Historia rachunkowości - Notatki - Rachunkowość, Notatki z Rachunkowość finansowa

Pobierz Historia rachunkowości - Notatki - Rachunkowość i więcej Notatki w PDF z Rachunkowość finansowa tylko na Docsity!

RACHUNKOWOŚĆ – CAŁOŚĆ

HISTORIA RACHUNKOWOŚCI

Rachunkow ość ma na celu określenie jakim majątkiem dysponujemy. Jej początek datuje się na rok 1494, chociaż korzenie odnajdujemy już w starożytności (Babilonia, Grecja, Egipt, Rzym, Mezopotamia), zapiski prowadzono na papirusie oraz glinianych i woskowych tabliczkach. Faraon spisywał informacje dotyczące ilości inwentarza, niewolników oraz pałaców. Cesarz spisywał dodatkowo liczbę legionistów. Z czasem spis majątkowy objął również warstwy najbogatsze – patrycjuszy. Stało się tak ze względu na wzrastający poziom edukacji społeczeństwa (coraz powszechniejsza stawała się umiejętność pisania i czytania oraz znajomość arytmetyki).

Spis majątkowy w formie współczesnej:  nie ma spisu ilościowego tylko w artościowy  w starożytności uwzględniano tylko majątek, nie brano pod uwagę rzeczywistego właściciela

W późniejszych okresach generalnie niewiele się zmieniło w rachunkowości. W w ieku IX zaczął rozwijać się handel ale dopiero okres średniowiecza odegrał w rozwoju rachunkowości istotną rolę. Wiek XI przyniósł początki wypraw morskich nastaw ionych na pozyskanie nowych towarów. W związku z tym rozwijały się stosunki handlowe miast w łoskich (Genua, Wenecja, Florencja) z krajami śródziemnomorskimi oraz krajami Blis kiego i Dalekiego Wschodu. Najpierw kupcy w łoscy, a następnie również bankierzy prowadzili rozległe i coraz bardziej skomplikow ane transakcje handlowe, dlatego też zostali zmuszeni do zapisywania w księgach nazwisk dłużników i należnych od nich kwot. Najstarsza księga zapisków handlowych pochodzi z 1340 roku, z Genuii.

Rok 1458 – BENETTO CONTUGLI opracował pierwszą książkę o kupcu doskonałym (jak prowadzić rachunki). Jego dzieło zostało jednak wydane dopiero w roku 1573. Natomiast w roku 1494 LUCO PACCIOLI opracował książkę z geometrii proporcji i proporcjonalności. Dzieło to składało się z kilkunastu traktatów, z których traktat XI dotyczył prowadzenia ksiąg handlowych, przechowywania dokumentacji (do 5 lat), sposobów poprawiania błędów , bilansu, rachunku zysków i strat itd. Większość rzeczy opracowanych przez Pacciolego w tymże traktacie jest aktualna po dzień dzisiejszy (szczególnie: podwójny charakter bilansu, zasada podwójnego zapisu). Dzieło Luco Pacciolego uznano za fundamentalną publikację w dziedzinie rac hunkowości.

Władcy na dworze wyznaczali poborcę podatkowego, który zajmow ał się ściąganiem podatków w imieniu pana. W tamty m okresie funkcjonował podatek w formie dziesięciny (9 części dla pana i 1 część dla chłopa). Jednak ze względu na wykształcenie się warstwy mieszczaństwa podatek dziesięciny okazał się nieodpow iedni, dlatego zamieniono go na podatek dymny, którego wielkość uzależniona była od ilości wydobywającego się z komina dymu. Jednak i w tym przypadku forma ta nie zdała egzaminu, dlatego zdecydowano się wprowadzić podatek okienny – wysokość podatku zależna od ilości posiadanych w mieszkaniu okien. Rów nież ten podatek okazał się być nieskuteczny (ze względu na coraz powszechniejszą metodą zamurowywania okien), w ięc w roku 1673 we Francji opracowano kodeks handlow y , który określał system pobierania podatków. Zgodnie z tym kodeksem każdy obywatel miał obow iązek prowadzenia księgi handlowej na podstawie której poborca podatkowy wyznaczał wartość należnego podatku.

