Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Historia prasy - Notatki - Historia - Część 2, Notatki z Historia

Notatki z zakresu historii prasy opisujące nowe kierunki i formy prasy. Cześć 2.

Typologia: Notatki

2012/2013

Załadowany 12.07.2013

xena_90
xena_90 🇵🇱

4.7

(123)

394 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Historia prasy - Notatki - Historia - Część 2 i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! o Pisma te nie kwestionowały linii promowanej przez „Zielony Sztandar”  Kompromis sprawdził się w praktyce. o W 1935 doszło do nieporozumień z działaczami lewicowymi, którzy przed zjednoczeniem należeli do Stronnictwa Chłopskiego.  Nie byli zadowoleni ze zjednoczenia.  I do drugoplanowych pism partyjnych („Piast”, „Wyzwolenie”) doszło trzecie:  „Polska Ludowa”  Pismo reprezentowało lewicę ludową skupioną przed 1931 rokiem w Stronnictwie Chłopskim.  Część tych ludzi stworzyła po wojnie prokomunistyczną partię PSL. o Po 1931 r. doszło generalnie do ujednolicenia poglądów ludowców o Prasa Polskiej Partii Socjalistycznej: o Pojawiła się na ziemiach polskich pod koniec w. XIX.  Była to prasa ideowa i organizatorska.  Wtedy działacze socjalistyczni uznali prasę za podstawę aktywności politycznej. o W 1918 r.:  Ruch socjalistyczny był podzielony na:  PPS zaboru rosyjskiego  PPS zaboru pruskiego  PPSD Galicji.  Początki prasy legalnej – listopad 1918 r.  W Warszawie, 11 listopada 1918 bojówki PPS przejęły lokal po kolaborującym z Niemcami piśmie „Godzina Polski” o I zaczęły wydawać pismo „Robotnik” (scheda po Piłsudskim)  W Katowicach – „Gazeta Robotnicza”.  W Krakowie – krakowski „Naprzód”. o W kwietniu 1919 r.  Na zjeździe partii doszło do połączenia trzech organizacji w jedną PPS.  Wprowadzono system prasy, wzorowany na rozwiązaniach partii socjalistycznych z Niemiec i Austrii.  Składał się on z: o Prasy centralnej. o Prasy terenowej.  Podobny system obowiązywał prasę PZPR.  Prasa centralna:  Pismem kluczowym miał być „Robotnik” o Redaktor naczelny był wybierany przez władze partii. o Zobowiązano pismo do realizowania poleceń władz partii o Było ono wzorcem dla innych tytułów. o Spełniało też rolę trybuny, na której stawali wszyscy ważni partyjniacy. o Obowiązywało wtedy prawo, zabraniające ingerencji cenzury w przytoczone wypowiedzi posłów.  I „Robotnik” publikował wyciągi ze stenogramów sejmowych.  Można było zaobserwować, jak ustosunkowywali się posłowie PPS do różnych ważnych ustaw – a wtedy tworzono podstawy prawa państwowego. o W 1926 r. „Robotnik” przeszedł do opozycji wobec sanacji. o Był jednym z najczęściej konfiskowanym tytułem. o Długoletnim redaktorem naczelnym ( od 1927 ) był Mieczysław Niedziałkowski.  W swojej publicystyce (bardzo dobre komentarze) formułował cele partii.  Utworzono też pisma, podporządkowane poszczególnym wydziałom CKW PPS (Centralnego Komitetu Wykonawczego).  Prasa terenowa:  Organy lokalne struktur partii (Okręgowe Komitety Robotnicze) wydawały swoje pisma. o Były one tworzone w dużych centrach przemysłowych.  System ten ruszył w 1919 r.  Mimo proweniencji miejskiej, socjaliści wydawali też periodyki dla wsi:  „Niedola Chłopska”.  „Dola Chłopska”.  „Prawda Chłopska”.  Propaganda ta nie dawała jakiś oszałamiających sukcesów.  W 1935 r. powstało pismo centralne:  „Tydzień Robotnika” o stronił od ciężkich tekstów ideologicznych. o Dużo ilustracji, krótkie informacje. o Dzięki temu pismu finansowano wydawnictwa ideologiczne / propagandowe. o Nakłady ok. 100 000 – ogromny sukces. o Prasa masowa: o Zjawisko znane już w Polsce:  W XIX w. pojawiały się Kuriery: Warszawski, Codzienny, Poranny.  Masowość przejawiała się w sposobie redagowania i języku oraz cenie dostosowanych do potrzeb „przeciętnego” czytelnika. o W międzywojniu doszło do rozwinięcia tej formuły w oparciu o doświadczenia krajowe i zagraniczne (USA i Europa). o Pojawiła się już w pierwszych miesiącach po odzyskaniu niepodległości.  Koncern IKC (Ilustrowanego Kuriera Codziennego).  Założony i prowadzony przez Mariana Dąbrowskiego.  