Historia wychowania od starożytności przez średniowiecze po Nowe wychowanie, Notatki z Historia wychowania

Pobierz Historia wychowania od starożytności przez średniowiecze po Nowe wychowanie i więcej Notatki w PDF z Historia wychowania tylko na Docsity! STAROŻYTNOŚĆ 1. Katon Stary- ojcieczwychowawca >. Wzór dla syna > Wprawiał syna w ćwiczenia wojenne, jazdę konną, pływaniem, prawem, historią, religią, uczył czytać i pisać 2. Kwintylian- pierwszy publiczny nauczyciel retoryki w Rzymie, „O wychowaniu mówcy” > > > > Każdy ma dostateczne zdolności do nauki Ale zdolności rosną w miarę lat i rozwoju organizmu Wykorzystywać naturalne zaciekawienie i ambicję Zwolennik szkół publicznych - szkoła przyzwyczaja do życia w zbiorowości - przyjaźnie -korzyść z odpowiedzi innych uczniów -ambicja, współzawodnictwo 3. Wychowanie rzymskie- rozwinął się jako państwo militarne- dobrzy wojownicy i urzędnicy > > > > > > Rodzice czuwali nad wychowaniem, ale CENZOR- urząd nadzorcy moralności Ojciec przygotowywał syna do bycia obywatelem Nauka/ wychowanie przez praktykę- „kto przeszedł kilka bitew i słuchał wielkich mówców w senacie i na zgromadzeniach ludowych był w 30r.ż dostatecznie przygotowany do życia publicznego” Surowa karność i dbałość o moralność młodzieży Zwykle wykształcenie elementarne, podstawowe potem także wyższe poziomy Ważna retoryka 4. Rzymska kodyfikacja prawa- Prawo XII tablic 5. Rzymska szkoła podstawowa, średnia, wyższa. Średniowiecze 1. Początki szkolnictwa chrześcijańskiego (Karol Wielki, Alkuin). w w NAA Karol Wielki-silna władza, sprowadził Alkwina dla kształcenia swego dworu i kleru Rozesłał list do biskupów- zachęcenie do kształcenia; uchwała synodu w Akwisgranie-> utrzymanie przy klasztorach i katedrach szkółek łacińskich> kształcenie chłopców do chóru i przyszłych kleryków Rozporządzenia- wzywał duchowieństwo do kształcenia ludności (najprostsze zasady wiary, wyuczanie Ojcze nasz i Wierzę w języku ojczystym) Wydawał rozkazy i pilnował ich wykonywania Karol Wielki sam dawał przykład- interesował się naukami, chciał nauczyć się pisać Alkwin> przygotowywanie nauczycieli, układanie podręczników 2. Septem artes liberales, 7 umiejętności godnych człowieka wolnego. 3. Wychowanie stanowe a) Rycerstwo w Zręczność, wytworność, służba Bogu, panu i damom- obrona Kościoła i religii, wierność władcy, dworność wobec kobiet, pomoc uciśnionym- podniesienie ideałów moralnych w Kultura duchowa- średniowieczna poezja v_ 3stopnie- od 7r.ż- paź (wprawiał się na dworze w jazdę, pływania, tarcza, włócznia, obyczajność, religijność); 14r.ż- giermek (trudne ćwiczenia wojenne, towarzyszył panu na wojnie, turniejach, grzeczność towarzyska, śpiewy, podania rycerskie); po 20r.ż pasowanie na rycerza v/ Bez trybu szkolnego v/_ Nie łacina, prędzej francuski vw Córki rycerskie- czytanie, pisanie, łacina, obyczaje, roboty kobiece, gry na harfie, francuski b) Mieszczaństwo v/_ Szkoły miejskie o charakterze kościelnym Łacina (kiepsko) „wilk” uczeń-szpieg Kształcenie (zawodowe- chłopiec- czeladnik- majster) w w w v_ Szkółki świeckie 4. Powstawanie i rozwój uniwersytetów (scholastyka). NA KAKA AKKAA NAAKAA x NA Wcześniej elementarne nauki ze szkół klasztornych i katedralnych Sylogistyczne rozumowanie- szukanie wniosku na podstawie gotowych przesłanek- uzasadnienie prawd już znanych Oparcie Kościoła na scholastyce Rozkwit- dzieła Tomasza z Akwinu- teologia oparta na filozofii Arystotelesa Paryż- tu rozkwit scholastyki- centrum naukowe Nauka nie od razu była skupiona- sale na wykłady wynajmowano, Papieże w opiekę studia Uniwersytet- universitas- powszechność, całość, wszechnica, powszechność nauk Uniwersytet- chluba władz miejskich, Kościoła, króla Uniwersytet jako potężna korporacja, autonomia (np. własna władza sądownicza, nadawanie tytułów naukowych, własny majątek) Twórcy uniwersytetu- nie szukali korzyści materialnych- bezinteresowne