Pobierz Homeostaza. Termoregulacja. Hipotemia. Hipertermia i inne. i więcej Prezentacje w PDF z Medicina tylko na Docsity!
Homeostaza
Najważniejsze parametry wewnętrznego
środowiska organizmu:
- temperatura ciała
- pH krwi i płynów ustrojowych
- ciśnienie osmotyczne
- objętość płynów ustrojowych
- stężenie związków chemicznych w płynach ustrojowych
- ciśnienie tętnicze krwi
- ciśnienie parcjalne tlenu i dwutlenku węgla we krwi
Kontrola wymienionych parametrów odbywa się poprzez receptory (głównie
chemoreceptory), które informacje o wartości określonego parametru przekazują do punktów
odbiorczych, gdzie dokonuje się porównanie wartości wykrytej ze stałą wartością prawidłową
(tzw. punktem nastawczym) lub, co zdarza się częściej, z jej przedziałami akceptowalnymi. Jeśli
aktualny stan parametru jest zbyt wysoki lub zbyt niski, centrum integrujące wymusza na
efektorach odpowiedź odpowiednią do sytuacji.
TERMOREGULACJA Dzięki fizjologicznemu mechanizmowi temperatura ciała ludzkiego jest stała i wynosi 37 °C ± 0,5 - 0,7 °C
Prawidłowa temperatura ciała dobowa zmienność
TERMOREGULACJA FIZYCZNA UKŁAD KRĄŻENIA UKŁAD ODDECHOWY UKŁAD WYDALNICZY GRUCZOŁY POTOWE USTRÓJ TRACI CIEPŁO PRZEZ: PROMIENIOWANIE I PRZEWODZENIE 70% utraty ciepła (21°C) PAROWANIE POTU 27% ODDYCHANIE 2% MIKCJE I DEFEKACJE 1% ELEMENTY TERMOREGULACJI EFEKTORY UKŁADU TERMOREGULACJI
Ośrodek termoregulacji
- Znajduje się w podwzgórzu. Jest to ośrodek dwuczęściowy.
- Przednią cześć stanowi - ośrodek eliminacji ciepła regulujący jego utratę
- Tylną - ośrodek zachowania ciepła , który odpowiedzialny jest za zatrzymywanie ciepła w organizmie i stymulacje jego wytwarzania.
- Uszkodzenie tylnej części podwzgórza znosi reakcje termoregulacyjne chroniące przed oziębianiem (skurcz naczyń krwionośnych skóry, podwyższenie tempa przemiany materii), nie wpływając na mechanizmy usuwana ciepła z organizmu w gorącym środowisku.
mocz – 60 %
skóra – 22 %
płuca – 10 %
kał – 8 %
STRATY WODY
Wzrost temperatury ciała o każdy 1 o C powyżej 37 o C zwiększa straty nieuchwytne o 12% (2 ml/kg mc.)
- Temperatura jest stabilizowana dzięki pracy przedniego podwzgórza, gdzie zakodowana jest specyficzna jej wartość (set point). Sensory skóry reagują na obniżenie temperatury (poniżej 34 0C) natomiast sensory przedniego podwzgórza reagują na podwyższenie temperatury powyżej 370C. Przekroczenie "nastawionego" progu powoduje generację impulsów odbieranych przez podwzgórze.
Hipertermia niegorączkowa
1. Przegrzanie – w przypadku dodatniego bilansu cieplnego obserwujemy wzrost przepływu skórnego krwi ( z 0,5 L/min nawet do 10 L/min ) i wzrost wydzielania potu do 1,5 a nawet 5 L/h, powrotu żylnego, RR, przyspieszenie pracy serca. Odbarczenie baroreceptorów tętniczych nie zwęża naczyń skóry, 2. Udar cieplny – gdy mechanizmy kompensacyjne stają się niewydolne bo brak wody utraconej przez parowanie, RR, pojemności minutowej Wzrost temperatury ciała nawet do 42 - 43 C = **UDAR CIEPLNY
- Omdlenie cieplne** – krótkotrwałe niedokrwienie mózgu wywołane zaleganiem krwi w naczyniach skóry 4. Porażenie słoneczne – podwyższenie temperatury mózgu wywołane bezpośrednim działaniem słońca na nieosłoniętą głowę 5. Hipertermia emocjonalna – u aktorów, sportowców, 6. Hipertermia ośrodkowa – zaburzenie ośrodka termoregulacji np. guzy, zatrucia
pirogen pierwotny (LPS, produkty destrukcji tkanek) aktywacja układu dopełniacza C3a, C5a pobudzenie monocytów/makrofagów wydzielanie pirogenów wtórnych (Il-1, Il-6, interferon, TNF) rdzeń przedłużony okolica przedwzrokowa - narząd naczyniowy blaszki krańcowej uwalnianie noradrenaliny
syntezy PGE 2
Na+, Ca+
przestawienie na wyższy poziom wzorca temperatury ciała GORĄCZKA^ uruchomienie mechanizmów produkcji ciepła MECHANIZM POWSTAWANIA GORĄCZKI
RODZAJE HIPOTERMII.
