Pobierz Integracja gospodarcza - Notatki - Ekonomia - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!
Integracja gospodarcza- jest to proces
łą
czenia gospodarek oddzielnnych organizmów pa
ństwowych w jeden podmiot który w widoczny sposób wyodrebnia si
ę^ z ca
łokszta
łtu
gospodarki
światowej(np.UE 27 krajów)
Warunki Integracji gospodarczej: -bliskie po
ło żenie geograficzne integruj
ących si
ę^ krajów
-prowadzenie odpowiedniej polityki gospodarczej w integruj
ących si
ę^ krajach(polityka prointegracyjna)(np.UE narzuca nam VAT min 5% max 15%)
-dpowiednio rozbudowana infrastruktura w integruj
ących si
ę^ krajach( np. transportowo -telekomunikacyjna itd.)
-musi istnie
ć^ komplementarno
ść
wyst
ępowanie faktycznej lub potencjalnej wewn
ątrzga
łę ziowej komplementarno
ści struktur gospodarczych miedzy
integruj
ącymi si
ę^ krajami
Polska nie spe
łnia trzeciego warunku integracji gosp.
Instytucjonalne formy integracji gospodarczej:Strefa Wolnego Handlu -
polega na zniesieniu ce
ł^ i innych barier w handlu mi
ędzy krajami tworz
ącymi t
ę^ stref
ę, przyczym ka
żdy kraj cz
łonkowski
prowadzi autonomiczn
ą^ polityk
ę^ handlow
ą^ wobec krajów trzecich9które nie nale
żą
, samodzielnie ustala wysoko
ść
ce
ł^ zewn
ętrznych).
Przyk
łady stref wolnego handlu
CEFTA-
środkowoeuopejskie porozumienie o wolnym handlu
(Chorwacja oraz kraje po by
łej Jugos
ławii)
EFTA-
europejskie stowarzyszenie wolnego handlu ( Szwajcaria, Norwegia, Lichtenstein,Islandia)
BFTA-
ba
łtycka strefa wolnego handlu ( ju
ż^ nie istnieje od 01.05.2004r po wstapieniu do UE,
Naleza
ły do niej Litwa,
otwa, Estonia)
NAFTA-
pó
łnocnoameryka
ńskie porozumienie o wolnym handlu
( USA, Kanada, Meksyk ) Efekty statyczne i dynamiczne
strefy wolnego handlu
Efekty statyczne:
-^
efekt kreacji handlu,
-^
efekt przesuniecia handlu -efekt zniekszta
łcenia handlu
-Efekt kreacji handlu polega na wzro
ście obrotów handlowych miedzy krajami tworz
ącymi strefe wolnego handlu co wynika z likwidacji ce
ł^ i spadku cen wymienionych
towarów ( jest to efekt pozytywny) -Efekt przesuni
ęcia handlu
polega na przesuni
ęciu
źród
ła zakupów z krajów nie nale
żą
cych do strefy wolnego handlu na kraje cz
łonkowskie strefy (jest to efekt niekorzystny)
łcenia handlu
polega na tym, i
ż^ eksport z kraju trzeciego do kraju cz
łonkowskiego strefy o wy
ższych c
łach zewn
ętrznych
dokonywany jest po
średnio tzn. przez inny kraj cz
łonkowski strefy o ni
ższych c
łach zewn
ętrznych. W praktyce efekt ten nie wyst
ępuje poniewa
ż^ kraje
strefy stosuj
ą^ tzw. Regu
ły pochodzenia towarów.
Regu
ła pochodzenia towaru okre
śla jaki procent warto
ści towaru musi zosta
ć^ dodany do niego w
jednym z krajów cz
łonkowskich strefy, aby toawar ten móg
ł^ by
ć^ traktowany preferencyjnie czyli bez c
ła we wszystkich krajach cz
łonkowskich
strefy.Najcz
ęś
ciej si
ęga on 50 do 60% warto
ści towaru lub towar zmienia swoja pozycj
ę^ taryfow
ą.