pragnienie pogłębiania, rozwijania wiedzy Uniwersytet podzielony na fakultety Odłączenie teologii od filozofii, potem jeszcze wydziały medyczny i prawniczy Wydział artystyczny (filozoficzny)- najniższy, wykształcenie ogólne Praga, Kraków, Wiedeń, Kolonia Formy nauczania- wykład (objaśnianie i streszczanie tekstu) i dysputacja (utrwalanie poprzez stawianie tez i obalanie ich) Życie studenckie- nadzór, stroje, surowa karność Depozycja- otrzęsiny «_ |deały średniowiecznego wychowania rycerskiego- pogardzanie książek i erudycji (rzecz kleru) Reformacja -języki ojczyste 1. Filip Melanchton- współpracownik Lutra- „nauczyciel całych Niemiec” Opracował saską organizację szkolną Ułożył podręczniki do nauki gramatyki łacińskiej i greckiej, retoryki i logiki, fizyki (psychologii) i etyki Zawiązki szkół ludowych Okres przemian 1. Jan Amos Komeński- „Wielka dydaktyka” (4 części)- wszystkiego wszystkich, realizm każdy jest w stanie się nauczyć, wszyscy powinni się uczyć system jednolitego szkolnictwa dla całej ludności Wielka dydaktyka — przewodnik do zakładania szkół powszechnych, 4 części: 1) ogólna pedagogika, cel, istota, możliwość, konieczność wychowania, wady i naprawa szkół 2) system dydaktyki 3) zasady wychowania religijno-moralnego i karności szkolnej 4) potrzeba dobrych nauczycieli i podręczników prawo do nauki i powszechnosci kształcenia plan organizacji szkół: 1) macierzysta (w każdym domu) - do 6 lat, rozwój zmysłów, mówienie, liczenie, rysowanie, budowanie, wychowanie moralne 2) elementarna (w każdej gminie) - 6 - 12 rż, przedmioty: język ojczysty (czytanie, pisanie, gramatyka), rachunki, geometria, śpiew, religia, początki nauki o państwie, zarys historii powszechnej, trochę geografii, ogólne wiadomości o rzemiosłach 3) łacińska - 13-18 rż, historia, języki i do wyboru: gramatyka, fizyka, dialektyka, matematyka, etyka, retoryka; metoda nauczania - wykorzystanie własnego doświadczenia) 4) akademia (18 - 24 rż) kstałcenie dzieci z rytmem natury, wszechstronność kształcenia wychowanie moralne (obyczaje przez przykład), cnoty: umiarkowanie, czystość, posłuszństwo itd.) unikanie kar budynek - plac, schludny, obrazki, ćwiczenia w klasie, zabawy związane z ruchem, dostosowane do rozwoju, z biernych tylko gra w warcaby układał podręczniki — 1000 zdań łacińskich mówiących o wszystkich przydatnych rzeczach z każdej dziedziny wiedzy podręcznik o przedszkolnym wychowaniu dziecka — Szkoła macierzysta Świat zmysłowy w obrazach — metoda poglądowa — 150 drzeworytów, służyły do wyrobienia sobie wyobrażenia o przedstawionych rzeczach, zawierała wyjaśnienia, Drzwi języków otwarte metoda poglądowa — 3 zasady: równoległość rzeczy i słów, stopniowość, przyjemnie postępowanie; uczenie słów w związku z rzeczami (tzn. nie tylko uczenie nazw rzeczy ale też jak wyglądają) dostosowanie nauki do psychologii dzieci 2. Janseniści i Blaise Pascal- grupa katolickich myślicieli z Francji Niezadowolenie ze szkół humanistycznych Zwalczali jezuitów (zarzucając im osłabienie ducha prawdziwie religijnego, powierzchowność, pragnienie władzy i wpływów) Unikali rozgłosu, skupiali się na pogłębieniem uczuć chrześcijańskich Chcieli połączyć wychowanie publiczne z prywatnym tworząc grupki po 5-6 chłopców, które z nauczycielem mieszkały i pracowały Zwalczani przez jezuitów i przez nich potępieni przez Rzym-> 1660- rozpędzenie ich i zamknięcie ich szkółek w nauczaniu wychodzić od tego, co jest dziecku znane, dlatego najpierw nauka w języku ojczystym, potem łacina kształcenie nie tyle pamięci, co bystrości, krytycyzmu zalecali metodę poglądową wznawiali św. Augustyna- patrzyli pesymistycznie na ludzką naturę- człowiek jest z natury zły, zepsuty, objawia skłonności do grzechu łagodzić grożące dzieciom niebezpieczeństwa- czuwanie-> nadmiar ostrożności i rygoryzmu, odebranie instynktom swobody od początku w dzieciach powaga i surowość, a