W Krakowie IKC pojawił w 1910 r., i do 1918 r. budował swój prestiż: o Nowoczesny. o Wiarygodny, najlepiej poinformowany.  Po 1918 Dąbrowski realizował konsekwentnie swoją strategię: o Oparł całą działalność na IKC, który stał się „okrętem flagowym” wydawnictwa. o Poszerzał ofertę, obudowując IKC różnymi dodatkami. o Kolportował IKC we wszystkich większych aglomeracjach.  Ta strategia umożliwiła Dąbrowskiemu wydawanie innych tytułów: o Były to pisma typu magazynowego o tematyce bardzo szerokiej, adresowane do wszystkich.  Światowid.  Na szerokim świecie.  Tempo dnia.  Tajny detektyw.  Raz, dwa, trzy.  Dąbrowski świetnie lokował swój kapitał.  Był prekursorem nowoczesnej formuły prasy.  Stworzył „Pałac Prasy”, gdzie mieściły się redakcje wszystkich tytułów oraz nowoczesna drukarnia.  Apogeum sukcesu – przełom lat 20. i 30.  Koncern Prasa Polska S.A. (Koncern Warszawskich Czerwoniaków).  Stworzył własny styl, nie ściągany od IKC.  Prasa codzienna była czerwona, kolorowa.  Prezentowała bogatą ofertę informacyjną (większą niż prasa krakowska).  Cecha charakterystyczna: rozbudowane nagłówki, będące często informacją samą w sobie (koncepcja Wierzyńskiego, tytularza wydawnictwa).  Duża ilość fotografii (większa, niż w Krakowie).  Oferta tytułowa: o Zaczynał od dzienników informacyjnych:  Kurier Informacyjny i Telegraficzny (1922 r.).  Ekspres Poranny.  Serwis oparty na nasłuchu radiowym – nowość.  Dzień Dobry.  Dobry Wieczór. o Potem powstały magazyny, ale w ofercie znacznie uboższej niż u Dąbrowskiego.  Kino.  Cyrulik Warszawski.  W 1923 – początek ekspansji terytorialnej wydawnictwa (Polska Centralna i Wschodnia).  Wtedy prasa konspiracyjna zaczęła prezentować programy polityczne (dotychczas jedynie informowała).  Nie było organizacji, która nie prezentowałaby swoich celów politycznych.  Funkcja kształtowania postaw i zachowań. o Wskazywała, jak społeczeństwo ma się zachować w sytuacji ekstremalnej. o Piętnowała zachowania niepożądane.  Funkcja rozrywkowa. Ostatnia historia prasy (cokolwiek by to znaczyło).  Najwięksi wydawcy prasy konspiracyjnej: o Struktury związane z Rządem Londyńskim:  Cywilna – Pion Delegatury Rządu na Kraj.  Wojskowa – Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej A.K.  Wydawały łącznie ¼ całej prasy konspiracyjnej.  Delegatura Rządu na Kraj: o Posiadała Departament Prasy i Informacji. o Funkcjonował od marca 1941 r. o Współpracował z Biurem Informacji i Propagandy K.G.A.K. i koordynował działalność. o Organem prasowym był tygodnik Rzeczpospolita Polska.  Biuro Informacji i Propagandy K.G.A.K. o Uformowała się ostatecznie w październiku 1940 r. o Posiadała dział prasy, wydający prasę dla środowisk AK. o Główny tytuł: Biuletyn Informacyjny (tygodnik). o Redaktor naczelny: Alex Kamiński. o Nakład 40 000 egz. – największy spośród pism konspiracyjnych. o Oprócz wydawania prasy, Biuro Propagandy:  Zbierało informacje z różnych dziedzin życia, analizowało je i przesyłało do Londynu.  Zorganizowało ogromny, podziemny koncern wydawniczy.  Organizowało akcje dywersyjne wobec Niemców i folksdojczów (akcja N).  Zasłużył się tam grafik Stanisław Miedza Tomaszewski.  W 1943 powołało Referat R:  Referat dywersyjny antykomunistyczny. o Prasa Ruchu Ludowego (sygnowane pseudonimem Roch).  Ok. 200 tytułów.  80 % to inicjatywy lokalne.  Skoncentrowana na obszarach GG, na których działały Bataliony chłopskie (Lubelszczyzna i Kielecczyzna). o Prasa Polskiej Partii Robotniczej.  Ok. 140 tytułów (ale od 1942 r., kiedy powstali).  Starali się zmienić swój wizerunek. o Prasa Stronnictwa Narodowego.  Endecja była wtedy bardzo podzielona.  Najbardziej aktywna – formacja „Szaniec”.  O rodowodzie endeckim, ale bliższa ONR. o Prasa Polskiej Partii Socjalistycznej.  Były też pisma społeczno kulturalne i literackie. o Literackie.  Tam debiutowali poeci okresu wojennego.  Sztuka i Naród. o Tadeusz Gajcy.  Drogi. o Krzysztof Kamil Baczyński. o Tadeusz Borowski. o atyryczne. OKRES PRL:  Periodyzacja pierwszego trzynastolecia opiera się na kryteriach politycznych: o Okres lubelski: lipiec 1944 - 1945. o Okres względnego pluralizmu prasy:1945 – 1947. o Okres budowania prasy stalinowskiej:1947 – 1953. o Okres odwilży:1953 – 1956. o Okres małej stabilizacji:1957 – 1970.  