Pobierz Historia sztuki - Notatki - Historia - Część 2 i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! Segnatura, którą Rafael pokrył wielkim obrazami, sal jest niewielka, sklepiona, obrazy są nisko umieszczone, a jednak ich oddziaływanie jest monumentalne dzięki mistrzostwu kompozycji,Szkoła Ateńska, i Adoracja Eustachego to dwa gł. obrazy sali. Michał Anioł(1475-1564) nieugięty i najbardziej niezalezny twórca wszystkich czasów,Madonna z dzieciątkiem David,(rzeźba) Święta rodzina(obraz) , wykonał projekt grobowca Juliusza II w Rzymie ( we frag. Rzeźba Mojzesza posiada rogi), Sąd ostateczny na sklepieniu kaplicy Sykstyńskiej,wykonał również projekt schodów w bibliotece Laureziany we Florencji, kopułę koscioła św. Piotra w Watykanie.Kościół św. Piotra jest największym osiągnięciem renesansu, a kto wie, czy nie największym dokonaniem architektonicznym świata, nie w rozmiarach leży wielkość tej budowli, choć kościół jest olbrzymi i liczy 200m, monumentalność narzucają prporcje, przede wszystkim panowanie kopuły nad całością o srednicy 42m oraz fakt iż budowę rozpoczął Donato Bramante(1444-1514), po nim prace prowadził Rafael, a następnie Michał Anioł. Wszytkie dzieła Michała Anioła oddziłaywały na ówczesną sztukę włoską w sposób gwałtowny, dzieje sztuki nie znają tak sielnego wpływu jednej indywidualności na calą epokę, rozwinął się dynamizm, czyste linie, niepokuj, zarówno w architekturze jak i przedstawieniu postaci. Niestety rozwinięty ,pełny renesans trwał bardzo krótko jedno pokolenie i skończył się ok. roku 1530.Najorginalniejszą forme przyjął ren. w Niderlandach (Belgia i Holandia)wyst. tu dwie szkoły flamandzka (katolicy)i holenderska(protestanci), gł. twórcy to: Piotr Bruegel starszy (ok.1525-1569), odkrył w malarstwie tematykę życia chłopskiego i zabaw ludowych na tle pejzarzy, wprodza wiele nowych elem. Ślepcy, oraz Jan van Eyck Małżeństwo Arnolfinich, pierwsze portrety zbiorowe.Za szcztowy przejaw manieryzmu polskiego należy uznać kaplicę Firlejów w Bejscach(obecnie poza granicami kraju) z nagrobkiem tej rodziny, bogata zdobionymi kolumnami, liśćmi, wolutami i klamrami. Na okres manieryzmu porenesansowego z końca 16 w. przypada mecenat artystyczny Jana Zamoyskiego i budowa Zamościa, kamienice w Kazimierzu , Kraków Kaplica Zygmuntowska (biały i czerwony marmur), wpływy niderlandzkie to Zbrojownia i Sala Czerwona w Ratuszu w Gdańsku. głównie w Burgundii i płd. Francji (budowle ze stropami drewnianymi). - W szkole burgundzkiej rozwija się budowla kościelna i klasztorna. Notre Dame w La Grande w Poitiers Cluny- największa budowla tego okresu- Kościół Zakonu Benedyktynów Kościół św. Magdaleny w Wenezueli Hiszpania: Katedra w Santiego Włochy: Kościół w Kamo w Lombardii- Kościół Przyklasztorny- Benedyktynów Zespół budowli w Pizie -- Palatia- siedziby władców , do których były dobudowywane świątynie, budowle skromne, budowane z kamienia łupanego, pod względem konstrukcyjnym bardzo prymitywne na Wawelu występują również palatia Wielkopolska, Kujawy, Małopolska, Śląsk to regiony występowania sztuki romańskiej w Polsce. Rotunda ś. Feliksa – wzniesiona w X w. na Wawelu Skarb z Borucina- 35 przedmiotów ze złota i srebra, w tym monety Kościół św. Mikołaja w Cieszynie Krypta św. Leonarda na Wawelu. Krypta to podziemne pomieszczenie gdzie znajdują się groby władców Omówienie typowo romańskich budowli; Kolegiata