Hydrosfera-powtórzenie wiadomości., Notatki z Geografia

Pobierz Hydrosfera-powtórzenie wiadomości. i więcej Notatki w PDF z Geografia tylko na Docsity!

1. Zasoby wodne Ziemi. Wszechocean

IV. Hydrosfera

Hydrosfera - definicja

Hydrosfera – jest wodną powłoką Ziemi. W szerszym znaczeniu można powiedzieć, że jest to przestrzeń, w której na Ziemi występuje woda. Przestrzeń ta obejmuje wody we wszystkich stanach skupienia. Do hydrosfery zalicza się: oceany, morza, rzeki, jeziora, bagna, lodowce, pokrywę śnieżną, wody podziemne, wodę atmosferyczną. Hydrosfera obejmuje wszystkie wolne wody Ziemi, czyli takie, które nie są związane chemicznie ani też fizycznie ze skałami litosfery czy organizmami biosfery.

Kriosfera

Kriosfera – gromadzi wody występujące w postaci nie zanikającego lodu lodowcowego, morskiego i gruntowego.

Zasoby hydrosfery

Ilość wody nagromadzonej w hydrosferze pozostaje mniej więcej stała i wynosi około 1,386 mld km 3 , z czego: 96,5% – występuje w obrębie mórz i oceanów , 1,8 % – stanowią wody obecne na powierzchni lądów ( wody powierzchniowe), 1,7% – tworzą wody podziemne. Zmiany wielkości całkowitej wody w hydrosferze są minimalne: przychody wody: około 0,3 km^3 na skutek naturalnych procesów: syntezy wody z gazowego O 2 i H 2 ; wydzielania wód juwenilnych z magmy i skał. ubytki wody: około 0,3 km^3 na skutek naturalnych i antropogenicznych procesów: w górnych warstwach atmosfery w efekcie fotodysocjacji, chemicznym wiązaniem wody w skałach, działalność człowieka.

Ilość wód możliwych do wykorzystania przez człowieka

Ilość potencjalnych wód możliwych do wykorzystania przez człowieka jest stosunkowo niewielka – wynosi ona mniej niż 0 , 5 %. Należą do nich przede wszystkim wody słodkie , zawarte w rzekach i jeziorach, a także w miarę płytko usytuowane wody podziemne.

Przyczyny krążenia wód w przyrodzie

Od momentu pojawienia się wody na powierzchni Ziemi rozpoczął się proces jej obiegu. Aby mógł on zaistnieć, potrzebne były siły, które by go zainicjowały i podtrzymywały: energia cieplna: promieniowanie słoneczne, która prowadzi do unoszenia się mas powietrza z parą wodną, w mniejszym stopniu temperatura wnętrza Ziemi; grawitacja: przyczynia się do opadów atmosferycznych, spływu powierzchniowego i podziemnego (w kierunku akwenów wodnych). W obiegu wody istotne są jej chemiczne i fizyczne właściwości.

Retencja

Woda na Ziemi pozostaje w zamkniętym obiegu, ale prędkość przemieszczania się jej w poszczególnych ogniwach jest różna. W pewnych ogniwach tego obiegu występuje retencja: czasowe zatrzymanie wody na powierzchni ziemi lub pod ziemią.

RETENCJA

SZTUCZNA

POWIERZCHNIOWA w zbiornikach retencyjnych w wyrobiskach PODZIEMNA w zbiornikach i rurociągach NATURALNA POWIERZCHNIOWA oceanów jezior torfowisk i bagien lasów śniegu i lodowców PODZIEMNA wód warstwowych wód szczelinowych wód wieloletniej zmarzliny

Retencja

Czas przebywania wód w stanie retencji bywa bardzo różny i zależy od szeregu czynników.

ZBIORNIKI WODY ŚREDNI CZAS

7 godzin 8 - 10 dni 5 lat 3 - 7 lat 300 - 5000 lat 8000 lat 4000 lat Retencja

Wszechocean

Wszechocean (ocean światowy ) – zwarty obszar wód na powierzchni naszej planety, obejmujący wszystkie oceany i połączone z nimi morza. Tworzy on słoną powłokę wodną kuli ziemskiej, zajmując około 71 % powierzchni Ziemi – 361 , 3 mln km 2 .

Podział wszechoceanu

Wszechocean ( ocean światowy ) możemy, w zależności od przyjmowanych kryteriów podzielić na 3, 4 i 5 mniejszych jednostek (oceanów). Wyznaczone pomiędzy nimi granice mają charakter wyłącznie umowny.

Zlewiska oceanów

Zlewisko oceanu – obszar, z którego spływają wszystkie wody, przemieszczające się w obrębie kontynentów w formie spływu powierzchniowego i odpływu podziemnego.

Skład chemiczny wody morskiej (oceanicznej)

W wodzie morskiej dominują głównie chlorki, które w wodzie słodkiej występują w niewielkich ilościach. Chlorki sodu i chlorki magnesu stanowią blisko 90 % ogólnej masy soli. Istotne jest także występowanie siarczanów : magnezu, wapnia i potasu (łącznie stanowią one około 10 % udziału). Chlorek sodu 77,76% Chlorek magnezu 10,88% Siarczan magnezu 4,73% Siarczan wapnia 3,60% Siarczan potasu 2,46% Węglan wapnia 0,35% Bromek magnezu 0,22%

Udział w ogólnej masie soli (w %)

SOLE

Zawartość w wodzie (w g/1000 g wody) Udział w ogólnej masie soli (w %)

Ogółem 35,0 100,

Chlorek sodu [NaCl] 27,2 77, Chlorek magnezu [MgCl 2 ] 3,8 10, Siarczan magnezu [MgSO 4 ] 1,7 4, Siarczan wapnia [CaSO 4 ] 1,2 3, Siarczan potasu [K 2 SO 4 ] 0,9 2, Węglan wapnia [CaCO 3 ] 0,1 0, Bromek magnezu [MgBr 2 ] 0,1 0,

Zmienność zasolenia powierzchniowych wód morskich

W strefie okołorównikowej oraz w morzach półzamkniętych , leżących na terenach o wysokich opadach, stężenie soli jest niższe od przeciętnego na skutek rozcieńczenia wód powierzchniowych przez wody deszczowe lub rzeczne dopływające z lądów. Występuje tu przewaga opadów nad parowaniem.

Zmienność zasolenia powierzchniowych wód morskich

W strefach zwrotnikowych zasolenie osiąga duże wartości na skutek dużego parowania i niewielkich opadów atmosferycznych oraz znikomego dopływu rzecznego z lądów. Występuje tu przewaga parowania nad opadami. Najwyższe wartości zasolenia występują w izolowanych zatokach morskich i morzach.