to wszystko z gorącej miłości do dzieci, widząc je jako zagrożone strasznym przeznaczeniem ale zakazywali kar i bicia, a zalecali cierpliwość do dzieci 3. Stanisław Konarski Ukończył kolegium pijarskie Założył Collegium Nobilium- pierwszą szkołę szlachecką w Polsce Tylko dla „„dobrej” szlachty i bogatej (płatne) oraz ograniczona ilość miejsc Służba mówiąca po francusku lub niemiecku Jedzenie najlepszej jakości Gazety o polityce polskie i francuskie Osobny teatr Całkowite odcięcie wychowanków od domu i rodziny „Mowa o kształtowaniu uczciwego człowieka i dobrego obywatela” Ważna ojczyzna- wierność, szacunek, posłuszeństwo królowi, poszanowanie praw ojczystych, wierność, staranność Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773-1794) -Stanisław August na tronie (1764)- wykształcony, zamiłowanie do sztuk, wynalazków, nauk, zwolennik racjonalistycznej kultury->rozwój oświaty-> założył Szkołę Rycerską- I szkoła czysto świecka -sejm (1773) (o rozbiorze)- Feliks Oraczewski- mówił o edukacji -zniesienie zakonu jezuickiego przez Klemensa XIV -14.10.1773- utworzenie KEN pod „protekcją” króla -exjezuita Grzegorz Piramowicz- broszurka „List do przyjaciela o Komisji Rzeczypospolitej nad Edukacją Narodową”- zadania, zamiary, uspokajał obawy, nowość urzędu w Europie -zamykanie kolegjów jezuitów- zanik szkół-> prośba, żeby nadal uczyli-umyślnie szkodzili członkowie KEN (początkowo 8, potem zmiany) -Ignacy Jakub Massalski- | przewodniczący- rozszerzenie działalności komisji na działalność KEN i na warstwy nieszlacheckie- szkolnictwo ludowe; utworzył I w Polsce seminarjum nauczycielskie (Wilno); autor przepisów Komisji dla szkół parafialnych; źle zarządzał funduszami KEN na Litwie -Michał Poniatowski- ogólny zarząd szkół, dobór ludzi na główne stanowiska, rozporządzanie funduszami, szkoły parafialne w Koronie, stworzył seminarjum nauczycielskie -Joachim Chreptowicz- interesy prawne KEN, szkolnictwo na Litwie (po Massalskim) -Adam Czartoryski- szkolnictwo na kresach ruskich, wychowanie dziewcząt, „Listy Doświadczyńskiego” (o poglądach KEN) -Andrzej Zamoyski-dział rachunkowy, zwolennik podniesienia stanu włościańskiego -lIgnacy Potocki- prowadzenie sekretariatu, projekt organizacji, programu, sposobu nauki, prezes Towarzystwa do ksiąg elementarnych zmiany, zmiany, zmiany -zainteresowanie dla sprawy reformy edukacyjnej w społeczeństwie, wezwanie do przesyłania wskazówek- zebranie listów od społeczeństwa- „Sposób edukacji w 15 listach opisany”- poparcie sensu reform I okres KEN (1773-1776) -prace przygotowawcze, przepisy dla poszczególnych rodzajów szkół- nowy program szkolny, metody pedagogiczne i dydaktyczne -konieczność podręczników- Towarzystwo do ksiąg elementarnych (sekretarz G.Piramowicz)- najważniejszy organ KEN (jej wydział pedagogiczny) Il okres KEN (1776-1783) -Hugo Kołłątaj- zmiany Akademii Krakowskiej na wzór uniwersytetów niemieckich, nowoczesny rozwój uniwersytetu, uniwersytet jako ,„Szkoła Główna” reforma uniwersytetów--> hierarchia szkolna ustawy KEN- „Ustawy” -nauczyciele mieszkają razem, ubiór klerycki -specjalizacja nauczycieli -do każdej szkoły- osobny kaznodzieja- nabożeństwa -nauczyciel moralnej nauki i prawa-> patriotyzm, obowiązki wobec ojczyzny -nowożytny program naukowy -nauki rzeczowe nad językowymi -wychowanie fizyczne, higiena -kary za nieregularne uczęszczanie do szkoły Ill okres KEN (1783-1792) -niska frekwencja uczniów -nieprzestrzeganie w szkołach „Ustaw” -nauczyciele nie mieli wystarczającej wiedzy o tym, czego uczą, brak odpowiedniego wykształcenia -brakowało podręczników (za wolno tworzone) -wrogie stanowisko duchowieństwa zakonnego względem reform (bo uniezależnienie szkolnictwa od Kościoła)-> niechęć szlachty do nowych szkół -exjezuici nawet pracujący w nowych szkołach od wewnątrz ją ośmieszali, podważali autorytet nauczycieli świeckich -narzekano na zmniejszenie łaciny