W w ieku XVIII nastąpił rozw ój rachunkowości dworskiej. W tym czasie Polska zasłynęła na świecie w dziedzinie rachunkowości rolnictwa. Rozwój ten został jednak zahamow any z powodu wybuchu I wojny światowej. Pomiędzy I i II w ojną ukształtował się poważny kryzys gospodarcz y blokujący rozwój rachunkowości. Z kolei przed II w ojną św iatową nastąpił gwałtowny rozwój przemysłu zbrojeniowego, a po wojnie ruszyła odbudowa innych jego gałęzi. Na św iecie w tym czasie panował kapitalizm, rozw ijała się rachunkowość. Głównie była to rachunkowość zarządcza. Następnie również boom w mechanizacji maszyn – pojaw ia się komputer, następuje rozwój programów komputerowych, powstaje DOS, Windows, pojawia się pierwsza myszka. Rozw ija się rachunkowość finansowa. Należało w ięc uporządkować jakoś straty, zyski, wpływy i wydatki. Dlatego powstaje rachunek pieniężny określający wartość zarobku, kwotę wpływów oraz stan końcowy. Wprowadzono również przepływ środków pieniężnych oraz sprawozda nie zmian kapitałów w łasnych.

Glein pow iedział: „zysk odzw ierciedla rzeczywistość, gotów ka jest faktem”

ZAPAMIĘTAĆ:

 skąd pochodzą najstarsze zapiski handlow e  na czym ich dokonywano  czego dotyczyły  kim był Luco Paccioli  pierwszy kodeks handlowy (Francja, 1673)

RACHUNKOWOŚĆ 09.10.

RACHUNKOWOŚĆ – elastyczny system ew idencyjno-kontrolny

FUNKCJE RACHUNKOWOŚCI:  INFORMACYJNA – dostarczanie informacji dla użytkowników wewnętrznych i zewnętrznych. Użytkownikiem zew nętrznym jest np. społeczeństwo. Podstawowym użytkownikiem w ewnętrznym jest np. kierownictwo, zarząd, pracownicy  KONTROLNA – informacje pozwalające na kontrolę (np. wydatków na telefon, płatności) bądź spłatę należności ze względu na terminy płatności (tzw. w indyfikacja)  DOWODOWA – każda zmiana sytuacji gospodarczej musi być udokumentowana, np. dowody listy płac, faktury zakupu, rejestry, księgi rachunkowe; jednostka gospodarcza powinna przechowywać dokumenty przez określony czas  ANALITYCZNA – analiza wewnętrzna średniego wynagrodzenia w przedsiębiorstwie, analiza wydatków, przychodów itp.  OPTYMALIZACJI

ZASADY RACHUNKOWOŚCI (POLITYKA RACHUNKOWOŚCI):

 ZASADA KONTYNUACJI DZIAŁANIA – jest zw iązana z zasadą ciągłości; jednostka przekazuje informacje użytkownikom zew nętrznym z zamiarem funkcjonowania w przyszłości; stan z którym kończymy jeden rok kalendarzowy to nowy rok zaczynamy z tym samym stanem majątkowym  ZASADA MEMORIAŁOWA ≠ METODA KASOWA  ZASADA WSPÓŁMIERNOŚCI – poniesione przez nas koszty muszą być współmierne do przychodów  ZASADA OSTROŻNEJ WYCENY – dokonanie w yceny danego produktu na podstawie informacji, np. należy ustalić wartość godziwą – zbieramy oferty od przedsiębiorstw oferujących cenę, którą są w stanie zapłacić za usługę lub towar  ZASADA PERIODYZACJI – jednostka gospodarcza sporządza rozliczenia średnio co 12 miesięcy. Zdarza się też tak, że w różnych przedsiębiorstwach okres rozliczeniowy ulega skróceniu, np. gospodarstwa rolnicze; periodyzacja pozwala również na wyodrębnienie najkrótszego okresu rozliczeniowego, w Polsce jest to jeden miesiąc.