św. Piotra i Pawła w Kruszwicy. Absyda- mieści ołtarz główny- są to okrągłe wierzyczki. Kościół zbudowany jest z kamiennych ciosów, był na przestrzeni wieków wyposażony, przerabiany, ale później przystąpiono do jego renowacji. Kolegiata w Tumie pod Łęczycą- to forma trójnawowej bazyliki, wystrój rzeźbiarski b. skromny. Rotunda św. Procopa w Strzelnie Wzgórze św. Wojciecha- wzgórze romańskie- Kościół, klasztor Norbertanek. Kolumny w klasztorze zostały odkryte dopiero w 1945 r. – były one obudowane barokowymi kolumnami. Obrazują one cnoty i przywary. Drzwi gnieźnieńskie opowiadają o życiu św. Wojciecha i jego męczeństwie. Kielich Dąbrówki z Trzemeszna przedstawia sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Kielich Królewski – sceny ze Starego Testamentu. Oba kielichy znajdują się w skarbcu w Gnieźnie Kościół św. Wojciecha w Kościelcu Proszowskim – 1229-1242 GOTYK - Jako określenie nadane przez Vasariego (Włoch) pojawiło się w renesansie. - Nazwa była negatywna, wiązała się Włochom z okresu renesansu z barbarzyńską architekturą. - W 1137r. opat Szager San De Ni wprowadził plany rozbudowy swojego kościoła. - 1144 – początek gotyku - Francja – państwo, które zapoczątkowało gotyk CECHY - istota – maksymalne wykorzystanie właściwości materiałów budowlanych (cegła wytrzymała na ściskanie) - katedry gotyckie były bardzo wysokie i trzeba to było rozwiązać, dlatego wymyślono wspaniałe krzyżowe sklepienia ZASADY GOTYKU - sklepienia krzyżowo – żebrowe - łuki oporowe - łuk ostry - układ sklepienia krzyżowo-żebrowego się z dwóch elementów: 1/ siatki łukowych żeber; 2/ wysklepki zamykające przestrzeń międzyżebrową - w/w sklepienia mogą pokrywać bardzo duże przestrzenie - przypory tworzą wsparcie dla ścian - łuk ostry może mieć różny kształt Przykłady twórczosci katedra w Szart we Francji ma dwuwieżową fasadę zachodnią, wysmukłą, nad wejściem znajduje się tzw. rozeta czyli róża katedra w Amiens we Francji 1220- 1269, ma nawę główną o wysokości 42.5m katedra w Notre Dame w Paryżu 1163-1182 kaplica San Szabel 1243-1248 Mon San Miszel – niewielka granitowa wysepka 1204-1208 katedra w Tur zamek w Karaskowie nad Rodanem we Francji zamek w Pier Faus – bud. Przez Ludwika Orleańskiego RZEŹBA- realistyczna katedra w Sienie pałac Gorzów w Wenecji – siedziba władz miejskich republiki weneckiej (lew-symbol Wenecji) ratusz we Florencji ratusz z Luen w Belgii katedra w Koln jeździec z katedry w Hamburgu w Niemczech GOTYK DZIELIMY NA A/ wczesny 1144-1200 B/ dojrzały 1200-1400 C/ późny 1400-1500 POLSKA -Architektura bujnie rozwijała się w 14 wieku zamek w Malborku resztki zamku w Radzyniu Chełmińskim ratusz w Toruniu kościół św. Jakuba w Toruniu kościół NMP kolegiata w Wiślicy barbakan w Krakowie kościół Mariacki RENESANS- w odniesieniu do antyku, związany z człowiekiem, nazywany odrodzeniem w XIX w., rozpoczęty przez Florentczyków w XV w. Renesans z odrodzeniem- wielki ruch umysłowy XV i XVI w. Uważali że łuk ostry ogranicza widzenie, powrót do pełnego kształtu kwadratu i koła. Wrócono do kopuły. We Florencji rządzą Medyteusze, sprawują władzę artystyczną. Zerwanie ze śreniowiecznym geocentryzmem. Nastąpilo zeświedczenie. Sztuka staje się autonomiczna. Subiektywizacja procesu twórczego (osobowość artysty). Pojawia się dialog z naturą. Zmiana stosunków społecznych (kapitalizm). Intensywny rozwój handlu, wynalazki, budowa