Efekty dynamiczne Dł
ugookresowe-
przyspieszenie tempa rozwoju gospodarczego integruj
ących si
ę^ krajów- w krótkim okresie czasu rosn
ą^ efekty rozwojowe.
UNIA CLNA- wy
ższa forma integracji od wolego handlu
Unia celna jest to wspólny rynek którego kraje cz
łonkowskie ujednolicaj
ą^ cła zewn
ętrzne tzn prowadz
ą^ wspóln
ą^ polityk
ę^ handlow
ą^ wobec krajów
trzecich. Przyk
łady Unii Celnej –
Polska z krajami UE, Szwajcaria i Lichtenstein, S
łowacja i Czechy zanim wst
ąpi
ły do UE
EFEKTY utworzenia UNII
CELNEJ statyczne i dynamiczne:
Efekty statyczne-
-efekt kreacji handlu-efekt przesuniecia handlu-efekt ekspansji lub ograniczenia handlu Efekt kreacji handlu
polega na tym co w strefie wolnego handlu, jednak jego rozmiary s
ą^ wi
ększe ni
ż^ w strefie wolnego handlu ze wzgl
ędu na
ujednolicone c
ła zewn
ętrzne.
Efekt przesuniecia handlu Ta sama sytuacja j.w., rozmiary tych efektow zaleza od poziomow cenowych elastycznosci popytu i podazy Oraz od wielko
ści likwidowanego cla
Efekt ekspansji lub ograniczenia handlu
wystepuje wtedy gdy efekt kreacji jest wiekszy od efektu. Przesuniecia handlu, w sytuacji odwrotnej
pojawia si
ę^ efekt ograniczenia handlu.
EFEKT DYNAMICZNY(d
ługookresowy)
przyspieszenie tempa rozwoju gospodarczego integruj
ących si
ę^ krajów.
WSPÓLNY RYNEK - Wy
ższa forma integracji
Wspólny Rynek to Unia Celna w której kraje cz
łonkowskie wprowadzaj
ą^ swobode przep
ływów czynników produkcji, si
ły roboczej, kapita
łu, wiedzy
technicznej. Przyk
ładem wspólnego rynku
Jest europejski obszar gospodarczy EEA tworzony przez 30 krajów tzn 27 krajów UE oraz trzy kraje cz
łonkowskie EFTA wy
łączona Szwajcaria)(w
praktyce 15 krajów i 3 reszta po okresach przej
ściowych z wy
łączeniem Malty i Cypru)
EFEKTY utworzenia WOLNEGO RYNKU
-^
efekty alokacyjne
ę^ Celn
ą^ na obszarze EWG, poniewa
ż^ EWG zosta
ła utworzona pocz
ątkowo jako strefa wolnego handlu
nast
ąpi
ło przeniesienie kwestii zwi
ązanych z polityk
ą^ handlow
ą^ na szczebel komisji europejskiej tzn. od tego roku polityka handlowa we
wspólnotach europejskich prowadzona jest przez Komisj
ę^ Europejsk
ą.
-nast
ąpi
ło pierwsze poszerzenie sk
ładu cz
łonkowskiego wspólnot europejskich o 3 kraje (Wielka Brytania, Irlandia i Dania)
- utworzono Europejski System Walutowy który obejmowa
ł^ 3 elementy Europ.Jednost.Walutow
ą^ ECU, mechanizm kursów walutowych ERMI,
System kredytowy) 1981
ładu cz
łonkowskiego wspólnot europejskich o Grecj
ę
ładu o Hiszpani
ę^ i Portugali
ę
-podpisano jednolity akt europejski przewiduj
ący utworzenie wspólnego rynku europejskiego z pocz
ątkiem 1993r
podpisano traktat z Maastricht.
Obejmowa
ł^ 3 filary tzn spraw wew i Wymiaru sprawiedliwo
ści, wspólnej polityki zagranicznej i bezpiecze
ństwa, Wspólnot europejskich (procesu,
budowy Unii gospod.i walutowej)W 1992 r podpisano równie
ż^
traktat o utworzeniu europejskiego obszaru gospodarczego.