REGULACJE PRAWNE:  regulacje krajowe

1. Ustaw a o rachunkowości
2. Ustaw a o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych (ustawa o PIT)
3. Ustaw a o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT)
4. Kodeks Spółek Handlowych
5. Kodeks cywilny
6. Praw o spółdzielcze
7. Praw o wekslowe
8. Różnego rodzaju rozporządzenia ministra finansów i ministra finansów dla konkretnej branży  regulacje międzynarodowe
9. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości ( MSR ) – obecnie mamy 41 standardów, stanowią one wyjaśnienie poszczególnych przypadków
10. Dyrektywy Unii Europejskiej – np.: IV – zasady rachunkowości VII – sprawozdania finansowe VIII – zaw ód biegłego dywidenda
11. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej ( MSSF )
12. Krajow e Standardy Rachunkowości ( KSR )

• MSR i MSSF dotyczą rachunkowości kontynentalnej

US GAAP (Powszechnie Akceptowalne Amerykańskie Standardy Rachunkowości) – dotyczą rachunkowości anglosaskiej skoncentrowanej na tym, by użytkownik zewnętrzny (inwestor) zaspokoił swoją ciekawość na temat działania danego przedsiębiorstwa.

METODA BILANSOWA:  rzeczowy punkt w idzenia (majątek)  finansowy punkt w idzenia

PASYWA KAPITAŁY WŁASNE:

Form a Kapitał powierzony Kapitał samofinansow ania

Przedsiębiorstwo finansowe Fundusz założycielski Fundusz przedsiębiorstwa

Spółdzielnia Fundusz udziałowy

Fundusz zasobowy Fundusz rezerwowy

Spółka z.o.o. Kapitał udziałowy (min 50 tys.)

Kapitał zasobowy Kapitał rezerwowy

Spółka akcyjna Kapitał akcyjny (8% zysku)

Kapitał zasobowy Kapitał rezerwowy (1/3 kapitału)

Spółka osobowa Kapitał w spólników  należne wpłaty na kapitał w łasny  zysk, strata z lat ubiegłych  zobowiązania długo i krótkoterminow e  zobowiązania wobec pracowników, dostawców, kredyty bankowe

OPERACJA GOSPODARCZA – zdarzenie gospodarcze powodujące zmiany w składnikach bilansowych

Cechy:  każda operacja gospodarcza musi być udokumentow ana  oddziałuje jednocześnie na 2 składniki bilansu  wyrażona jest w mierniku pieniężnym  data wystąpienia  występuje masowo  pow tarzalność

PODZIAŁ OPERACJI GOSPODARCZYCH:  operacje bilansowe

 operacje o charakterze aktywnym – oddziałuje na dwa składniki aktywów – zwiększa jeden składnik oraz zmniejsza drugi ale suma bilansowa się nie zmienia  operacje o charakterze pasywnym – oddziałuje na dwa składniki pasywów – jeden zwiększa a drugi zmniejsza, nie powoduje zmiany w sumie bilansow ej  operacje o charakterze aktywno-pasywnym – powoduje zw iększenie jednego składnika aktywów i jednego składnika pasywów oraz jednoczesne zwiększenie sumy bilansowej  operacje o charakterze aktywno-pasywnym powodujące zmniejszenie sumy bilansowej  operacje wynikowe BILANS RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

Aktywa Pasywa Koszty Przychody

 operacje zwiększające aktywa i zw iększające przychody  operacje zmniejszające aktywa i zw iększające koszty  operacje zwiększające pasywa i zw iększające koszty  operacje zmniejszające pasywa i zw iększające przychody

ZASADA PODWÓJNEGO ZAPISU – działa w oparciu o regułę równowagi (mów i, ze operacje księgujemy na 2 różnych kontach, po 2 równych stronach)

AKTYWA PASYWA

A

100,-

B

100,-

B

100,-

C

200,-

A

100,-

KONTO KSIĘGOWE:

RODZAJE KONT:

 konta bilansow e  konta wynikowe

Bo – bilans otwarcia ( Sp – saldo początkowe) Bz – bilans zamknięcia ( Sk – saldo końcowe)

