło życie ok. 70 osób. Wydarzenia poznańskie osłabiły jeszcze bardziej pozycję 1. sekretarza. Partia nie wiedział jak ma dalej postępować: czy zatrzymać destalinizację, czy może dalej liberalizować. Dla władzy konflikt był niewygodny również dlatego, że szybko się upublicznił- w Poznaniu wtedy trwały targi poznańskie i Radio Wolna Europa nadała na ten temat komunikat. Próba wyjścia Władza chciała wyjść z tego z twarzą→ odpowiednia interpretacja tego co się stało. Zakwestionowała charakter polityczny wydarzeń poznańskich. Stało się to pod wpływem jakiejś zewnętrznej stymulacji i był to chuliganizm. Po tych wydarzenia zaaresztowano ok. 1000 osób Władza próbowała ukryć to, że nie wiedział jaką ma dalej prowadzić politykę. Poznań: - wzmógł konflikt Natolin (uważali, że nie można dalej destalinizować, bo będą takie skutki)- Puławy (dowód na liberyzację systemu). - Nie było wiadomo, czy Ochab da sobie radę w prowadzeniu partii. docsity.com 12 Pośredni wynik Poznania: Wzrosło znaczenie Gomułki, który był człowiekiem o „czystych rękach”. Cała elita partyjna w większym lub mniejszym stopniu ponosiła odpowiedzialność za to co się działo w Polsce, a Gomułka był ofiarą stalinizmu. Wielu ludzi mogło się z nim identyfikować. Był on sobą, która mogła uwiarygodnić partię. 19.10.156r. odbyło się VIII Plenum Komitetu Centralnego. Ochab dobrowolnie usunął się z funkcji 1. sekretarza. Jego następcą został Władysław Gomułka. Apogeum destalinizacji: Wyeliminowanie z partii najbliższych współpracowników Bieuta: - 05.1956r. dobrowolnie ustąpił Jakub Bergman - 10.1956r. Hilary Minc, który kierował polityką gospodarczą - Konstanty Rokossowski- marszałek Polski. Te wszystkie zmiany odbyły się poza przyzwoleniem Moskwy. Wzbudziło to jej niepokój, ponieważ partia w Polsce stawała się niezależna. Reakcją władzy radzieckiej na to było: - uruchomienie jednostek radzieckich stacjonujących w Polsce - przyleciała, bez zapowiedzi, oficjalna delegacja z Chruszczowem na czele, która była zaniepokojona tym co się dział w Polsce. Chruszczow chciał poznać nowego sekretarza i dowiedzieć się dlaczego doszło no zamieszek w Poznaniu. Chruszczow spotkał się z Gomułką i: - zawarli nieformalne porozumienie - zdecydował się na pozostawienie Gomułki na stanowisku 1. sekretarza. Październik 1956r. Rozumiany jest jako: - apogeum zmiany polityki w Polsce - pisany z dużej litery- zmian polityki i systemu zachodząca od XX Zjazdu, ostateczne zamknięcie stalinizmu i początek nowego etapu. Zmiany po Październiku: Pozytywne: - stosunki państwo- Kościół: zwolniono z więzienia prymasa Wyszyńskiego. Państwo wycofało się z dekretu z 02.1953r. o obsadzaniu stanowisk kościelnych. Gomułka nie był zwolennikiem Kościoła, ale chciał go ograniczyć innymi metodami niż represja. W 1957r. odbyły się wybory do Semju, do którego mogła wejść grupa postępowych katolików. - Samorzutna dekolektywizacja- pozostały PGR, ale nie było już spółdzielni. Gomułka odchodził od [polityki forsownej industrializacji. Próbowano podnieść poziom życia i podniesiono pensje. - Gomułka wiedział, że aparat represji był groźny, dlatego został on zmniejszony i poddany kontroli, aby nie działał przeciw partii. - zrezygnowano z kultu jednostki- nie było obowiązkowych deklaracji o miłości Stalina - w kulturze następowała śmierć realizmu socjalistycznego. Poszerzono wolność wypowiedzi. Prasa miała jeszcze cenzurę, ale w pewien sposób odzwierciedlała opinię społeczną. - prowadzona polityka gospodarcza była polityką dla ludzi. docsity.com