Okres lubelski: lipiec 1944 – 1945. o Czas tworzenia systemu prasowego opartego na nowych zasadach:  „Uspołecznienie” prasy - wydawcą mogły być tylko organizacje społeczne lub polityczne, a nie osoba fizyczna.  Przyznawanie koncesji, a nie na podstawie zgłoszenia.  Cenzura prewencyjna.  Działalność prasowa była sterowna centralnie, więc zniknął rynek prasowy. o Zasady te wprowadził major Jerzy Borejsza.  Do 1947 r. był animatorem polskich mediów.  On przesądził o tym, że ta prasa była spluralizowana.  Miał koncepcję ewolucji, a nie rewolucji systemu prasowego.  Stworzył w 1944 r. spółdzielnię wydawniczo – oświatową „Czytelnik”.  Miała wydawać i kolportować prasę i książki.  Do 1947 r. Czytelnik rządził – był najsprawniejszy i najlepiej zorganizowany. o Zaczął też wtedy funkcjonować nowy system obiegu informacji:  Władza przekazała agencji rządowej „Polpress” prawo do reprezentowania władz od strony propagandowo – informacyjnej. o Stworzono Resort Informacji i Propagandy. o Wtedy zaczęto tworzyć prasę społeczno – kulturalną i literacką.  Tygodnik „Odrodzenie”.  Był wyrazem łagodności zmian ewolucyjnych w systemie prasowym.  Okres względnego pluralizmu prasy: 1945 – 1947. o Ogromny wzrost ilości tytułów. o Sprzyjająca sytuacja polityczna.  Powstała prasa opozycyjna.  Komuniści starali się ograniczać jej nakład, ograniczając dostęp do papieru.  Powstała prasa związana z Episkopatem Polski.  Tygodnik Powszechny, kontynuacja przedwojennego Głosu Narodu.  Tygodnik Warszawski.  Prężny ośrodek – Niepokalanów.  Niejednolite jest też stanowisko lewicy. o To wszystko jest względne, bo reżyserowane przez władzę, która chce stworzyć swój korzystny wizerunek. o Można mówić w tym okresie o nasyceniu tego „rynku prasowego”.  W każdym mieście ukazują się przynajmniej dwa różne w opcji politycznej dzienniki.  Rozrasta się oferta tygodników społeczno – kulturalnych i literackich.  Przekrój.  Kuźnica.  Odra.  Okres budowania systemu prasy stalinowskiej: 1947 – 1953 r. o Cezurą są sfałszowane wybory w 1947 r., które:  Legalizują władzę komunistów.  Pozwalają im na zaprzestanie tej gry pozorów.  Pozwalają im na centralizację prasy. o W kwietniu 1947 r. powstała w ramach PZPR pozakonstytucyjna Komisja Prasowa, decydująca w sprawach prasy i propagandy. o Powstała Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza (RSW), a upada „Czytelnik”. o Powstała wspólna polityka prasowa państw skupionych wokół ZSRR na konferencji w Szklarskiej Porębie w 1947 r. o O tych zmianach decydował Jakub Berman. o Istota modelu stalinowskiego:  Kontrola:  Kontrola zewnętrzna – cenzura.  Kontrola wewnętrzna – w strukturach partyjnych / w redakcjach.  Komisja Prasowa decyduje, kto może zostać redaktorem naczelnym.  Czystki polityczne:  Niewłaściwe pochodzenie.  Związki z Londynem.  Związki z prasą przedwojenną.  Wymiana kadr:  Zatrudniani są młodzi, zaangażowani i dyspozycyjni ludzie.  Permanentna kampanijność:  Non stop mobilizowano społeczeństwo do gotowości i różnych działań.  Uniformizacja treści:  Monopol PAPu:  Filtrował informacje wg zaleceń politycznych.  Mistyfikowanie rzeczywistości.  Okres odwilży: 1953 – 1956 r. o Związana ze śmiercią Stalina. o Na zjeździe partii w 1954 r. pada postulat, by traktować czytelnika podmiotowo. o Radio Wolna Europa publikuje relacje płk Światły, który demaskuje kulisy władzy. o W 1954 r.:  Tygodnik „Dookoła świata”. o W 1955 r.:  Prasa zaczyna mówić ludzkim głosem.  Odbywa się Festiwal Młodzieży.  Pojawiają się artykuły o zachodzie. o W 1956 r.:  Wypadki czerwcowe komentowane są w RÓŻNY sposób.  Pojawia się Po Prostu, pismo jednoczące tych, którzy chcieli zmian w systemie (a nie zmian systemu).  Kulminacją jest październik, i zmiana na stanowisku I sekretarza (Gomułka). o 1957 r.:  Tygodnik „Polityka” – przeciwwaga dla „Po Prostu”.  Czystki w prasie z reformatorów – elementów wrogich.  Finał – zamknięcie „Po Prostu” we wrześniu. FINITO