dróg, kominy, szyby w oknach. Renesans dzielimy na: - wczesny 1400/1500 (Florencja) - pełny po 1500/1530 (Rzym) Architektura renesansu: wykorzystuje się grecko/rzymską. Statyczność równowaga form, harmonia, nacisk na formę a nie na ekspresję budowli. Ograniczoność kompozycji (wzajemna ważność. - w roku 1401 postanowiono ozdobić brązowymi drzwiami babtysterium katedry flarenckiej i ogłoszono konkurs, zachowały się z niego dwie płaskorzeźby z ofiarą Izaaka: dłuta Filipa Brunelleschiego i Wawrzyńca Ghibertiego, który wygrał (wykonywał drzwi 20 lat, które zostały przyjete z uznaniem, zamówiono również drugie drzwi, srodkowe które wykonał w latach 1425-1452, Michał Anioł nazwał je Drzwiami do raju i taka nazwa przyjęła się powszechnie).Pirewsze i drugie drzwi Ghibertiego stały się punktem wyjścia renesansu. Jego rywał z konkursu - Filip Brunelleschi pchnął architekturę na nowe odmienne od gotyku drogi, sławę przyniosło mu rozwiązanie problemu kopuły nad skrzyzowaniem naw katedry florenckiej. W roku 1418 wykonał drewniany model kopuły, która po wykonaniu śmiałością i ogromem zapowiadała nowy styl, poklask zyskał piękną fasadą przytułku dla dzieci z loggią arkadową na lekkich kolumnach ze sklepieniem krzyżowym, - w kościele św. Wawrzyńca we Florencji Brunelleschi zastosował także nowe elementy:kolumny korynckie i łuki nad nimi, a w części górnej okna z trójkątnymi przyczółkami, była to nowość architektoniczna, oparta na znajomości antyku i traktatu Witruwiusza, właśnie wtedy odkrytego w klasztornej bibliotece na Monte Cassino. - Dalszy rozwój architektóry florenckiej zapewnił Michelozzo di Bartolommeo, twórca pałacu Medyceuszy we Florencji (ok.1444 - Donatello Bramante (1386-1466), najwybitniejsze dzieła to posąg młodego Davida, stoi on w pozycji naturalnej, silnej, nie mającej nic wspólnego z gotykiem. najważniejszym dziełem jego życia stał się konny pomnik kondotiera(dowódców wojsk najemnych w służbie ówczesnego władcy)Gattamelaty, dzieło niewątpliwie natchnione prze pomnik Marka Aurelego w Rzymie, od tego pomnika wywodzą się wszystkie konne posągi renesansu i baroku, w których jeździec spopkojnie siedzi na koniu. Malarstwo:ren. w 16 w. z wolna porzuci wielkie kompozycje ścienne, coraz częściej będzie się wypowiadać w obrazach malowanych olejem na płótnie, stoswane będą duże obrazy na płótnie wprawiane w bozerię, rozwija się także grafika i powstaje akwarela. - Leonardo da Vinci(1452-1519) , pirewszym wielkim dziełem jest Madonna w grocie,obraz znajduje się w Luwrze, wyst. w nim wszystkie cechy sztuki Leonarda: postacie wrysowane w figurę trójkąta, swoboda ruchu, silne podkreslenie cienia, wyrafinowanie wyrazu twarzy, ekspresyjne gesty rąk, widać to także w Ostatniej Wieczerzy, słynnym obrazie sciennym refektarzu klasztoru Santa Maria delle Grazie, inne obrazy to: portret Cecylii Gallerani zwany Damą z łasicą znajduje się w Muz.Czartoryskich w Krakowie, i portyret Mony Lizy(żony florentyczka Zanobiego del Giocondo). - Rafael Santi(1483-1520), konkurował z Michałem Aniołem ,Zaślubiny Matki Boskiej njasłynniejsza jest jednak Staza della Segnatura, - ,Szkoła Ateńska, i Adoracja Eustachego to dwa gł. obrazy sali. Michał Anioł(1475-1564) nieugięty i najbardziej niezalezny twórca wszystkich czasów,Madonna z dzieciątkiem David,(rzeźba) Święta rodzina(obraz) , wykonał projekt grobowca Juliusza II w Rzymie ( we