- utworzono wspólny rynek na obszarze wspólnot europejskich 1995
kolejne rozszerzenie sk
ładu cz
łonkowskiego wspólnot europejskich Austrie,Finlandi
ę^ oraz Szwecj
ę^ (15krajów)
- podpisano traktat Amsterdamski zwany potocznie traktatem z Maastricht 2 .Traktat Amsterdamski dotyczy
ł^ m.in. odpowiedzialno
ści finansowej
krajów cz
łonkowskich strefy euro za nieprzestrzeganie fiskalnych kryteriów z Maastricht
-rozpocz
ął^
się
trzeci etap budowy unii gospod. i walutowej, który zako
ńczy
ł^ si
ę^ z ko
ńcem czerwca 2002r
-podpisano traktat Nicejski, który wszed
ł^ w
życie w 2003r. Traktat ten dotyczy
ł^ zmiany sposobu g
łosowania w Instytucjach europejskich.
poszerzenie sk
ładu cz
łonkowskiego Unii Europejskiej o 10 krajów (Polska, Cypr,Malta,Litwa,
otwa,Estonia, Czechy, S
łowacja, W
ęgry,
Sł
owenia) 2007
-rozszerzenie sk
ładu cz
łonkowskiego UE o Bu
łgari
ę^ i Rumuni
ę
13 grudnia 2007
podpisano traktat Lizbo
ński, który nadal podlega procedurze ratyfikacji (Polska, Czechy, Irlandia-nie ratyfik)
POSTANOWIENIA TRAKTATU LIZBO
SKIEGO
-UE b
ędzie mia
ła osobowo
ść
prawn
ą
(nie mo
że emitowa
ć^ obligacji, nie ma deficytu) panuje zasada zrównowa
żonego bud
żetu.
-znikn
ą^ wszelkie atrybuty sugeruj
ące pa
ństwowo
ść
UE (flaga,hymn) (zapisy np.konstytucja)
-zmiana sposobu g
łosowania w UE tzn od 2014r b
ędzie obowi
ązywa
ła zasada podwójnej wi
ększo
ści g
łosów
-mo
żliwo
ść
wystapienia krajów z UE
-traktat lizbo
ński likwiduje rotacyjne przewodnictwo w Radzie Europejskiej a w zamian wprowadza stanowisko przewodnicz
ącego w Radzie Europ.,
mianowanego na 2,5 roczn
ą^ kadencj
ę
-b
ędzie wprowadzona karta praw podstawowych gwarantuj
ąca mieszka
ńcom unii europ.te same prawa z wyj
ątkiem Polski i Wielkiej Brytanii
-zniesienie zasi
ęgu geograficznego UE
-b
ędzie wprowadzona mo
żliwo
ść
powo
łania wysokiego przedstawiciela UE ds. polityki zagranicznej i bezpie.
-wprowadzona zostanie inicjatywa ustawodawcza obywateli UE (inicjatywa co najmniej 1 mln podpisów) 1.INSTYTUCJE UE-Rada Europ.
Jest to najwa
żniejsza instytucja UE , wytycza ona strategiczne cele rozwoju Unii.W radzie zasiadaja szefowie rz
ądów (premierzy)
poszczególnych krajów cz
łonkowskich UE a w przypadku Francji i Finlandii sa to g
łowy pa
ństw
-Rada Unii Europ. Sk
łada si
ę^ z przedstawicieli pa
ństw cz
łonkowskich UE, w randze Ministra ( ze wzgl
ędu na przedmiot tocz
ącej si
ę^ debaty Rada UE
funkcjonuje w 16 ró
żnych sk
ładach.