- Przypadkowa - dochodzi do obniżania temperatury ciała na skutek oddziaływania czynników fizycznych np. podczas przebywania w zimnej wodzie, w czasie mroźnych zamieci śnieżnych, przy jednoczesnym braku ciepłego lub wodoszczelnego ubrania
- Indukowana wywołana przez środki krążeniowe rozszerzające naczynia i obniżające ciśnienie krwi, leki przeciwgorączkowe i neuroleptyczne oraz narkotyki. Leki mogą modyfikować temperaturę ciała specyficznie - działając na ośrodki termoregulacji lub niespecyficznie - działając na inne ośrodki lub drogi nerwowe.
Mechanizmy adaptacyjne - faza pobudzenia
- Pobudzenie termoreceptorów obwodowych uruchamia reakcję stresową. W efekcie następuje pobudzenie układu adrenergicznego, a także wzrost wydzielania hormonów rdzenia nadnerczy. Katecholaminy pobudzają ośrodek oddechowy i ośrodek krążenia w rdzeniu przedłużonym Zintensyfikowanej pracy serca i układu oddechowego towarzyszy zwiększona produkcja ciepła. Jednocześnie ośrodek termoregulacji poprzez pobudzenie motoneuronów , doprowadza do zwiększenia napięcia mięśni szkieletowych co zwiększa produkcję ciepła o około 50%
- Jeśli ilość ciepła dostarczanego tą drogą jest niewystarczająca uruchomiona zostaje termogeneza drżeniowa. Hydroliza ATP uwalnia ciepło, a uruchomione jednocześnie reakcje komórkowego łańcucha oddechowego wytwarzają dodatkowe jego ilości. Efektem jest wzrost przemiany materii i produkcji ciepła nawet o 500%
Mechanizmy adaptacyjne
- W miarę oziębiania organizmu obserwuje się wzrost wydzielania
zarówno TSH jak i hormonów tarczycy, czego efektem jest wzrost
przemiany materii ( termogeneza bezdrżeniowa ) i produkcji ciepła co
określa się jako efekt kalorygenny
- wzrost wydzielania TSH wywołany jest zwiększonym wydzielaniem TRH
przez podwzgórze. Po przecięciu dróg aferentnych do podwzgórza
stwierdzano brak wydzielania TSH oraz hormonów tarczycy
Sugerowałoby to uruchomienie odpowiedzi na oziębienie na drodze
nerwowej. Wzrost poziomów hormonów tarczycy obserwowano już po 40
minutach ekspozycji na zimno, który utrzymywał się zależnie od czasu
przebywania w tych warunkach
- Zwiększeniu wytwarzania ciepła towarzyszy zmniejszenie jego utraty, co
następuje poprzez zwężenie naczyń krwionośnych skóry i tkanki
podskórnej ( centralizacja przepływu krwi ) oraz zniesienie czynności
gruczołów potowych. W fazie tej obserwuje się charakterystyczny fazowy
przepływ krwi przez naczynia krwionośne obwodowych części ciała – tzw.
fale Lewisa. Jeśli ochłodzenie jest znacznego stopnia to pojawiają się
okresowe rozszerzenia naczyń i zwiększenie przepływu krwi. Mechanizm
ten ma na celu chronienie tych części ciała przed odmrożeniem. Jeżeli
temperatura tych obszarów obniża się bardziej, przepływ krwi przez
zagrożone obszary ustaje całkowicie