TABELA KARTY KONTOWEJ W UKŁADZIE POJEDYNCZYM:

Nazw a i nr ... Lp. Data Nr dok. Treść Winien Ma

TABELA KARTY KONTOWEJ W UKŁADZIE FOLIOWANYM:

Nazw a i nr ... Lp. Data Nr dok. Treść Winien Lp. Data Nr dok. Treść Ma

PRZYKŁADY OPERACJI GOSPODARCZYCH:

1. Pobrano z banku do kasy 10.000,-

2. Zakupiono materiały, zapłacono wekslem 5.000,-

3. Sprzedano środek trwały i otrzymano od odbiorcy weksel 50.000,-

4. Sprzedano akcje własne za gotówkę 1.000,-

5. Sprzedano akcje obce, odbiorca zapłaci w terminie późniejszym 10.000,-

Nazwa, nr ...

Debet (Dt) (=Winien)

Obroty Dt

Saldo Dt

Credit (Ct) (=Ma)

Obroty Ct

Saldo Ct

KASA

10.000;- 6.000,-

16.000,-

16.000,-

7.000,- 3.000,-

10.000,- 6.000,- 16.000,-

”–” Sk/Bz

AKTYWN E

”–” Sk/Bz

Bo/Sp ”+”

PASYWNE

Bo/Sp ”+”

”–” Sk/Bz

AKTYWNO-PASYWNE

Bo/Sp P ”+” P ”–” A Sk/Bz A

Bo/Sp A ”+” A ”–” P Sk/Bz P

KASA

10.000,- akt.

RACHUNEK BANKOWY

Sp. ( x) 10.000,-

MATERIAŁY

5.000,- akt.

ZOBOWIĄZANIA WEKSLOWE

5.000,-

ŚRODKI TRWAŁE

Sp. ( x) 50.000,-

INNE ŚRODKI PIENIĘŻNE/ AKTYWA FINANSOWE

50.000,- akt.

KASA

1.000,- akt.

KAPITAŁ AKCYJNY

1.000,-

AKTYWA FINANSOWE/ PAPIERY WARTOŚCIOWE

Sp. ( x) 10.000,-

NALEŻNOŚCI OD ODBIORCY

10.000,- akt.

PODZIAŁ KONT:

poziomy – polega na wyodrębnieniu przedmiotu ew idencji

• konta pojedyncze – dotyczy tylko jednego składnika, np. kasa
• konta zbiorowe – dotyczy kilku składników , np. materiały

Podział zależy od indyw idualnych potrzeb przedsiębiorstwa. Dokonując podziału poziomego można przyjąć 2 rodzaje ew idencji:

• ew idencja syntetyczna – na kontach funkcjonuje zasada podwójnego zapisu; konto dzielone przestaje istnieć
• ew idencja analityczna – konto dzielone będzie kontem syntetycznym, na którym obow iązuje zasada podwójnego zapisu, a konta powstałe w wyniku podziału będą kontami analitycznymi, na których dokonujemy zapisu pojedynczego powtarzanego pionowy – polega na wyodrębnieniu części wartości przedmiotu ew idencji

ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD = BILANS PRÓBNY = BILANS BRUTTO = BILANS SUROWY – dostarcza gotowego materiału do bilansu zamknięcia. Może wystąpić w formie rozwiniętej i uproszczonej

L.p. Nazw a konta

SP Obroty Obroty + SP SK

Dt Ct Dt Ct Dt Ct Dt Ct

RAZEM X = X Y = Y Z = Z A = A

L.p. Nazw a kont

Obroty Salda Dt Ct Dt Ct

1 2

Środki trwałe Umorzenie

NALEŻNOŚCI OD ODBIORCÓW

SK: 8.

RACHUNEK BANKOWY

Sp. 10.

1. 2.000 1) 2.

BŁĄD ST ORNO

ZOBOWIĄZANIA WOBEC DOSTAWCÓW

1. 2.200 Sp. 2.