Zadaniem Rady jest koordynacja ogólnej polityki gospodarczej pa
ństw cz
łonkowskich i przedstawiciele róznych krajów reprezentuj
ą^ w radzie interesy
narodowe. Siedziba Rady UE jest Bruksela. Rada Europ. Nie ma siedziby. -Komisja Europ
posiada kompetencje
Wykonawcze, ka
żdy kraj ma po jednym przedstawicielu komisji europejskiej. Komisarze reprezentuj
ą^ wspólnoty jako ca
ło
ści. Siedziba Komisji
Europ. jest w Brukseli.- Parlament Europ
sk
łada si
ę^ z tzw.
eurodeputowanych czyli przedstawicieli pa
ństw cz
łonkowskich wybieranych w powszechnych i bezpo
średnich wyborach na 5 lat
Parlament posiada uprawnienia dotycz
ące uchwalania bud
żetu UE
Oraz przyjmowania nowych krajów cz
łonkowskich. Kontroluje równie
ż^ dzia
łalno
ść
komisji Europ.Siedzib
ę^ ma w Sztrasburgu.Polska ma 50
przedstaw. 2.INSTYTUCJE WSPÓLNOTOWE - Europ. Trybuna
ł^ Sprawiedliwo
ści
stoi na strazy przestrzegania prawa unijnego. Pe
łni funkcj
ę^ sadu konstytucyjnego, sadu administracyjnego i
cywilnego.Ka
żdy kraj ma po jednym przedstawicielu. Siedziba jest w Luksemburgu. -Trybuna
ł^ Obrachunkowy
–trybuna
łem rewidentów ksi
ęgowych.
Ka
żdy rz
ąd ma po jednym przedstawicielu. A trybuna
ł^ Obrachunkowy kontroluje finanse UE.
I kryterium
dotyczy d
ługu publicznego max 60% PKB
(Polska spe
łnia)
II
Deficyt bud
żetowy – 3% PKB
(nie spe
łniamy)
III
Inflacja nie mo
że by
ć^ wy
ższa ni
ż^ 1,5% p.p. od
średniej stopy inflacji w trzech krajach UE o najni
ższej inflacji
IV
D
ługoterminowej stopy procentowej mierzonej za pomoca rentowno
ści 10 letnich obligacji skarbowych. Max nie mo
że by
ć^ wyzsza ni
ż^ 2 p.p od
średniej d
ługoterminowej stopy procentowej w trzech krajach UE o najni
ższej inflacji.
(polska spe
łnia
ła)
V^
(HR +- 15%) udzia
łu w mechanizmie kursów walutowych ERMII przez co najmniej dwa lata nale
ży stabilizowa
ć^ kurs waluty narodowej wobec
kursu euro w max przedziale +- 15% bez dokonywania dewaluacji waluty krajowej ( to jednorazowe obni
żenie warto
ści waluty krajowej dokonane
przez w
ładze monetarne kraju, dewaluacja ma miejsce w systemie kursów sta
łych)
(polska nie spe
łnia)
VI
Komisja Europejska i Europejski Bank Centralny w tzw. raportach konwergencji sporz
ądzanych co 2 lata oceniaj
ą^ równie
ż^ 6 kryterium o
charakterze jako
ściowym tzn niezale
żno
ść
Banku Centralnego, chodzi o niezale
żno
ść
funkcjonaln
ą, instytucjonaln
ą, finansow
ą^ i personaln
ą
Kraje które nie musza kandydowa
ć^ do strefy EURO- Wielka Brytania i Dania poniewa
ż^ korzystaj
ą^ z klauzuli, która pozwala im na pozostanie poza
strefa euro. 16 jest ju
ż^ w strefie pozosta
łych 9 musza
łacznie ze Szwecja.
II etap 1994-1998 Utworzono Europ. Instytut monetarny który w 1998 przekszta
łcono w Europ. Bank Centralny z siedziba we Frankfurcie nad menem
W 1998 utworzono system rozlicze
ń
TARGET
(Trans Europejski zautomatyzowany system rozrachunków brutto w czasie rzeczywistym). System ten umozliwia prowadzenie rozlicze
ń
mi
ędzy europejskim bankiem centralnym i narodowymi bankami centr. Krajów strefy euro, nast
ępnie miedzy europ bankiem centr. I bankami
komercyjnymi rozliczenia w tym systemie prowadzone sa tylko w walucie euro. III etap integracji 1999-30.VI.2002 W 1999 r wprowadzono euro w postaci bezgotówkowej a w 2002 monety i banknoty. Do ko
ńca czerwca 2002r wycofano wszystkie waluty narodowe
z obiegu i pozosta
ło tylko euro
POLITYKA MONETARNA W UNII EUROPEJSKIEJ Europ.Bank Centralny prowadzi jednolit
ą^ polityk
ę^ monetarn
ą^ obecnie na obszarze 16 krajów strefy euro.