frag. Rzeźba Mojzesza posiada rogi), Sąd ostateczny na sklepieniu kaplicy Sykstyńskiej,wykonał również projekt schodów w bibliotece Laureziany we Florencji, kopułę koscioła św. Piotra w Watykanie.Kościół św. Piotra jest - największym osiągnięciem renesansu, a kto wie, czy nie największym dokonaniem architektonicznym świata, kościół jest olbrzymi i liczy 200m, monumentalność narzucają prporcje, przede wszystkim panowanie kopuły nad całością o srednicy 42m oraz fakt iż budowę rozpoczął Donato Bramante(1444-1514), po nim prace prowadził Rafael, a następnie Michał Anioł. - Najorginalniejszą forme przyjął ren. w Niderlandach (Belgia i Holandia)wyst. tu dwie szkoły flamandzka (katolicy)i holenderska(protestanci), gł. twórcy to: Piotr Bruegel Ślepcy, oraz Jan van Eyck Małżeństwo Arnolfinich, - Za szcztowy przejaw manieryzmu polskiego należy uznać kaplicę Firlejów w Bejscach(obecnie poza granicami kraju) Na okres manieryzmu porenesansowego z końca 16 w. przypada mecenat artystyczny Jana Zamoyskiego i budowa Zamościa, kamienice w Kazimierzu , Kraków Kaplica Zygmuntowska (biały i czerwony marmur), wpływy niderlandzkie to Zbrojownia i Sala Czerwona w Ratuszu w Gdańsku. BAROK-najbardziej żywiołowy, nowe odczucie sztuki. Pochodzi od port. Barocco – nieregularnnie rozwinięta perła. Styl od końca XVI w. – 1750 r. (rozwinięciem jest rokkoko). Naturalna reakcja na reformację. Cechy baroku: różnorodność, swoboda kompozycji, linie i płaszczyzny zdynamizowane. Obrazy niestatyczne. Bogactwo detali, dekoracji rzeźbiarskich. Jan Bernini – arcjiteky, rzeźbiarz, urbanista i malarz. Tworzył dla papieża Urbana VIII: - konfesja św Piotra - pałac Barberini - kościół św Andrzeja na Kwirynale - plac sw Piotra - Dawid (rzeźba dynamiczna, w decydującym momencie walki, marmur, 103cm) - Ekstaza św Teresy - Pejzaż wenecki (weduta) Francesco Borromini- rywal Berniniego, wyznaczył późniejszy barok, architekt: - kościół św Karola - pałac kongregacji wiary Malarstwo barokowe: Caravaggio – 1571 – 1610, twórca włoskiego baroku, pracował dla kardynałów i arystokracji w Rzymie. Twórca bliski człowiekowi. Obrazy mają kameralny klimat, operuje światłocieniem, dbałość o szczegół: wróżąca cyganka, powołanie św Mateusza, złożenie do grobu FLANDRIA 1. Antonio van Dyck 2. Pieter paul Rubens: Toaleta us, Portret Albrechta, przybycie Marii Medycyńskiej... HOLANDIA 1. portret Fransa Halsa 2. Willen Heda – martwa natura 3. Rembrandt – Straż nocna, Portret rodziny (posłużył się szpachlą) 4. Wermer van Delf – Dziewczyna czytająca list HISZPANIA 1. Estephan Murillo – obraz NMB 2. Diego Rodrigez Velasques - Portret księcia Baltazara, Wenus z lustrem, Panny dworskie FRANCJA 1. George de Latour 2. Antoni Vatou - Luwr, pałac królewski w Wersalu POLSKA: Kolumna Zygmunta III Wazy, portrety trumienne, Wilanów, Pałac Krasińskich KLASYCYZM- pojawia się w XVIII w. Jako antidotum na barok. Dominuje prostota, zwięzłość form.. 1. David – Koronacja, Wódz przekraczający Alpy 2. panteon, Łuk triumfalny, Altes Museum, Capitol Romantyzm – objawia się w malarstwie 1820 – 1860. Cechuje go indywidualizm, swoboda formalna, bogactwo wątków 1. Francisco Goya (Hiszpania) 2. Tomasz Ginsborow (Anglia) 3. John Constable 4. Wiliam Turner (pożar izby lordów i izby gmin) – prekursor impresjonistów REALIZM – druga połowa XIX w. 1. Jean Babtista Corot 2. Milet „zbierająca kłosy” 3. Gustaw Curbe