ST ORNO CZĘŚĆIOWE

ŚRODKI TRWAŁE

1.000.

BUDYNKI

GRUNTY

MASZYNY

URZĄDZENIA

BUDYNEK A

BUDYNEK B

ŚRODKI TRWAŁE

Sp

zakup darowizna abordaż

sprzedaż darowizna zużyci e

UMOŻENIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH

zużyci e

ŚRODKI TRWAŁE

Sp. 1.000.

1.500.

1.5000.

SK: 1.250.

1.5000.

UMORZENIE

SK: 450.

Sp. 100.

EWIDENCJA ANALITYCZNA:

ANALITYKA

ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD KONT ANALITYCZNYCH DO KONTA NAL EŻNOŚCI OD ODBIORCÓW:

L.p. Nazw a konta

Obroty Salda

Dt Ct Dt Ct

1 2

A

B

RAZEM 320.000 100.000 320.000 -

RACHUNKOWOŚĆ 06.11.

PIONOWY PODZIAŁ KONTA KAPITAŁ WŁASNY:

KONTA WYNIKOWE:

 koszty  przychody  straty nadzwyczajne  zyski nadzwyczajne

KOSZT – uzasadnione zużycie kapitału w łasnego

PRZYCHODY – wszystkie środki uzyskane ze sprzedaży

MATERIAŁY

1,-

ODCHYLENIA OD C EN EWIDENCYJNYCH MATERIAŁÓW

100 50

TOWARY

ODCHYLENIA OD C EN EWIDENCYJNYCH TOWARÓW

100 50

WYROBY GOTOWE

kosz t planowany

ODCHYLENIA OD C EN EWIDENCYJNYCH WYROBÓW GOTOWYCH

500

kosz t rzeczywisty

NALEŻNOŚCI OD ODBIORCÓW Sp. 200.

SK: 220.

RACHUNEK BANKOWY

USŁUGA

2. 120.00 0

ODBIORCA A

Sp. 200.

SK: 50.

OBDIORCA B

Sp. 50.

SK: 170.

KAPITAŁ WŁASNY

• Sp

KOSZTY PRZY CHODY

STRA TY NADZWY CZAJNE

ZY SKI NADZWY CZAJNE

RACHUNKOWOŚĆ 13.11.

INWNETARYZACJA – jest sporządzana w dniach od 1 października do 15 stycznia. Ma na celu ustalenie stanu rzeczywistego i porównanie go ze stanem ew idencji. W wyniku inwentaryzacji możemy mieć nadwyżki albo niedobory towarowe.

UBYTKI TOWAROWE:  niezaw inione  zawinione (z winy pracownika)

FORMY INWENTARYZACJI:  spis z natury  potw ierdzenie sald  potw ierdzenie stanu majątkow ego (dotyczy tylko nieruchomości posiadających księgę w ieczystą)

SPRAWOZDANA FINANSOWE – są sporządzane na dzień 31 grudnia. Składają się z następujących elementów :

1. bilans (sporządzany jest metodą netto – przedstawiamy bieżącą wartość składnika)
2. rachunek zysków i strat (sporządzany jest metodą brutto – przedstawiamy osobno koszty finansowe i przychody finansowe). Rachunek zysków i strat sporządzany jest w 2 wariantach:  wariant porównawczy – stosowany dla przedsiębiorstw nie prowadzących działalności produkcyjnej lub w jednostkach produkujących jednorodny składnik  wariant kalkulacyjny – stosowany jest w przedsiębiorstwach prowadzących ewidencję kosztów w zespole 5
3. informacja dodatkowa:  wprowadzenie (w metodzie opisowej i tabelarycznej)  dodatkow e informacje – zawierają wszystko to, co nie zostało ujęte wcześniej
4. rachunek przepływów środków pieniężnych
5. zestaw ienie zmian w kapitałach własnych

ŚRODKI TRWAŁE

Sp. 200.

10.00 0 SK: 250.

UMORZENIE

Sp. 40.

BRUTTO przyc hody finans owe 10.000,- kosz ty finans owe 6.000,-

NETTO przyc hody finans owe 4.000,-