Celem Narodowego Banku Polskiego Jest stabilizacja cen na rynku czyli utrzymanie inflacji.
Nadzór w Polsce skonsolidowany nad rynkiem bankowym, ubezpieczeniowym i rynkiem papierów warto
ściowych sprawuje Komisja Nadzoru
Finansowego. Prezesem jest Stanis
ław Kluza.
Celem Europ.Banku Centralnego Jest dbanie o stabilny poziom cen, utrzymanie niskiej inflacji oraz wspomaganie rozwoju gospodarczego o ile to nie jest sprzeczne z podstawowymcelem.EBC stosuje strategi
ę^ bezpo
średniego celu inflacyjnego tzn. okresla inflacj
ę^ jak
ą^ chce osi
ągn
ąć
na koniec roku i dzi
ęki wykorzystywanym
instrumentom realizuje ten cel( ten cel inflacyjny to 2% w skali roku) INSTRUMENTY POLITYKI MONETARNEJ
EBC
I gr – stopy procentoweII gr – rezerwy obowi
ązkowe
III gr – operacje otwartego ynku-Które maj
ą^ na celu regulowanie p
łynno
ści banków komercyjnych za pomoc
ą^ takich instrumentów jak transakcje REPO, transakcje REVERSE REPO,
SWAPY (wymiana) procentowe kredyty i depozyty na koniec dnia. REPO-
umowa odkupu polega na tym , i
ż^ bank centralny sprzedaje bankom komercyjnym okre
ślone instrumenty finansowe i zobowiazuje si
ę^ ż
e je
odkupi po okre
ślonym czasie i po okre
ślonej cenie.
REVERSE REPO
- to zwrotna umowa odkupu i polega na tym
ż e bank centralny kupuje od banków komercyjnych okre
ślone instrumenty finansowe i
zobowi
ązuje si
ę^ je odsprzeda
ć^ po okre
ślonym czasie i po okre
ślonych cenach.
SWAPY procentowe
ą^ na wymianie mi
ędzy dwiema stronami p
łatno
ści kalkulowanych w oparciu o ró
żne stopy procentowe(wymiana
pł atno
ści o sta
łym oprocentowaniu na p
łatno
ści o zmiennym oprocentowaniu lub na odwrót)
Kredyty i depozyty na koniec dnia Sa zaci
ągane i lokowane przez banki komercyjne w bankach centralnych po
Zako
ńczeniu dnia roboczego czyli po godz 17 i zwracane s
ą^ w kolejnym dniu roboczym
EONIA
- stopa procentowa kredytów, depozytów stosowana na koniec dnia.
REZERWY OBOWI
ZKOWE
- to rezerwy które banki komercyjne musza odprowadza
ć^ do banku centralnego i przetrzymywaniu je przez
okre
ślony czas na oprocentowanym rachunku. Wysoko
ść
tych rezerw, zale
ży od stopy rezerw obowi
ązkowych oraz rozmiarów zgromadzonych
depozytów przez bank komercyjny. ORGANIZACJA EUROP. BANKU CENTRALNEGO Zarz
ąd, Rada zarz
ądzaj
ąca, Rada generalna
Zarz
ąd
realizuje cele wyznaczone przez rad
ę^ zarzadzaj
ąca przy pomocy wyznaczonych instrumentów.
W sk
ład zarz
ądu wchodza: prezes i vice prezes EBC oraz od 2-4 cz
łonków zarz
ądu ( obecnie jest ich 4)
Rada zarzadzajaca
wyznacza cele polityki monetarnej i wskazuje instrumenty które powinny by
ć^ wykorzystane do realizacji tego celu.
